İçeriğe atla

Lawrence Sklar

Lawrence Sklar
Tam adıLawrence Sklar
Doğumu25 Haziran 1938 (86 yaşında)
Baltimore, Maryland
ÇağıÇağdaş felsefe
BölgesiBatı felsefesi
OkuluAnalitik
İlgi alanlarıFizik felsefesi
Önemli fikirleriMIMO ("metaphysics in, metaphysics out") principle
Etkilendikleri

Lawrence Sklar (d. 25 Haziran 1938), Amerikalı bir filozoftur. Michigan Üniversitesinde Carl G. Hempel ve William K. Frankena Seçkin Üniversite Fahri Profesörüdür.[1]

Eğitim ve kariyer

Sklar, 1938'de Baltimore, Maryland'de doğdu ve Hilary Putnam ile birlikte çalıştığı Oberlin Koleji (BA, 1954–1958) ve Princeton Üniversitesinde (MA, Ph.D., 1959–1964) eğitim gördü.

1962'den 1966'ya kadar Swarthmore Koleji'nde önce öğretim görevlisi, sonra yardımcı doçent olarak çalıştı. Daha sonra 1968 yılına kadar Princeton Üniversitesinde yardımcı doçent olarak çalıştı. 1968'den beri, şu anda Seçkin Üniversite Fahri Profesörü olduğu Michigan Üniversitesinde çalışmaktadır.

Illinois Üniversitesi (1963), Pensilvanya Üniversitesi (1968), Harvard Üniversitesi (1970), UCLA (1973) ve Wayne Devlet Üniversitesinde (1977) misafir profesörlük yaptı.[2]

Felsefi çalışma

Fizik felsefesinde uzmanlaşmıştır ve çok çeşitli konulara, fizik bilimlerinde yaygın olarak çıkarılan metafizik sonuçların çoğuna karşı son derece şüpheci olarak tanımlanan bir konumdan yaklaşmaktadır. Özel bilimlerde yorumlanan teorilerin metafizik içeriğinin çoğunun, formülasyonları sırasında yapılan metafiziksel varsayımlardan kaynaklandığını iddia ederek 'MIMO' (metafizik içeri, metafizik dışarı) ilkesini savunur.

Kişisel hayat

Sklar, Swarthmore'dayken, daha sonra Wayne Eyalet Üniversitesi'nde İngilizce profesörü olacak olan Swarthmore lisans öğrencisi Elizabeth Sherr Sklar ile tanıştı ve evlendi. Kızı matematikçi Jessica Sklar'dır.[3]

Ödüller ve onurlar

  • Sigma Xi
  • Phi Beta Kappa, 1957
  • Fizik ve Şans Seçim: Akademik Kütüphaneler İçin Güncel İncelemeler tarafından 1995 yılı için bilim felsefesinde Olağanüstü Kitap olarak seçildi
  • Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi Üyesi
  • John Locke Felsefede Öğretim Görevlisi, 1998, Oxford Üniversitesi
  • Başkan, American Philosophical Association, Central Division, 2000–01
  • Başkan, Bilim Felsefesi Derneği, 2007–08

Seçilmiş Yayınlar

  • Space, Time and Spacetime (University of California Press, 1974) (Amerikan Felsefe Derneği'nden 1973-74 için olağanüstü felsefi kitap olarak Matchette Ödülü'ne layık görüldü)
  • Felsefe ve Uzay-zaman Fiziği (University of California Press, 1985)
  • Fizik Felsefesi (Oxford University Press, 1992)
  • Fizik ve Şans: İstatistiksel Mekaniğin Temellerinde Felsefi Sorunlar (Cambridge University Press, 1993) (1995'te bilim felsefesinde Lakatos Ödülü'ne layık görüldü)
  • Teori ve Gerçek: Temel Bilim İçinde Felsefi Eleştiri (Oxford University Press, 2000) (Oxford'daki John Locke Derslerine dayanmaktadır)
  • Felsefe ve Dinamiklerin Temelleri (Cambridge University Press, 2013)

Kaynakça

  1. ^ "Faculty page: Lawrence Sklar". University of Michigan. 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014. 
  2. ^ "Archived copy" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2015. 
  3. ^ Mackenzie, Dana (January 2013). "1 Plus 1 Makes Engaging Book: Mother and Daughter Bridge Generations and Disciplines". Swarthmore College Bulletin. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Metafizik ya da doğa ötesi, felsefenin bir dalıdır. İlk felsefeciler tarafından, "fizik bilimlerinin ötesinde olan" anlamına gelen "metafizik" sözcüğü ile felsefeye kazandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deneycilik</span> bilginin sadece veya öncelikle duyusal deneyimden geldiğini belirten teori

Deneycilik, empirizm veya ampirizm, bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. Deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. İnsan zihni, bu nedenle boş bir levha gibidir.

<span class="mw-page-title-main">Immanuel Kant</span> Alman filozof

Immanuel Kant, Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir. Bugün Rusya topraklarında bulunan Königsberg'de doğan Kant'ın epistemoloji, metafizik, etik ve estetik alanlarındaki kapsamlı ve sistematik çalışmaları, onu modern Batı felsefesinin en etkili isimlerinden biri hâline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Husserl</span> fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozof

Edmund Gustav Albrecht Husserl, fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozoftur. İlk çalışmalarında, mantıkta tarihselcilik ve psikolojizm hakkında yönelimsellik analizlerine dayanan eleştirel incelemelerde bulundu. Olgun dönem çalışmalarında ise, fenomenolojik indirgeme denilen sistematik bir temel bilim geliştirmeye teşebbüs etti. Transandantal bilincin, tüm olası bilginin sınırlarını belirlediğini savunan Husserl, fenomenolojiyi transandantal - idealist bir felsefe olarak yeniden tanımladı. Husserl düşüncesiyle 20. yüzyıl felsefesini derinden etkiledi ve günümüzde hâlen çağdaş felsefe ve ötesinde önemli bir figür olmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Batı felsefesi</span>

Batı felsefesi, Antik Yunan'dan başlayıp günümüze kadar gelen Batılı felsefe tarihi anlayışı. Özellikle Avrupa'nın ve batı olarak adlandırılan dünyanın 19. yüzyıl'da felsefe tarihini yazarken kategorize ettikleri düşünce geleneği Batı felsefesi olarak adlandrılır. Platon'dan başlayıp modern zamanlara uzanan belirli bir felsefe yapma tarzı batı felsefesinin ayırıcı özelliği, daha ayrıcalıklı özelliği olarak anlaşılır. Bu eğilim genel bir yaklaşımla "Doğu'da felsefe yoktur" savını ileri sürer. Antik Mısır, Mezopotamya, İran, Çin ve Hint kültürleri tarih olarak çok daha eski olmalarına ve buralarda yaşayan insanların belirli düşünce geleneklerine sahip olmalarına rağmen, Batı felsefesi Antik Yunan dönemiyle birlikte başlatılır ve bunlar dışta bırakılır. Doğu felsefesi, Hint ve Çin felsefeleri dahil olmak üzere çok önceleri başlamıştır, bu gelenekler etkileşimlerle sürekli varlıklarını devam ettirmişlerdir, ancak Batı felsefesi bu gelenekleri felsefe-dışı sayma yönelimindedir. Felsefe tarihi kitapları, genel bir eğilim olarak, MÖ 500'lerden başlayarak bugüne kadar, batı olarak addedilen bölgelerde ve batılı düşürlerce ortaya konulan felsefe yapma geleneği Batı felsefesi olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">20. yüzyıl felsefesi</span>

20. yüzyıl felsefesi, 19. yüzyıl sonlarından başlayıp günümüze kadar gelen ve devam eden düşünce geleneklerini ve felsefi akımları kapsar. Her çağın felsefesinin kendi toplumsal, kültürel ve siyasal koşullarıyla etkileşimli olduğu gibi, 20. yüzyıl felsefesi de kendi siyasal ve toplumsal gelişmelerinden etkilenmiştir. Çağın siyasal olayları, kültürel ve teknolojik gelişmeler, bilimsel alandaki yeni sonuçlar, ortaya çıkan yeni düşünce eğilimlerinin hepsi 20. yüzyıl felsefesinde görülen bilime yönelik sorgulayıcı yaklaşımların, aklın sorgulanması girişimlerinin, dile yönelik ilginin, özne kavramı üzerinde yürütülen tartışmaların, zihin problemlerinin, yeni bir boyut kazanan bilgi sorununun, cinsellik soruşturmasının, yabancılaşma ve iktidar sorunsalının arka planını oluşturmaktadır. Bu çağın düşünürlerinin çoğunluğu bir şekilde çalışmalarında çağın kuramsal sorunlarını dillendirmiş ve yanıt arayışında olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mantıksal pozitivizm</span>

Mantıksal pozitivizm, Viyana Çevresi olarak adlandırılan filozofların felsefi düşünüş sistemlerini adlandırır. Başlıca temsilcileri Moritz Schlick, Rudolph Carnap ve Otto Neurath olan bu çevre, yeni pozitivistler ya da mantıkçı empiristler olarak da adlandırılır. Bu çevrenin oluşumunda önemli etkisi olan isim Ernst Mach'tır ki Mach'ın Viyana'da belirli dönemlerde mantık, fizik ve felsefe profesörlüğü yaptığı bilinmektedir. Mantıksal pozitivizmin çok farklı konumlardaki ve disiplinlerdeki filozofları bir araya getirir. Söz konusu akımın içinde sayılan ya da sayılmış olan belli başlı filozoflar şöyledir: Ernest Nagel, Hans Hahn, Kurt Gödel, Felix Kaufmann, Philipp Frank, Bertrand Russell, Whitehead, A. J. Ayer, Wittgenstein.

<span class="mw-page-title-main">Platonculuk</span>

Platonizm ya da Platonculuk, genel anlamda, Platon'un kurduğu ve daha sonra takipçileri tarafından geliştirilen felsefe öğretisi. Bu düşünce duyular dünyası ile gerçek dünya arasındaki karşıtlığa dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Doğa felsefesi</span> doğa ve fiziksel evrenin modern bilimin gelişmesinden önce baskın olan eski felsefi çalışması

Doğa felsefesi fiziğin, yani doğanın ve fiziksel evrenin felsefi çalışmasıdır. Modern bilimin gelişmesinden önce baskın bir alandı.

<span class="mw-page-title-main">Nermi Uygur</span>

Nermi Uygur, Türk felsefe profesörü, yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Kıta felsefesi</span>

Kıta felsefesi, Avrupa'daki 19. ve 20. yüzyıl felsefe geleneklerini tanımlamakta kullanılan terim. 20. yüzyılın ikinci yarısında anadili İngilizce olan filozoflar tarafından, analitik felsefenin dışında kalan görüş ve düşünceler için kullanılmaya başlanmıştır. Kıta felsefesi, şu akımları içinde barındırır: Alman idealizmi, fenomenoloji, varoluşçuluk, yorumsama, yapısalcılık, postyapısalcı felsefe, Fransız feminizmi, Frankfurt Okulu'nun eleştirel teorisi ve Batı Marksizmi ile psikoanalitik teorinin ilgili alanları.

<span class="mw-page-title-main">Teoman Duralı</span> Türk filozof ve akademisyen (1947–2021)

Şaban Teoman Duralı, Türk filozof, mütefekkir ve akademisyendir. Felsefe tarihi, biyoloji felsefesi, dilbilim, siyaset felsefesi, savaş felsefesi gibi alanlarda çok sayıda kitabı ve makalesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi ve felsefesi</span> Bir akademik disiplin

Bilim tarihi ve felsefesi, Bilim felsefesi ve Bilim tarihi'ni kapsayan bir akademik disiplin'dir. Alandaki birçok bilim insanı öncelikle tarihçi veya filozof olarak eğitilmiş olsa da, birçok önde gelen üniversitede HPS'nin akademik derece veren bölümleri mevcuttur. Bilim felsefesi ve bilim tarihi'nin kendine ait disiplinleri olsa da Bilim tarihi ve felsefesi başlı başına ayrı bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Philip Pettit</span>

Philip Noel Pettit, İrlanda doğumlu bir filozof ve siyaset teorisyenidir. 1988 yılından bu yana Avustralya ve 2005 yılından beri ABD vatandaşıdır. Son olarak Princeton University'de Laurance S. Rockefeller Siyaset ve İnsani Değerler Profesörü ve aynı zamanda Australian National University'de Seçkin Felsefe Profesörü olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Godfrey-Smith</span>

Peter Godfrey-Smith, Sidney Üniversitesi'nde Tarih ve Bilim Felsefesi Profesörü olan Avustralyalı bir bilim filozofu ve yazardır. Öncelikle biyoloji felsefesi ve zihin felsefesi alanında çalışır ve ayrıca genel bilim felsefesi, pragmatizm ve metafizik ve epistemolojinin bazı bölümleriyle de ilgilenir. Godfrey-Smith, 2022'de Amerikan Felsefe Topluluğu'na seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Stuart Kitcher</span>

Philip Stuart Kitcher, Columbia Üniversitesi'nde John Dewey Fahri Felsefe Profesörü olan bir İngiliz filozoftur. Bilim felsefesi, biyoloji felsefesi, matematik felsefesi, edebiyat felsefesi ve daha yakın zamanda pragmatizm alanlarında uzmanlaşmıştır.

Elisabeth Anne Lloyd, biyoloji felsefesinde uzmanlaşmış Amerikalı bilim filozofudur. Indiana Üniversitesi, Bloomington'ta Blim ve Tıp Tarihi ve Felsefesi alanında Seçkin Profesör ve aynı zamanda biyoloji alanında Yardımcı Profesörken; Hayvan Davranışının Bütünleştirici Çalışması için Kinsey Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet ve Üreme Araştırmaları Enstitüsü'ne bağlı öğretim üyeliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nancy Cartwright (filozof)</span> Amerikalı filozof

Nancy Cartwright, Lady Hampshire,, Amerikalı bilim felsefecisidir. San Diego California Üniversitesi'nde ve Durham Üniversitesi'nde felsefe profesörüdür. Halen, Uluslararası Bilim ve Teknoloji Tarihi ve Felsefesi Birliği'nin Mantık, Metodoloji ve Bilim ve Teknoloji Felsefesi Bölümü Başkanıdır.

Bastiaan Cornelis van Fraassen, bilim felsefesi, epistemoloji ve biçimsel mantığa katkılarından dolayı tanınan Hollandalı-Amerikalı bir filozoftur. San Francisco Eyalet Üniversitesi'nde Seçkin bir Felsefe Profesörü ve Princeton Üniversitesi'nde McCosh Fahri Felsefe Profesörüdür.