Lavr Kornilov

Lavr Georgiyeviç Kornilov (Rusça: Лавр Гео́ргиевич Корни́лов) (d. 18 Ağustos 1870 – ö. 13 Nisan 1918) Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

Kornilov, Kasım 1917'de hapishaneden kaçıp akabinde Bolşevik karşıtı Gönüllü Ordusunun askerî komutanı oldu. Birlikleri, karşıtları karşısında sayıca az durumdalar ve Kornilov Kuban Sovyet Cumhuriyeti'nin başkenti olan Ekaterinodar kuşatması esnasında öldürüldü.

Kamenogorsk Kazakistan doğumlu bir Kazak’tır. Ailesi Kazak süvari geçmişi olan bir ailedir. Eşi Kalmuk'tur. Kornilov Rus Çarlık Ordusunda istihbarat subayıydı. 1890-1904 yılları arasında Doğu Türkistan, Afganistan ve İran’a birçok seferlerde bulundu. Bu seferler sırasında birçok farklı dil öğrenerek gözlemlerini yazdı. 1904-1905 Rus-Japon Savaşı sırasında gösterdiği cesaretten dolayı Aziz George Haçı ile ödüllendirilip albay rütbesine terfi ettirildi.

1907-1911 yılları arasında Çin’de askeri ataşe olarak görev yaptı. I. Dünya Savaşı sırasında general olarak bir piyade tümenine komuta ediyordu. Savaş sırasında, Nisan 1915’te, askerlerinden ayrı düşünce, Avusturyalılar tarafından esir alındı. Ele geçirilince Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Ordu komutanı Feldmareşal Conrad kendisiyle görüşmek istemiştir. Çok değer verilen bir savaş esiriydi. Haziran 1916 tarihinde hapisten kaçarak Rusya’ya geri dönmeyi başardı. Kornilov Rus Monarşisini eleştirmekteydi ve Çar II. Nikolay’ın devrilmesinden sonra 1917 yılının Mart ayında Sankt-Peterburg Askeri Bölgesinin komutasını aldı. Aynı yılın Temmuz ayında başarısız Rus Saldırısının tek başarılı cephe saldırısını gerçekleştirip Geçici Hükümete bağlı Ordunun Başkomutanı oldu.

Çar’a karşı eleştirileri olsa da General Kornilov, Rusya’nın askeri müttefiklerine karşı sorumluluklarından dolayı I. Dünya Savaşının sürdürülmesi taraftarıydı. Şubat Devriminden sonra ülkenin bir kaosa sürüklendiğini ve bunun da askeri bir hezimete evrileceğini düşünüyordu. Ona göre; Lenin ve onun “Alman ajanları” asılmalı, Sovyet oluşumları kapatılmalı, askeri disiplin tesis edilmeli ve geçici hükûmet yeniden yapılandırılmalıydı. Sankt-Peterburg’dan gelen Kerenski’nin belirsiz emrini kendi istediği gibi yorumlayarak, şehirde ve daha sonrasında da tüm ülkede düzeni sağlayacaktı. Bunun için emrindeki 3.Orduya Petrograd’da sıkıyönetim ilan etmesi yönünde emir verdi.^[1] Petrograd’daki siyasi atmosfer tarafından işçilerin saflarına çekilen askerler Bolşeviklerin yoğun propagandasıyla taraf değiştirince Kornilov Kazak süvarileriyle şehre yürümek istedi. Özellikle Kazaklardan oluşan Bolşevikler yine bu süvarilerin ilerleyişine de mani oldular. Bu durumu izleyen ve önce Kornilov’u yardıma çağıran Kerenski, komutanının kendisini alaşağı etme ihtimalini ve Bolşevikleriden yana dönen askerleri görünce 9 Eylül 1917’de komutanı görevden aldı. Askeri diktatörlük kurma suçuyla suçlanan Kornilov, Kerenski’yi aşarak Geçici Hükûmete karşı ayaklanma çağrısı yaptı.

Darbe planları başarısız olunca Kornilov ve ordusundan geri kalanlarla birlikte kurmayları Lukomsky, Denikin ve Markov hapse atılırlar. Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesinden birkaç hafta sonra 19 Kasımda hapisten kaçarlar. Taraftarlarının olduğu Don Kazaklarının yanına gider. Burada General Alekseev ile birleşip anti-Bolşevik Gönüllü Ordusunun komutanı olur. 24 Şubat 1918 tarihinde Don Kazaklarının başkenti olan Novocherkassk Bolşeviklerin eline geçince Kuban steplerine doğru zorlu koşullarda yürüyüşe geçer. Sayısal olarak ezici bir azınlıkta olmasına rağmen takip eden bolşevikler tarafından tamamen yokedilmekten kurtulur. 13 Nisan tarihinde Ekaterinodar şehrini ele geçirmeye çalışan Bolşevik saldırısını sırasındaki bombardımanda ölür. Rus İç Savaşı sırasında Beyaz Ordu’da onun anısına Kornilov Bölüğü oluşturulmuştur.

• Aleksandr Kerenski
• Ekim Devrimi