İçeriğe atla

Laz Dimitri

Laz Dimitri

Laz Dimitri veya Trabzonlu Laz Dimitri, Üsküdarlı Vasıf Hoca'nın hakkında destan yazdığı kayıkçı ve tulumbacıdır.[1] Destan, Laz Dimitri'nin şabb-ı emred (sakalı çıkmamış delikanlı) Yani'yi öldürmesini konu alır. Destanın ilgi çeken yanlarından biri, bu dönemde eşcinsel ilişkilerin yaygın ve normal karşılandığını göstermesidir.[2]

Destan

Aslen Trabzonlu olan Dimitri, Rum asıllıydı.[3] Reşad Ekrem Koçu'ya göre, Laz Dimitri, çok yakışıklı ve endamlı biriydi.[4] Laz Dimitri, Galata'daki Yağkapanı İskelesi'ndeki kayıkçı ve Hendek Sandığı'nda tulumbacı olarak çalışıyordu. Eylül 1880 tarihinde, 30'lu yaşlarındaki Laz Dimitri ve çırak balıkçı Yani, Galata tavernalarında içip sarhoş olduktan sonra tekne turuna çıkmaya karar verdiler. Yağkapanı İskelesi'ne döndüklerinde, Yani, Laz Dimitri'ye "Seni köpek!" diye bağırmaya başladı. Dimitri'nin "sen kime köpek diyorsun?" sorusuna "Sana!" diye cevap verdi. Konu hakkında yazılmış hikâyeli şarkılara göre, Laz Dimitri'nin Yani'ye aşıktı ama bu aşk tek taraflıydı. Yani'nin Laz Dimitri'ye verdiği cevapları rıhtımdan izleyen tulumbacılar, Laz Dimitri'nin durumuna kahkahalarla gülmeye başladılar. Gururu incinen Laz Dimitri, öfkeyle Yani'yi bıçakla öldürdü. Laz Dimitri'nin tulumbacı arkadaşları, bu olay hakkında destan yazması için birçok cinayet destanı yazan Üsküdarlı Vasıf Hoca'ya (Vasıf Hiç) para verirler. Vasıf Hoca, Laz Dimitri'nin bakış açısından olayı anlatan bir destan yazdı.[5]

Sonraki yıllarda Azebkapusu İskelesi açıklarında başına ağır bir objeyle vurularak öldürüldükten sonra denize atılmış bir cesedin ihbar edilmesinden sonra suçlu olarak yakalandı. Ceza olarak idamla eş değer kabul edilen teşhir cezasından sonra 15 yıl prangabentlik cezasına çarptırılıdı.[6]

Laz Dimitri, Saka Aziz Baba tarafından vurularak öldürüldü. Saka Aziz Baba sonrasında Sinop Cezaevi'ne gönderildi.[7]

Eşkiya Çerkes Ali'yi yetiştirmişti.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Koçu, Reşat Ekrem (1981). Yangın var!--İstanbul tulumbacıları teşkilâtları, kıyafetleri, yaşayışları, en seçkin sı̂mâlarının portreleri, türlü türlü cilveli hayat hikâyeleri ve edebiyâtı ile ve İstanbul yangınları, İstanbul itfaiyesi. Ana Yayınevi. ss. 252, 253. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  2. ^ Toplumsal tarih 85-96. sayılar. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 2001. ss. 5, 9. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  3. ^ Türker, Orhan (2000). Galata'dan Karaköy'e bir liman hikayesi. Sel Yayıncılık. s. 98. ISBN 9789755701127. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  4. ^ İhsan Erdinçli (2020). "İstanbul Meyhânelerinde Sıra Dışı Eğlenceler: 17. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Müzik, Raks Ve Cinsellik". dergipark.org.tr. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024. 
  5. ^ Nurçin İleri (2017). "Between the Real and the Imaginary: Late Ottoman Istanbul as a Crime Scene". jstor.org. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024. 
  6. ^ İstanbul ansiklopedisi: Bardakçı sokağı-Berduş. İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kollektif Şirketi. 1961. s. 2766. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  7. ^ Nahit Sırrı Örik. "İstanbul ansiklopediSİ Büyükada Camii (Resim: Kemal Zeren)". muhaz.org. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024. 
  8. ^ Reşat Ekrem Koçu. "İskender Pala-Ayine". docplayer.biz.tr. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Serdar Ferhat Paşa</span> 43. Osmanlı sadrazamı

Serdar Ferhat Paşa, III. Murad saltanatı döneminde 1 Ağustos 1591-4 Nisan 1592 tarihleri arasında yaklaşık sekiz ay, 16 Şubat 1595-7 Temmuz 1595 tarihleri arasında da yaklaşık dört ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa III. Mustafa saltanatında 25 Ekim 1770 - 11 Aralık 1771 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Melek Girmez Sokağı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Yeniçeri Ocağı'nın bozulup önüne geçilemez hale geldiği dönemde İstanbul Bahçekapı'da bulunan fuhuş ve cinayet yuvası olan bir sokaktır. İki tarafında ahşap dükkânlar, kahvehaneler ve kayıkhaneler bulunur, bunların üst katları da bekâr odaları olarak kullanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutköy, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Arnavutköy, İstanbul Boğaziçi'nin Avrupa yakasında Beşiktaş ilçesinin sınırları içinde köklü ve tarihsel yapısı ile ünlü bir mahalledir. Arnavutköy İstanbul Boğazı'nın Avrupa yakasındaki sahilde Kuruçeşme ile Bebek arasında yer alır. Sahilden başlayan semtin tepelere doğru yükselen arka sınırı günümüzde hızla yayılmakta olan Ulus'a dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Eyüpspor</span> Türk spor kulübü

Eyüpspor Kulübü, 1919 yılında Eyüpsultan'da kurulan ve Süper Lig'de mücadele eden Türk spor kulübüdür. Kulüp, Eyüp İdman Yurdu adıyla kurulmuştur. Takımın renkleri eflatun ve sarıdır. Futbol karşılaşmalarını 2.500 kişilik Eyüp Stadyumu'nda oynamaktadır. Seksenli yılların sonunda bir ara Emlakbank Eyüpspor adı altında da mücadele etmiştir.

Pertev Naili Boratav ya da asıl adıyla Mustafa Pertev, Türk halk bilimci, halk edebiyatı araştırmacısı.

Kayıkçı Kul Mustafa, Türk halk edebiyatının Bektaşî koluna bağlı halk ozanı. Şairin doğum ve ölümüyle ilgili net bilgiler bulunmamakla beraber; 17. yüzyıl ozanı olduğu belirlenebilmiştir. Kimi kaynaklarca 1658'de öldüğü rivayet edilmektedir. Ancak bu iddianın tersi olarak 1659'dan sonra öldüğünü savunan araştırmalar da vardır. Edebiyatçı Ahmet Kabaklı ise Kayıkçı Kul Mustafa'nın ölümünün 1646'dan sonra gerçekleştiğini söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Büyükşehir Belediyesi</span> İstanbuldaki belediye işlerinden sorumlu kamu kurumu

İstanbul Büyükşehir Belediyesi veya kısaca İBB, İstanbul ilinin belediye işlerinden sorumlu devlet kurumudur. Kırım Savaşı sonrasında Avrupa ülkeleri ile ilişkilerin artması ve devlet kurumlarının batı ülkelerine benzetilmeye çalışması sonrasında, 1855 tarihli Bâb-ı Âli kararıyla İhtisap Nezareti'nin kaldırılması sonucunda kurulmuştur. Şu anki Büyükşehir belediye başkanı, Cumhuriyet Halk Partisi üyesi Ekrem İmamoğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Bebek, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede semt

Bebek, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesinde, Boğaziçi'nin Avrupa yakasında semt. Rumeli Hisarı ile Arnavutköy arasında yer alan ve genelde yüksek gelirlilerin oturduğu semt, aynı adı taşıyan bir deniz koyuna da sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Galata SK</span>

Galata Spor Kulübü, 1932 yılında İstanbul'da kurulan spor kulübü.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Avkıran</span> Türk oyuncu

Mustafa Avkıran, Türk oyuncu.

<i>İstanbul Ansiklopedisi</i>

İstanbul Ansiklopedisi, Reşad Ekrem Koçu tarafından 1944-1973 yılları arasında yayımlanan ve tamamlanamayan kültür ansiklopedisi.

Hanzâde Sultan Osmanlı padişahı I. Ahmed'in kızıdır.

Salih Zeki Ataergin,, Türk musikişinas, bestekâr ve hukukçu. Kanun virtüözü Hacı Arif Bey'in oğludur. Asıl ismi Salih Zeki olmasına rağmen, babasına izâfetle Zeki Ârif adıyla tanınmıştır. Annesi Hatice Huriye Hanım’ dır.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem İmamoğlu</span> İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

Ekrem İmamoğlu, Türk politikacı, iş insanı, 2019'dan beri İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı ve 2024'ten beri Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı.

Kayıkçı Laz Daniyal, Üsküdarlı Vâsıf Hoca ve Tophane katiplerinden Üsküdarlı Âşık Razî'nin hakkında destan yazdığı kayıkçı ve tulumbacıdır. Destanlar, yaşlı, zengin ve dul bir kadının Laz Daniyal'a aşık olmasını konu alır.

Tulumbacı Bahriye, tulumbacı

Gürcü Nusret, Osmanlı dönemi halk ressamı ve halk şairidir. Cezaevine düşmüş şairlerin şiirlerinden oluşan Zindan Şiirleri adlı antolojisiyle tanınır. Kahvehane işlettiği için Kahveci Gürcü Nusret olarak da bilinir.

Yelkenci Laz Bekir veya Çeşmemeydanlı Bekir, Üsküdarlı Vasıf Hocanın hakkında destan yazdığı yelkenci ve tulumbacıdır. Destan, zengin bir dul olan Huriye isimli kadının Laz Bekir'e aşık olmasını konu alır. Destan, dönemin tulumbacılık hayatını anlattığı için önemli bir belge olarak kabul edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.