İçeriğe atla

Leh-Töton Savaşı (1326-1332)

Leh-Töton Savaşı
Leh-Töton savaşları

Płowce Muharebesi, Juliusz Kossak
Tarih1326-1332 (6 yıl)
Bölge
Kuyavia, Kulmerland
Sonuç Kalisz Antlaşması (1343)
Taraflar
Töton Tarikatı Devleti
Bohemya Krallığı
Mazovya Düklüğü		 Polonya Krallığı
Litvanya Büyük Dükalığı
Macaristan Krallığı
Komutanlar ve liderler
Werner von Orseln
Dietrich von Altenburg Luther von Braunschweig		 I. Władysław Łokietek
III. Kazimierz Wielki

Leh-Töton Savaşı (1326-1332)[1] Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı Devleti arasında Pomerelia üzerinde 1326'dan 1332'ye kadar yapılan savaş.

Arka plan

Dük II. Mestwin'in 1294'te ölümüne kadar, Baltık kıyısındaki Pomerelia Dükalığı, batıda Pomeranya Dükalığı ile sınırdan doğuda Vistula nehri kıyısındaki Tarikat devletinin Prusya topraklarına kadar uzanıyordu. Polonyalı Piast hükümdarlarının hacizlileri olan Samborides hanedanı tarafından tutuldu. 1295'ten beri Polonya Kralı olan II. Przemysł, Pomerelia'yı bünyesine kattı (Lehçe: Pomorze Gdańskie), 1269'da Dük Mestwin ile imzalanan Arnswalde Antlaşması'na atıfta bulunan Brandenburg Margravlığı'nın protestosuna karşı Polonya Krallığı Topraklarına girdi. Ertesi yıl, Ascanlı margraveler, muhtemelen Polonya tacını hedefleyen Bohemya Kralı II. Václav.

Kral II. Wenceslaus, Piast'lı rakibi I. Władysław'a karşı galip geldi ve 1300'de Polonya Kralı oldu. Soylu Swenzones ailesinin yardımıyla Pomerelia'da hüküm sürdü. 1306'da oğlu III. Wenceslaus'un öldürülmesinden sonra Přemyslid Hanedanı'nı yok oldu ve Dük Władysław, Pomerelia topraklarını işgal edebildi. Varlıklarından ve günahlarından korkan Swenzones, birlikleri Gdańsk şehrine kadar olan bölgeyi işgal eden Brandenburg'un Magrave'i Waldemar'ı çağırdı. Władysław, 1308'de Heinrich von Plötzke komutasındaki Töton Tarikatı'nın güçlerini çağırarak tepki gösterdi ve Gdańsk ile Pomerelia'nın çoğunu yeniden fethetti.

Ancak, Töton'ların Danzig'i işgalinden sonra, Plötzke'nin teklif ettiği masraf parasını ödemeyi reddettiği için Danzig'i Władysław'a bırakmayı reddettiler. Bunun yerine, direnişi başından beri nispeten zayıf olan ve şimdi Pomerelia üzerindeki iddialarını satmaya niyetli olan Magrave Waldemar ile 1309 Soldin Antlaşması'nı imzaladılar.

Muharebeler

Brześć Kujawski'de Kral Ladislaus Tötonlar ile olan anlaşmayı bozuyor, Jan Matejko

Yenilgisinin altında ezilen Władysław, Curia Romana'da Töton Şövalyeleri'ne dava açtı. Bununla birlikte, 1320'de Polonya tacını devraldı ve Polonya kralı oldu. Kızı Elisabeth'i 1320'de Kral I. Charles ile ve oğlu Kazimierz'i Büyük Dük Gediminas'ın kızı Litvanyalı Aldona ile evlendirdiğinde Macaristan ve Litvanya ile ittifaklar kurdu. Öte yandan, 1310'dan beri güçlü Lüksemburg Hanedanı'nın yönetimi altındaki Bohemya Krallığı yeniden yükseldi ve Kral Johann von Böhmen Přemyslid'lerden bir miras olarak Polonya tacını talep etti. Töton Tarikatı, pagan Litvanyalılara karşı seferlerde kendilerine katılan Kral John'u desteklediler ve ayrıca Władysław'ın Mazovya'daki düşmanı Płock Dükü Wenceslaus ile ittifak kurdular.

1326'da Kral Władysław'ın prdusu Neumark'ı harap etti ve ertesi yıl güneyde Kral John Kraków'a yürürken Wladysław Töton Tarikatı'na karşı çıktı. Macaristan Kralı I. Charles tarafından geri çekilmeye teşvik edilmesine rağmen, Silezya Dükalıklarının çoğunu vasallaştırdı. Polonya'nın iç parçalanmalarından yararlanan Töton şövalyeleri, Polonya'nın Kuyavia ve Dobrzyń Arazisi'ni yağmalayıp fethettiler. Kral Władysław, William Drugeth komutasındaki Litvanya ve Macaristan kuvvetlerinden yardım aldı veGrudziądz yakınlarındaki Osa Nehri'ne kadar Prusya'nın Kulmerland'ını yağmaladı.

Töton ordusu karşı saldırıya geçerek Kuyavia ve Dobrzyń'deki birçok kasabayı ele geçirdi fakat 1330'da bir Polonya ve Litvanya karşı saldırısı, Tarikat'ın fethettiği yerlerin bir kısmını Polonya'ya iade etmesiyle geçici bir barışla sonuçlandı, ancak sonraki yıl boyunca savaş devam etti. 1331'deki Płowce Muharebesi'nden sonra Tötonlar üstünlüğü ele geçirdi ve Kuyavia ile Dobrzyń Arazisi'ni tekrar ele geçirdi. Kral Władysław 1333'te ölürken, her iki taraf da ateşkes konusunda uzlaştı.

Savaş sonrası

1343'te, tarafların toprak iddiaları, Władysław'ın oğlu Kral III. Casimir tarafından imzalanan ve savaşı resmen sona erdiren Kalisz Antlaşması'nda karara varıldı. III. Casimir Kuyavia ve Dobrzyń'ı geri aldı, fakat sonuç olarak Pomerelia'yı kaybetti. Yine de, Pomeraniæ dominus et heres ("Pomeranya'nın Efendisi ve Varisi") unvanını korudu.

Pomerelia toprakları ve Polonya'nın Baltık Denizi'ne erişimi bir ihtilaf konusu olarak kaldı: 1466'da İkinci Toruń Barışı'ndan sonra Polonya Kraliyet Prusyası tımarı olarak yeniden ele geçirildi, Pomerelia, 1772'de Polonya'nın Bölünmesi sırasında Prusya Krallığı tarafından ilhak edildi. 1919 Versay Barış Antlaşması ile oluşturulan "Danzig Koridoru" nun bir parçası olan Pomerelia bölgesi üzerinde yüzyıllardır süregelen anlaşmazlıklar, Almanya-Polonya ilişkilerini tarih boyunca çok zorladı.

Kaynakça

  1. ^ Various sources differ, giving either 1326 or 1327 as the starting date of this conflict

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Vytautas</span>

Vytautas Orta Çağ Litvanyası'nın en ünlü hükümdârlarından biri. Vytautas;(1392–1430) döneminde, Litvanya ve Rutenya'yı kapsayan Litvanya Büyük Dükalığı'nı yönetmiştir. Ayrıca Hrodna (1370–1382) ve Lutsk (1387–1389) prensliği yapmıştır. Hussites Krallığı döneminde ön plana çıkmıştır.

Bu zaman diliminde Polonya tarihi, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar olan bir binyılyı kapsar.Genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından sonraki döneme tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Litvan-Töton Savaşı</span> Töton Şövalyeleri ile Polonya ve Litvanya ittifakı arasındaki savaş (1409–1411)

Leh-Litvan-Töton Savaşı, Büyük Savaş olarak da bilinen, 1409-1411 yılları arasında Töton Şövalyeleri ile müttefik Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı arasında meydana geldi. Yerel Samogit ayaklanmasından tetiklenen savaş, Ağustos 1409'da Polonya'nın Töton işgali ile başladı. Her iki taraf da tam ölçekli bir savaşa hazır olmadığından, Bohemyalı IV. Wenceslaus dokuz aylık bir ateşkes sağladı.

Açlık Savaşı veya Kıtlık Savaşı, toprak anlaşmazlıklarını çözmek amacıyla 1414 yazında müttefikler Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı ile Töton Şövalyeleri'ni karşı kısa bir çatışmadır. Savaş, adını her iki tarafın da izlediği yıkıcı yakıp yıkma taktiği sonucu hasat alınamamasından aldı. Çatışma önemli bir siyasi sonuç alamadan sona ererken, Prusya'yı kıtlık ve veba sardı. Johann von Posilge'e göre, Töton Tarikatı'nın 86 keşişi savaştan sonra vebadan öldü. Buna karşılık, Orta Çağ Avrupa'sının en büyük savaşlarından biri olan 1410 Grunwald Muharebesi'nde yaklaşık 200 keşiş öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ulrich von Jungingen</span>

Ulrich von Jungingen, 1407'den 1410'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 26. Büyük Üstadıydı.. Litvanya Büyük Dükalığı ve Polonya Krallığı'na karşı uyguladığı politikası Leh-Litvan-Töton Savaşını ateşleyecek, Tarikatı ve kendisi için büyük felaketlere yol açacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Plötzke</span> Alman asker (1264-1320)

Heinrich von Plötzke 13. yüzyılın sonları ve 14. yüzyılın başlarında Töton Tarikatı'nın bir Komtur'uydu.

<span class="mw-page-title-main">Raciążek Barışı</span>

Raciążek Barışı, 22 Mayıs 1404'te Polonya Krallığı ileLitvanya Büyük Dükalığı ve Töton Tarikatı arasında Dobrzyń Arazisi ve Samogitya'nın kontrolüne ilişkin imzalanan bir antlaşmaydı. Antlaşma, Lehler özünde 1342 Kalisz Antlaşması'nı ve Litvanya - 1398 Salynas Antlaşması'nı geçerli kıldı. Antlaşma istikrarlı değildi ve durum kısa süre sonra 1409-1411 Leh-Litvan-Töton Savaşı ile değişti.

<span class="mw-page-title-main">Soldin Antlaşması (1309)</span>

Soldin Antlaşması 13 Eylül 1309'da Soldin'de (Myślibórz), Brandenburg-Stendal Margravi Waldemar ve Töton Tarikatı tarafından imzalanan Antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Dobrzyń Tarikatı</span>

Dobrzyń Tarikatı veya Dobrin Tarikatı, Dobrzyń Kardeşleri olarak da bilinir, 13. yüzyıl Prusya Haçlı Seferi sırasında Baltık Prusyalı'ların akınlarına karşı koymak için Mazovya ve Prusya sınırında oluşturulan askeri bir Tarikattı.

<span class="mw-page-title-main">Ludolf König von Wattzau</span>

Ludolf König von Wattzau, bazen basitçe Ludolf König olarak anılır, 1342'den 1345'e kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 20. Büyük Üstadıydı.

<span class="mw-page-title-main">Dietrich von Altenburg</span>

Dietrich von Altenburg, 1335'ten 1341'e kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 19. Büyük Üstadıydı.

<span class="mw-page-title-main">Werner von Orseln</span> Töton Tarikatı büyük üstadı (1280-1330)

Werner von Orseln, 1324'ten 1330'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 17. Büyük Üstadıydı.

Dobrzyń Arazisi, orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır. En büyük kasabası Rypin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Haçlı Seferi</span>

Litvanya Haçlı Seferi, Töton Şövalyeleri ve Livonya Tarikatı'nın, pagan Litvanya Büyük Dükalığı'nı zorla Hıristiyanlaştırma bahanesi altında gerçekleştirdiği bir dizi seferdir. Livonya Tarikatı 1202'de Riga'yı işgal etti ve 1230'larda Polonya'nın bir yurtluk olan Chełmno Arazisi'ne yerleştiler. İlk olarak Livonya Haçlı Seferi ve Prusya Haçlı Seferi'nde diğer komşu Baltık kabilelerini fethettiler.

<span class="mw-page-title-main">Kalisz Antlaşması (1343)</span>

Kalisz Antlaşması, Polonya Kralı III. Casimir yönetimindeki Polonya Krallığı ve Töton Tarikatı'nın Büyük Üstadı Ludolf König von Wattzau yönetimindeki Töton Tarikatı Devleti arasında 8 Temmuz 1343'te Kalisz'de imzalanan bir Barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Grunwald Kılıçları</span>

Grunwald Kılıçları, Töton Şövalyeleri Tarikatı'nın Büyük Üstadı Ulrich von Jungingen tarafından Polonya Kralı II. Władysław Jagiełło ve Litvanya Büyük Dükü Vytautas'a alaycı bir "hediye" olarak gönderilen bir çift basit çıplak kılıçtır. Kılıçlar, 15 Temmuz 1410'da, Grunwald Muharebesi'nden hemen önce, Jungingen'in güçlerini savaşa sokmaya yönelik sembolik bir davet olarak gönderilmiştir. Polonya-Litvanya zaferinden sonra, her iki kılıç da Kral Władysław II tarafından o zamanki Polonya'nın başkenti Kraków'a savaş ganimeti olarak götürülmüş ve Kraliyet Wawel Kalesi'nin hazinesine yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Töton Savaşı (1431-1435)</span> 15. yüzyılda Kuzey Avrupada gerçekleşmiş bir savaş

Leh-Töton Savaşı (1431-1435), Polonya Krallığı ile Töton Şövalyeleri arasındaki silahlı çatışmadır. Brześć Kujawski Barışı ile sona ermiş ve Polonya için bir zafer olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno Arazisi</span> Polonyanın orta-kuzeyindeki tarihi bölge

Chełmno Arazisi (Lehçe: ziemia chełmińska,


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.