İçeriğe atla

Lehistan Veraset Savaşı

Lehistan Veraset Savaşı

Danzig'in kuşatılması (1734)
Tarih1733-1738
Bölge
Polonya, Rheinland, Kuzey İtalya
Sonuç Fransa, Savoya Dükalığı ve İspanya kaybetti
III. August tahta geçti.
Taraflar
Fransa
İspanya
Savoy Düklüğü
Rusya
Avusturya
Saksonya
Komutanlar ve liderler
Stanisław Leszczyński III. August

Lehistan Veraset Savaşı (1733-1738) Lehistan kralı II. August'un ölmesi üzerine çıkan taht kavgalarının diğer Avrupa ülkelerinin de katılmasıyla bir veraset savaşına dönüşmesidir.

Savaşın nedeni

II. August'un ölmesi (1 Şubat 1733) üzerine Avusturya ve Rusya, onun oğlu Saksonya kralı II. Friedrich August'un Polonya kralı seçilmesinden yana tutum aldı. Ama Polonyalıların çoğu, İsveçlilerin II. August'u tahttan indirdiği 1704-09 döneminde taç giyen ve Fransa kralı XV. Louis'nin kayınpederi olan Stanislaw Leszczynski'yi yeğlediler. İspanya ve Fransa, Avusturya ve Rusya'ya karşı çıkarak, 12 Eylül 1733'te Varşova'da toplanan 12.000 delegeli bir meclis (Sejm) tarafından Polonya kralı seçilen Leszczynski'yi destekledi. Ama 30.000 kişilik bir Rus ordusunun Varşova'ya yaklaşması üzerine Leszczynski, Gdansk'a kaçtı. Bunun üzerine, 3 bin delegeden oluşan başka bir meclis II. Friedrich August'u III. August adıyla 5 Ekim 1733'te Polonya kralı seçti. Bunun üzerine Fransa, Habsburglara karşı 26 Eylül'de Sardinya-Savoia'yla, 7 Kasım'da da İspanya'yla ittifak kuruldu. 10 Ekim'de Avusturya'ya savaş ilan etti.

Savaş

İspanyol prensi Don Carlos 40 bin kişilik bir İspanyol ordusuyla Toscana ve Papalık devletleri üzerinden Napoli'ye giderek 25 Mayıs 1734'te Bitonto'da Avusturyalıları yendi. Sicilya'yı fethederek III. Carlo adıyla Napoli ve Sicilya kralı oldu. Ama Avusturya prensi Eugene de Savoie-Carignan, Lorraine'i istila eden Fransızlarının ilerlemesini Almanya'nın güneyinde durdurdu. Üstelik, Lombardiya'yı işgal eden Fransız ve Savoia (Savoie) kuvvetleri Mantova'yı alamadı.Rus kuşatması altındaki Gdansk'ı kurtarmak için deniz yoluyla gönderilen küçük Fransız kuvveti etkili olamadı. Gdansk Haziran 1734'te düştü.

Prusya'ya kaçan Leszczynski'yi desteklemek için Polonyalıların örgütlediği Dzikow Konfederasyonu da (Kasım 1734) Rusları ve August'u yenmeyi başaramadı. Dahası, İspanya ile Savoia arasındaki anlaşmazlık 1735'teki İtalya seferinin sonuçsuz kalmasına yol açtı; İngiltere ve Hollanda'nın Avusturya'nın müttefiki olarak savaşa girmesinden korkan Fransa, Avusturya'yla ön barış anlaşması imzaladı (Viyana Barışı; 3 Ekim 1735). Bu anlaşmayla August Polonya kralı olarak kalıyordu. Napoli-Sicilya'yı elinde tutan don Carlos da 1731'de miras yoluyla kendisine geçen Parma ve Piacenza'yı Avusturya'ya verecek ve Toscana üzerinde hak iddia etmeyecekti. Sardinya-Savoia Lombardiya ise Habsburgların elinde kaldı. Anlaşmadan sonra Leszczynski tahttan feragat ettiğini açıkladı (26 Ocak 1736) ve Dzikow Konfederasyonu 1736'da August'u kral olarak tanıdı.

Sonuç

18 Kasım 1738'de Fransa Avusturya ön anlaşmanın koşullarını doğrulayan ve Fransa'nın Veraset Yasası'na (Pragmatische Sanktion) koşullu olarak güvence verdiği Viyana Antlaşması'nı imzaladı. Bu yasayla VI. Karl, kızı Avusturya arşidüşesi Maria Theresia'yı Habsburg topraklarının vârisi ilan etti. Savaşa katılan öteki büyük ülkeler de barışı 1739'da kabul etti.

Kaynakça

  • Ana Brittannica Cilt 18, sayfa 78-79 15. baskı, 1989

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Veraset Savaşları</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Veraset savaşı, veraset krizi sonucu oluşan savaşlara verilen isimlerdir. Hayatını kaybeden, tahttan hal edilen ya da tahttan hal edilen eski hükümdarların tahtına ve unvanına, yönetme hakkına sahip iki veya daha fazla kişinin yönlendirilmesi ile oluşur. Saraydaki taraftarları ve hatta bazen diğer ülkeler tarafından desteklenen kişiler büyük bir iç savaşa ya da yanlarında toplanan müttefikleri ile bölgesel ya da küresel bir savaşa neden olabilen veraset savaşları; her dönem, her bölge, her din ve çoğu hanedanda etkili bir dönem noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Napoli Krallığı</span> 1282-1816 yılları arasında İtalyanın güneyinde hüküm sürmüş eski bir devlet

Napoli Krallığı, İtalyan yarımadasının güneyinde, Napoli'de kurulmuş bir devletin modern ismidir. Zamanında, biraz yanıltıcı olarak Sicilya Krallığı adı ile anılmaktaydı; çünkü Napoli Krallığı Sicilya adasında 1282'de çıkan Sicilya Vesperleri adlı bir isyan sonucunda Napoli Krallığı'nin Sicilya Krallığı'ndan ayrılması ile ortaya çıkmıştı. Napoli Krallığı'nın ortada bulunduğu dönemde bu Krallık ya İspanyol veya Fransız asıllı bir kral tarafından idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sardinya Krallığı</span> Piyemonte ve Sardinya topraklarından oluşan eski bir İtalyan Krallığı

Sardinya Krallığı ya da Sardinya-Piyemonte Krallığı olarak da bilinir. İtalya'nın kuzeybatısındaki Piyemonte ile Sardinya Adasını içine alan, Savoie Hanedanına bağlı eski krallık.

<span class="mw-page-title-main">Savoie Hanedanı</span> Savoia ve İtalyada kraliyet ailesi

Savoy Hanedanı, tarihsel Savoy bölgesinde 11. yüzyıl başlarında ortaya çıkan bir soylu hanedandır. Bu bölgede önce küçük bir kontluk yöneten bu hanedan zamanla hükümdarlık yetkilerini geliştirerek sonunda 1861 ile II. Dünya Savaşı sonunda Savoy-Carignano hanedan dalı tarafından İtalya Krallığı hükümdarı olmayı başarmıştır. Savoy Hanedanı genişleyip birleşen İtalya'ya üzerinde 85 yıl krallık yapmıştır. Savoy Hanedanı'nın İtalya Kralı olan üyeleri II. Vittorio Emanuele, I. Umberto, III. Vittorio Emanuele ve II. Umberto olmuşlardır. Son İtalya kralı olan II. Umberto ancak birkaç hafta hüküm sürmüş ve bir Anayasal Referandum ile tahttan indirilmiş ve İtalya'da yeni bir cumhuriyet ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus tarihi</span>

Belarus tarihi Belarus'un tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">VII. Karl (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma imparatoru (1697-1745; hd. 1742-1745)

İmparator Charles VII Albert, Wittelsbach ailesi üyesi, 1726 dan beri Kutsal Roma İmparatorlarını seçme hakkına sahip altı üyeden biri ve 24 Ocak, 1742 yılından 1745 yılında ölümüne kadar Kutsal Roma İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı & Avusturya Arşidüklüğü arasında 1735-1739 yılları arasında yapılmış savaş

1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı, Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne ait Azak ve Kılburun kalelerini işgal etmesiyle çıkan ve Rusya ile müttefiklik anlaşması yapan Avusturya ordularının da üç koldan Bosna, Balkanlar ve Eflak üzerinden hücum etmesiyle başlayan bir savaştır.

Bu Napoli Krallığı krallarının bir listesidir:

Bu Sicilya krallarının bir listesidir:

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Veraset Savaşı</span> Avusturyada hanedan savaşı

Avusturya Veraset Savaşı (1740–48), Kuzey Amerika'da Kral George Savaşı, Anglo-İspanyol Savaşı, Jenkins'in Kulağı Savaşı ve üç Silezya Savaşı'ndan ikisini içeren, Avrupa'daki büyük güçlerin çoğunun dahil olduğu Habsburg Hanedanı'nda Maria Theresa'nın tahtın varisi olması sorunundan ortaya çıkmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Carlos</span> İspanya kralı

III. Carlos, İspanya kralı ve VI. Carlo, Napoli kralı ve IV. Carlo, Sicilya kralı, 1731-1734 döneminde Parma ve Piacenza Dükü; VI. Carlo adı ile 1734-1759 arasında Napoli Kralı; IV. Carlo adı ile Sicilya Kralı ve 1759-1788 döneminde İspanya Kralı olarak hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Felipe</span> İspanya ve Portekiz Kralı

III. Felipe, İspanya, Portekiz, Napoli, Sicilya, Sardinya kralı, Milano dükü, Belçika Hollandası, Comté ve Şarole hükümdarı (1598-1621).

<span class="mw-page-title-main">Stanisław Leszczyński</span> Fransız sanat koleksiyoncusu (1677-1766)

I. Stanisław Leszczyński Polonya kralı, Litvanya Büyük Dükü, Lorraine Dükü ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir varisi.

<span class="mw-page-title-main">III. August</span> Polonya Kralı, Saksonya Elektörü

III. August 1734'ten 1763'e kadar Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">Maria Luisa (İspanya)</span> 18. yüzyıl Kutsal Roma imparatoriçesi ve İspanya prensesi

Infanta Maria Luisa Kutsal Roma İmparatoriçesi. Almanya kraliçesi, Macaristan kraliçesi ve Bohemya, Toskana Büyük Düşesi, Kutsal Roma İmparatoru olan II. II. Leopold'un eşi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Sakson Birliği</span>

Polonya-Sakson Birliği, tarihleri, gelenekleri, siyasi sistemleri ve sosyal ilişkileri 1697'ye kadar farklı olan ve ortak bir sınırı bile paylaşmayan Saksonya ve Polonya-Litvanya Birliği'nin Wettin Hanedanı'ndan Saksonya Prensi Frederick August'un Polonya Kralı seçilmesiyle kişisel bir birlik içinde birleşmesiyle kurulan devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Habsburg Rekabeti</span>

Fransız-Habsburg rekabeti terimi, Fransa ile Habsburg hanedanı arasındaki rekabeti tanılamaktadır. Habsburglar Yüksek Orta Çağ’da Augsburg Diyeti’nden Yakın çağda I. Dünya Savaşı’nın ardından monarşinin lağvedilmesine kadar çeşitli zamanlarda Kutsal Roma İmparatorluğu, İspanya İmparatorluğu, Avusturya, Bohemya ve Macaristan’ı içeren genişleyen ve gelişen bir imparatorluğu yönettiler.

<span class="mw-page-title-main">Loren Dükalığı</span> Loren bölgesinde eski bir dükalık

Loren Dükalığı yada Lorraine Dükalığı, aslen Yukarı Loren, günümüzde Fransa'nın kuzeydoğusunda bulunan Loren bölgesinin sınırları içinde kalan bir dükalıktı. Başkenti Nancy'dir.