Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.
Konstantinopolis Surları, günümüzde İstanbul sınırları dahilinde olan Konstantinopolis'i çevreleyen ve Doğu Roma zamanında yapılmış şehir surlarıdır. Şehri çeviren surlar tarihte 5. yüzyıldan başlayarak inşa edilmiş, yıkılmalar ve yeniden yapmalarla dört defa elden geçmiştir. Son yapımı MS 408'den sonradır. II. Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a bu taraftan ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya, Topkapı'dan Ayvansaray'a uzanıyordu.
Kayseri Kalesi Kayseri'de bulunan Türkiye'nin turistik kalelerinden biridir.
Yeşil Hat, Kıbrıs'ta de facto var olan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni ayıran bölgeyi belirtmek için kullanılmaktadır. Yeşil hat aynı zamanda her iki tarafın da başkenti olan Lefkoşa'yı da bölmektedir. Büyük bir kısmı, Mart 1964'ten bu yana adada bulunan Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü kontrolündedir. Adanın kuzey batısında yeralan sivil halkın terkettiği ve sadece askerlerin bulunduğu Erenköy, eski adıyla Koççina köyü de BM kontrolündeki Yeşil Hat'la çevrili, Kuzey'e bağlı bir eksklavdır.
Sinop Kalesi, Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu kaledir. Kale, MÖ 7. yüzyılda da kenti korumak amacıyla kuruldu. Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı. Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin duvarları 2.050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir. İki ana giriş kapısı vardır. Kale duvarı şehri çevrelemektedir. Bu kale şehrin tarihî eserleri arasında öne gelenler arasındadır. UNESCO, 2013'te kaleyi Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil etti.
St. Dominic Kapısı, Lüzinyanlar döneminde var olmuş olan Lefkoşa'nın bir kapısı. Venedikliler döneminde surlar yeniden inşa edildiğinden günümüze ulaşamamıştır. Kapı, şehir surlarının batı tarafında bulunmakta ve Baf, Güzelyurt ve Solya gibi batıdaki bölgelere ulaşımı sağlamaktaydı. Bunlara rağmen kapının tam konusu hakkında fazla bir araştırma yapılmamıştır. Günümüzdeki Baf Kapısı'na yakın bir yerlerde bulunduğu ve Kanlıdere'nin kapının yakınlarından geçtiği düşünülmektedir. Kapı, adını aynı semtte bulunan bir Orta Çağ manastırı olan St. Dominic Manastırı'ndan almıştır. St. Dominic kapısı yüksek rakımı dolayısı ile "Yukarı Kapı" olarak da anılmaktaydı.
Trakhonas Kapısı, Lüzinyanlar döneminde var olmuş olan Lefkoşa'nın bir kapısı. Venedikliler döneminde surlar yeniden inşa edildiğinden günümüze ulaşamamıştır. Kapı, şehir surlarının kuzey tarafında bulunmaktaydı. Kapıya adını veren "Trakhonas", o dönemde şehrin yaklaşık 3.2 kilometre kuzeyinde bulunani bugün ise şehrin bir parçası haline gelmiş olan Kızılay'dır. Kızılay'ın yanı sıra Dikmen, Ağırdağ, Boğaz, Bellapais ve Ozanköy köylerinden geçen bir yol ile bu kapıdan Girne'ye ulaşım sağlanmaktaydı. Daha sonra Musalla Burcu'nun inşa edildiği yerin hemen yanında bulunmaktaydı.
Girne Kapısı, Lefkoşa surlarında yer alan bir kapı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan kapı; şehrin kuzeye, dolayısıyla Girne'ye ulaşımını sağlamaktaydı. 1567 yılında inşa edilmiş olup, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biridir. 1821 yılında Osmanlılar tarafından tadilattan geçirilmiştir. 1931 yılında her iki yanındaki surlar yıkılarak motorlu araçlar için yol açılmıştır. Günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi'ne ev sahipliği yapmaktadır.
St. Andrew Kapısı, Lüzinyanlar döneminde var olmuş olan Lefkoşa'nın bir kapısı. Venedikliler döneminde surlar yeniden inşa edildiğinden günümüze ulaşamamıştır. Kapı, şehir surlarının kuzeydoğu tarafında bulunmaktaydı. Kapının adının kaynağı Karpaz Yarımadası'nda bulunan Apostolos Andreas Manastırı'dır. Değirmenlik'teki un değirmenleri, Lefkonuk ve Trikomo gibi önemli yerleşimler üzerinden Karpaz Yarımadası'na ulaşımı sağlıyordu. Karpaz Kontu, Lefkoşa'ya gelmek için bu kapıyı kullanıyordu.
Bu madde, Lefkoşa'nın Lefkoşa (Rum) Belediyesi tarafından yönetilen kesimi hakkındadir. Şehrin tamamı için Lefkoşa maddesine bakınız.
Baf Kapısı veya St. Domenic Kapısı, Lefkoşa surlarında bir kapı. Baf başta olmak üzere adanın batısından şehre girişi sağlamaktaydı. 144.8 metrelik bir rakıma sahiptir.
St. Paraskevi Kapısı, Lüzinyanlar döneminde var olmuş olan Lefkoşa'nın bir kapısı. Venedikliler döneminde surlar yeniden inşa edildiğinden günümüze ulaşamamıştır. Kapı, şehir surlarının güneybatı tarafında bulunmaktaydı. Kapının adının kaynağı bölgede bulunmuş olan Ayia Paraskevi Manastırı'dır. Kapıyı Lüzinyanlar "Sainte Venerande" ve Venedikliler ise "Santa Veneranda" olarak adlandırmaktaydılar. Yunancada "cuma" anlamına gelen "paraskevi" sözcüğünün kapının adıyla bir ilgisi yoktur; fakat Fransızca ve İtalyanca adlar bu adın yanlış çevirisidir. Kapı, Pitsilya yöresindeki köylere ulaşımı sağlıyordu. Strovolos, Palaichori, Lakatamia ve Deftera gibi köylerden geçiyordu.
Sur, bir yerleşim yerini savunma amacıyla inşa edilen bir tür tahkimattır. Antik dönemlerden beri yerleşim yerleri ya da kalelerin etrafına inşa edilen surlar, Berlin Duvarı örneğindeki gibi modern dönemlerde de kullanılır. Tarihî surlar üzerinde, savunmayı ve gözetleme kabiliyetini artırmak amacıyla yuvarlak ya da köşeli surdan daha yüksek şekilde yapılan kulelere 'burç' adı verilir. Modern sur amacını taşıyan duvarlarda ise bu yapılara sadece gözetleme kulesi denir. Kimi surlarda, etkinliği artırmak için surun dış cephesine hendek kazılır.
Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
Yiğitler Burcu Lefkoşa surlarının 11 burcundan en batıda olanıdır. Osmanlı döneminde "Kaytaz", Venedik döneminde ise "Roccas" burcu olarak bilinmekteydi. Burç Türk askerinin kontrolü altında olmasına rağmen gündüzleri sivil halk tarafından ziyaret edilebilmektedir. Burcun üzerinde bir kafe ve çocuk parkı bulunmaktadır.
Selimiye Meydanı, Lefkoşa, KKTC'de yer alan tarihi meydan. Lefkoşa, Suriçi'nde, Selimiye Mahallesi'nde yer alır.
Lefkoşa surları, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'yı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır. İlk şehir surları Orta Çağ'da inşa edilmiş ancak 16. yüzyıl ortalarında Venedik Cumhuriyeti tarafından tamamen yeniden inşa edilmiştir. Venedikli mühendis Guilio Savorgnan'nun bir sanat eseri olarak görülen surlar 4,8 kilometre (3,0 mi) uzunluğunda olup on bir burç ile üç giriş kapısına sahiptir. Günümüzde büyük ölçüde bozulmamış bir hâlde olan surlar, Doğu Akdeniz'deki en iyi korunmuş Rönesans surları arasındadır. Önemli bir turistik cazibe merkezidir.
Keçi Burcu, Diyarbakır surlarında yer alan bir burçtur. Surlar üzerinde bulunan en büyük ve en eski burçtur. 2015-16 Sur çatışmaları sonrası ziyarete kapatılmış, 2022 yılında tekrar ziyarete açılmıştır.
Dağ Kapı ya da bilinen diğer adıyla Harput Kapı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin kuzeyinde yer alan Dağ Kapı, iki silindirik burç arasında yer almaktadır. Her iki burcun Roma İmparatoru II. Constantinus tarafından yapıldığı ancak değişik dönemlerde önemli onarım gördüğü üzerindeki kitabelerden anlaşılmaktadır. Kapının üzerinde Roma ve Bizans imparatorluklarına ait Latince ve Grekçe kitabelerin yanı sıra Abbasi ve Mervani dönemlerine ait kitabeler yer almaktadır. İki katlı olan Dağ Kapı Burcu'nun 2. katında Mervaniler döneminden kalma bir mescit yer alır. Kapı, günümüzde yıkılmıştır ve Dağ Kapı Burcu, Devlet Sanat Galerisi olarak kullanılmaktadır.
Mağusa Kuşatması, 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasındaki en büyük iki askerî harekâttan biri olan Kıbrıs Seferi'nde bir evre. Fiilen 12 Mayıs 1571'de başlayan kuşatmanın 82. gününde kale Osmanlı ordusunca fethedildi.
