İçeriğe atla

Leif Ericson

Kontrol Edilmiş
Leif Ericson
Seattle Limanı, Shilshole Bay Marina'daki Leif Erikson anıtı
Doğum970
İzlanda, Commonwealth
Ölüm1020 (50 yaşında)
Grönland
Milliyetİzlandalı
MeslekKaşif
Tanınma nedeniVinland'da İlk Avrupalı olarak bilinir (Kuzey Amerika'nın bir bölümü; muhtemelen Newfoundland)
Partner(ler)Thorgunna (c. 999)
Çocuk(lar)Thorgils, Thorkell
Akraba(lar)Kızıl Erik (baba), Þjóðhildur (anne), Thorvald, Thorstein ve Freydís (kardeşler)
St. Paul, Minnesota'da Leif Ericson onuruna yapılmış olan heykel
Vinland Haritası, İzlanda Sagalarında Leif Ericson'un yerleştiği aktarılan Vinland'ın yer almasından dolayı bu ad verildi. 13. yüzyıla ait orijinalin 15. yüzyılda çizilen kopyası olduğu iddia edildi ve Kolomb Öncesi Okyanus Ötesi Temas'ın delili olarak gösterildi. Ancak 20. yüzyılda hazırlanan sahte bir delil olduğu düşünülmektedir.

Leif Ericson, (Eski İskandinavca: Leif Erícsson) (970 – 1020), İzlandalı kâşif ve Amerika'ya ilk ayak basan Avrupalıdır. Bugün Kanada sınırları içinde kalan Newfoundland'i bulmak için yola çıkmış ve kıtanın farklı bölümlerini keşfetmiştir.

Yaşam

Leif Ericson'ın 970 yılında İzlanda'da Kızıl Erik (Eski İskandinavca: Eiríkr rauði) ve Thorhild'in (Eski İskandinavca:Þjóðhildr) oğlu olarak dünyaya geldiği rivayet edilir. Babası da Norveçli bir denizci olan Ericson'ın iki erkek ve bir de kız kardeşi vardır. Thorgunna adında bir kadın ile evlenmiş ve bir oğlu olmuştur.

Keşifleri

Norveç'te kaldığı süre içerisinde o dönemdeki birçok Norveçli gibi o da dinini değiştirerek Hristiyan oldu. Norveç Kralı'na giderek hizmete hazır olduğunu söyledi. Kraldan aldığı görev doğrultusunda Grönland'ın batı kısımlarını görmek için keşif gezisine çıktı. Aslında Amerika kıtasını ilk kez gören ve rapor eden Bjarni Herjólfsson'dan satın almış olduğu gemi ile bu toprakları kendisi de görmek için yola çıktı. Bu topraklar büyük olasılıkla Kanada'nın Newfoundland bölgesiydi.

Helluland ve Markland

Ericson’ın izlediği rota

Keşfini derinleştirmek için yoluna devam etmekte olan Ericson’ın karşılaştığı yer, düz kayalıklara sahip bir bölgeydi. Muhtemelen bugünkü Baffin Adası’na çıkan Ericson bu bölgeye Helluland adını verdi Hellur Eski İskandinav dilinde düz kayalık anlamına gelir. Kâşif bir sonraki durağında ormanlık ve kumluk topraklar ile karşılaştı. Bugünkü Labrador olduğu düşünülen bu bölgeye de ‘’ormanlık’’ anlamına gelen Markland adını vererek, yeni bir kıta bulduğundan habersiz buradan ayrıldı.

Vinland'a yerleşme

Leif Ericson ve mürettebatı bir süre sonra bu bölgeye tekrar geldiklerinde ırmaklarda yaşayan oldukça iri somon balıklarının fazlalığı, iklimin Norveç’inkine kıyasla çok daha yumuşak olması, kışın çok az miktar buzun olması ve yıl boyunca yeşil otların görülebilmesinden etkilenmişler ve birkaç da ev inşâ etmişlerdir. Ericson’ın Tırkır adındaki adamı – Tırkır o dönemde bir Türk ismidir, fakat Türklerin o dönemde o coğrafyaya olan uzaklıkları nedeni ile bu kişinin o dönemde hâlâ Türk isimleri almakta olan bir kavim olan Macarlar’dan olması kuvvetle muhtemeldir- bölgede yaban üzümleri bulmuş ve Leif bunun ardından bölgenin adını ‘’Vinland’’ olarak değiştirmiştir.

Ölümünden sonra

Leif Ericson'ın hayatının genelinde olduğu gibi nerede, ne zaman, ne şartlarda öldüğü hakkında da yeterli bilgi yoktur. Sadece 1020 yılında öldüğü rivayet edilir. Kâşifin ölümünden sonra, bugün, dünyanın pek çok yerinde onun ya da koyduğu isimler ile anılan birçok yer, kuruluş ve mekân vardır. İzlanda’daki Leifur Eiríksson Havaalanı ve adına dikilmiş heykeller bunlardan sadece birkaçıdır. 1964 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Baines Johnson 9 Ekim gününü Amerika Birleşik Devletleri’nde Leif Ericson Günü olarak ilân etmiştir. Günümüzde kendisi hakkında ortaya atılan iddialardan biri de Ericson’ın Hudson Körfezi ya da Büyük Göller yolu ile Minnesota ‘ya kadar ulaştığıdır.

Popüler Kültür

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Leif Ericson ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Notlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Faroe Adaları</span> Kuzey Atlantikte bulunan Danimarkaya bağlı özerk adalar topluluğu

Faroe Adaları, Kuzey Atlantik'te bulunan bir adalar birliğidir. Birleşik Krallık'ın 200 km kuzeybatısında, Norveç ile İzlanda'nın arasında bulunan özerk ülke, Grönland ile beraber Danimarka Krallığının parçasıdır. Toplam yüzölçümü 1400 km2 olmakla beraber Ekim 2017'de nüfusu 50322 kişiydi. İkinci Dünya Savaşı sonrası bağımsızlığını ilan etse de Danimarka hükûmeti tarafından tanınmadı, iki yıl sonra tekrar Danimarka Krallığı'na bağlandı ve özerk bölge ilan edildi

<span class="mw-page-title-main">Vikingler</span> Denizcilik, ticaret ve akıncılıkla uğraşan İskandinav kökenli kavim

Vikingler ya da Norslar, İskandinavyalı korsan ve tüccar kavimlerdir. Aslında "Viking" veya "Nors" bir millet adı değildir; Danlara, Norveçlilere, İsveçlilere ve diğer İskandinavlara kim olduklarına bakmaksızın verilen isimdir. Bu adlandırma Eski Norsçadaki Vikingr (yağmacı) sözcüğünden gelir ve Viking Çağı boyunca tüm Kuzey Cermenleri bu adla anılmıştır. Vikinglerin ataları antik Cermen halkları, konuştukları dil(ler) ise Cermen dil ailesine bağlı İskandinav dilleridir. Vikingler ömürlerinin büyük bir kısmını denizlerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. 8 - 11. yüzyıllar arasında kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri ele geçirmişlerdir. Viking akınları ile birlikte birçok manastır yok olmuştur. Olaya tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli bölgelerine dağılan keşişlerin dramatik ve trajik anlatımları, yüzyıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı yaratmıştır. Vikingleri kaba, ilkel, medeniyetten uzak bir kavim olarak betimlemişlerdir. Bu anlatımların etkisiyle, Avrupalıların Viking kültürüne uzun süre kayıtsız kaldıkları anlaşılmaktadır. Göçebe ve savaşçı bir kavim olan Vikinglerin yazılı geleneği olmayışı, kültür izlerinin sürülmesini güçleştirmektedir. Yazılı kaynakların zayıflığına ve Batılı kaynaklardaki olumsuz Viking imajına karşılık, arkeolojik veriler, incelikli bir Viking maddi kültürünün varlığına işaret etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika</span> Tek bir kıta veya kara kütlesi olarak birlikte ele alındığında Kuzey Amerika ve Güney Amerika

Amerika veya Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'de Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve bunlara bağlı adalardan meydana gelen kıtalar ve adalar topluluğu. Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'deki kara alanının çoğunu kapsar ve Yeni Dünya'yı oluşturur. Amerika sözcüğü birçok dilde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) anlamında da kullanıldığı için kavram karmaşasına neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

İzlanda tarihi, Norveç ve Büyük Britanya'dan gelen Viking yerleşimcilerle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Erik</span> Norveçli kâşif

Kızıl Erik veya Erik Thorvaldsson, Norveçli kâşif. Orta Çağ ve İzlanda destanı kaynaklarında Grönland'daki ilk yerleşimi kurduğu bilinmektedir. Saçının ve sakalının renginden dolayı büyük olasılıkla "Kızıl" lakabını kazanmıştır. İzlanda destanına göre, Thorvald Asvaldsson'un oğlu olarak Norveç'in Rogaland kentinin Jæren bölgesinde doğdu. Kuzey Amerika'ya ilk kez ayak basan Avrupalı Leif Ericson'un babasıdır.

Danimarka tarihi, bugünkü Danimarka Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Norveç tarihi, bugünkü Norveç Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kolomb öncesi okyanus ötesi temas</span>

Kolomb öncesi okyanus ötesi temas, Kristof Kolomb'un 1492 yılında Amerika kıtasına ayak basmasından önce Amerika yerli halklarıyla diğer kıta halkları – Afrika, Asya, Avrupa ve Okyanusya - ile olduğu iddia edilen temasları kapsar. Çeşitli dönemlerde tarihi, arkeolojik ve kültürel kanıtlara dayanılarak değişik iddialar ortaya atılsa da sadece tek bir temas kanıtlanmıştır. Akademik çevrelerce ispatlanmış olarak kabul edilen temas Avrupalı halklardan Vikinglerin Kanada Newfoundland’da MS 1021 yılında L'Anse aux Meadows yerleşimini kurmalarıdır. Diğer tüm temas iddiaları akademik çevreler tarafından dayanaksız olarak reddedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vinland Haritası</span> Harita

Vinland Haritası, 15. yüzyıla ait olduğu iddia edilen ve özellikle Kuzey Amerika’daki Viking keşiflerinin gösterildiği Dünya haritası. Haritanın 20. yüzyılda hazırlanan sahte bir harita olduğuna dair şüpheler bulunmaktadır. Harita Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarının yanı sıra Grönland’ı ve Grönland’ın güneybatısında ve Atlantik Okyanusunda Vinland olarak isimlendirilen bir toprak parçasını da gösterir. Haritada bu bölgenin Avrupalılarca 11. yüzyılda ziyaret edildiği iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">L'Anse aux Meadows</span>

L'Anse aux Meadows, Kanada’nın Newfoundland ve Labrador eyaletinde bulunan Newfoundland adasının kuzeyindeki arkeolojik kazı yeri. 1960 yılında bulunan yer, Vikinglerin Grönland dışında Kuzey Amerika’da bulunan tek yerleşim yeridir. Burası, Kolomb Öncesi Okyanus Ötesi Temas teorisinin bilimsel kamuoyunda kabul edilen tek örneğidir. 1003 yıllarında Leif Ericson tarafından Vinland’da kurulmaya çalışılan koloniyle bağı olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte kuruluş tarihinin 1021 yılı olduğu düşünülmektedir. L’Anse aux Meadows 1978 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası sit alanı ilan edilmiştir.

Skræling, Grönland’da yaşayan Vikinglerin Grönland’da yaşayan Thule halkına verdikleri isim. Buradaki Vikingler, Vinland olarak adlandırdıkları bölgede Kuzey Amerika kıtasına yaptıkları keşiflerde karşılaştıkları yerel halkları da bu isimle tanımlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Vinland</span> Kuzey Amerika’da bulunan bir bölgeye MS 1000 yıllarında Vikingler tarafından verilen isim

Vinland, Kuzey Amerika’da bulunan bir bölgeye MS 1000 yıllarında Vikingler tarafından verilen isim.

Skjaldmö, İskandinav kültürü ve mitolojisinde savaşçı olmayı seçen kadın. Çok sayıda saga ve benzer tarih eserlerinde adı geçer. Gotlar, Cimbriler ve Marcomanniler gibi Cermen kavimlerinde de görülmüştür. Efsanevi Valkürlerin bu kadın savaşçılardan esinlendiği düşünülmektedir.

Norveçlilere ait Grönlandlılar Sagasında kendisinden bahsedilen bir karakterdir. 11. yüzyılın ilk başlarında çeşitli deniz aşırı keşif yolculuklarına önderlik eden ünlü İzlandalı kaşif Leif Ericsson'un yanında yer alan, yaşça büyük bir hizmetçidir. Leif Ericsson kendisine "koruyucu baba" olarak seslenmekteydi, bu durum Tyrker'ın küçüklüğünden beri Leif'in bakımından ve korunmasından sorumlu olmuş, daha sonra da azat edilmiş bir köle olabileceği fikrini akla getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Thorfinn Karlsefni</span>

Thorfinn Karlsefni Thórdarson İzlandalı bir kaşifti. 1010 yılı civarında, eşi Gudrid Thorbjarnardóttir ve takipçileriyle birlikte orada kalıcı bir yerleşim yeri kurmak için kısa süreli bir girişimle Leif Eriksson'un Vinland'a giden rotasını takip etti.

Bjarni Herjólfsson, Amerika'nın inanılan ilk Avrupalı kaşifi. kendisi İskandinav kökenli İzlandalı birisiydi. Bjarni 986'da babasını bulmak için çıktığı yolculukta şans eseri bulduğu Amerika'ya ayak basmayıp sadece görebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Naddodd</span>

Naddodd, İzlanda'nın keşfiyle tanınan bir Viking.

Kuzey Amerika'nın Avrupalı denizciler ve coğrafyacılar tarafından keşfedilmesi, büyük Avrupa güçlerinin ekonomik, dini ve askeri genişleme amacıyla kıtayı haritalandırma ve keşfetme çabasıydı. Bu keşfin savaşçı ve hızlı doğası, komşu Avrupa ülkelerinin hiçbir ülkenin Amerika'dan yeterli zenginlik ve güç elde etmemesini ve Avrupa kıtasında askeri açıdan dengeleri bozmasını sağlamak için bir dizi karşı eylemin sonucudur. 15. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar sürdü ve esas olarak İspanya, İngiltere, Fransa ve Portekiz tarafından finanse edilen keşiflerden oluşuyordu. Ayrıca Amerika'nın Avrupa tarafından sömürgeleştirilmesi için Amerikan kolonileri maddesine bakın.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.