İçeriğe atla

Leelavati Ödülü

Leelavati Ödülü, matematikte kamuya ulaşımda olağanüstü katkılar için verilen bir ödüldür. Adını, Bhaskara Achārya olarak da bilinen Hint matematikçi Bhāskara II tarafından yazılan aritmetik ve cebire adanmış 12. yüzyıl matematik incelemesi "Lilavati"den almıştır. Kitapta yazar, Leelavati'ye (belki de kızı) (temel) aritmetikle ilgili bir dizi problemi manzum olarak yöneltmiş ve bunları çözüm ipuçlarıyla takip etmiştir. Bu eserin Ortaçağ Hindistan'ında aritmetik ve cebir öğrenmenin ana kaynağı olduğu görülmektedir. Eser Farsçaya da çevrilmiş ve Batı Asya'da etkili olmuştur.

Tarihçe

Leelavati Ödülü, ilk kez Hindistan'ın Haydarabad kentinde düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi (ICM) 2010'un kapanış töreninde verildi. ICM'nin Yürütme Organizasyon Komitesi (EOC - Executive Organising Committee) tarafından IMU Yürütme Komitesi'nin onayıyla oluşturulan Leelavati Ödülü, matematik için olağanüstü kamuya erişim çalışmaları için bir kerelik uluslararası bir ödül olarak başlatıldı. Ödül konferansta ve matematik basınında[1] o kadar iyi karşılandı ki, IMU ödülü dört yılda bir tekrarlanan bir ödül haline getirmeye ve ödül törenini her ICM kapanış töreninin düzenli bir özelliği haline getirmeye karar verdi.

Leelavati ödülü, matematiksel araştırmaları değil, mümkün olan en geniş anlamda sosyal yardım faaliyetlerini ödüllendirmeyi amaçlamaktadır. Bir atıfla birlikte 1.000.000 Hint Rupisi (14.000 ABD doları) nakit para ödülü içerir ve 2014 yılından bu yana Infosys tarafından desteklenmektedir.[2]

Ödül kazananlar

Yıl Kazanan Gerekçe
2010 Simon Singh "Bir birey tarafından matematikte kamuya ulaşmaya yapılan olağanüstü katkılar için."[3]
2014 Adrián Paenza "Bütün bir ülkenin matematiği günlük hayattaki algılama biçimini değiştirmeye yönelik kararlı katkıları ve özellikle kitapları, TV programları ve matematiğin güzelliği ve neşesini aktarmadaki eşsiz coşku ve tutku yeteneği için."[4][5][6]
2018 Ali Nesin"Türkiye'de matematik konusunda toplumsal farkındalığın artırılmasına yönelik olağanüstü katkıları, özellikle de "Matematik Köyü"nün eğitim, araştırma ve herkes için matematiğin keşfedilmesi için istisnai, huzurlu bir yer olarak yaratılmasındaki yorulmak bilmeyen çalışmaları için."[7]
2022 Nikolai Andreev "Gençlere ve yaşlılara ilham veren ve dünyanın dört bir yanındaki matematikçilerin çeşitli kullanımlarına uyarlayabilecekleri bir tarzda matematiksel animasyon ve matematiksel model oluşturma sanatına yaptığı katkıların yanı sıra videolar, konferanslar ve ödüllü bir kitap aracılığıyla halk arasında gerçek matematiği popüler hale getirmek için yorulmak bilmeyen çabaları için."[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Press Release: Leelavati Prize for Public Outreach in Mathematics" (PDF). 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Leelavati Prize". International Mathematical Union. 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022. 
  3. ^ "Simon Singh Wins Maiden Leelavati Award" (PDF). mathunion.org. International Mathematical Union. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ "Leelavati Prize 2014". mathunion.org. International Mathematical Union. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  5. ^ "Leelavati Prize Winner". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Press Release: Leelavati Prize 2014 for Adrián Paenza" (PDF). 13 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2014. 
  7. ^ "Leelavati Prize 2018". mathunion.org. International Mathematical Union. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  8. ^ Leelavati Prize 2022 Nikolai Andreev (İngilizce), 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Temmuz 2022 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

Cebir sayılar teorisini, geometriyi ve analizi içine alan geniş bir matematik dalıdır. Temel matematik işlemlerinden, çember ve daire alanları bulmayı kapsayan geniş bir ilgi alanına sahiptir. Cebir, mühendislik ve eczacılık gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Kuramsal cebir, ileri matematiğin bir dalı olmakla birlikte sadece uzmanlar tarafından çalışılan bir koldur.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Fields Madalyası</span>

Fields madalyası Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından 40 yaşın altındaki 2, 3 ya da 4 matematikçiye 4 senede bir yapılan Uluslararası Matematikçiler Kongresinde verilen, matematiğin Nobel'i olarak görülen ödüldür.

Uluslararası Matematikçiler Kongresi, matematik konulu en geniş çaplı toplantı. Uluslararası Matematik Birliği tarafından her dört yılda bir düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam matematiği</span> yaklaşık 622 ile 1600 yılları arasında İslam medeniyeti altında korunan ve geliştirilen matematiğin bütünü

İslam'ın Altın Çağı'nda matematik, özellikle 9. ve 10. yüzyıllarda, Yunan matematiği ve Hint matematiği üzerine inşa edilmiştir. Ondalık basamak-değer sisteminin ondalık kesirleri içerecek şekilde tam olarak geliştirilmesi, ilk sistematik cebir çalışması (Hârizmî tarafından yazılan Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap adlı eser ve geometri ve trigonometride önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nevanlinna Ödülü</span>

2022'den itibaren IMU Abaküs Madalyası olarak verilecek olan Rolf Nevanlinna Ödülü, Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde dört yılda bir Enformasyon Bilimlerinin Matematiksel Yönlerine olağanüstü katkılar için verilmektedir:

  1. Hesaplama karmaşıklığı teorisi, programlama dillerinin mantığı, algoritma analizi, kriptografi, bilgisayar görüşü, örüntü tanıma, bilgi işleme ve zeka modellemesi dahil bilgisayar biliminin tüm matematiksel yönleri
  2. Bilimsel hesaplama ve sayısal analiz. Optimizasyon ve kontrol teorisinin hesaplama yönleri. Bilgisayar cebri.

Carl Friedrich Gauss Matematik Uygulamaları Ödülü, Uluslararası Matematik Birliği ve Alman Matematik Derneği tarafından "matematik dışında önemli uygulamalar bulan seçkin matematiksel katkılar" için ortaklaşa verilen bir matematik ödülüdür. Ödül, adını Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss'tan almaktadır. 2006'daki prömiyeri ile her dört yılda bir Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde ödül verilmektedir.

Chern Madalyası, matematik alanında en yüksek seviyedeki olağanüstü yaşam boyu başarıyı takdir eden uluslararası bir ödüldür. Ödül, her dört yılda bir düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde (ICM) verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karine Chemla</span> Fransız matematikçi ve matematik tarihçisi

Karine Chemla Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nde (CNRS) araştırma direktörü olarak çalışan Fransız matematik tarihçisi ve sinologdur. Aynı zamanda New York Üniversitesi Antik Dünya Araştırmaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacıdır. 2019'da Amerikan Felsefe Topluluğu üyeliğine seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heinz Hopf</span> Alman matematikçi (1894–1971)

Heinz Hopf topoloji ve geometri alanlarında çalışan Alman matematikçidir.

MacTutor Matematik Tarihi arşivi, John J. O'Connor ve Edmund F. Robertson tarafından sağlanan ve İskoçya'daki St Andrews Üniversitesi tarafından barındırılan bir web sitesidir. Birçok tarihsel ve çağdaş matematikçi hakkında ayrıntılı biyografilerin yanı sıra ünlü eğriler ve Matematik tarihindeki çeşitli konular hakkında bilgiler içerir.

Bu makale, ülkelere göre matematiksel toplulukların bir listesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Matematik Derneği</span> Lisans düzeyinde matematiğe odaklanan Amerikan kuruluşu

Amerika Matematik Derneği (MAA), lisans düzeyinde erişilebilir matematiğe odaklanan profesyonel bir topluluktur. Üyeler arasında üniversite, kolej ve lise öğretmenleri; yüksek lisans ve lisans öğrencileri; saf ve uygulamalı matematikçiler; bilgisayar bilimcileri; istatistikçiler ve akademiden, hükûmetten, iş dünyasından ve endüstriden diğer birçok katılımcı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lev Pontryagin</span> Sovyet matematikçi

Lev Semenovich Pontryagin, Sovyet matematikçidir. Moskova'da doğdu ve 14 yaşındayken bir primus sobası patlamasının ardından başarısız bir göz ameliyatı sonucu görme yeteneğini tamamen kaybetti. Körlüğüne rağmen, kısmen de onun yardımıyla 20. yüzyılın en büyük matematikçilerinden biri olmayı başardı. Annesi Tatyana Andreyevna ona matematik kitapları ve makaleler okurdu. Optimum kontrol, cebirsel topoloji ve diferansiyel topoloji dahil olmak üzere matematiğin birçok alanında büyük keşifler yaptı.

<span class="mw-page-title-main">William Thurston</span> Amerikalı matematikçi (1946 – 2012)

William Paul Thurston, Amerikalı matematikçi. Düşük boyutlu topoloji alanında bir öncü olarak kabul edilir. 1982'de 3-manifold çalışmasına yaptığı katkılardan dolayı Fields Madalyası ile ödüllendirildi.

DST-ICTP-IMU Gelişmekte Olan Ülkelerden Genç Matematikçiler için Ramanujan Ödülü, İtalya'daki Uluslararası Teorik Fizik Merkezi tarafından her yıl verilen bir matematik ödülüdür. Ödül adını Hint matematikçi Srinivasa Ramanujan'dan almıştır. Ödül 2004 yılında oluşturulmuş ve ilk kez 2005 yılında verilmiştir.

Hans Schneider Lineer Cebir Ödülü, Uluslararası Lineer Cebir Topluluğu tarafından her üç yılda bir verilmektedir. Ödül, lineer cebir alanındaki en üst düzeydeki araştırma, katkı ve başarıları ödüllendirir ve ilk kez 1993 yılında verilmiştir. Üstün bir bilimsel başarı veya yaşam boyu katkılar için verilebildiği gibi birden fazla kişiye de verilebilir. Ödül, "doğrusal cebir ve matris analizi alanında 20. yüzyılın en etkili matematikçilerinden biri olan" Hans Schneider'i onurlandırmak için oluşturulmuştur. Ödül bir plaket, sertifika ve/veya para ödülünü içermektedir.

Matematikte kadınlar zaman çizelgesi, Matematik alanındaki kadınlar ile ilgili bir zaman çizelgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Matematikte Avrupalı Kadınlar</span> Kadın üyelerden oluşan matematik ile ilgili mesleki bir kuruluş

European Women in Mathematics (EWM) veya Matematikte Avrupalı Kadınlar, Avrupa'da matematik alanında çalışan kadınların oluşturduğu uluslararası bir topluluktur. Dernek, kadınların matematikteki rolünü teşvik etmek için politik ve stratejik çalışmalara katılır ve üyelerine doğrudan destek sunar. Amaçları arasında kadınları matematik okumaya/çalışmaya teşvik etmek ve kadın matematikçilere görünürlük sağlamak yer almaktadır. Avrupa'da matematik alanında kadınlara adanmış çeşitli kuruluşlar arasında "ilk ve en iyi bilinen" oluşumdur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.