İçeriğe atla

Lekë Dushmani

Lekë Dushmani
Zadrima ve Pult Lordu
HanedanDushmani Hanedanı

Lekë Dushmani, 2 Mart 1444'teki Leş Birliği kuruluş toplantısına katılmış ve birliğin kurucu üyesi olmuş Arnavut bir soyluydu.

Yaşamı

Lekë, Dushmani ailesinin bir ferdi olarak Zadrima bölgesini yönetti.[1] 1446 tarihli Venedik belgelerinde akrabası Damian'dan Pult Lordu olarak bahsedilirdi.[2]

Lekë, dayısı olan İskender Bey'in liderliğinde kurulan Leş Birliği'nin 2 Mart 1444'teki Leş'de bulunan Aziz Nicholas Kilisesi'ndeki kuruluş toplantısına kurucu üye olarak katıldı. Diğer kurucu üyeler ise Lekë Zaharia, Pal Dukagjini, Nicholas Dukagjini, Peter Spani, George Strez Balşa, John Balşa, Gojko Balşa, Andrea Thopia, Tanush Thopia ve Stefan Crnojeviç'di.[B] Bu toplantıda İskender Bey, birliğin lideri ve başkomutanı seçildi ve birliğin 8,000 kişilik ordusu emrine verildi.[1][3][4]

Antonio, Sofoklis ve Viktor Dushmani kendisinin soyundan gelmektedir.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Noli 1947, s. 36
  2. ^ Valentini, Giuseppe (1967). Acta Albaniae Veneta saeculorum XIV et XV. Typis Josephi Tosini. s. 319. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011. 
  3. ^ Fox, Robert (1993), The inner sea: the Mediterranean and its people, Alfred A. Knopf, s. 195, ISBN 9780394574523 
  4. ^ Vlora, Ekrem Bey (1956), The Ruling Families of Albania in the pre-Ottoman Period in: Contributions to the History of Turkish Rule in Albania: an Historical Sketch, 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  5. ^ Sicilianos, Demetrios (1960). Old and new Athens. Putnam. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011. 

Kaynakça

  • Noli, Fan Stilian (1947), George Castrioti Scanderbeg (1405-1468), International Universities Press, OCLC 732882 
  • Božić, Ivan (1979), Nemirno pomorje XV veka (Sırpça), Beograd: Srpska književna zadruga, OCLC 5845972 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskender Bey</span> Arnavut asilzade ve askeri komutan (1405–1468)

İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı. Arnavutluk'un feodal hanedanlıklarından Kastriyota Hanedanı'ndandır. Babası Con, Gergi'yi Osmanlı sarayına rehin olarak gönderdi. Edirne'de II. Murad'ın hizmetinde bir içoğlanı eğitimi gören Gergi Müslüman oldu ve İskender adını aldı. Osmanlı sarayına alındığı zaman 18-19 yaşlarındaydı. Osmanlı'da önemli askerî hizmetlerde bulundu, Anadolu ve Rumeli seferlerine katıldı. 1443 yılında Morava Muharebesi sırasında kaçıp sancak beyi olduğunu ilan eden sahte bir fermanla Kroya kalesini ele geçirdi. 1468'de ölümüne kadar Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk'ta yerleşmesine karşı mücadele etti.

<span class="mw-page-title-main">Thopia ailesi</span> aile

Thopia Hanedanı, Geç Orta Çağ Arnavutluk'unun en güçlü soylu ailelerinden biriydi. Ailenin kökeni Angevin Arnavut Krallığı'na dayanmaktaydı. Thopialar, Osmanlı Balkanlar'da yükselirken Arnavutların birleşip kurduğu Leş Birliği'nin kurucu üyesiydi. Kuruluş toplantısında Andrea Thopia ve yiğeni Tanush Thopia bulunmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Leş Birliği</span>

Leş Ligası veya Arnavut Ligi olarak da bilinen Leş Birliği, Arnavut soylular tarafından 2 Mart 1444'te Leş'te kurulan askeri ve diplomatik bir birlikti. İskender Bey ve çeşitli Arnavut soylularının ve şeflerinin Osmanlı İmparatorluğu'na karşı birleşmesi ile oluşan bu birlik Arnavutların tarihlerindeki ilk birleşik devleti olmuştur. Leş Birliği'nin lideri olan İskender Bey, birliğin lideri olduğu süre boyunca hep "Dominus Albaniae" yani "Arnavutların Birliğinin Şefi" unvanını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Albulena Muharebesi</span> Osmanlı-Arnavut savaşlarından biri

Albulena Muharebesi, 2 Eylül 1457 tarihinde İskender Bey komutasındaki Arnavut güçleriyle İshak Bey ve İskender Bey'in yeğeni Hamza Kastrioti komutasındaki Osmanlı Ordusu arasında yapılan bir muharebedir.

Arnavut-Venedik Savaşı, Aralık 1447-Ekim 1448 tarihleri arasında Leş Birliği ile Venedik Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleştirilen bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1432-1436 Arnavut İsyanı</span> Arnavutların, 1432-1436 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

1432-1436 Arnavutluk İsyanı, 1432-1436 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Torvioll Muharebesi</span>

Torvioll Muharebesi veya Aşağı Debre Muharebesi, 29 Haziran 1444 tarihinde Torvioll Ovası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile Leş Birliği arasında gerçekleşen bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza Kastrioti</span>

Hamza Kastrioti, İskender Bey'in yeğeni idi. Osmanlı topraklarında doğmuş olup babası Stanisha'nın ölümünden sonra amcası İskender Bey tarafından yetiştirilmiştir. Niş Muharebesi sırasında amcası ve 300 kişi ile birlikte firar ettikten sonra Hristiyan olup adını Branilo olarak değiştirdi. Kastrioti İskender Bey'in Osmanlılara karşı ayaklanmasını desteklemiş olup ayrıca Venediklilere karşı da savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fan Noli</span>

Fan Noli veya Theofan Stilian Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit.

Lekë Zaharia, Zaharia ailesine mensup bir Arnavut soyluydu. Babası Koja Zaharia ve annesi Bosa'nın da bir oğlu olan Bolja, oğlunun Koja'yı babasından sonra adlandıran tek oğluydu.

Kanun, geleneksel Arnavut kanunları için kullanılan bir tanımdır. Bu kanunlar öncelikli olarak sözlü olup 20. yüzyılda yazılı olarak yayınlanmıştır. Leka Dukagin'nin Kanun'u 15. yüzyılda hazırlanmıştır. Sonrasında altı türü daha sonra gelişti:

<span class="mw-page-title-main">Bayram Curri</span> Arnavut siyasetçi

Bayram Curri Arnavutluk'un bağımsızlığı için mücadele eden, daha sonra 1913 Londra Antlaşması'nın ardından Kosova ile birleşmek için mücadele eden Arnavut kabile reisi, siyasetçi ve aktivisttir. Ölümünden sonra kendisine Arnavutluk Kahramanı unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

Kastrioti Prensliği Geç Orta Çağ'da Arnavut prensliklerinden biriydi. 1407'ye kadar onu yöneten Pal Kastrioti tarafından kuruldu, ardından oğlu Gjon Kastrioti 1437'de ölümüne kadar hüküm sürdü ve sonra Arnavutların ulusal kahramanı İskender Bey tarafından yönetildi.

Zaharia Hanedanı 14-15. yüzyıllarda Arnavutluk'ta varlık göstermiş soylu bir aileydi. Osmanlı'nın saldırılarına karşı İskender Bey'in liderliğinde Leş Birliği'ne katılan Zaharialar ilerleyen yıllarda birlikten ayrıldı. En güçlü dönemlerinde Budva, Dagnum, Sati, Gladri ve Dushmani şehirlerini kontrol ediyorlardı.

Spani Hanedanı veya Span Hanedanı, Arnavutluk'un kuzeyindeki soylu ailelerden biriydi. 14. yüzyıla gelindiğinde aile önem kazanmış ve Drivasto kalesini ve İşkodra civarındaki bazı bölgelerin hükümdarı olmuştu. İskender Bey'in etrafında Osmanlılara karşı birleşen ailelerden biri olan Spaniler, Leş Birliği'nin kurucu üyesiydi. 15. yüzyılın sonlarında ise ailenin büyük bir kısmı o zaman Venedik Cumhuriyeti'nin toprağı olan Dalmaçya'ya göç etti.

Pal Dukagjini Dukagjini ailesine mensup Arnavut bir soyluydu. O ve akrabası Nicholas Dukagjini, İşkodra civarını Venedik Cumhuriyeti'nin vassalı olarak yöneten Lekë Zaharia'nın vassallarıydı. İlerleyen yıllarda Nicholas Lekë'yi öldürdü ve Dukagjiniler, Venedik'in vassalı olarak kendi himayesindeki köyleri yönetmeye devam etti. Pal ve Nicholas, Türkler Arnavutluk'a seferler düzenlemeye başladığında İskender Bey'in liderliğinde kurulan ve saldırıları savuşturmayı amaçlayan Leş Birliği'nin üyeleriydi. Pal, 1454'te çevredeki çoğu asilzadenin üç yıl önce yaptığı gibi Aragon Krallığı V. Alfonso'nun vassallığını kabul etti. Daha sonra Pal, İskender Bey'i ve Leş Birliği'ni terk ederek birlikleri ile birlikte Türklere katıldı.

Peter Spani 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Katolik dinine mensup Arnavut bir soylu ve Venedik Cumhuriyeti'nin Pronoia'sıydı. Spani ailesi; İşkodra, Drisht ve Batı Kosova'daki bölgelere hükmediyordu. Peter, Şala, Şoşi, Lekbibaj ve Pult'u Osmanlı İmparatorluğu'nun valisi olarak yönetti ve bu bölgeleri Türkler Petrişpan-ili yani Peter Spani ili olarak adlandırdı. 1444-55 arasındaki Peter, Leş Birliği'ne üyeydi ve ölümünün ardından birlik topraklarını ilhak etti.

<span class="mw-page-title-main">II. Balşa</span>

Balša Balšić veya II. Balşa 1378'den 1385'e kadar Aşağı Zeta'nın Lordudur. Zeta'yı yaklaşık 1362 ila 1421 arası yöneten Balşa ailesi bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut prenslikleri</span>

Arnavut prenslikleri terimi, Orta Çağ'da Arnavutluk'ta ve Batı Balkanlar'ın çevre bölgelerinde Arnavut soyluları tarafından yönetilen bir dizi prensliği ifade etmektedir. 12. yüzyılda, ilk Arnavut prensliği olan Arbanon Prensliği ortaya çıkmıştır. Ancak daha sonra, 14. yüzyılın 2. yarısında, özellikle 1355'ten sonra Sırp İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla bu prenslikler güçlendi. Bu prensliklerden bazıları, 1444'teOsmanlı İmparatorluğu'nu 28'den fazla savaşta mağlup eden Leş Birliği adı verilen askeri ittifak altında 1480'e kadar birleşmişlerdir. Günümüzün Arnavutluk'unu, Batı ve Orta Kosova'yı, Epir'i, Korint'e kadar olan bölgeleri, Batı Kuzey Makedonya'yı ve Karadağ'ın güneyini kapsıyorlardı. Bu prensliklerin liderleri, Gjin Bua Shpata, II. Andrea Muzaka, Gjon Zenebishi, Karl Thopia, Andrea Gropa, Balşa ailesi, Gjergj Arianiti, Yuvan Kastrioti, İskender Bey, Dukagjini ailesi ve Leka Dukagin gibi 14. ve 15. yüzyıllarda en çok tanınan Balkan figürlerinden bazılarıydılar.