İçeriğe atla

Lawrence Bragg

Lawrence Bragg Nobel Fizik Ödülü sahibi
DoğumWilliam Lawrence Bragg
31 Mart 1890
Kuzey Adelaide, Güney Avustralya
Ölüm1 Temmuz 1971 (81 yaşında)
Ipswich, Birleşik Krallık
MilliyetAvustralyalı
Mezun olduğu okul(lar)Adelaide Üniversitesi
Cambridge Üniversitesi
Ödüller1915 Nobel Fizik Ödülü
Kariyeri
DalıFizikçi
Çalıştığı kurumlarVictoria Üniversitesi, Manchester
Cambridge Üniversitesi
Doktora
danışmanı
J. J. Thomson
W.H. Bragg
Doktora öğrencileriJohn Crank
Ronald Wilfried Gurney
Nobel Ödülü alan en genç insandır.
William Henry Bragg'ın oğludur.

William Lawrence Bragg (d. 31 Mart 1890 - ö. 1 Temmuz 1971), Avustralya doğumlu Britanyalı fizikçi. Bragg'in X-ray yasalarının ve X-ray kristalograferi kâşifi. 1915 yılında babası William Henry Bragg ile kristallerin yapılarını x ışınları yardımıyla analiz etmesindeki çalışmalarından dolayı Nobel ödülünü kazanmışlardır.

1941 yılında Bragg şövalye nişanı aldı. 2014 yılına kadar, Nobel Fizik Ödülü'nü 25 yaşında kazanarak en genç kişiydi.(2014 yılında Malala Yousafzai 17 yaşında Nobel ödülünü kazandı.) 1953 yılı şubat ayında Lames D. Watson ve Francis Crick DNA'nın yapısını keşfettiklerini rapor ettiklerinde, Bragg Cambridge'deki Cavendish laboratuvarının yöneticisiydi.

Biyografisi

Gençliği

Bragg Avustralya'nın doğusundaki North Adelaide de doğdu. Küçük yaşta bilime ve matematiğe ilgi göstermeye başladı. Babası, William Henry Bragg Adelaide Üniversitesinde kıdemli bir Matematik ve fizik profesörüydü. Okula başladıktan kısa bir süre sonra Lawrance üç tekerlekli bisikletinden düştü ve kolunu kırdı. Babası Röntgen'nin Avrupa'daki deneyleri hakkında yazı okumuştu ve kendi deneysel ekipmanları ile oğlunun kırık kolunu inceledi. Avustralya'da X ışınları ilk defa cerrahi amaç ile kullanılmıştı.

1905 yılında, Aziz Petrus College'da Adelaide eğitimine başladıktan sonra, 16 yaşında Bragg adelaide üniversitesine başladı. Matematik, fizik ve kimya hakkında ders almaya başladı 1908 yılında mezun oldu. Aynı sene babası Leeds Üniversitesinin fizik bölümünün başına geçirildi. Ailesini de yanında İngiltere'ye getirdi. Bragg Cambridge deki Trinity College te 1909 yılı sonbaharında matematik eğitimi almaya başladı. Pneumonia hastalığı tarafından yatağa düşmesine sınavlarını yatakta oldu. Matematikte mükemmelliğe ulaştıktan sonra, Bragg sonraki çalışmaları için fizik bölümüne aktarıldı. 1911 yılında sınıf birinciliği ile mezun oldu. 1914 yılında Bragg Trinity College üyesi oldu.

Bragg'in diğer ilgi alanı ise deniz kabuğu koleksiyonculuğuydu. Koleksiyonu beş yüz çeşit içermekteydi, hepsini kendisi güney Avustralya kıyılarından toplamıştır. Yeni bir mürekkep balığı türü keşfetmiştir ve adına Joseph Verco demiştir.

Kariyer

X-ışını kristalografisi çalışmaları

Bragg kristallerin X-ışınları kırınımı ile ilgili kuralı ile ünlüdür. Bragg'in kuralı kristal yapı tarafından kırılan X-ışınıyla,kristal formdaki bir atomu pozisyonunu hesaplamayı mümkün kılmaktadır. Bu çalışmayı Cambridge'deki ilk öğrencilik yılında yani 1912'de yapmıştır. Bu fikri Leeds Üniversitesinde X-ışını spektrometresi geliştiren babasıyla görüştü. Bu cihaz birçok farklı tip kristali analiz etmeye yarıyordu.

Ses ile Uzaklık tespit etme

Bragg'in çalışmaları Birinci ve İkinci Dünya Savaşları yüzünden sekteye uğramıştır. İki savaş esnasında da ses ile düşman silahlarının mesafesini bulmak üzerine çalışmıştır. Bu çalışması esnasında William Sansome Tucker, Harold Roper Robinson ve Henry Harold Hemming tarafından yardım almıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında Britanya İmparatorluk Nişanı ve Military Cross ödülü ile onurlandırılmıştır.

2 Eylül 1915 yılında kardeşi Gelibolu Çıkartması esnasında öldürülmüştür. Bundan kısa bir süre sonra, Willian Lawrence Bragg Nobel fizik ödülünü kazandığını öğrenmiştir. Bunu öğrendiğinde henüz 25 yaşındadır.

1919 ve 1937 yılları arasında Victoria University of Manchester ‘da fizik profesörü olarak çalışmıştır. 1937 yılında Teddington’da bulunan Ulusal Fizik Laboratuvarında yöneticilik yapmıştır.

İkinci Dünya Savaşından sonra Bragg Cambridge dönüp Cavendish Laboratuvarındaki araştırma gruplarını ikiye bölmüştür. Bragg ideal araştırma biriminin, altı ilâ on iki bilim adamı ve birkaç yardımcıdan oluştuğuna inanmaktadır.

Protein üzerine çalışması

1948 yılında proteinlerin yapılarıyla ilgilenmeye başladı ve biyoloji problemlerini fizik kullanarak çözmekle kısmen sorumlu bir grup kurdu. 1953 yılında DNA yapısını keşfinde rol oynadı. Cavendish’te koruması altın çalışan Francis Crick ve James D. Watson’a destek sağladı.

Bragg DNA’nın keşfini ilk olarak Belçika ‘da 8 Nisan 1953 tarihinde yaptı, fakat basın tarafından bildirilmedi. 14 Mayıs 1953 tarihinde Londra’ki Guys Hospital Medical School’da bir konuşma yaptı. Konuşma 15 Mayıs 1953 tarihinde The News Chronicle of London gazetesine “Sen niçin sensin.Yaşamın sırlarının yakınına” şeklinde yer aldı.

Bragg kırk yıl önce geliştirdiği X-ışını yönteminin doğanın kendisinin derinliklerini anlamanın merkezi olduğunu görmekten minnettardı. Bu sırada Cavendishte Max Perutz kendisine Nobel Ödülü kazandıracak, hemoglobin yapısı üzerine olan çalışmasını yapmaktaydı. Bragg başarılı bir şekilde topladığı Crick, Watson ve Maurice Wilkins'ten oluşan grup Nobel Fizyoloji ve Tıp alanında aday oldular. Wilkins çalışmalarını King's College London'da DNA yapısının belirlenmesi üzerine çalışan araştırmacılarla paylaşıyordu. Bu araştırmacılar arasında bulunan Rosalind Franklin “photograph 51” sayesinde, Linus Pauling'in söylediğinin aksine DNA'nın üçlü sarmal yapıda değil ikili sarmal yapıda olduğunu göstermiştir. Franklin ödül verilmeden önce hayatını kaybetti ve ödül sadece yaşayan insanlara verilyordu.

Tavuk yumurtasının beyaz lisozim kristal yapısı 1965 yılında Lawrence Bragg Yönetimi altından bulunan Royal Institution'da D C Philips tarafından çözülmüştür. Bu çalışma  heliksinin keşfini sağlamıştır.  Tavuk yumurtasının lisozim yapısı asimetrik yapıya sahiptir ve a=b=79.1Å, c = 37.9 Å boyutları ile dörtgen alan P2 grubuna aittir.  Heliksinin varlığı W L Bragg, J C Kendrew ve M F Perutz tarafından 1950 yılında öngörülmüştür. Bu heliks aynı zamanda Pauling 'in alpha heliksine denk gelmektedir. Görüldüğü üzere çoğu araştırmacı  heliksinin lisozim yapıda ne işe yaradığını kavrayamadı. Pauling yukarıda 1950 yılında bahsedilen bilgilerin bulunduğu raporu hiçbir zaman onaylamadı.

Myoglobinden farklı olarak, lisozim proteinlerin deki alpha helikslerde yüzde 40 oranda amino-asitler 4 ana gerginliğe sahiptir. Myoglobinde ise bu rakam yüzde seksenleri bulmaktadır. Bragg W L, Kendrew J C ve Perutz M F 1950 yılında ilk önerileri helikslerin polipeptid yapıda olduğu üzerinedir. Bu fikir helikslerin devir kristalografik. Bu yapıya göre, her üçüncü peptid bir hidrojen bağı ile birinciye bağlanmış olacaktır ve buda on atomdan oluşan bir halka olmasını sağlayacaktır.

Royal Instituion

Bragg'in Royal Institution ile uzun bir birlikteliği olmuştur.

1938-1953 yılları arası Doğa Felsefesi Profesörlüğü

1954-1966 yılları arası Kimya Profesörlüğü

1954-1966 yılları arası Superintendent of the House görevi

1954-1966 yılları arası Davy Faraday Araştırma Laboratuvar'ında yöneticilik

1965-1966 yılları arasında İdarecilik

1966-1971 yıllarında Emekli Profesör olarak bulunmuştur

1931,1934 ve 1961 yıllardaki Noel derslerinde The Universe of Light, Electricity and Electricity derslerini vermek üzere Royal Institue çağrılmıştır. Bragg Royal Institue'de bulunduğu zamanlarda okulun ders programlarını da başlatmıştır.

Kişisel hayatı

Bragg 1921 yılında Alice Hopkinson ile evlenmiştir. Dört çocukları olmuştur. İsimleri Stephen Lawrence (1923–2014), David William (d. 1926), Margaret Alice, (d.1931)(Mark Heath ile evli) ve Patience Mary, (d.1935) dir. Alice, kocası 1937 yılında NPL'e atanana kadar Withington Girls' School personel olarak bulunmaktaydı.

Bragg ressamlık, edebiyat ve bahçe işleri hobilerine sahip olmuştur. Londra'ya taşındığında bahçe işlerini özlemiş ve bir yerde bahçıvan olarak çalışmaya başlamıştır. İş vereni onu bir ziyaretçisi onu bahçede görüp şaşırıncaya dek tanımamıştır. Waldringfield'deki evinin yanındaki hastane'de ölmüştür. Bragg Cambridge Üniversite'sine bağlı olan Trinity College'ye gömülmüştür.

Ödülleri

Bragg 1921 yılında Fellow of the Royal Society “Diğerlerini gereksiz kılan nitelik”mottosuna sahip gruba üye olarak seçildi. 1941 yılında Kral Dördüncü George tarafından şövalye unvanına yükseltildi. Copley ve Kraliyet madalyalarına layık görüldü. Hunter, Bragg ile ilgili kitabında, ondan “Bir fizikçiden daha çok bir kristalografer” diye bahsetmiştir, diğer taraftan Bragg'in yaşamı boyu icraatlar göstermiştir ki o herkesten daha fazla fizikçidir. Bu yüzdendir ki Bragg 1939 yılından 1943 yılına kadar Institute of Physics'te rektörlük yapmıştır. 1967 yılında Kraliçe İkinci Elizabeth'ten Companion of Honour ödülünü almıştır.

1992 yılından beri  Australian Institute of Physics fizik alanında yüksek başarı gösteren öğrencilerini ön tarafında (babası) William ve (kendisi) Lawrence Bragg'in bulunduğu altın Bragg ödülü ile onurlandırmaktadır.

Kaynakça

"William Lawrence Bragg İngilizce Vikipedi". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü</span>

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Rutherford</span> Yeni Zelanda asıllı İngiliz fizikçi (1871-1937)

Ernest Rutherford, Yeni Zelandalı-İngiliz deneysel fizikçidir. 1908 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Marie Curie</span> Fransız-Polonyalı fizikçi ve kimyager

Marie Skłodowska Curie, radyoaktivite alanında öncü araştırmalar yapmış ve bu araştırmaları sonucunda Nobel Ödülü'ne layık görülmüş Polonyalı-Fransız fizikçi ve kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dorothy Hodgkin</span> İngiliz kimyager (1910-1994)

Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, protein kristallografisi bilim dalının kurucusu Britanyalı bilim insanı.

John Desmond Bernal (1901–1971), Britanyalı fizikçi. X-ışını kristallografisindeki öncü çalışmalarıyla tanınır. Edebi bir portresi C.P. Snow'un 'The Search' adlı romanında verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Linus Pauling</span>

Linus Carl Pauling, Amerikalı kuantum kimyageri ve biyokimyager. Ayrıca kristalografer, moleküler biyolog ve tıp araştırmacısı olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rosalind Franklin</span> İngiliz biofizikçi, kimyager ve X ışını kristal bilimci (1920-1958)

Rosalind Elsie Franklin DNA, RNA, virüs, kömür ve grafitin yapılarının anlaşılmasında büyük katkılarda bulunan İngiliz kimyager ve X ışını kristalografçısıdır. Kömür ve virüslerle ilgili eserleri hayatı boyunca takdir edilmesine rağmen, DNA yapısının keşfine yaptığı katkılar büyük oranda ölümünden sonra fark edildi.

<span class="mw-page-title-main">Francis Crick</span> İngiliz fizikçi, moleküler biyolog; DNAnın yapısının ortak kaşifi

Francis Harry Compton Crick, İngiliz moleküler biyolog, fizikçi ve nörobilimci. 1953'te James D. Watson ve Maurice Wilkins ile beraber DNA molekülünün yapısını keşfederek 1962 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Bardeen</span>

John Bardeen, Amerikalı bir fizikçi. Nobel Fizik Ödülü'nü iki kez alan tek kişidir: ilk olarak 1956'da transistörün icadı için William Shockley ve Walter Brattain ile; ve yine 1972'de Leon Lenon N.Cooper ve John Robert Schrieffer ile BCS teorisi olarak bilinen geleneksel süperiletkenliğin temel teorisi için çalışmalar yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nevill Mott</span> İngiliz fizikçi

Nevill Francis Mott, "manyetik ve düzensiz sistemlerin elektronik yapısına ilişkin temel nitelikte kuramsal araştırmaları için" 1977 Nobel Fizik Ödülü'nü Philip W. Anderson ve J. H. Van Vleck ile paylaşan İngiliz fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Wilkins</span> Yeni Zelanda doğumlu İngiliz fizikçi ve biyolog

Maurice Hugh Frederick Wilkins 1953 yılında DNA'nın yapısını James Watson ve Francis Crick ile ortaklaşa bulan kişidir. Fizikçi ve moleküler biyologtur. DNA yapısı üzerine çalışmalarından ötürü 1962 yılında yukarıdaki isimlerle beraber Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ödülüne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">William Bragg</span> Britanyalı biliminsanı

William Henry Bragg,, İngiliz fizikçidir.

Cavendish Laboratuvarı, Cambridge Üniversitesi fizik enstitüsünde bulunmaktadır. Hidrojeni bulan kişi olarak tanınan İngiliz doğa bilimcisi Henry Cavendish'in adını almıştır. 1873'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Peter Debye</span> Hollandalı-Amerikalı fizikçi (1884 – 1966)

Peter Joseph William Debye, Hollandalı fizikokimyacı ve Nobel ödülü sahibi.

de Broglie hipotezini doğrulayan fizik deneyi, Davisson-Germer deneyi, Amerikalı fizikçi olan Clinton Davisson ve Lester Germer tarafından 1923-1927 yılları arasında yapıldı. Bu hipotez Louis de Broglie tarafından 1924 yılında ortaya konulmuştur ve hipoteze göre elektron gibi maddenin parçacıklarında dalga tipi bir özellik vardır. Bu deney ise sadece de Broglie hipotezini onaylama ve dalga-parçacık ikilisini sunmakla kalmayıp aynı zamanda kuantum mekaniğine ve Schrödinger denklemi için önemli bir tarihi gelişmedir.

<span class="mw-page-title-main">Manne Siegbahn</span> İsveçli bilim insanı

Karl Manne Georg Siegbahn FRS X-ışını spektroskopisi alanında yaptığı buluşlar ve araştırmalar için 1924 yılında " Nobel Fizik Ödülü " kazanan İsveçli fizikçidir. Aynı ödülü 1981 yılında oğlu "Kai M. Siegbahn","Arthur L. Schawlow" ve "Nicolaas Bloembergen" ile paylaşmıştır. Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı. Diğer baba-oğullar : William Bragg ve Lawrence Bragg (1915); Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975); Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)

<span class="mw-page-title-main">Clinton Davisson</span> Amerikalı fizikçi (1881 – 1958)

Clinton Joseph Davisson, elektron kırınımı keşfi ile 1937 yılında Nobel Fizik Ödülünü alan Amerikalı fizikçidir. Davisson ödülü bağımsız olarak kendi ile aynı anda elektron kırınımını keşfeden George Paget Thomson ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Kendrew</span> araştırmacı

Sir John Cowdery Kendrew, İngiliz biyokimyager ve kristalografi araştırmacısı. Max Perutz ile birlikte Cavendish Laboratuvarındaki hem-içeren proteinlerle ilgili çalışmaları nedeniyle 1962 Nobel Kimya Ödülünü almaya layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Frits Zernike</span>

Frits Zernike, 1953 yılında kendi buluşu olan Faz kontrast mikroskobu ile Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Hollandalı fizikçi. Keşfettiği mikroskop iç hücre yapısını incelerken, hücreleri boyalama yaparak öldürmeden rahatça çalışılmasına olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">X ışını kristalografisi</span> bir kristalin atomik veya moleküler yapısını belirlemek için kullanılan, sıralanmış atomların gelen X-ışınları demetinin belirli yönlere kırılmasına neden olduğu teknik

X ışını kristalografisi bir kristalin atomik ve moleküler yapısını incelemek için kullanılan ve kristalleşmiş atomların bir X-ışını demetindeki ışınların kristale özel çeşitli yönlerde kırınımı olayına dayanan, bir yöntemdir. Kırınıma uğrayan bu demetlerin açılarını ve genliklerini ölçerek bir kristalografi uzmanı kristaldeki elektronların yoğunluğunun üç boyutlu bir görüntüsünü elde edebilir. Bu elektron yoğunluğundan kristaldeki atomların kimyasal bağları, kristal yapıdaki düzensizlikler ve bazı başka bilgilerle birlikte ortalama konumları tespit edilebilir.