İçeriğe atla

Lejyon XIII Gemina

XIII. Lejyon (MÖ 31 yılında itibaren Gemina ("ikiz lejyon") olarak bilinir), tarihsel olarak Roma Lejyonları'nın en dikkat çekici lejyonlarından biridir. XIII. Lejyon, Jül Sezar'ın Galya seferinde ve hemen ardından Roma iç savaşında çok önemli roller üstlenmiştir. Sezar'ın 10 Ocak MÖ 49 tarihinde Rubicon'u birlikte geçerek iç savaşın başlamasına neden olduğu lejyon, Lejyon XIII Gemina'dır. Lejyon varlığını 5. yüzyıla kadar sürdürmüş olup sembolü aslandı.

Tarihi

Geç Cumhuriyet dönemi

XIII. Lejyon, MÖ 57 yılında Jül Sezar tarafından Galya içindeki karışıklıklara müdahale etmek amacıyla, Belgae'ye hareketinden hemen önce oluşturulmuştur.

Galya Savaşları sırasında (MÖ 58-51), Nerviler'e karşı yapılan Sabis Muharebesi'nde ve Gergovia Savaşında yer alan birliğin, her ne kadar antik kaynaklarda özellikle belirtilmediyse de XIII. Lejyonun toplanma sebebine dayanarak Alesia savaşında da görev aldığı sanılır.

Galya'da savaşların sona ermesinin ardından Roma senatosu, Sezar'ın ikinci konsüllüğünü onaylamayı reddetti ve görevlerinden ayrılarak hakkındaki adli kovuşturmayla yüzleşmesi için Roma'ya dönmesi emrini verdi. Siyasi kariyeri ve İç savaş arasında bir seçim yapmak zorunda kalan Sezar XIII. Lejyonla birlikte Rubicon nehrini geçerek tercihini iç savaştan yana kullandı. Lejyon, iç savaş boyunca senatoda yer alan Optimates kliğinin komutanı Pompey idaresindeki Cumhuriyet lejyonlarına karşı Sezar'a sadık kaldı. XIII. Lejyon tüm iç savaş boyunca görev yaptı, Dyrrhachium ve Pharsalus Muharebesi'nde çarpıştı. Pharsalus'ta Pompey'e karşı elde edilen kesin zaferin ardından Lejyon terhis edildi ve lejyonerler geleneksel arazi dağıtımı ile emekliye ayrıldı. Ancak bir süre sonra Thapsus Muharebesi ve iç savaşın son çarpışması olan Munda Muharebesi için yeniden göreve çağrıldı. Munda'nın ardından Sezar Lejyonu yeniden terhis etti ve Lejyonerlere İtalya'da arazi vererek emekli etti.

İmparatorluk dönemi

Augustus, Pompey'in oğlu Sextus Pompeius'un Sicilyadaki ayaklanmasını bastırabilmek için MÖ 41 yılında Lejyonu yeniden topladı.

XIII. Lejyon, ("ikiz", diğerlerinin bir parçasından oluşturulan Lejyonlar için genel bir isimlendirmedir), Marcus Antonius'a karşı yürütülen savaşların ve Aktium Savaşının ardından diğer lejyonlardan takviye edilmesi nedeniyle Gemina cognomen'ini aldı.[1] Lejyon, ardından Augustus tarafından Adriyatik denizindeki Roma eyaleti İllirya'da bulunan Burnum (modern Knin) kentine gönderildi.

MÖ 16 yılında yerel isyanları bastırmak için Pannonia'da buluna Emona (now Ljubljana) kentine taşındı.

MS 9 yılında Teutoburg Ormanında gerçekleşen Varus Savaşının Romalılar için bir felaketle sonuçlanması üzerine, lejyon takviye olarak önce Augusta Vindelicorum'a (Augsburg) ve ardından da Germen kabilelerinden gelebilecek saldırıları engellemesi Rhaetia'da yer alan Vindonissa'ya gönderildi.

İmparator Claudius Lejyonu 45 yılı dolaylarında Pannonia'ya geri gönderi ve Lejyon kampını Poetovio'da (modern Ptuj, Slovenya) kurdu.

Dört İmparator Yılında (69), XIII Gemina önce Otho'yu, sonra da Vitellius'a karşı Bedriacum Muharebesi'nde çarpışarak Vespasian'ı destekledi. .

Damgalı bir tuğla.
80 yılında Roma Lejyonlarının konumu. Lejyon XIII Gemina Poetovio'daydı. (işeret 12).

Trajan döneminde Lejyon Daçya Savaşları'nda (101-102, 105-106) görev aldı ve 106 yılında İmparator tarafından yeni fethedilmiş olan Daçya'da (Apulum'da, modern Alba Iulia, Romanya) konuşlandırıldı.

XIII Gemina'ya bağlı Vexillatiolar İmparator Gallienus idaresinde Kuzey İtalya'da savaştı. Lejyonu kutlamak için İmparator tarafından üzerinde aslan figürü bulunan bir lejyoner antoninianus'u bastırdı (259-260).[2] Bir diğer vexillatio Galya İmparatorluğu İmparatoru Victorinus'un ordusunda görüldü: Bu imparator da Lejyonu kutlamak için aslan figürlü bir altın sikke bastırmıştır.[3]

271 yılında Lejyon Daçya eyaleti boşaltılınca Dacia Aureliana'ya yerleştirildi.

5. yüzyılda, bir Notitia Dignitatum'a göre legio tertiadecima gemina Mısır'da, Aşağı ve Yukarı Mısır'ı birbirinden ayıran geleneksel sınır üzerinde inşa edilmiş stratejik bir kale olan Babil kentinde Comes limitis Aegypti komutasında görev yapmıştır.[4]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Birley, E.B. "A Note on the Title 'Gemina'". Journal of Roman Studies, 18. ss. pp. 56-60. 
  2. ^ Cowan, p. 17.
  3. ^ Cowan, p. 26.
  4. ^ Notitia Dignitatum, In partibus Orientis, XXVIII

Kaynakça

Kaynakça

"Notitia Dignitatum". 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2009. 

İkincil kaynaklar

"Legio XIII Gemina". 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2009. 

Cowan, Ross (2003). mperial Roman Legionary AD 161-284. Osprey Publishing. 1-84176-601-1. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Pharsalus savaşı MÖ 48 yılında Jül Sezar ile Pompey arasında Farsala'da olmuştur. Pompeius savaşı kaybetmiş ve Mısır'a kaçmıştır.

Alea iacta est, Latince bir deyiştir. Jül Sezar'ın ünlü sözlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

Gnaeus Pompeius, bazen Genç Pompey olarak çağrılır, Cumhuriyetin son dönemlerinde yaşamış olan Romalı politikacı ve general.

Lucius Julius Caesar MÖ 90'da Konsül olarak görev yapmış olan Lucius Julius Caesar'ın oğludur. Aynı adı taşıyan, Julia Antonia'nın kardeşi, dolayısı ile de Marcus Antonius, Gaius Antonius ve Lucius Antonius'un dayıları olan Lucius Julius Caesar'ın babasıdır. MÖ 64 yılında konsül olarak seçilmiştir.

Jül Sezar'in birliklerine komuta etme yeteneği, tarihçiler tarafından tarihin en önemli askeri taktisyen ve stratejistleri olarak kabul edilen Büyük İskender, Hannibal ve Napolyon Bonapart'ta eşdeğer olarak kabul edilmiştir. Sezar, gerek Galya savaşları sırasındaki Gergovia savaşında gerekse iç savaş sırasındaki Dyrrhachium Muharebesi'nde taktik açıdan göz alıcı zaferler kazanmıştır. Ancak, Sezar'ın taktik dehası kendini Galya Savaşları sırasındaki Alesia kuşatmasında, iç savaş sırasındaki Pharsalus Muharebesi'nde, Pompey'in sayıca fazla birliklerini geri püskürtmesiyle ve Pharnaces'in ordusunu Zela savaşında yok etmesiyle göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, günümüze ulaşmış edebi, epigrafik ve arkeolojik deliller ışığında esas olarak Principate dönemine odaklanmış olan bir Roma lejyonları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lejyon IV Scythica</span> Roma lejyonu

Lejyon VI Scythica, ("İskitli"), MÖ 42 yılında Marcus Antonius tarafından Partlara karşı toplanan ve diğer cognomeni Parthica olan Roma lejyonu. Lejyon, 5. yüzyılda bile Suriye'de aktif olarak görev yapmıştır. Lejyonun arması Oğlaktır.

<span class="mw-page-title-main">Lejyon XV Apollinaris</span>

Lejyon XV Apollinaris, Geleceğin Roma imparatoru Octavian tarafından MÖ 41/40 arasında toplanmış olan Roma lejyonu. Lejyonun arma olarak bir apollon resmi ya da onun kutsal hayvanlarından birini kullanmış olması muhtemeldir.

Lejyon X Gemina, Jül Sezar tarafından Galya'nın MÖ 58 yılında işgali sırasında kullanılan dört lejyondan biridir. X Gemina adlı lejyonun 5. yüzyıl başlarında da bile Viyana'da görev yaptığına dair kayıtlar mevcuttur. Lejyonun sembolü boğadır. Lejyon, Sezar lejyonerleri süvari olarak kullandığı için başlangıçta X Equestris (bindirilmiş) adıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Vercellae Muharebesi</span> Kimberek Savaşının son muharebesi

Vercellae Muharebesi ya da Raudine Ovası Muharebesi, MÖ 101'de, Konsül Gaius Marius tarafından Cermen kökenli Cimbrilere karşı Cisalpina Galya'da bulunan Vercellae kenti yakınlarında kazanılan Roma zaferi.

Lejyon I Germanica, MÖ 48 yılında Jül Sezar tarafından Pompeius'a karşı yürüttüğü iç savaş sırasında toplanan Roma lejyonu. Sezar tarafından oluşturulan tüm lejyonlarda olduğu gibi amblemi boğaydı. Lejyon zaman zaman 'Germanica' adıyla da bilinir.

Lejyon IV Macedonica, Jül Sezar tarafından MÖ 48 yılında İtalyan lejyonerlerlerden oluşturulan Roma lejyonu. Lejyon MS 70 yılında İmparator Vespasian tarafından terhis edilmiştir. Sembolü, diğer tüm Sezar lejyonlarında olduğu gibi, boğa ve oğlaktır.

<span class="mw-page-title-main">Lejyon VII Claudia</span>

Lejyon VII Claudia, muhtemelen MÖ 59'dan önce kurulmuş ve MÖ 44'te Octavian tarafından yeniden oluşturulmuş bir Roma ordusu lejyonuydu. Lejyon 5. yüzyılın başlarına kadar varlığını sürdürmüştür.

Lejyon V Alaudae, zaman zaman Gallica olarak da bilinen ve MÖ 52 yılında Jül Sezar tarafından yerli Galyalılardan toplanan Roma lejyonu. Amblemi Fil olan lejyon'un cognomen'i Alaudae idi ve Galyalıların giydiği tipik miğferlerde bulunan sorguç yüzünden Tarla kuşuna benzetilmelerinden dolayı verilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Galya Savaşları</span> MÖ 58-50, Roma ile Galya kabileleri arasındaki savaşlar

Galya Savaşları çeşitli Galyalı kavimlere karşı Roma valisi Jül Sezar tarafından yürütülen bir seri askerî kampanyalar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar'ın Rubicon'u geçişi</span> başkan;Rubiconu geçmek üzereyiz

Jül Sezar'ın Rubicon'u geçişi, Lejyon XIII Gemina'nın başında bulunan Jül Sezar'ın MÖ 10 Ocak 49'da, o sırada generallerin orduları ile birlikte geçmelerinin yasak olduğu Rubicon nehrini geçmesi ve iç savaşı başlatması olayını ifade eder. Bazı kaynaklarda ordusu ile beraber nehirden geçişi sırasında Sezar'ın "Alea iacta est" sözünü söylediği geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sezar İç Savaşı</span> Roma Cumhuriyetinde iç savaş

Sezar İç Savaşı MÖ 49-45 yılları arasında Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmeden önceki son çatışmalarından biriydi. Jül Sezar ve Magnus Pompey arasında bir dizi siyasi ve askeri çatışma olarak tarihe geçti.

Gaius Crastinus, Galya Savaşları sırasında Jül Sezar'ın 10. lejyonunda bir askerdi.