İçeriğe atla

Len Deighton

Len Deighton
Doğum18 Şubat 1929
Marylebone, Londra
İkametKaliforniya, ABD
TürRoman, gezi yazısı, yemek yazısı

Leonard Cyril Deighton (d. 18 Şubat 1929, Marylebone, Londra), askerî tarihçi ve romancı. Yemek üzerine de yazmıştır. Daha çok başrolünde Michael Caine'in oynadığı aynı adla sinemaya uyarlanmış olan romanı Ani Tehlike (The IPCRESS File) ile tanınır.

İlk yılları

1929'da Marylebone, Londra'da doğdu. Babası şoför ve tamirciydi, annesi ise yarı zamanlı aşçı olarak çalışıyordu. Baker Street yakınlarındaki Gloucester Place Mews'te yaşıyorlardı.[1][2]

On bir yaşındayken Anna Wolkoff'un tutuklanmasına tanık olması muhtemelen casus hikâyelerine ilgi duymasında etkili oldu. Wolkoff, Rus kökenli Britanya vatandaşı bir Nazi casusuydu. 20 Mayıs 1940'ta göz altına alındı ve gizli belgeleri Nazilere ulaştırma girişiminde bulunarak Official Secrets Act'i ihlal etmesi nedeniyle suçlu bulundu.[3]

Kariyeri

Okuldan ayrıldıktan sonra, Royal Air Force'un Special Investigation Branch'ında fotoğrafçı olarak yapacağı askerliği öncesinde tren memuru olarak çalıştı. Askerliğin ardından 1949'da Londra'da bulunan St Martin's School of Art'a başladı. 1952'de Royal College of Art'a gitmek için bir burs kazandı ve 1955'te mezun oldu.[4] RCA'dayken sonradan ilk kitaplarının kapaklarını tasarlayacak olan tasarımcı Raymond Hawkey ile ömür boyu sürecek dostlukları başladı.[5] Deighton daha sonra BOAC'ta uçuş görevlisi olarak çalıştı. Yazarlık kariyeri öncesinde New York'ta çizerlik ve 1960'ta Londra'da bir reklam ajansında sanat yönetmenliği yaptı. Kerouac'ın Yolda romanının ilk Britanya baskısının kapağını hazırladı.[2] O dönemden sonra çizerlik yeteneğini, askerî tarih üzerine yazdığı kendi kitaplarında kullandı.

İlk romanlarının başarısı üzerine Deighton, The Observer'ın yemek yazarı oldu ve resimli yemek kitapları çıkarttı. Ayrıca film yapımcısı olmadan önce gezi rehberleri yazdı ve Playboy'un gezi editörü oldu. Kendi 1968 tarihli romanı Only When I Larf'ın yapımcılığını da üstlendiği sinema uyarlamasının ardından Deighton ve fotoğrafçı Brian Duffy, Oh! What a Lovely War müzikalinin haklarını Joan Littlewood ile Theatre Workshop'tan satın aldı. Deighton müzikalin sinema uyarlaması ekibinin listesinden kendi adını çıkarttı. Sonraları bu davranışı "aptalca ve çocukça" olarak nitelendirdi. Bu, sinema alanındaki son çalışması oldu.[2]

1969'da Britanya'dan ayrıldı. Kısa süre İrlanda'da Blackrock, Co.Louth'ta yaşadı. Kısa süreli özel ziyaretler ve medyada göründüğü birkaç sefer dışında Britanya'ya dönmedi. 1985'ten bu yana son gidişi, 2006'da BBC Four'da yayımlanan "Len Deighton Night"ın bir bölümünü oluşturan röportajı nedeniyle oldu. Güney Kaliforniya'da yaşamaktadır.[4]

Çalışmaları

Romanları

Birçok romanı sinemaya uyarlandı. İlk dört romanı, filmlerde "Harry Palmer" adı verilen ve Michael Caine tarafından canlandırılan bir adsız anti-kahramanı merkez alır. Bernard Samson romanları serisinin ilk üçlemesinin, 1988'de Granada Television tarafından 12 bölümlük bir televizyon dizisi uyarlaması yapıldı. Yalnızca bir defa yayımlanan dizi, Deighton'ın talimatıyla yayımdan kaldırıldı. Quentin Tarantino üçlemeyi filme çekmek konusunda ilgisini dile getidi.[6] Deighton Oh! What a Lovely War'un 1969 yapımı film uyarlamasının senaryosunu yazdı ve adı geçmese de yapımcılığı üstlendi.[7] 1970'te basılan II. Dünya Savaşı konulu tarihî romanı Bomber, genellikle başyapıtı olarak kabul edilir.

Yemek kitapları

Yazar ayrıca yemek kitapları yayımladı ve Londra'nın The Observer gazetesinde kendi çizgileriyle çizgi film tarzında Len Deighton's Cookstrip adında bir haftalık yemek rehberi hazırladı. Bu köşelerden en az biri Ani Tehlike romanından uyarlanmış olan 1965 yapımı filmin casus kahramanının mutfağında iğnelenmiş olarak görünüyordu.[8]

Tarihî

Deighton şu ara uçak motorları ve dolmakalemin tarihini yazmaktadır.[9]

Bibliyografya

  • 1962 - Ani Tehlike (The Ipcress File)
  • 1963 - Horse Under Water
  • 1964 - Funeral in Berlin
  • 1965 - Où Est le Garlic
  • 1965 - Len Deighton's Action Cookbook
  • 1966 - Billion-Dollar Brain
  • 1967 - An Expensive Place to Die
  • 1967 - Len Deighton's London Dossier
  • 1968 - Only When I Larf
  • 1970 - Bomber
  • 1971 - Declarations of War
  • 1972 - Spy Story
  • 1972 - Close-Up
  • 1975 - Yesterday's Spy
  • 1976 - Twinkle, Twinkle, Little Spy (diğer adıyla Catch a Falling Spy)
  • 1977 - Fighter: The True Story of the Battle of Britain
  • 1978 - SS-GB
  • 1978 - Airshipwreck (Arnold Schwartzman'la birlikte)
  • 1979 - Blitzkrieg: From the Rise of Hitler to the Fall of Dunkirk
  • 1979 - Basic French Cooking
  • 1980 - Battle of Britain
  • 1981 - XPD
  • 1982 - Goodbye, Mickey Mouse
  • 1983 - Berlin Game
  • 1984 - Mexico Set
  • 1985 - London Match
  • 1987 - Winter
  • 1988 - Spy Hook
  • 1989 - Spy Line
  • 1989 - ABC of French Food
  • 1990 - Spy Sinker
  • 1990 - Basic French Cookery Course
  • 1991 - MAMista
  • 1992 - City of Gold
  • 1993 - Violent Ward
  • 1993 - Blood, Tears and Folly: An Objective Look at World War II
  • 1994 - Faith
  • 1995 - Hope
  • 1996 - Charity
  • 2006 - Sherlock Holmes and the Titanic Swindle ('The Detection Club' antolojisi 'The Verdict of Us All''da yer almış kısa hikâye)

Ayrıca bakınız

  • Sauerberg, Lars Ole (1984) Secret Agents in Fiction: Ian Fleming, John le Carré, and Len Deighton
  • Milward-Oliver, Edward (1985) Len Deighton: An Annotated Bibliography 1954-85
  • Milward-Oliver, Edward (1987) The Len Deighton Companion

Kaynakça

  1. ^ The Deighton File, BBC Radio 4. Tuesday 26th May 2009.
  2. ^ a b c Scott, Robert Dawson (4 Ocak 2006). "Len Deighton: The spy and I". The Independent. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2008. 
  3. ^ Literary Agents: The Novelist as Spy - Anthony Masters, 1987.
  4. ^ a b Scott, Robert Dawson (7 Ocak 2006). "A class act, not a class warrior". The Times. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2008. 
  5. ^ Dempsey, Mike. "Immaculate conception". Design Week. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2007. 
  6. ^ "Tarantino Considers Game, Set & Match". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 
  7. ^ "Oh! What a lovely war (1969) - Full cast and crew". IMDB. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2006. 
  8. ^ Trivia 16 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IMDB.
  9. ^ Kerridge, Jake (18 Şubat 2009). "Interview with Len Deighton". Telegraph.co.uk. 28 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Quentin Tarantino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Quentin Jerome Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

<i>Siyah Gelinlik</i> (film, 1968) 1968 filmi

Siyah Gelinlik,, yönetmenliğini François Truffaut'nun yaptığı 1968, Fransa yapımı bir filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Irvine Welsh</span> İskoç yazar

Irvine Welsh, Trainspotting romanıyla ünlü İskoç yazardır. Çok sayıda kısa film yönetmiş olmasının yanı sıra, oyun ve senaryo yazarıdır.

<i>Cennetimden Bakarken</i>

Cennetimden Bakarken, Peter Jackson'ın yönettiği 2009 yapımı ABD filmi. Yazarı Alice Sebold olan 2002 yılında çıkmış aynı isimli romandan uyarlanmıştır. Filmde Susie rolünde Saoirse Ronan ve onun ailesi rollerinde ise Rachel Weisz ve Mark Wahlberg yer almıştır.

<i>Panama Terzisi</i> (film)

Panama Terzisi, 2001 ABD-İrlanda ortak yapımı politik komedi filmidir. Özgün adı The Tailor of Panama olan film, ilk gösteriminin üzerinden yaklaşık 11 ay geçtikten sonra 30 Kasım 2001 tarihinde Türkiye'de de vizyona girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tim Roth</span>

Timothy Simon Smith, İngiliz oyuncu ve yönetmen.

<i>39 Basamak</i> (film, 1935)

39 Basamak 1935 İngiliz yapımı gerilim filmdir. Özgün adı The 39 Steps tir.

<i>Büyücü</i> (roman)

Büyücü, yazar John Fowles'un yazdığı ilk romanıdır. Eser, ilk kez 1966 yılında yayınlandı ve Fowles'un basılan ikinci romanı oldu. Küçük bir Yunan adasına öğretmen olarak giden ve orada kendisini usta bir düzenbazın yarattığı psikolojik yanılsamaların içinde bulan Nicholas Urfe'nin hikâyesini anlatmaktadı.

<span class="mw-page-title-main">Jane Seymour (oyuncu)</span>

Jane Seymour (doğum adı, Joyce Penelope Wilhelmina Frankenberg;, İngiliz oyuncu.

<i>Postacı Kapıyı İki Defa Çalar</i>

Postacı Kapıyı İki Defa Çalar, Amerikalı gazeteci ve romancı James M. Cain'in 1934 yılında yazmış olduğu suç romanıdır. Özgün adı The Postman Always Rings Twice olan roman Türkçeye ilk kez Semih Yazıcıoğlu'nun çevirisiye Nebioğlu Yayınevi tarafından 1949 yılında aktarılmıştır. Kitap 1995 yılında Parantez Yayınevi tarafından bir kez daha basılmıştır.

<i>Otuz Dokuz Basamak</i> John Buchanın 1915 yılında yayımladığı gerilim casusluk romanı

Otuz Dokuz Basamak, İskoçyalı yazar John Buchan'ın 1915 yılında yayımladığı gerilim casusluk romanının adıdır. Özgün adı The Thirty-nine Steps olan kitap, Türkiye'de 2003 yılında Saliha Engin'in çevirisiyle Bilge Kültür Sanat Yayınları'ndan çıkmıştır.(ISBN 975-8509-94-2)

<i>Panama Terzisi</i>

Panama Terzisi, İngiliz casus romanları yazarı John le Carré'ın 1996 tarihinde yayımladığı 16. romanıdır. John le Carré da bu romanını yazarken başka bir İngiliz romancı Graham Greene'in "Our Man in Havana" adlı romanından esinlenmiştir. Özgün adı The Tailor of Panama olan roman Türkiye'de 1998 tarihinde İnkılâp Kitabevi tarafından Mehmet Harmancı'nın Türkçe çevirisiyle yayımlandı.(ISBN 975-10-1310-0) Roman Türkiye'de yayımlandığında henüz sinemaya aktarılmamıştı. İnkılâp'ın kapağı, kitabın İngiltere'deki ilk baskısını yapan Hodder & Stoughton'ın kapağıyla neredeyse tamamen aynıdır.

<i>Ani Tehlike</i> (film)

Ani Tehlike, 1965 İngiltere yapımı casus gerilim filmdir. Özgün adı The Ipcress File olan ve zihin kontrolüyle ilgili bu filmin özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Tetiklenmesi olarak Türkçeye çevrilebilir. Bu, filmde gösterilen bir psikiyatri kitabının adıdır.

<i>Ani Tehlike</i> (roman)

Ani Tehlike, İngiliz romancı, askeri tarihçi ve yemek yazarı Len Deighton'ın 1962 yılında yayımladığı ilk ve en ünlü romanıdır. Bu çok satan romanın özgün adı The IPCRESS File dır. Beyin yıkama ve zihin kontrolüyle ilgili bu romanın özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Başlatılması olarak Türkçeye çevrilebilir.

Eric Lawson Malpass İngiliz romancı.

<span class="mw-page-title-main">Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmler</span> Başka bir çalışmanın bir romana adaptasyonu

Önce senaryosu sonra romanı yazılan filmler

<span class="mw-page-title-main">Helen Fielding</span> İngiliz roman ve senaryo yazarı

Helen Fielding,, İngiliz roman ve senaryo yazarıdır. En bilinen eseri, 30'larında Londra'da yalnız yaşayan ve yaşamına değer ve aşk katmak isteyen bir kadın olan Bridget Jones karakterini yarattığı roman ve bu romanlardan uyarlaranan filmlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Casus filmi</span> film türü

Casus filmi türü, casusluk konusunu kurgusal anlamda ya gerçekçi bir şekilde ya da bir fanteziyi temel alarak ele alır. John Buchan, le Carré, Ian Fleming (Bond) ve Len Deighton gibi yazarların eserleri de dahil olmak üzere casus kurgu türündeki birçok roman, film olarak uyarlandı. Alfred Hitchcock ve Carol Reed gibi önde gelen İngiliz yönetmenlerin kayda değer katkılarda bulunmaları ve İngiliz Gizli Servisi'nde geçen birçok film ile bu tür İngiliz sinemasının önemli koludur.