İçeriğe atla

Laurids Smith

Laurids Smith
Doğum12 Nisan 1754(1754-04-12)
Kopenhag
Ölüm22 Mart 1794 (39 yaşında)
Holmen, Kopenhag
MeslekDin adamı, filozof

Laurids Smith (Lauritz Smith olarak da bilinir, d. 12 Nisan 1754 - ö. 22 Mart 1794) Danimarkalı bir din adamı, filozof ve erken dönem hayvan hakları yazarıdır. Smith, İskandinavya'nın hayvanlara insani muamelenin bilinen ilk savunucusudur.

Biyografisi

Smith, 12 Nisan 1754 Kopenhag'da doğdu. 1772'de Metropolitanskolen'da eğitim gördü ve Land Cadet Academy'de (1780 de Bilimler Akademisi'nde) felsefe ve bilim öğretmeni oldu. 1779 yılında Felsefe Doktoru unvanını aldı.[1]

1775'te Danimarka Edebiyat Topluluğu'nu kurdu ve 1778 ile 1880 yılları arasında Genel Danimarka Kütüphanesi'nin ortak yayıncısı oldu.[1] 1780'de Nykøbing Falster'ın ve 1781'de Trondheim'da rektörü oldu. Nørvang Herred'de (1786) rahip, Hvidovre'de (1788) papaz, Holmen Kilisesi'nde ikinci mukim papaz (1789) ve Fredensborg Sarayı'nda (1792) saray rahibi oldu.[1]

Hayvan hakları

Holmen Mezarlığı'ndaki Laurids Smith Anıtı

Smith, dönemin ilk hayvan haklarının savunucularından biridir ve hayvan deneylerini ahlaksız olmakla suçlamaktaydı.[2] Aşı ve ilaç deneylerinin hayvanlarda kobay olarak kullanılması karşıtıydı ve bunu "hayvana yönelik en acımasız adaletsizlik" olarak nitelendirirdi.[2]

Laurids Smith, Tanrı'nın hayvanlara ve insanlara yaşamdan zevk alma hakkı verdiğine inanıyordu.[3] Hayvanların idaresi, bu nedenle, hayvanları özgürlüklerinden mahrum bıraktıkları için insanlar için sorumluluk gerektirir ve bu hayvanlara iyi davranılmasını hayati hale getirir. Smith, hayvanların yemek olarak yenilebileceğine, ancak temel ihtiyaçların ötesinde sömürülmeyeceğine inanıyordu.[3] Smith, Wilhelm Dietler'in iddialarına aşinaydı. Hayvanların haklara sahip olamayacakları, çünkü hak ve görev fikirlerini anlayamadıkları fikrine karşı çıktı. Bu doğruysa çocukların ve akıl hastalarının da hakları olmayacağını düşündü.[2] Laurids Smith, hayvanların "mutluluk hakkı" olduğunu savunmaktadır.[2]

Smith, hayvanların Tanrı'nın istediği gibi mutluluk ve neşe deneyimlemesi amaçlanan entelektüel ve duyarlı varlıklar olduğu görüşüne sahipti.[4] 1791'de, hayvanların doğası ve onlara karşı insan görevleri üzerine bir kitap yazdı.[5] Kitabın ana fikri, "ıstırapları altında inleyen vahşi yaratılışın acısını hafifletmektir".[5] Kitap, hayvan zekasının kanıtlarıyla hayvanlara karşı iyilik taleplerini doğrulamaya çalışmaktaydı.[5] Kitap, Danca ve Almanca olarak yayınlandı.[6] Smith, başka bir erken hayvan hakları yazarı olan Adam Gottlieb Weigen'in 1711 tarihli bir çalışmasından etkilenmiştir.[6]

Kopenhag'daki Holmen Kilisesi mezarlığında onuruna bir anıt bulunmaktadır.[6]

Seçili yayınlar

Kaynakça

  1. ^ a b c Bjørn Kornerup, P. G. Lindhardt: "Laurids Smith". Dansk Biografisk Leksikon, 3. Gyldendal 1979-84. 17 Şubat 2021'de erişildi.
  2. ^ a b c d Maehle, Andreas-Holger (1993). "The ethical discourse on animal experimentation, 1650–1900". Clio Medica. 24: 203-251. PMID 7516841. 
  3. ^ a b "Animal rights in the 18th century" 20 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Uppsala University. 17 Şubat 2021'de erişildi.
  4. ^ Hauskeller, Michael. (2007). Biotechnology and the Integrity of Life: Taking Public Fears Seriously. Ashgate Publishing. syf. 63-64. 978-0-7546-6044-6
  5. ^ a b c Maehle, Andreas-Holger. Cruelty and Kindness to the 'Brute Creation': Stability and Change in the Ethics of the Man-Animal Relationship, 1600-1850. In Aubrey Manning and James Serpell. (2003). Animals and Human Society: Changing Perspectives. Routledge. syf. 81-105. 0-415-09155-1
  6. ^ a b c Ingesman, Per. (2016). Religion as an Agent of Change: Crusades – Reformation – Pietism. Brill Publishers. syf. 225. 978-90-04-30372-0

İlgili Araştırma Makaleleri

Hayvan hakları, insan harici hayvanların tümünün ya da bir kısmının kendilerine ait bir özerkliğe sahip oldukları ve acıdan kaçınma gibi temel çıkarlarının tıpkı insanların temel çıkarlarının korunduğu gibi korunması gerektiğini savunan fikirdir. Hayvan hakları kavramı, insan harici hayvanların insan amaçlarına uygun düştüğü biçimde kullanılabilecek birer eşya olmadığı, kendi arzuları ve ihtiyaçları olan bireyler olarak muamele görmeleri gerektiği anlamına gelir. Pratikte bu, hayvanların insancıl muamele görmelerinin gerekli olması anlamına gelebileceği gibi, hayvanların tibbi ve kozmetik deneylerde kullanılmasının, eti ya da derisi için öldürülmesinin, eğlence için avlanmasının ve hayvancılık sektöründe hammadde ya da kaynak olarak kullanılmalarının hayvan hakkı ihlalleri olarak tanımlanması anlamına gelecektir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan refahı</span>

Hayvan refahı, hayvanların fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı ve huzurlu bir hayat sürmelerini sağlamayı amaçlayan bir akım. Hayvanların refahını tespit etmede kullanılan ölçütlerden bazıları davranışlar, fizyoloji, ömür ve üremedir.

<span class="mw-page-title-main">Tom Regan</span> Amerikalı filozof (1938 – 2017)

Tom Regan, Amerikalı ahlak felsefecisi ve önde gelen bir hayvan hakları aktivisti. Regan, Kuzey Karolina Üniversitesi'nin fahri profesörüdür. Üniversitede 1967 yılından 2001 yılında emekli oluncaya dek görev yaptı. Regan, The Case for Animal Rights (1983) gibi hayvan hakları konusunda daha pek çok kitap yazdı. Çalışmaları modern hayvan hakları hareketlerini önemli bir ölçüde etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Gary L. Francione</span> Amerikalı hukukçu

Gary Lawrence Francione hukuk alanında çalışan Amerikalı akademisyen. Francione, Newark'ta bulunan Rutgers Hukuk Okulu'nda seçkin profesör unvanını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yaban hayvanı ızdırabı</span>

Yaban hayvanı ızdırabı, insan kontrolünde olmayan hayvanların hastalık, yaralanma, parazitizm, açlık, susuzluk, anormal hava koşulları, doğal felaketler ve diğer hayvanlar tarafından öldürülmeleri sonucu yaşadıkları acıya denir. Yaban hayvanı ızdırabı, tarih boyunca din felsefesi alanı içinde kötülüğe örnek olarak tartışılmıştır. Yakın zamanda bir grup akademisyen problemin boyutunu seküler açıdan, insanların önlemek için çaba sarf edebilecekleri bir ahlaki mesele olarak ele almıştır.

David Renaud Boullier Hollandalı bir Huguenot teolog, Protestan bakan ve filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Henry Crowe</span>

Henry Crowe İngiliz papaz ve ilk hayvan hakları yazarıydı.

Wilhelm Dietler, Alman filozof ve ilk hayvan hakları yazarlarındandı.

John Hildrop, İngiliz din adamı ve yazardır. Hildrop, hayvan hakları konusundaki en eski çalışmalardan birini yazmıştı.

Adam Gottlieb Weigen, bir Alman pietist, ilahiyatçı ve erken dönem hayvan hakları yazarıdır.

Herman Daggett, ABD'li Presbiteryen kilisesi üyesi ve erken dönem hayvan hakları yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lewis Gompertz</span>

Lewis Gompertz İngiliz bir yazar ve mucit, ilk hayvan hakları ve veganlık savunucularındandır. 1824 yılının Haziran ayında kurulan İngiliz Hayvanlara Zulmü Önleme Derneği (RSPCA, Society for the Prevention of Cruelty to Animals) kurucu üyelerinden birisidir. Matematikçi ve aktüer Benjamin Gompertz'in ve şair Isaac Gompertz'in küçük kardeşidir.

Johann Friedrich Ludwig Volckmann Alman bir ilahiyatçı, avukat ve hayvan hakları yazarıdır.

Hayvan hakları hareketi kavramı bazen hayvan özgürlüğü, hayvan kişiliği veya hayvan savunuculuğu hareketi olarak da adlandırılır. insan ve insan olmayan hayvanlar arasında çizilen katı ahlaki ve hukuki ayrıma son veren, hayvanların mülk statüsünde görülmelerine ve hayvan deneyleri gibi araştırmalarda, gıda, giyim ve sirk-yunus parkı gibi eğlence endüstrilerinde kullanılmalarına son vermeyi amaçlayan sosyal bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">John Styles</span>

John Styles, İngiliz Cemaati bakanı ve hayvan hakları yazarıydı.

Humphrey Primatt, İngiliz din adamı ve hayvan hakları yazarıydı. Primatt, "hayvan hakları kavramının geliştirilmesinde en önemli figürlerden biri" olarak tanımlanmıştır.

Hayvan hakları savunucuları ve hayvan özgürlüğü aktivistleri, duyarlı bireylerin insan olmayan hayvanların acıdan kaçınma gibi en temel ihtiyaçlarını, yalnızca tür üyeliği temelinde reddetmenin, ırkçılık veya cinsiyetçiliğe benzer bir ayrımcılık biçimi olduğu görüşündedir. Birçok hayvan hakları savunucusu, hayvanların, menfaatleri yasal korumayı hak eden ahlaki topluluğun bireyleri ve üyeleri olarak görülmesi gerektiğini savunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Charles R. Magel</span>

Charles Russell Magel, Amerikalı filozof, hayvan hakları aktivisti ve bibliyograftır. Moorhead Eyalet Üniversitesinde Fahri Felsefe ve Etik profesörüydü.

John Lawrence, hayvanlara etik muamelenin erken bir savunucusu olarak tanınan, politik ve tarımsal konularda yazılar yazan bir İngiliz yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Antrozooloji</span> insan ve insan olmayan hayvanlar arasındaki etkileşimlerin ve ilişkilerin incelenmesi

Antrozooloji, insan-insan-olmayan-hayvan çalışmaları (HAS) olarak da bilinen etnobiyolojinin insanlarla diğer hayvanlar arasındaki etkileşimlerle ilgilenen alt kümesidir. Antropoloji, etnoloji, tıp, psikoloji, sosyal hizmet, Veteriner tıp ve zooloji gibi diğer disiplinler ile örtüşen disiplinler arası bir alandır. Antrozoolojik araştırmaların ana odak noktalarından biri, insan-hayvan ilişkilerinin her iki taraf üzerindeki olumlu etkilerinin ölçülmesi ve bunların etkileşimlerinin incelenmesidir. Antropoloji, sosyoloji, biyoloji, tarih ve felsefe gibi alanlardan akademisyenleri içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.