İçeriğe atla

Latinler

MÖ 5. yüzyılda Latium bölgesinin haritası.

Latinler, bugünkü Lazio'ya tekâbül eden bölgede yaşamış olan eski bir İtalik halk. Bağımsız şehir devletlerinde yaşamışlarsa da, ortak bir dilleri (Latince), ortak dinî inançları ve yakın akrabalıkları vardı. Aeneas'ın kayınpederi Latinus'un torunları olduklarına inanırlardı. Latin şehirleri birbirleriyle ticaret yapmak ve birbirlerinin şehirlerinde ikamet etmek için ortak haklar geliştirmişlerdi. Antik Roma'nın toprak talepleri diğer Latinleri MÖ 341'de Roma'ya karşı birleştirmiş, ancak zafer Roma'nın olmuştu (MÖ 338). Sonuç olarak Latin devletlerinin bazıları Roma devletine bağlanmış ve halklarına da Roma vatandaşlığı verilmişti. Kalanlar ise Roma müttefiki olmuş ve bazı imtiyazlar elde etmişlerdir. Roma'nın İtalya'da genişlemesiyle 'Latin' kelimesi etnik bir terim ve hukukî bir kategori haline gelmiştir. Günümüzün Latin halkları ise İtalyanlar, İspanyollar, Portekizliler, Fransızlar ve Rumenlerdir.[1]

Notlar

  1. ^ Treptow 1996, s. 74.

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis</span> İstanbulda Sarayburnu ve çevresine (Fatih) tekabül eden tarihî şehir, Doğu Roma ve daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun başkenti

Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aix-en-Provence</span> Fransada komün

Aix-en-Provence, Fransa'nın güneyinde Bouches-du-Rhône departmanına bağlı ve Marsilya'ya 25 km uzaklıktaki tarihi ve kültürel bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya</span> Avrupadaki coğrafi ve tarihi bölge

Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olan Kuzey Makedonya'yı, Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan Blagoevgrad ilini ve Yunanistan'ın Güney Makedonya olarak da bilinen kuzeyinde üç idari bölüme ayrılmış araziyi kapsayan kültürel, coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Latium</span> Antik Romada tarihi bir bölge

Latium Batı İtalya'da bulunan, Antik Roma'ya başkentlik yapmış olan Roma'nın kurulduğu bölge. Latium ilkin verimli volkanik topraklardan oluşan küçük bir araziydi. Bölgeyi Latinler iskan etmiştir. Tiber Nehri'nin sol şeridinde, kuzeyde Anio Nehri'ne ve güneydoğusu boyunca Pomptina Palus'a, en güneyde ise Circeius Dağı'na uzanan bölgede lokalizasyonu yapılmıştır. Tiber'in sağ şeridi Etrüsk şehri Veii ve diğer sınırlar da diğer İtalik kavimerce çevrelenmiştir. Roma sırasıyla önce Veii'yi ve onun İtalik komşularını mağlup ederek sınırlarını kuzeydoğuda Apenninus Dağlarına kadar, güneydoğuda ise Pomptina'ya kadar genişletmiştir. Günümüzdeki ardılı Lazio hala büyük bir şehir olsa da antik Latium'un yarısı kadar dahi değildir.

<span class="mw-page-title-main">İznik İmparatorluğu</span> 1204te Bizans İmparatorluğunun Haçlılar tarafından yıkılmasından sonra kurulan Bizans ardıl devleti

İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Latin dilleri</span>

Latin veya Romen dilleri, kökeni Roma İmparatorluğu'nda konuşulmuş Latince lehçelerine dayanan, Hint-Avrupa dil ailesinin İtalik koluna mensup bir dil grubudur. Dünya çapında Latin dillerini anadil olarak konuşan 600 milyondan fazladır. Dil grubunun modern dağılımı Amerika, Avrupa ve Afrika kıtalarında yoğunlaşmakla birlikte, genel olarak dünyada geniş bir yayılıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul tarihi</span> İstanbul şehrinin tarihî geçmişi

İstanbul tarihi, günümüzde Türkiye toprakları üzerinde bulunan İstanbul şehrinin tarihini anlatır. İstanbul'un tarihi, ana hatlarıyla beş büyük döneme ayrılabilir: Tarih öncesi dönem, Roma İmparatorluğu dönemi, Bizans İmparatorluğu dönemi, Osmanlı İmparatorluğu dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti dönemi.

Latin şu anlamlarda kullanılabilir:

<span class="mw-page-title-main">Roma Krallığı</span> Antik Romada kralların hüküm sürdüğü dönem

Roma Krallığı, Antik Roma döneminde Roma şehri ve topraklarının monarşi ile yönetildiği dönemdir. Efsaneye göre Roma'yı Romulus ve Remus kardeşler kurmuştur. Eski çağ tarihçileri, Roma Krallığı'nın başlangıcı olarak MÖ 753 tarihini verirler. Roma’nın krallık dönemi politik tarihi hakkında bilinenler oldukça azdır. Arkeolojik bulgulara göre Roma krallık döneminde geniş caddelerin ve görkemli yapıların inşa edilmeye başlandığı büyük bir şehir olma yolundaydı. Roma henüz bu dönemde Latium bölgesinde yaşayan Latin şehirleri birliğinin önderiydi. Etrüskler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar. Bu durum iki toplumun arasını açmıştır. Latin halkının zamanla güçlenen aristokratları, iki buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak MÖ 509 yılında Etrüsk kralını kovmuşlar ve Roma Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Milet</span> Anadoluda bir antik kent

Milet Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'ın Didim ilçesinde Akkoy'un 5 km kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harabe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10 km denizden içeride bir mevkidedir.

<span class="mw-page-title-main">Latin İmparatorluğu</span> Katolik Latinlerin 1204te Konstantinopolisi işgal ettikten sonra kurdukları devlet (1204–1261)

Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, Latinlerin 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi'nin neticesinde Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.

Alba Longa Merkezi İtalya'da bulunan, Roma'nın 19 km güneydoğusundaki Alba Tepeleri'nde konumlanmış bir Latin şehriydi. Latin Ligi'nin kurucusu olan ve başını çeken bu şehir, Roma Krallığı tarafından MÖ 7. yüzyılda yok edilmiş ve sakinleri Roma'ya yerleşmeye zorlanmıştır. Efsaneye göre, Romulus ve Remus, Roma'nın kurucuları, Alba Longa'nın kraliyet soyundan gelmektedir. Virgil'in Aeneis'ine göre bu ikili, Aeneas'ın, yani Venüs'ün oğlunun soyundan gelmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Savaş (MÖ 91-MÖ 88)</span>

Sosyal Savaş MÖ 91-88 yılları arasında Roma Cumhuriyeti ile savaştan evvel Roma'nın müttefiki olan İtalya'daki diğer şehirler arasında yaşanmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Tullus Hostilius</span> Eski Roma kralı

Domus Tullus Hostilius, Numa Pompilius'un ardından Roma tahtına çıkan üçüncü Roma Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Velletri</span> İtalyanın Lazio bölgesinde, Roma Capitale iline bağlı ilçe (komün)

Velletri, İtalya'nın Lazio bölgesinde Roma iline bağlı, Alban Tepelerinde bulunan 53.298 nüfuslu bir yerleşim yeri ve komün.

Latin edebiyatı ya da Roma edebiyatı, Antik Roma yazılı kültürünün oluşturduğu edebî birikim. Yunan edebiyatının etkisinde olan bu edebiyat Yunan edebiyatının devamı niteliğindedir. En verimli ve parlak dönemini MÖ 78 ile MS 14 yılları arasında Altın Çağ adı verilen dönemde yaşamıştır.

Latin Birliği Latium'da bulunan otuz civarında şehir devleti ve kabilenin bir araya gelerek oluşturdukları, savunma alanında ortak hareket etmeyi öngören konfederasyon. İsmi modern tarihçiler tarafından yakıştırlmış olup Klasik Latincede belirli bir karşılığı yoktur.

Birinci Latin Savaşı, Roma Cumhuriyeti ile Latin Birliği arasında MÖ 498 ilâ MÖ 493 yılları arasında meydana gelmiş bir dizi muharebenin genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Roma vatandaşlığı</span> Antik Romada vatandaşlık

Antik Roma'da vatandaşlık özgür bireylerin yasalar, mülkiyet ve yönetim ile ilgili olarak elde ettiği ayrıcalıklı siyasi ve hukuki bir statüdür.