İçeriğe atla

Lavandula angustifolia

Lavandula angustifolia
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Eksik taksonomi şablonu (düzenle): Lavandula angustifolia
İkili adlandırma
Mill.[1]

Lavandula angustifolia, eski adıyla L. officinalis, Akdeniz'e (İspanya, Fransa, İtalya, Hırvatistan vb.) özgü Lamiaceae familyasındaki çiçekli bitkidir. Yaygın isimleri arasında lavanta, İngiliz lavantası[2] (İngiltere'ye özgü olmasa da); ayrıca bahçe lavantası,[3] ortak lavanta ve dar -yapraklı lavanta' vardır.

Yetişme

Yapraklar ortaya çıkmadan önce çiçek başağı
Calyx (mor) ve çiçek yaprakları (açık kahverengi)
Calyx ve taç
Taç (yapraklar)
Calyx ve taç

1 ila 2 metre (3 ft 3 in ila 6 ft 7 in) boya kadar büyüyen güçlü aromatik bir çalıdır. Yaprakları herdaim yeşil, 2-6 cm (1-2+1⁄2 in) uzunluğunda ve 4-6 mm (3⁄16-1⁄4 in) enindedir. Çiçekleri pembemsi-mordur (lavanta renkli), ince, 10-30 santimetre (4-12 in)* uzunluğunda yapraksız sapların tepesindeki 2-8 cm (1-3 in) uzunluğunda başaklarda çıkar.

Kültivarlar

AGM çeşitleri

Aşağıdaki L. angustifolia ve melezlerinin çeşitler Kraliyet Bahçe Bitkileri Derneği'nin Bahçe Başarı ödülünü kazandı:-[4]

  • L. × intermedia 'Alba'[5] (büyük beyaz)
  • L. angustifolia 'Kayın Mavisi'[6]
  • L. angustifolia 'Hidcote'[7]
  • L. × intermedia 'Hidcote Devi'[8]
  • L. angustifolia 'İmparatorluk Mücevheri'[9]
  • L. angustifolia 'Küçük Piyango'='Clarmo'[10]
  • L. angustifolia 'Bayan Katherine'[11]
  • L. angustifolia 'Bayan Muffet'='Scholmis'[12]
  • L. angustifolia 'Nana Alba'[13] (dwarf white)
  • L. × intermedia (Olympia='Downoly'[14]
  • L × chaytoriae 'Richard Gray'[15]
  • L. × chaytoriae 'Sawyers'[16]
  • L. × intermedia 'Sussex'[17]

Kullanımlar

Bitki çaylarında kullanıldığı şekliyle kurutulmuş Lavandulae flos

Çiçekler ve yapraklar bitkisel ilaç olarak[18] ya lavanta yağı şeklinde ya da bitki çayı olarak endişe[19] ve uykusuzluk gibi rahatsızlıkları hafifletmek için kullanılır.

Çiçekleri aynı zamanda mutfak bitkisi olarak da kullanılır, çoğunlukla Fransız bitki karışımının Kuzey Amerika versiyonunun bir parçası olarak herbes de Provence olarak adlandırılır.

Lavanta esansiyel yağı, bir taşıyıcı yağ ile seyreltildiğinde, yaygın olarak masaj terapisi ile gevşetici olarak kullanılır. Losyonlar, göz yastıkları (lavanta çiçekleri veya uçucu yağın kendisi dahil) ve banyo yağları vb. gibi ev kullanımına yönelik ürünler de kullanılmaktadır. Hem yaprakları hem de yağı, el yapımı sabunun en popüler bileşenleridir.

Kurutulmuş lavanta çiçekleri ve lavanta esansiyel yağı da kokularını sevmeyen giysi güveleri'ne karşı önlem olarak kullanılır.

Lavandula angustifolia, Tasmanya İtfaiye Teşkilatı'nın düşük yanabilirlik bitkiler listesindedir ve bu da bina koruma bölgesi içinde büyümeye uygun olduğunu gösterir.[20]

Alttürler

  • Lavandula angustifolia subsp. angustifolia[1]
  • Lavandula angustifolia subsp. pirenaika[1]

Melezler

Lavanta melezlerine lavandinler denir. L. angustifolia ve 'Lavandula latifolia arasındaki melezler (başaklı lavanta) Lavandula x intermedia olarak adlandırılır. Sıradan İngiliz lavantalarından daha sonra çiçek açarlar.

Ayrıca bakınız

 Bu madde bir . Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Lavandula angustifolia". Germplazm Kaynakları Bilgi Ağı (GRIN). Tarım Araştırma Merkezi (ARS), Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA). 
  2. ^ "Lavandula angustifolia". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. USDA. 
  3. ^ BSBI List 2007 (xls). Botanical Society of Britain and Ireland. 2015-06-26 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014. 
  4. ^ "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. s. 59. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  5. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × intermedia 'Alba'". Royal Horticultural Society. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  6. ^ "Lavandula angustifolia 'Beechwood Blue'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  7. ^ "Lavandula angustifolia 'Hidcote'". RHS. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  8. ^ "Lavandula × inermedia 'Hidcote Giant'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  9. ^ "Lavandula angustifolia 'Imperial Gem'". RHS. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  10. ^ "RHS Plantfinder - Lavandula angustifolia Little Lottie = 'Clarmo'". 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  11. ^ "Lavandula angustifolia 'Miss Katherine'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  12. ^ "RHS Plantfinder - Lavandula angustifolia Miss Muffet='Scholmis'". Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  13. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula angustifolia 'Nana Alba'". Royal Horticultural Society. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  14. ^ "Lavandula × intermedia Olympia='Downoly'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  15. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × chaytoriae 'Richard Gray'". Royal Horticultural Society. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  16. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × chaytoriae 'Sawyers'". Royal Horticultural Society. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  17. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × intermedia 'Sussex'". Royal Horticultural Society. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  18. ^ "Plants for a Future- Lavandula angustifolia - Mill". www.pfaf.org, Plants for a Future. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  19. ^ Kasper, Siegfried; Gastpar, Markus; Müller, Walter E.; Volz, Hans-Peter; Möller, Hans-Jürgen; Schläfke, Sandra; Dienel, Angelika (1 Haziran 2014). "Lavender oil preparation Silexan is effective in generalized anxiety disorder – a randomized, double-blind comparison to placebo and paroxetine". International Journal of Neuropsychopharmacology (İngilizce). 17 (6): 859-869. doi:10.1017/S1461145714000017 Özgürce erişilebilir. ISSN 1461-1457. PMID 24456909. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
  20. ^ Chladil and Sheridan, Mark and Jennifer. "Fire retardant garden plants for the urban fringe and rural areas" (PDF). www.fire.tas.gov.au. Tasmanian Fire Research Fund. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gilaburu</span> Ağaç türü

Gilaburu veya bilimsel adıyla Viburnum opulus; Caprifoliaceae familyasına mensup; Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Asya'ya özgü çiçekli bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lavanta</span> bitki türü

Lavanta, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Lavandula cinsini oluşturan Akdeniz kökenli bitki türlerinin ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ortanca</span>

Anayurdu Japonya olan ortanca, 70-75 cinsiyle Asya ve Amerika'nın yerel bitkisi olup, gösterişli çiçekleri nedeniyle Dünyanın birçok yerinde yaygın olarak yetiştirilen, 1-3 metre arası boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çalı gövdeli bir süs bitkisidir. En büyük tür çeşitliliği doğu Asya'da özellikle Kore, Çin ve Japonya'dadır.

<i>Lonicera</i>

Lonicera (Hanımeli), Caprifoliaceae familyasına ait, çalı ve/veya sarmaşık grubundan bir bitkidir. Yaklaşık 180 türü vardır, bunun 100 kadarı Çin'dedir. Avrupa ve Kuzey Amerika'da 20şer türü vardır. En çok bilinen türleri Lonicera periclymenum, Lonicera japonica ve Lonicera sempervirens dir.

<i>Eschscholzia californica</i>

Eschscholzia californica, Papaveraceae familyasından Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'da yetişen çiçekli bir süs bitkisi türüdür. Yaz aylarında çiçek açan bitki, kırmızı, turuncu, sarı ve bazen pembe tonlarında, fincan şeklinde çiçeklere sahiptir. Aynı zamanda yiyecek veya garnitür olarak da kullanılır. 1903'te Kaliforniya'nın resmi "eyalet çiçeği" olmuştur.

<i>Ipomoea tricolor</i>

Ipomoea tricolor, Meksika gündüz sefası veya gündüz sefası, Yeni Dünya tropiklerine özgü olan ve başka yerlerde yaygın olarak yetiştirilen ve natüralize olmuş, Convolvulaceae ailesindeki çiçekli bir bitki türüdür. Otsu, tek yıllık veya çok yıllık tırmanıcı asmalardır ve 2-4 metre uzunluğa ulaşabilirler. Yapraklar spiral olarak düzenlenmiştir. Çiçekler trompet şeklindedir, 4–9 cm çapındadırlar, genellikle orta kısmı beyaz ila altın sarısı olan mavi renkli çiçeklerdir.

<i>Solanum crispum</i>

Solanum crispum, Solanum cinsine bağlı bir bitki türüdür. Süs bitkisi olarak yetiştirilir. Tipik olarak yaz ortasından sonbahara kadar uzun bir çiçeklenme dönemiyle hızlı büyür. Nemli ve iyi drene edilmiş nötr veya hafif alkali topraklarda iyi yetişir. Donmaya karşı koruma gerektirir.

<i>Phlomis russeliana</i>

Phlomis russeliana, Türkiye'ye özgü, Lamiaceae familyasından çiçekli bitki türüdür. Genellikle P. samia ve Phlomis viscosa ile karıştırılır. 1 metreye kadar uzayabilen, çok yıllık, dik gövdeli ve tüylü bir bitkidir. Gri-yeşil renkli yapraklar ok şeklindedir ve aşağıya bakar. Phlomis russeliana, güneş alan nemli toprakta süs çiçeği olarak yetiştirilir. - 20 santigrat derecedeki sıcaklıklara kadar hayatta kalabilir. İngiltere Kraliyet Bahçıvanlık Cemiyeti'nin Bahçe Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Colchicum speciosum</span>

Vargit çiçeği, şepart veya bilimsel adıyla Colchicum speciosum, Colchicaceae familyasından, Kuzey Türkiye, Kafkasya ve Kuzey İran'ın dağlık bölgelerine özgü çiçekli bitki türüdür. 18 santimetre uzunluğa ve 10 santimetre genişliğe ulaşabilir. C. speciosum sonbaharda kırmızımsı/mor çiçekler açar. Kayış şeklindeki yapraklar ilkbaharda büyür, sonra sararır, yaz ilerledikçe solup ölür. Vargit çiçeği tüm kısımları yutulduğunda toksiktir.

<i>Geranium sylvaticum</i>

Orman turnagagası, Orman ıtırı veya bilimsel adıyla Geranium sylvaticum, turnagagasıgiller familyasından çiçekli bitki türüdür. Avrupa ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde yaygındır. Ayrıca Türkiye'nin Bolu ve Bursa illerinde de bu türe rastlanmıştır.

<i>Campanula lactiflora</i>

Campanula lactiflora, Campanulaceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesi ve Iğdır'da görülmektedir. 1.2 metreye kadar büyüyebilen bitkinin yaprakları dar, dişli ve 5-12 santimetre uzunluğundadır. Çiçekler genellikle beyaz veya soluk mavidir. Temmuz ve Eylül ayları arasında çiçeklenir.

<i>Örümcek çiçeği</i> bitki türü

Cleome hassleriana, örümcek çiçeği veya havai fişek çiçeği olarak bilinir. Cleomaceae familyasından Cleome cinsinin bir türüdür. Güney Amerika'nın güney kısmı, Arjantin, Paraguay, Uruguay ve güneybatı Brezilya'ya özgüdür. Aynı zamanda Güney Asya ve Haor'da dahil olmak üzere Bangladeş'te de yetişir.

<i>Dianthus alpinus</i>

Dianthus alpinus, Caryophyllaceae familya’sında, Doğu Avusturya Alpler’ ine endemik bir çiçekli bitki tür'üdür. Kısa mat oluşturan otsu çok yıllık, doğrusal ila mızrak şeklinde yapraklı, 15–25 mm uzunluğunda ve 2–5 mm genişliğindedir. Çiçekleri, haziran-ağustos ayları arasında görünen beyaz benekli koyu pembedir.

<i>Dianthus deltoides</i>

Dianthus deltoides, Batı Asya ve Avrupa ‘nın çoğuna özgü Dianthus türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Astrantia major</span>

Havaifişek çiçeği veya bilimsel adıyla Astrantia major, Apiaceae familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Bahçelerde yetiştirilen bu bitki, 90 cm uzunluğa ve 45 cm genişliğe erişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lomelosia caucasica</span>

Zarif uyuzotu veya bilimsel adıyla Lomelosia caucasica, hanımeligiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye'nin kuzeydoğusu ve Kuzey İran'a endemiktir. 60 santimetreye kadar büyüyebilir. Temmuz veya Ağustos aylarında çiçeklenir.

<span class="mw-page-title-main">Digitalis ferruginea</span>

Arıkovanı veya bilimsel adıyla Digitalis ferruginea, Carl Linnaeus tarafından tanımlanmış, yüksük otu cinsi bir bitki türüdür. Macaristan, Romanya, Türkiye, Balkanlar, İtalya, Lübnan ve Kafkasya'ya endemik olan arıkovanı, 0 ila 2700 metre yükseklikteki ormanlar, açıklıklar, kayalık yamaçlar ve yol kenarındaki kıyılarda yetişmektedir. 1.2 metreye kadar büyüyebilen tür, iki yıllık veya çok yıllık olabilir.

<i>Cyclamen coum</i>

Cyclamen coum, çuhaçiçeğigiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. 5 ila 8 cm uzunluğa erişebilen bitkinin, yuvarlağımsı kalp şeklinde yaprakları ve pembe kabuk şeklinde çiçekleri vardır. Bahçecilikte yer örtücü süs bitkisi olarak yetiştirilen Cyclamen coum, kışın ve Mart ayında çiçeklendiği için değerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Geranium subcaulescens</span>

Sürmeli ıtırı veya bilimsel adıyla Geranium subcaulescens, İtalya, Türkiye ve Balkanlar'a endemik, turnagagasıgiller familyasından turnagagası cinsi çok yıllık bir bitki türüdür. 20 cm uzunluğa ve 28 cm genişliğe erişebilir. Grimsi yeşil renkli yuvarlağımsı ve loblu yaprakları vardır. Mayıs ve Ağustos ayları arasında, ortası siyah olan macenta pembesi çiçekler açar.

<i>Kadife çiçeği</i> bitki türü

Tagetes erecta veya kadife çiçeği, Tagetes cinsine bağlı Meksika, Guatemala ve Peru'ya özgü bir bitki türüdür. ve birçok ülkede doğallaştırılmış nüfusları vardır. Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Başarı Ödülü'nü kazanan yüzlerce çeşit geliştirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.