İçeriğe atla

Laurasiatheria

Laurasiatheria
Yaşadığı dönem aralığı: 66-0 myö
Paleosen-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Magna takım:Boreoeutheria
Klad:Laurasiatheria
Waddell vd., 1999[1][2]
Alt gruplar
Sinonimler
  • Laurasiaplacentalia (Arnason, 2008)[3]
  • Hoplopoda (Goldfuss, 1820)

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır.[1][4][5] Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı.[1] En son ortak atasının yaklaşık olarak 76[6] ila 90[7] milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

Etimoloji

Bu üst takımın adı Lavrasya süperkıtasında evrimleştikleri teorisine dayanmaktadır.[1] Benzer şekilde Gondwanatheria olarak gruplandırılan soyu tükenmiş ilkel memeliler Gondvana süperkıtasında yaşamışlardı.

Sınıflandırma ve filojeni

Günümüzde yaşayan üst takım üyelerinin filogenetik ağacına dair, özellikle Chiroptera ve Perissodactyla takımlarının yeri hakkında olmak üzere hâlâ belirsizlikler bulunur. Diğer Laurasiatheria üyeleri ile aralarındaki akrabalığı gösteren genetik araştırmalara kadar yarasalar (Chiroptera takımı) morfolojik temele dayanılarak primatlar, sivri sincapçıklar ve kolugolar ile birlikte Archonta üst takımında sınıflandırılmaktaydı.[8] Insectiphilla kladında bulunan Eulipotyphla takımı ile en yakın bağlara sahip olması nedeniyle Chiroptera takımının tam konumu üzerinde yapılan araştırmalar çelişkilidir. 2013'te yapılan iki araştırma yarasaların, etçillerin ve toynaklıların Scrotifera kladının oluşturduğunu dolayısıyla da Eulipotyphla takımının diğer Laurasiatheria taksonları için bazal grup olabileceğini belirtiyordu.[9][10]

 Placentalia 

Atlantogenata

 Boreoeutheria 

Euarchontoglires

 Laurasiatheria 
 Eulipotyphla 

Erinaceota

Solenodonota

 Scrotifera 

Chiroptera

Ferungulata

Kladogram mitokondriyal ve nükleer DNA ile protein özelliklerinin yanı sıra fosil kayıtlarına da dayanarak oluşturuldu.

Laurasiatheria'nın aynı zamanda soyu tükenmiş çeşitli takımlar ve üst takımlarda içerdiği belirlendi. Bu taksonların bazıları parafiletik gruplardan oluşur.

  • Condylarthra (gerçek toynaklılara göre parafiletik, bazı formları da Afrotheria içinde yer aldığı ve hatta eteneleri olmadığı için muhtemelen polifiletiktir)
  • Creodonta (Carnivora ile yakın akraba takım artık polifiletik olarak kabul edilir ve Hyaenodonta ile Oxyaenodonta olarak iki takıma ayrılır)
  • Dinocerata (Perissodactyla ile yakın akraba doğal takım)[11]
  • Meridiungulata (Macrauchenia ve Toxodon cinslerinde bulunan kollajen dizilimler Perissodactyla ile kardeş grup olduğunu gösterir ancak 2021'de bu kladın bazı üyelerinin Afrotheria içinde sınıflandırılması ile polifiletik olduğu ortaya kondu)[12]
  • Mesonychia (doğal klad ancak Andrewsarchus cinsi gibi bazı üyelerinin artık başka gruplar içinde yer aldığı düşünülmektedir.)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

Özel

  1. ^ a b c d Waddell, Peter J.; Okada, Norihiro; Hasegawa, Masami (1999). "Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals". Systematic Biology. 48 (1): 1-5. doi:10.1093/sysbio/48.1.1. PMID 12078634. 
  2. ^ Waddell et al., 1999Waddell, Peter J.; Okada, Norohiro; Hasegawa, Masami (1999). "Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals". Systematic Biology. 48 (1). ss. 1–5. doi:10.1093/sysbio/48.1.1. PMID 12078634. 
  3. ^ Arnason U., Adegoke J. A., Gullberg A., Harley E. H., Janke A., Kullberg M. (2008.) "Mitogenomic relationships of placental mammals and molecular estimates of their divergences." Gene.; 421(1-2):37–51
  4. ^ Nikaido, M.; Rooney, A. P.; Okada, N. (1999). "Phylogenetic relationships among cetartiodactyls based on insertions of short and long interpersed elements: Hippopotamuses are the closest extant relatives of whales". Proceedings of the National Academy of Sciences. 96 (18): 10261-10266. Bibcode:1999PNAS...9610261N. doi:10.1073/pnas.96.18.10261. PMC 17876 $2. PMID 10468596. 
  5. ^ Groves, Colin; Grubb, Peter (1 Kasım 2011). Ungulate Taxonomy. JHU Press. s. 27. ISBN 978-1-4214-0093-8. OCLC 708357723. 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
  6. ^ dos Reis, Mario; Inoue, Jun; Hasegawa, Masami; Asher, Robert J.; Donoghue, Philip C. J.; Yang, Ziheng (7 Eylül 2012). "Phylogenomic datasets provide both precision and accuracy in estimating the timescale of placental mammal phylogeny". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (İngilizce). 279 (1742): 3491-3500. doi:10.1098/rspb.2012.0683. ISSN 0962-8452. PMC 3396900 $2. PMID 22628470. 
  7. ^ Zhou, Xuming; Xu, Shixia; Xu, Junxiao; Chen, Bingyao; Zhou, Kaiya; Yang, Guang (1 Ocak 2012). "Phylogenomic Analysis Resolves the Interordinal Relationships and Rapid Diversification of the Laurasiatherian Mammals". Systematic Biology (İngilizce). 61 (1): 150-64. doi:10.1093/sysbio/syr089. ISSN 1063-5157. PMC 3243735 $2. PMID 21900649. 
  8. ^ Pumo, Dorothy E.; Finamore, Peter S.; Franek, William R.; Phillips, Carleton J.; Tarzami, Sima; Balzarano, Darlene (1998). "Complete Mitochondrial Genome of a Neotropical Fruit Bat, Artibeus jamaicensis, and a New Hypothesis of the Relationships of Bats to Other Eutherian Mammals". Journal of Molecular Evolution. 47 (6): 709-717. Bibcode:1998JMolE..47..709P. doi:10.1007/PL00006430. PMID 9847413. 
  9. ^ Tsagkogeorga, G; Parker, J; Stupka, E.; Cotton, J. A.; Rossiter, S. J. (2013). "Phylogenomic analyses elucidate the evolutionary relationships of bats". Current Biology. 23 (22): 2262-2267. doi:10.1016/j.cub.2013.09.014. PMID 24184098. 
  10. ^ Morgan, C. C.; Foster, P. G.; Webb, A. E.; Pisani, D.; McInerney, J. O.; O'Connell, M. J. (2013). "Heterogeneous models place the root of the placental mammal phylogeny". Molecular Biology and Evolution. 30 (9): 2145-2256. doi:10.1093/molbev/mst117. PMC 3748356 $2. PMID 23813979. 
  11. ^ Burger, Benjamin J., (2015.) "The systematic position of the saber-toothed and horned giants of the Eocene: the Uintatheres (order Dinocerata)", Utah State University Uintah Basin Campus, Vernal, Utah
  12. ^ Avilla, Leonardo S.; Mothé, Dimila (2021). "Out of Africa: A New Afrotheria Lineage Rises From Extinct South American Mammals". Frontiers in Ecology and Evolution (İngilizce). 9. doi:10.3389/fevo.2021.654302. ISSN 2296-701X. 

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eulipotyphla</span>

Eulipotyphla, filogenetik yapılandırmanın moleküler yöntemlerine daynark önerilmiş ve içinde artık geçerli olmayan polifiletik Lipothphla takımının Laurasiatheria kladında bulunan üyeleri içeren ama Afrotheria kladında bulunan üyelerini içermeyen memelilerden oluşan bir takımdır. Lipotyphla takımı da yine artık geçerli olmayan Insectivora takımından bir grup memelinin çıkarılmasıyla oluşturulmuş bir takımdı. Eulipotyphla, Latince "gerçek şişman ve kör" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Tylopoda</span> çift toynaklı alt takımı

Tylopoda veya Topuktabanlılar, Artiodactyla takımına ait karasal otçul çift toynaklıların bir alt takımıdır. Mevcut topuktabanlılar; Avustralya vahşi develeri tanıtılırken, vahşi doğada Güney Amerika ve Asya'daki doğal dağılımında bulunurlar. Grubun Kuzey Amerika ve Avrasya'da uzun bir fosil geçmişi vardır. Topuktabanlılar, yaklaşık 46.2 milyon yıl önce, Eosen döneminde ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Eteneliler</span> Eutheria sınıfındaki memelilerin alt sınıfı

Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Eutheria</span> memeli kladı

Eutheria, keselilere göre etenelilerle daha yakından ilişkili olan tüm doğurgan memelileri (Theria) kapsayan bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Afrotheria</span> memeli kladı

Afrotheria eteneliler alt sınıfının bir üst takımı. Bu molekülergenetik araştırmalar sonucu ortaya konulan taxon birbirlerinden çok farklı görünüşlü 80 civarında türü içermektedir. Takımın tüm türleri Afrika'dan türemiştir ve Asya fili, bir Kır sıçanımsı türü ve Deniz inekleri haricinde bütün türler hala Afrika'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Euarchonta</span> memeli kladı

Euarchonta, eteneliler infra sınıfında yer alan, moleküler genetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir üst takım. Euarchonta şu takımları içerir: Sivri sincapçıkgiller (Scandentia), Primatlar (Primates) ve Abalı memeliler (Dermoptera).

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Whippomorpha</span> memeli kladı

Whippomorpha, su aygırları ve balinaları içeren bir çift toynaklı memeli grubu. İlk kez Waddell ve arkadaşları tarafından 1999 yılında bilimsel olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Scrotifera</span> memeli kladı

Scrotifera, 5 farklı memeli takımını ve onların ortak atalarını içeren bir plasental memeli grubudur.Bunlar: Chiroptera, Carnivora, Pholidota, Perissodactyla ve Cetartiodactyla(geleneksel sınıflandırmada Artiodactyla ve Cetacea)takımlarını içerir. Scrotifera, Eulipotyphla'nın dışında kalan bir gruptur ve birlikte Laurasiatheria'yı oluştururlar. Scrotifera'nın son ortak atasının 73.1 ila 85.5 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Mesonychia</span> memeli takımı

Mesonychia, erken Paleosen ila Oligosen dönemleri arasında yaşamış arkaik toynaklı memelileri kapsayan bir etçil memeli grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Glires</span>

Glires, kemiriciler ve tavşanımsılardan oluşan bir kladdır. Bunların monofiletik bir grup oluşturduğu hipotezi, morfolojik kanıtlara dayalı olarak uzun süredir tartışılmaktadır. 2001 yılında yayınlanan iki morfolojik çalışma ve 2003'te yayınlanan iki morfolojik çalışma, Glires'in monofiliğini güçlü bir şekilde destekliyor. Özellikle, 2003 araştırması, Glires'in bazal üyelerinin; Mimotona, Gomphos, Heomys, Matutinia, Rhombomylus ve Sinomylus cinslerinin fosil materyalinin keşfini bildirdi. Açıklamaları, 2005 yılında, daha tipik kemirgenler ve lagomorflar arasındaki boşluğu kapatmaya yardımcı oldu. Veriler, 2001 yılında yayınlanan nükleer DNA'ya dayalı olarak, Glires'i Euarchonta'nın kardeş taksonu olarak Euarchontoglires'i oluşturmak için destekledi, ancak hem nükleer hem de mitokondriyal DNA'dan gelen bazı genetik veriler daha az destekleyici olmuştur. 2007'de yayınlanan bir çalışmadaki, retrotranspozon varlığı/yokluğu verilerinin araştırılması, Glires hipotezini açık bir şekilde desteklemektedir. 2015'te yayınlanan çalışmalar, Scandentia'yı Glires'in kardeş grubu olarak yerleştirip Euarchonta'yı bir dal olarak geçersiz kıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ferae</span> memeli kladı

Ferae, Carnivora ve Pholidota takımlarından oluşan bir memeli kladıdır. Carnivora ve Pholidota'nın bir grubu için alternatif bir isim olan Ostentoria da önerildi. Moleküler genetik çalışmalarca, günümüze kadar gelen Ferae'nin son ortak atasının yaklaşık olarak 78.9 milyon yıl önce yaşadığı tahmin edilmiştir. Creodonta gibi soyu tükenmiş birkaç takım da Ferae'nin üyeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Boreoeutheria</span> memeli kladı

Boreoeutheria, plasentalı memelilerin bir kladıdır. Grup iki kardeş taksondan oluşur: Laurasiatheria ve Euarchontoglires.

<span class="mw-page-title-main">Atlantogenata</span> memeli kladı

Atlantogenata, Xenarthra ve Afrotheria kladlarını içeren, önerilmiş bir plasentalı memeli grubudur. Bu gruplar, muhtemelen Kretase'de sırasıyla Güney Amerika ve Afrika kıtalarında ortaya çıkmış ve yayılmıştır. Boreoeutheria ile birlikte Placentalia'yı oluştururlar. Bu gruplandırmanın monofilisi, bazı genetik kanıtlarla desteklendi.

<span class="mw-page-title-main">Cetancodontamorpha</span> memeli kladı

Cetancodontamorpha, Spaulding ve diğerlerine göre "Whippomorpha artı tüm Whippomorpha'nın mevcut üyeleriyle diğer herhangi bir canlı türünden daha yakından ilişkili soyu tükenmiş taksonlar." olarak tanımlanan çift toynaklı kladıdır. Whippomorpha soyunu Cetancodonta olarak yeniden adlandırmak için girişimlerde bulunuldu, ancak eski ismini koruyor.

<i>Ferungulata</i> memeli kladı

Ferungulata, Ferae ve Pan-Euungulata soyunu bir araya getiren bir plasentalı memeli büyük takımıdır. Morfolojik analize dayalı geleneksel ve daha yeni moleküler analizleri dikkate alan gözden geçirilmiş bir tane olmak üzere iki şekilde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonia</span> tarih öncesi memeli takımı

Arktosiyoniyenler, stratigrafik aralığı Paleosen'den Erken Eosen dönemlerine kadar uzanan laurasiatherian memelilerin bir kladıdır. Kretase-Paleojen soy tükenme olayından sonra büyük memeli avcılarının en eski örnekleri arasındaydılar. Bazıları arktosiyoniyenleri kök çift toynaklılar olarak sınıflandırırken, diğerleri Ferae grubunun üyeleri olarak grubu sınıflandırmıştır. Takımda sınıflandırılan üç aile vardır: Arctocyonidae, Oxyclaenidae ve Quettacyonidae.

<span class="mw-page-title-main">Afroinsectiphilia</span> memeli kladı

Afroinsectiphilia son moleküler filogenetik çalışmalar sonuçlarına göre önerilmiş bir afrotheria kladıdır. Grupatki taksonların çoğu, bir zamanlar Insectivora takımının bir parçası olarak kabul edildi, ancak Insectivora artık polifiletik ve modası geçmiş olarak kabul ediliyor. Önerilen bu sınıflandırma sadece moleküler çalışmalara dayanmaktadır ve bu grubun monofilisini doğrulayan hiçbir morfolojik kanıt yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Kondilart</span> tarih öncesi memeli takımı

Kondilartlar (Condylarthra), öncelikle Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen, soyu tükenmiş plasentalı memelilerin resmi olmayan bir grubudur - daha önce bir takım olarak kabul edilmiştir. Erken, ilkel toynaklılar olarak kabul edilirler. Artık, Perissodactyla veya Cetartiodactyla'nın bir parçası olarak açıkça belirlenmemiş olan toynaklıları sınıflandırmak için bir çöplük olarak hizmet eden ve bu nedenle birçok ilgisiz soydan oluşan bir çöp sepeti taksonu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SAR</span>

SAR veya Harosa; Stramenopiles, Alveolata ve Rhizaria'dan oluşan ve Bikonta kladına bağlı bir kladdır. SAR ismi Stramenopiles, Alveolata, Rhizarianın kısaltmasıdır.