İçeriğe atla

Lazare Carnot

Lazare Carnot
Louis-Léopold Boilly tarafından portre, 1813
41. Ulusal Konvansiyon Başkanı
Görev süresi
20 Mayıs 1794 - 4 Haziran 1794
Yerine geldiğiRobert Lindet
Yerine gelenClaude-Antoine Prieur-Duvernois
Kişisel bilgiler
Doğum 13 Mayıs 1753(1753-05-13)
Nolay, Burgonya
Ölüm 2 Ağustos 1823 (70 yaşında)
Magdeburg, Prusya
Defin yeri Panthéon, Paris
Partisi Marais
İmzası
Askerî hizmeti
Rütbesi Tümen generali
Çatışma/savaşları Napolyon Savaşları

Lazare Nicolas Marguerite Carnot (13 Mayıs 1753 - 2 Ağustos 1823), Fransız matematikçi, fizikçi, siyasetçi ve Fransız Devrimi sırasında Kamu Güvenliği Komitesi'nin önde gelen bir üyesiydi. Toplu askere alma (levée en masse) uygulamasını da içeren askeri reformları, Fransız Devrim Ordusu'nun etkili bir savaş gücüne dönüştürülmesinde etkili olmuştur.

1792'de Carnot, Ulusal Kongre'ye seçildi ve bir yıl sonra Kamu Güvenliği Komitesi üyesi oldu ve Birinci Koalisyon Savaşı sırasında Savaş Bakanlarından biri olarak Fransız savaş gücünü yönetti. Ordunun yeniden düzenlenmesini denetledi, disiplini sağladı ve kitlesel zorunlu askerlik dayatmasıyla Fransız kuvvetlerini önemli ölçüde genişletti. Fransa'nın 1793'ten 1794'e kadar elde ettiği askeri başarılardan sorumlu tutulan Carnot, "Zaferin Organizatörü" olarak anılmaya başlandı. Montagnardların radikal politikaları karşısında giderek hayal kırıklığına uğrayan Carnot, Maximilien Robespierre ile yollarını ayırdı ve Robespierre'in 9 Thermidor'da devrilmesinde ve ardından idam edilmesinde rol oynadı. Rehber'in ilk beş üyesinden biri oldu ancak 1797'deki 18 Fructidor Darbesi'nden sonra görevden alındı ve sürgüne gitti.

Napolyon'un iktidara gelmesinin ardından Carnot, Fransa'ya döndü ve 1800 yılında kısa bir süre Savaş Bakanı oldu. Ateşli bir Cumhuriyetçi olan Carnot, Napolyon'un İmparator olarak taç giymesinden sonra kamu hayatından çekilmeyi tercih etti. 1812'de Napolyon'un hizmetine geri döndü ve Altıncı Koalisyon'a karşı Antwerp'in savunmasını denetledi ve Yüz Gün boyunca Napolyon'un İçişleri Bakanı oldu. Carnot, İkinci Bourbon Restorasyonu'ndan sonra sürgüne gönderildi ve 1823'te Magdeburg, Prusya'da öldü.

Siyasi kariyerinin yanı sıra Carnot aynı zamanda seçkin bir matematikçiydi. 1803 tarihli Géométrie de position adlı eseri projektif geometri alanında öncü bir çalışma olarak kabul edilir. Ayrıca 19. yüzyılda kıta Avrupa'sında yaygın olarak kullanılan bir tahkimat sistemi olan Carnot duvarını geliştirmesiyle de hatırlanmaktadır.

Eğitimi ve ilk yılları

Carnot 13 Mayıs 1753'te Burgonya'nın Nolay köyünde yerel bir yargıç ve kraliyet noteri olan Claude Carnot ile eşi Marguerite Pothier'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Yedi çocuğun ikinci en büyüğüydü. Lazare on dört yaşındayken, erkek kardeşiyle birlikte Collège d'Autun'a kaydoldu ve burada felsefe ve klasikler üzerine çalışmaya odaklandı. Stoacı felsefeye güçlü bir inancı vardı ve Roma uygarlığından derinden etkilendi. On beş yaşına geldiğinde, felsefi bilgisini güçlendirmek ve Saint Sulpice Rahipler Cemiyeti altında çalışmak için Autun'daki okuldan ayrıldı. Onlarla geçirdiği kısa süre boyunca, Abbé Bison'un yanında mantık, matematik ve teoloji çalıştı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Bonapart</span> Fransız asker ve imparator (1769–1821)

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Louis de Saint-Just</span> Fransız siyasetçi (1767-1794)

Louise Saint Just,, Fransız Devrimi'nin en önemli devrimcilerinden biri, askeri ve siyasi lider.

<span class="mw-page-title-main">Jakobenler</span> Fransız Devrimi ertesinde Fransaya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan Fransız siyasi partisi

Anayasa Dostları Derneği veya sonraki adıyla Jakobenler Derneği, Özgürlük ve Eşitliğin Dostları veya 1792'den sonra yaygın olarak bilinen adıyla Jakoben Kulübü veya kısaca Jakobenler, Fransız Devrimi sırasındaki en etkili siyasi dernektir. Fransız Devrimi ertesinde Fransa'ya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan ve devrimden çok daha fazla kanın, çoğu politik sebeplerden olmak üzere, döküldüğü Terör Dönemi'ne neden olmuş Fransız politik oluşumudur.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">XVIII. Louis</span> Fransa kralı (17 Kasım 1755 - 16 Eylül 1824)

XVIII. Louis, 1795'ten sonra Fransa kralı unvanını taşıyan ve Napolyon'un yeniden imparatorluğunu ilan ettiği Yüz Gün (1815) dışında, 1814-1824 arasında tahtta kalan hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Fransız İmparatorluğu</span> Napolyon Bonapartın kurduğu eski bir ülke

Birinci İmparatorluk, Fransa'da Napoléon Bonaparte'ın imparatorluk dönemidir. 2 Aralık 1804'te Bonaparte kendisini imparator ilan etti. Takip eden süreçte Fransa Koalisyon Savaşları sonucu Avrupa'nın önemli bir kısmını kontrolü altına aldı.

<span class="mw-page-title-main">Jean Baptiste Carrier</span> Fransız devrimci (1756 – 1794)

Jean Baptiste Carrier, Vendée Savaşı sırasında Nantes'de karşı devrimcilere karşı acımasız tutumuyla ünlenen radikal devrimci Komutan ve Avukat.

<i>Le Sacre de Napoléon</i>

Le Sacre de Napoléon, Napolyon'un resmî ressamı olan Fransız ressam Jacques-Louis David'in 1805-1807 yılları arasında tamamladığı ve 1808'de ilk defa sergilenen tablodur. Neoklasisizm akımının bir örneği olan eser şu anda Paris'te Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir. Bu kopyanın dışında Versay Sarayı'nda başka bir kopyası sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maximilien Robespierre</span> Fransız avukat, devrimci ve siyasetçi (1758-1794)

Maximilien de Robespierre ya da Maximilien Robespierre, (6 Mayıs 1758 – 9 Thermidor, Yıl II [28 Temmuz 1794]) 6 Mayıs 1758'de Arras'ta doğan ve 10 Thermidor Yılı II'de Paris'te Devrim Meydanı'nda giyotinle idam edilen Fransız avukat ve siyasetçidir. Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biriydi ve dönemin en tartışmalı figürlerinden biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrim Savaşları</span> Fransa Cumhuriyeti ve diğer Avrupalı devletler arasındaki 1792den 1802ye kadar süren savaş

Fransız Devrim Savaşları 1792'den 1802'ye kadar süren Fransız Devrimi'nin sonucu olarak ortaya çıkan bir dizi kapsamlı askeri çatışmadır. Çatışmalar Fransa'yı İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve diğer birçok ülkeyle karşı karşıya getirdi. Savaşlar iki döneme ayrılır: Birinci Koalisyon Savaşı (1792-1797) ve İkinci Koalisyon Savaşı (1798-1802). Başlangıçta Avrupa ile sınırlı olan mücadele giderek küresel boyut kazandı. Fransa, on yıllık sürekli savaş ve saldırgan diplomasiden sonra, Avrupa'nın çoğuna karşı savaş için tamamen seferber edilmiş olan geniş Fransız nüfusu çok büyük ve güçlü ordusu sayesinde İtalya Yarımadası'ndaki, Aşağı Ülkeler'deki ve Renanya'daki toprakları fethetti. Fransızların bu çatışmalardaki başarısı, askeri işgali ve devrimci ilkelerin Avrupa'nın büyük bir bölümüne yayılmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Karl</span> İsveç ve Norveç kralı (1818-1844)

XIV. Karl veya Carl John Napolyon'un Cumhuriyetçi mareşallerinden biri, ayrıca İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kökenli kralı. 1814 yılından 1844 yılındaki ölümüne kadar hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Wattignies Muharebesi</span> Savaş

Wattignies Muharebesi Jean-Baptiste Jourdan tarafından yönetilen Cumhuriyetçi Fransız ordusunun, Saxe-Coburg-Saalfeld Prensi Josias tarafından yönetilen bir Koalisyon ordusuna karşı verdiği savaş. İki gün süren savaştan sonra Jourdan'ın kuvvetleri Prens Josias ve Hollanda kralı I. Willem'in kuvvetlerini geri çekilmeye zorladı. Fransa'da başarısız generallerin sık sık idam edildiği veya hapsedildiği bir zamanda, Jourdan, Kamu Güvenliği Komitesi'nden Lazare Carnot'un savaş taktiklerine ve tüm müdahalelerine katlanmak zorunda kaldı. Önemli bir zaferin onuruna Wattignies-la-Victoire olarak yeniden adlandırılan köy, Maubeuge'un 9 kilometre (6 mi) güneydoğusunda yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Alexandre Berthier</span> Fransız mareşal (1753 – 1815)

Louis-Alexandre Berthier Fransız mareşal. Birinci Wagram prensi, Neuchâtel'in Egemen prensi ve I. Napolyon'un 26 mareşalinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Louis-Nicolas Davout</span> Fransız mareşal (1770 – 1823)

Louis-Nicolas d'Avout Auerstaedt Dükü, Napolyon döneminde İmparatorluğun mareşali olan bir Fransız asker ve general idi.

Prens Frederick, York ve Albany Dükü, Birleşik Krallık ve Hanover Kralı III. George ile Mecklenburg-Strelitz'li Charlotte'un ikinci oğluydu. Meslek olarak bir askerdi, 1764'ten 1803'e kadar Kutsal Roma İmparatorluğu'nda Osnabrück Prens Piskoposluğu yaptı. 1820'de babasının ölümünden 1827'de kendi ölümüne kadar, hem Büyük Britanya Birleşik Krallığı, hem İrlanda hem de Hannover Krallığı'nda ağabeyi George IV'ün varisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Konvansiyon</span>

Ulusal Konvansiyon ya da Nasyonal Konvansiyon, iki yıllık Ulusal Kurucu Meclis ve bir yıllık Yasama Meclisinden sonra Fransız Devrimi sırasında oluşturulan bir parlamentoydu. 10 Ağustos 1792'deki büyük ayaklanmayla, devrim sonrası kurulan anayasal monarşiyi tamamen ortadan kaldırarak cumhuriyet rejimiyle yönetilen ilk Fransız hükûmetiydi. Konvansiyon, 20 Eylül 1792'den 26 Ekim 1795'e kadar tek kademeli bir meclis olarak toplandı.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Güvenliği Komitesi</span>

Kamu Güvenliği Komitesi (Fransızca: Comité de salut public), Fransız Devrimi'nin şiddetli bir aşaması olan Terör Dönemi sırasında geçici hükûmeti ve savaş kabinesini oluşturan Ulusal Konvansiyon'un bir komitesiydi. Ocak 1793 başında oluşturulan Genel Savunma Komitesi'ne ek olarak, Kamu Güvenliği Komitesi 6 Nisan 1793'te Ulusal Konvansiyon tarafından oluşturuldu. Yeni cumhuriyeti dış ve iç düşmanlarına karşı korumak, Birinci Koalisyon Savaşı ve Vendée İsyanı'yla mücadele etmekle görevlendirildi. Bir savaş önlemi olarak komiteye silahlı kuvvetler, yargı ve yasamanın yanı sıra konvansiyonun yürütme organları ve bakanları üzerinde geniş denetim ve idari yetkiler verildi.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Marie Collot d'Herbois</span> Fransız sinema oyuncusu ve yazar (1749 – 1796)

Jean-Marie Collot d'Herbois, Fransız aktör, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, siyasetçi ve devrimcidir. Ulusal Konvansiyon'da Paris'ten Dağ milletvekili ve Terör Dönemi sırasında aktif olan Kamu Güvenliği Komitesi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Kléber</span> Fransız devlet adamı (1753-1800)

Jean-Baptiste Kléber, Fransız Devrim Savaşları'nın Fransız askeri lideriydi. Fransız Kraliyet Ordusunda bir yıl görev yaptı, yedi yıl sonra Habsburg Monarşisi'ne katıldı. 1792'de Fransız Devrim Ordusu'na katıldı ve orada hızla yükseldi.

<span class="mw-page-title-main">Genel Güvenlik Komitesi</span>

Genel Güvenlik Komitesi (Comité de sûreté générale), Fransız Devrimi sırasında polis teşkilatı olarak görev yapan Fransız Ulusal Konvansiyonu'nun parlamento komitesiydi. Ekim 1792'de Konvansiyonun bir komitesi olarak kurulan komite, Devrimci Cumhuriyeti iç düşmanlardan korumak için tasarlandı. Kamu Güvenliği Komitesi ile birlikte Terör Hükümdarlığını denetledi. Genel Güvenlik Komitesi, vatana ihanet ihbarlarını soruşturmakla görevli yerel polis komitelerini denetledi ve şüphelileri yargılanmak ve muhtemelen giyotinle infaz edilmek üzere Devrim Mahkemesi'ne sevk etme yetkisine sahip kurumlardan biriydi. 1794'te komite, Maximilien Robespierre'nin 9 Thermidor'da tutuklanması ve infazına dahil oldu. 4 Kasım 1795'te Ulusal Konvansiyonun sona ermesiyle birlikte Genel Güvenlik Komitesi feshedildi.