İçeriğe atla

Latin harfli alfabeler listesi

Latin alfabesini kullanan ülkeler.

Latin harfli alfabeler, dünya üzerinde birçok dilin yazı sisteminde kullanılmaktadır. Aşağıdaki tablolarda bazı alfabeler özetlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Yalnızca alfabeleri oluşturan harfler değil aynı zamanda farklı tonları belirtmek için kullanılan tonlama imleri ile diğer sesçil imler de bu tablolarda gösterilmeye çalışılmıştır. Dipnotlarda alfabelerin kendilerine özgü özellikleri belirtilmeye çalışılmıştır.

Temel Latin alfabesi

Afrikaans, Almanca [13], Baskça [4], Bretonca, Katalanca [6], Çekçe [8], Danca [9], Estonca, Filipince [11], Felemenkçe [10], Fince, Fransızca [12], İngilizce [36], İnterlingua, İspanyolca [25], İsveççe, Katalanca, Kürtçe, Latince, Lüksemburgca, Macarca [15], Malay dili, Norveççe [9], Pan-European, Slovakça [24], Võro dili, Xhosa dili ve Zulu dili alfabelerin en azından en geniş versiyonlarında tüm 26 harfi birden içerir.

Temel Latin harflerinin (A–Z) çeşitli dillerdeki kullanımı[1]
Alfabe ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
abcdefghijklmnopqrstuvwxyz
Latince [2]ABCDEFGHIKLMNOPQRSTVXYZ
ArbıreşçeABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVXYZ
Arnavutça [3]ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVXYZ
AzericeABCDEFGHJKLMNOPQRSTUVXYZ
BerberiABCDEFGHIJKLMNQRSTUWXYZ
Beyaz Rusça [5]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVYZ
Çingenece [29]ABDEFGHIJKLMNOPRSTUVXZ
Eski İngilizceABCDEFGHIKLMNOPQRSTUXYZ
EsperantoABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
Faroe dili ABDEFGHIJKLMNOPRSTUVY
Furlan ABCDEFGHIJLMNOPQRSTUVZ
Galce [28]ABCDEFGHILMNOPRSTUWY
GrönlandcaAEFGHIJKLMNOPQRSTUV
Galiçyaca [33]ABCDEFGHILMNOPQRSTUVXZ
Guaraní [14]AEGHIJKLMNOPRSTUVY
Hausa dili [30]ABCDEFGHIJKLMNORSTUWYZ
Hırvatça [7]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
İzlandacaABDEFGHIJKLMNOPRSTUVXY
İrlandaca [16]ABCDEFGHILMNOPRSTU
İskoç Gaelik diliABCDEFGHILMNOPRSTU
İtalyanca [17]ABCDEFGHILMNOPQRSTUVZ
KaşupçaABCDEFGHIJKLMNOPRSTUWYZ
Kırım TatarcasıABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVYZ
Korsikaca [31]ABCDEFGHIJLMNOPQRSTUVZ
Kuzey Lapça ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
Lehçe [22]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUWYZ
Letonca [18]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
Litvanca [19]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVYZ
MalgaşçaABDEFGHIJKLMNOPRSTVYZ
Maltaca [20]ABDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXZ
Maorice [34]AEGHIKMNOPRTUW
Mohawk dili [35]AEHIKNORSTWY
Pan-Nijerja dili ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWYZ
Pinyin [32]ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUWXYZ
Portekizce [23]ABCDEFGHIJLMNOPQRSTUVXZ
RumenceABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVXZ
Sarduca ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVXZ
Shona dili ABCDEFGHIJKMNOPRSTUVWYZ
Sırpça [7]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
Sicilya dili ABCDEFGHIJLMNOPQRSTUVZ
SlovenceABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVZ
SomaliceABCDEFGHIJKLMNOQRSTUWXY
Sorb dili ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUWYZ
Swahili ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWYZ
TetumABDEFGHIJKLMNOPRSTUVXZ
Tonga dili AEFGHIKLMNOPSTUV
TürkçeABCDEFGHJKLMNOPRSTUVYZ
Valonca [27]ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWXYZ
Vietnamca [26]ABCDEFGHIKLMNOPQRSTUVXY
VolapükABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVXYZ
Wolof diliABCDEFGIJKLMNOPQRSTUWXY

Yukarıdaki tabloda resmî olarak Latin alfabesinin tüm 26 harfini içermeyen dilleri listelemektedir. 51 alfabelik bu listede hepsi tarafından kullanıl.:

HarfGHMORSLUPFBDKCJZVYXQW
Alfabe sayısı505050505050484847474646434040383729201916

Genişletilmiş Latin alfabesi

Ana madde: diyakritik işaretler

Bazı diller temel Latin alfabesini, yeni harfler ekleyerek genişletmişlerdir.

Bazı dillerin alfabelerinde Latin Alfabesine ek olarak kaynaşmış harfler, değiştirilmiş harfler veya çift sesleri belirten harfler bulunur. Aşağıda bu harfleri gösteren tablodan yararlanabilirsiniz. İşletim sisteminize, tarayıcınıza veya Unicode olup olmamasına bağlı olarak tablodaki her karakteri göremeyebilirsiniz.

A-İ arası bağlantılı harfler

Alfabe À
à 		Á
á 		Â
â 		Ã
ã 		Ä
ä 		Å
å 		Æ
æ 		Ā
ā 		Ă
ă 		Ą
ą 		Ç
ç 		Ć
ć 		Ĉ
ĉ 		Ċ
ċ 		Č
č 		Ʒ
ʒ 		Ǯ
ǯ 		Đ
ð 		Ď
ď 		Đ
đ 		È
è 		É
é 		Ê
ê 		Ë
ë 		Ē
ē 		Ė
ė 		Ė̄
ė̄ 		Ę
ę 		Ě
ě 		Ə
ə 		Ĝ
ĝ 		Ğ
ğ 		Ġ
ġ 		Ģ
ģ 		Ǥ
ǥ 		Ǧ
ǧ 		Ĥ
ĥ 		Ħ
ħ 		Ì
ì 		Í
í 		Î
î 		Ï
ï 		Ī
ī 		Į
į 		İ
i 		I
ı
LatinceÆ
Almanca [2]Ä
Arnavutça [3]ÇË
AzericeÇƏĞİı
Beyaz Rusça [4]ĆČ
BoşnakçaĆČĐ
ÇeçenceÄÇĊ
Çekçe [5]ÁČĎÉĚÍ
DancaÅÆ
EsperantoĈĜĤ
EstoncaÄÅ
FaroeceÁÆÐÍ
Felemenkçe [6]ÄÉ ËÏ
Filipince [7]
FinceÄÅ
Fransızca [8]ÀÂÆÇÈÉÊËÎÏ
FrizceÄÅ
GagavuzcaÄÇİı
Galce [9]ÂÊÎ
Hawaii diliĀĒĪ
Hırvatça [10]ĆČĐ
İrlandaca [11]ÁÉÍ
İskoççaÀÈÌ
İspanyolca [12]ÁÉÍ
İsveççeÄÅ
İtalyanca [13]ÀÈÉÌ
İzlandacaÁÆÐÉÍ
Japonca (Rōmaji)ĀĒĪ
KaşupçaÃĄÉË
Katalanca [14]ÀÇÈÉÍÏ
Kuzey Lapça ÁČĐ
Kürtçe ÇÊÎ
Lehçe [15]ĄĆĘ
LetoncaĀČĒĢĪ
Litvanca [16]ĄČĖĘĮ
LüksemburgcaÄÉË
Macarca [17]ÁÉÍ
Maltaca [18]ĊĠĦ
Man dili Ç
MaoriceĀĒĪ
Norveççe [19]ÅÆ
Portekizce [20]ÀÁÂÃÇÉÊÍ
RumenceÂĂÎ
SamogitçeĀČĒĖĖ̄Ī
Skolt SamiceÂČƷǮĐǤǦ
Slovakça [21]ÁÄČĎÉÍ
SlovenceČ
SorbcaĆČĚ
TürkçeÂÇĞİı
Valonca [22]ÂÅÇÈÉÊÎ
Vietnamca [23]ÂĂĐÊ

J–Z arası bağlantılı harfler

Alfabe Ĵ
ĵ 		Ķ
ķ 		Ǩ
ǩ 		Ĺ
ĺ 		Ļ
ļ 		Ľ
ľ 		Ł
ł 		Ñ
ñ 		Ń
ń 		Ņ
ņ 		Ň
ň 		Ŋ
ŋ 		Ò
ò 		Ó
ó 		Ô
ô 		Õ
õ 		Ö
ö 		Ō
ō 		Ø
ø 		Ő
ő 		Œ
œ 		Ơ
ơ 		Ŕ
ŕ 		Ř
ř 		ẞ
ß		Ś
ś 		Ŝ
ŝ 		Ş
ş 		Ș
ș 		Š
š 		Þ
þ 		Ţ
ţ 		Ț
ț 		Ť
ť 		Ŧ
ŧ 		Ù
ù 		Ú
ú 		Û
û 		Ü
ü 		Ū
ū 		Ŭ
ŭ 		Ů
ů 		Ű
ű 		Ų
ų 		Ư
ư 		Ŵ
ŵ 		Ÿ
ÿ 		Ý
ý 		Ŷ
ŷ 		Ź
ź 		Ż
ż 		Ž
ž
LatinceĹŒ
AlmancaÖẞÜ
Arnavutça
AzericeÖŞÜ
Beyaz Rusça ŁŃŚŠŬŹŽ
BoşnakçaŠŽ
ÇeçenceÖŞÜ
ÇekçeŇÓŘŠŤÚŮÝŽ
DancaØ
EsperantoĴŜŬ
EstoncaÕÖŠÜŽ
FaroeceÓØÚÝ
FelemenkçeÖÜ
FilipinceÑ
FinceÖ
FransızcaÔŒÙÛÜŸ
FrizceÖÜ
GagavuzcaÖŞŢÜ
GalceÔŴŸŶ
Hawaii diliŌŪ
HırvatçaŠŽ
İrlandacaÓÚ
İtalyancaÒÙ
İskoççaÒÙ
İsveççeÖ
İspanyolcaÑÓÚÜ
İzlandacaÓÖÞÚÝ
Japonca (Rōmaji)ŌŪ
KaşupçaŁŃÒÓÔÙŻ
KatalancaÒÓÚÜ
Kuzey Lapça ŊŠŦŽ
Kürtçe ŞÛ
LehçeŁŃÓŚŹŻ
LetoncaĶĻŅŠŪŽ
LitvancaŠŪŲŽ
LüksemburgcaÖÜ
MacarcaÓÖŐÚÜŰ
MaltacaŻ
NorveççeØ
PortekizceÓÔÕÚÜ
RumenceȘȚ
SamogitçeŌŠŪŽ
Skolt SamiceǨŊÕŠŽ
SlovakçaĹĽŇÓÔŔŠŤÚÝŽ
SlovenceŠŽ
SorbcaŁŃÓŔŘŚŠŹŽ
TürkçeÖŞÜ
VietnamcaÔƠƯ
ValoncaÔÛ

Latin alfabesinden türemiş diğer alfabeler

  • Afrika Alfabesi
  • African reference alfabesi
  • Beghilos
  • Hawaii alfabesi
  • Uluslararası Fars alfabesi
  • Uluslararası fonetik alfabesi
  • Łatynka - Ukrayna
  • "L337" alfabesi
  • Romany alfabesi for most Romany languages
  • Serbian latin alfabesi, essentially same as Croatian alfabesi (another alfabesi for Serbian is Cyrillic)
  • Tatar alfabesi, similar to Türk alfabesi and Jaŋalif as a part of Uniform Turkic alfabesi
  • Zulu alfabesi

Several transcription and transliterations.

Dipnotlar

  1. ^ İngilizce alfabesi ve önceki telekomünikasyon standartlarından türetilmiş ASCII'yi temel alan ISO/IEC 646 standartına göre
  2. ^ ch, ck, sp, st, sch.
  3. ^ dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh.
  4. ^ dz, dź, dž.
  5. ^ ch.
  6. ^ au, ch, ei, eu, ie, ij, oe, ou, sj, tj, ui, bunlardan sadece ij tek harf olarak görülür ve cümle başında IJ şeklinde yazılır.
  7. ^ ng, ll.
  8. ^ ch, gn, gu, ll, qu
  9. ^ ch, dd, ff, ng, ll, ph, rh, th Galce de ñ yerine genelde ng yazılır.
  10. ^ dž, lj, nj.
  11. ^ irlandacada eskiden ḃ, ċ, ḋ, ḟ, ġ, ṁ, ṗ, ṡ, ṫ harfleri kullanılırdı, onların yeni yazılış şekli şudur: bh, ch, dh, fh, gh, mh, ph, sh, th
  12. ^ ch, ll, rr. D İspanyolcada eskiden kullanılan ç artık z olarak yazılır
  13. ^ ch, gh, gn, gl, sc.
  14. ^ ll, ny, l·l (ŀl), rr, ss, dz, tz, ig, ix, gu, qu, nc
  15. ^ ch, cz, dz, dż, dź, sz, rz.
  16. ^ ch, dz, dž, ie, uo, bu kombinler Litvanca da tek harf olarak görülmezler
  17. ^ U cs, dz, gy, ly, ny, sz, ty, zs, dzs.
  18. ^ ie, għ.
  19. ^ gj, hj, hv, kj, sj, sk, tj, skj.
  20. ^ ch, lh, nh, qu, sc, xc, ss, rr.
  21. ^ dz, dž, ch.
  22. ^ ae, ch, dj, ea, jh, oe, oen, oi, sch, sh, tch, xh, x harfi sadece xh şeklinde kullanılır, jharfi neredeyse sadece dj ve jh kombinisinde kullanılır.
  23. ^ (a, â, ă, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y) à, ầ, ằ, è, ề, ì, ò, ồ, ờ, ù, ừ, ỳ; ả, ẩ, ẳ, ẻ, ể, ỉ, ỏ, ổ, ở, ủ, ử, ỷ; ã, ẵ, ẫ, ẽ, ễ, ĩ, õ, ỗ, ỡ, ũ, ữ, ỹ; á, ấ, ắ, é, ế, í, ó, ố, ớ, ú, ứ, ý; ạ, ặ, ậ, ẹ, ệ, ị, ọ, ộ, ợ, ụ, ự, ỵ. Vietnamca ayrıca şu harf kombinlerini kullanır: ch, gi, kh, ng, nh, ph, th, tr.
ISO temel Latin alfabesi
AaBbCcDdEeFfGgHhIiJjKkLlMmNnOoPpQqRrSsTtUuVvWwXxYyZz

tarih •paleografi •türetimler •diyakritik •noktalama •rakamlar •harf listesi

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk alfabesi</span> Türkçenin yazımında kullanılan alfabe

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Latin alfabesi</span> Latin dilini yazmak için kullanılan alfabe

Latin alfabesi, antik Roma tarafından Eski Latince yazmak için kullanılan Latin harfleri tabanlı alfabedir. 23 harften oluşan Latin alfabesi, Latin harflerini kullanan ilk alfabedir.

Alfabe veya abece, her biri dildeki bir sese karşılık gelen harfler dizisidir. "Abece" kelimesi, Türkçedeki ilk üç harfin okunuşundan oluşur. Benzer biçimde Fransızca kökenli “Alphabet” kelimesinden Türkçeye geçen "alfabe" sözcüğü, eski Yunancadaki ilk iki harf olan "alfa" ile "beta"nın okunuşundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kiril alfabesi</span> Slav dillerinin kullanımında rol oynayan bir alfabe

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uygurca</span> Uygur Türkçesi

Uygurca veya Yeni Uygurca, Uygurlar tarafından konuşulan, Türk dillerinin Uygur grubunda yer alan bir dil.

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca</span> İzlandanın resmî dili olan Kuzey Cermen dili.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurtça</span> Kıpçak grubundan, Başkurdistanın resmi dili

Başkurtça veya Başkırca, çağdaş Türk yazı dillerinden biridir ve Kıpçak grubuna bağlıdır. Çoğunluğu Başkurdistan'da yaşayan Başkurtlarca konuşulur.

Guaraní alfabesi (achegety) daha çok Paraguay ve çevresindeki ülkelerde konuşulan Guaraní dilini yazmak için kullanılan fonetik yazı sistemidir. 33 harften oluşmuştur, sırası ile:

Qq, Türk alfabesinde bulunmayan bir harftir. Ancak Türkçede kû /cuː/ ismiyle bilinir. Uluslararası Fonetik Alfabesi'nde ötümsüz küçükdilsil patlamalı ünsüzü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Е harfinin harfin Türkçedeki karşılığı "ie"dir. Kelime başlarında ve sonlarında "ye" diye okunur. Örneğin:

Denesulinece, Kanada'nın Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut bölgelerinde Denesulineler tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabaları Tlınçonca, Satuca, Denetaca, Sekanice, Danezaca, Kaskaca, Tahltanca ve Tagişçedir. Kuzeybatı Topraklarında resmî dillerden biri olup konuşanı 765'tir

Yunancanın romanizasyonu, genelde Yunan alfabesi ile yazılan Yunanca metinlerin, Latin alfabesi ile temsili veya bunu yapmayı sağlayan bir sistemdir. Yunancanın romanizasyonu için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, kaynak metnin Eski Yunanca mı Modern Yunanca mı olduğuna ve arzu edilen dönüştürmenin transkripsiyon mu transliterasyon mu olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Haçek, karon veya ters şapka işareti (ˇ), Latin alfabesi kullanan bazı dillerde bulunan bir ayırıcı imdir. Üzerine eklendiği harfin okunuşunu değiştirmek amacıyla kullanılır.

Arap alfabesinin, Fenike alfabesinden türeyen Arami-Nabatî varyasyonunun bir türevi olduğu ve diğerlerinin yanı sıra İbrani alfabesi ve Yunan alfabesinin de ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülmektedir.

Elbasan alfabesi, 18. yüzyılda Arnavutluk'ta oluşturulmuş ve kullanılmış bir yazı sistemidir. Bu alfabe, ismini keşfedildiği Elbasan şehri el yazmasından almaktadır ve tahminen 1750'lerde geliştirilmiştir. Toplamda 52 harf içeren Elbasan alfabesi, Arnavut dilinin farklı ses özelliklerini ifade etmek üzere tasarlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Arnavutluk'ta mevcut olan birkaç yazı sisteminden biri olan Elbasan alfabesi, Latin, Yunan ve Kiril alfabeleri gibi diğer yazı sistemleriyle rekabet halindeydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.