İçeriğe atla

Lav tüpü

Kaliforniya'daki Lav Yatakları Ulusal Anıtı'ndaki Valentine Mağarası, klasik tüp şeklini gösterir; duvardaki oluklar eski akış seviyelerini gösterir.
Hawaii Volkanları Milli Parkı, Hawaii'deki Thurston Lav Tüpü. Sağ duvarda daha görünür olan basamak işareti, lavın bir süre boyunca aktığı derinliği gösterir.
Lav tüplerinin nadir özellikleri lav sütunları. Kore'nin Jeju-do adasındaki Manjanggul lav tüplerinde bulunan Manjanggul lav sütunu.
Lav Yatakları Ulusal Anıtı'ndaki Mushpot Mağarası'ndaki sarkıtlar.

Bir lav tüpü, lav tüneli[1] veya pyroduct[2], lav akışının sertleşmiş yüzeyinin altında hareket eden volkanik bir havalandırma deliğinden lavın akmasıyla oluşan doğal bir kanaldır. Tüpteki lav boşaldığında bir mağaradan çıkmaktadır.

Örnekler

  • İzlanda
    • Raufarhólshellir
    • Surtshellir - Uzun zamandır bu, dünyadaki bilinen en uzun lav tüpüydü.[3]
  • Kenya
    • Leviathan Mağarası - 12,5 kilometre ile Afrika'daki en uzun lav tüpüdür.[4]
  • Portekiz
  • Güney Kore
    • Manjang Mağarası - Jeju Adası'nda bulunan 8 kilometreden uzun tüp, popüler bir turizm noktasıdır.[5]
  • İspanya
    • Cueva de los Verdes - Lav tüp sistemi. Lanzarote, Kanarya Adaları.
  • Amerika Birleşik Devletleri
    • Kazumura Mağarası, Hawaii - Sadece dünyanın en geniş lav tüpü değil, 65.5 kilometre (40.7 mil) uzunluğu ile, bilinen herhangi bir mağaranın en büyük doğrusal uzunluğuna sahiptir.[6]
    • Oregon'daki Newberry Ulusal Volkanik Anıtı'ndaki Lav Nehri Mağarası.[7]

Kaynakça

  1. ^ Doç. Dr. Ahmet Atasoy (2016). "HASSA (HATAY) BAZALT PLATOSU'NDA ÖNE ÇIKAN TİPİK VOLKANİK ŞEKİLLER İLE LAV AKINTISI YAPILARI PDF". TÜBİTAK. 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020. 
  2. ^ "Hawaiʻi Volcanoes National Park – Lava Tubes". National Park Service. 28 Nisan 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Surtshellir-Stefánshellir System". Caves of Iceland. Showcaves. 24 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2007. 
  4. ^ Forti (Temmuz 2004). "Minerogenesis of Volcanic Caves of Kenya". International Journal of Speleology. 32: 3-18. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017. 
  5. ^ "10 Reasons Travelers Can't Keep Away from Jeju Island". CNN Travel. 27 Nisan 2012. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  6. ^ Gulden (21 Haziran 2011), World's Longest Lava Tubes, 25 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Haziran 2011 
  7. ^ "Newberry National Volcanic Monument". 10 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lav</span> yanardağ patlamasıyla çıkan erimiş kaya parçaları

Lav ya da püskürtü, yanardağ patlaması sırasında çıkan çok sıcak, sıvı ve akıcı erimiş maddeye denilmektedir. Yanardağ ağzından ilk çıktığında sıvı halde bulunmaktadır. Lavın sıcaklığı "700 °C "ile "1200 °C" arasında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yarımburgaz Mağarası</span>

Yarımburgaz Mağarası, 400.000 yıllık geçmişiyle dünyanın en eski yerleşim yerlerinden olan ve 2001 yılında 1. Derece Arkeolojik-Doğal Sit Alanı statüsüne alınan bir mağaradır. Mağara Afrika'dan dünyaya yayılan Homo erectus'un Avrupa'ya geçiş rotasındaki yerleşimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hölloch</span>

Hölloch Mağarası,, İsviçre'nin Schwyz kantonundaki Muota Vadisi'nde bulunan bir karstik mağara sistemidir. Bilinen uzunluğu 210 km'yi aşan bu mağara sistemi, Avrupa'nın en uzun ikinci, dünyanın ise en uzun on birinci mağara sistemidir. Hölloch'un girişi, Stalden köyünün yukarısındaki Muotathal'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mamut Mağarası Ulusal Parkı</span> Kentuckyde bulunan milli park ve mağara

Mamut Mağarası Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletleri Kentucky eyaletinin merkezi bölgesinde, Brownsville şehri yakınlarında bulunan, 400 mil uzunlukta dünyada en büyük mağaralar sistemini kapsayan ve 214 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir millî parktır. Ulusal Park'ın en önemli kısmı Kentucky eyaletine bağlı Edmonson ilçesi (county) içinde bulunmakta ve küçük alanlarda doğuya sarkarak "Hart" ve "Barren" ilçelerinde bulunmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Deniz mağarası</span>

Deniz mağarası, kıyı mağarası veya diğer adıyla dalga oyukluğu, deniz ya da göllerdeki dalga hareketleri sonucunda sarp kayalıklarda oluşan mağaralar. Deniz mağaraları, dalgaların doğrudan kayalara çarparak kırıldığı kayalık uçlarında ya da kıyılarda görülürler. Yeraltı suyu, akışı sırasında daha az dirençle karşılaşacağı rotaları, kırık ve çatlaklı bölümleri tercih eder. Karbonik asit içeren yeraltı suyunun bu rotalardaki akışı sırasında devam eden çözünme, milimetre boyutunda başlayıp, zamanla kilometrelerce uzunluğa sahip yeraltı akım kanallarının ve mağaraların oluşmasına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Jeju Adası</span>

Jeju Adası, Güney Kore'nin Kore Yarımadası ve Jeju eyaletindeki en büyük adasıdır. Ada içinde doğal Dünya Mirası olan Jeju Volkanik Adası ve Lav Tüplerini bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Pınargözü Mağarası</span>

Pınargözü Mağarası, Isparta ilinin Yenişarbademli ilçesinin 18 kilometre batısında yer alan bir mağaradır. Türkiye'nin en uzun mağarası olarak kabul edilir, ancak henüz tamamen keşfedilmemiş olup, keşfedilen kısmın kesin uzunluğu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ellora Mağaraları</span>

Ellora, dünyanın en büyük kaya-oyma-manastır-tapınak mağaraları komplekslerinden biridir ve Hindistan'ın Maharashtra kentinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası'dır. Sit alanı M.S. 600-1000 dönemine ait Budizm, Hinduizm ve Jainizm anıtlarını ve kaya resimlerini barındırmaktadır. Ellora'daki 16 numaralı mağara, dünyadaki en büyük monolitik kaya kazısı özelliğini göstermektedir. Buradaki Kailaşa Tapınağı, Şiva'ya adanmış araba biçimli bir anıt özelliğindedir. Kailasha Tapınağı kazısında iki büyük Hint destanı olan Vaishnavizm, Shaktizm destanlarını özetleyen tanrı, tanrıçalar ve mitolojik çizimleri de barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elephanta Mağaraları</span> Hindistanda heykel mağaraları ağı

Elephanta Mağaraları, Hindistan'ın Maharashtra Eyaleti'nde, Mumbai ilinin 10 kilometre doğusundaki Mumbai Limanı'nda yer alan Elephanta Adası'nda bulunan heykel mağaraları ağı ya da Gharapurilerdir. Umman Denizi'nin bir kolunda bulunan ada, iki mağara grubundan oluşur — birincisi büyük beş Hindu mağarası grubu, ikincisi, iki Budist mağarasının daha küçük bir grubudur. Hindu mağaraları, Şiva Hindu mezhebini temsil eden, Lord Şiva'ya ithafen kaya kesimi taş heykeller içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jeju Volkanik Adası ve Lav Tüpleri</span> Volkanik ada, Dünya Mirası Alanı

Jeju Volkanik Adası ve Lav Tüpleri, Güney Kore'de yer alan bir Dünya Mirası Alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baradla Mağarası</span> Macaristanda bir mağara sistemi

Baradla Domica mağara sistemi, Macaristan'da yer alır ve mağara çökelleri nedeniyle ziyaret edilmiş en uzun mağaradır. Aggtelek Karstik Bölgesi'nin bir parçası olarak, mağara sistemi 25.5 km uzunluğundadır ve 5.3 km'lik Domica Mağarası'nı içerir. Mağara, köyün kenarına bakan yüksek beyaz bir uçurumun eteğindeki Aggtelek'de doğal bir girişe sahiptir. Mağaranın önemli bir bölümünde, sarkıtların eşsiz manzarasını sunan çeşitli renk ve şekiller bulunmaktadır. Yeraltı nehri suları, sel olduğunda mağaranın ana kolundan geçer. Mağaraya doğal girişler antik zamanlardan beri açıktır ve mağara içinde Neolitik yerleşim izleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Chugai' Piktograf Siti</span>

Chugai' Piktograf Siti, Kuzey Mariana Adaları'ndaki Rota Adası'nda yer alan bir tarihöncesi bir kaya sanatı alanıdır. Kaya sanatı, adanın güneydoğu tarafındaki I'Chenchon Kuş Barınağı'ndaki bir kalker mağarada yer alır. Yaklaşık 90 adet boyalı kaya çizimi 56 metre uzunluğunda geniş bir odada bulunmaktadır.

Abrakurrie Mağarası, Batı Avustralya'daki Nullarbor Düzlüğü'nde bulunan bir mağaradır. Eucla'nın yaklaşık 48 kilometre (30 mi) kuzey batısında yer alır ve Güney Yarımküre'deki en büyük tek mağara odasına sahip olduğu ve mağaradaki modellerin Avustralya'daki herhangi bir mağara sistemi içindeki Aborijin sanatının en derin etkiye sahip olduğu bildirilmektedir.

Bu liste, önce kıtalara daha sonra ülkelere göre sıralanmış, dünyanın mağaralarının bir listesidir. Bir ülkenin kendisinin bulunduğu kıtadan farklı bir kıtada yer alan mağaralar, bölgenin kıtası ve adına göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mermer Mağarası</span>

Mermer Mağarası veya Gadime Mağarası, Kosova'daki Liplan belediyesindeki Gadime e Ulët köyünde yer alan bir karst kireç taşı mağarasıdır. Mağaranın büyük bir kısmı 2020 itibarıyla keşfedilmemiş durumdadır. Mağara 1966 yılında bahçesinde çalışan bir köylü olan Ahmet Asllani tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Sataplia Tabiatı Koruma Alanı</span>

Sataplia Tabiatı Koruma Alanı Gürcistan'ın Imereti bölgesinde, Kutaisi kasabasına 10 km mesafede yer alan bir koruma alanıdır. Ziyaretçi merkezi, Aşağı Alkani ile Ahmeta Belediyesi sınırları içinde, sönmüş yanardağ - Sataplia Dağı eteklerinde yer almaktadır. Sataplia "bal alanı" olarak tercüme edilebilir. Temel olarak arılar küçük delikler ve mağaraları doğal yaşam alanı için kullanılıyordu ve yerel halk tarafından arıların ürettiği bal hasat ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arikok Millî Parkı</span>

Arikok Milli Parkı, Aruba adasının yaklaşık yüzde 18'ini kaplar ve üç ana jeolojik oluşum içeren bir milli parktır: Aruba lav oluşumu, bir kuvars diyorit oluşumu ve kıyıdan içe doğru uzanan bir kireçtaşı oluşumu. Bu oluşumlar, Aruba'nın insan yerleşimini ve doğal harikalarını doğrudan etkilemiştir.

Buz Mağarası, Ağrı ili, Doğubeyazıt ilçesi Hallaç Köyü'nün yaklaşık 3 kilometre kuzeydoğusunda Küçükağrı Dağı'nın güney eteğinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Devetaşka mağarası</span>

Devetaşka mağarası, Bulgaristan'da, Letniça'nın yaklaşık 7 km doğusunda ve Lofça'nın 15 km kuzeydoğusunda, Osam Nehri'nin doğu kıyısındaki Devetaki köyü yakınlarında yer alan büyük bir karstik mağaradır. Bölge, on binlerce yıldır Paleo-insanlar tarafından sürekli olarak yerleşim görmüş, uzun dönemler boyunca çeşitli fauna türleri için bir barınak görevi görmüştür ve günümüzde yaklaşık 30.000 yarasaya ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kůlna Mağarası</span>

Kůlna Mağarası Çek Cumhuriyeti'nde, Brno'nun 35 kilometre (22 mi) kuzeyinde yer alan bir mağaradır. Moravya Karstının bir parçasıdır. Kůlna Mağarası, Sloupsko-Šošůvské Mağaraları'nın bir parçasıdır.