Laticaudata semifasciata

Laticaudata semifasciata
Korunma durumu
Neredeyse tehdit altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Squamata Familya: Elapidae Cins: Laticauda Tür: L. semifasciata
İkili adlandırma
Laticauda semifasciata (Reinwardt in Schlegel, 1837)

Kara kuşaklı deniz yılanı (Laticauda fasciata), Elapidae ya da Hydrophiidae familyasında denizlerde yaşayan yılan türüdür. Laticauda, Hydrophiidae üyeleri içinde deniz yaşamına en az adapte olmuş cinstir. Genel olarak Geniş şeritli mavi deniz yılanı olarak bilinir. Bu türü Reinwardt 1837 yılında keşfetmiştir.^[2] Tıpkı karayılanlarında olduğu gibi ventralinde geniş pullar bulunur ve bir tane az gelişmiş kuyruk yüzgeci vardır. Laticulada kıyıya yakın ve kısa zamanlı olarak karada yaşarlar çünkü karada hareket etmeleri kolaydır.^[3][4] Dillerinin etrafını çevreleyen tuz bezleri, deniz suyunca hayvanın ozmotik dengesini sağlamasına yardımcı olur. Tüm yılanlar gibi karnivordurlar. Gerçek deniz yılanları genelde balıklarla, çoğunlukla da belirli balık türleriyle beslenirler.^[5] Akciğerleri yüzünden nefes almak için yüzeye çıkmaları gerekmektedir. Deniz yılanlarında deri ile oksijen alınımı olduğu kanıtlanmıştır.^[6] Deniz yılanları dünyada en çok bulunan ve tüm zehirli sürüngenlerin %70’ini oluşturan, geniş yayılım gösteren bir gruptur.^[7]

Deniz yılanları genelde tropik okyanuslarda, genelde Hint Okyanusu ve Büyük Okyanusta yaşar. Bulunduğu yerler ise Brunei, Çin, Hong Kong, Endonezya, Japonya, Kuzey Kore, Güney Kore, Malezya, Filipinler, Tayvan ve Vietnam’dır.^[8] Laticauda ovipardır ve karaya 1-10 yumurta bırakır.

Erginlerin uzunlukları genelde 70 cm civarındadır. Genel görünümleri uzunluk olarak cinsine göre orta uzunlukta, orta boyda ve cinsin de en kalın olanıdır. Boyun ince ve büyüklükle değişmez. Vücudu uzun ve yuvarlaktır. Kuyrul lateral olarak basık, posterior ve açık şekilde kürek şeklindedir. 1.5 m’ye kadar uzayabilirler. Baş kısa, yuvarlak ve boyundan biraz uzaktadır. Gözler çok az küçük olup göz bebekleri yuvarlaktır. İris siyah-kahverengidir. Dorsal pullar düz ve kiremit şeklindedir. Ventral pullar ise düz, geniş ve yanındaki dorsal pullara göre üç kat daha büyüktür (ventral pullar vücudun yarısından fazlasını kaplar). Bazı örneklerde posterior ventral pullarda orta omurga bulunur.^[8]

Tüm deniz yılanları çok zehirlidir. Deniz yılanları genelde saldırgan değillerdir fakat birçoğu kıyıda bulunduğu için insanların bu yılanlardan zarar görme ihtimali de bulunmaktadır.^[9] Fakat genelde elle tutulduğunda ya da provoke edildiğinde ısırmakta isteksizdirler.^[8] Laticauda semifasciata Filipinlerde bulunan zehirli bir yılandır. Laticauda zehirini savunmak ve avını felç etmek için kullanır. Zehirinde lektinaz, antikoagulaz, hyaluronidaz ve nörotoksinler gibi birçok protein çeşidi bulunmaktadır. Zehirinde bulunan nörotoksin en aktif olanıdır. Bu nörotoksin asetilkolin reseprötüne bağlanıp iskelet kaslarının felç olmasına ve solunum yetmezliği sebebiyle ölüme yol açar.^[9]

Deniz yılanları karayılanlarından daha zehirlidir ve nörotoksin içeriğine göre aktiviteleri değişmektedir. Nörotoksinin etki mekanizması biyosentezi kadar dikkate değerdir. Laticauda semifasciata zehirinde bulunan nörotoksinler erabutoksin a, erabutoksin b, erabutoksin c ^[10] ve Laticauda semifasciata III (LsIII)’tür.^[9] Erabutoksin a ve c, erabutoksin b’den sırasıyla 26 ve 51. pozisyonlarda tek bir amino asitin farklılaşması yüzünden birbirinden farklıdır. Hepsi özellikle nikotinik asetilkolin nöromüsküler kavşaklara bağlanırlar. X-ışınımı kristalogrifileri ve NMR sonuçları, bu üç molekülün de üç lop olarak katlandığını göstermektedir.^[11]

Laticauda semifasciata zehirinde bulunan proteinlerden;

• Lektinaz: Bu protein dolaylı olarak eritrositlerin liziz olmasına yol açar. Deneysel olarak 0.75 ile 1 µg aralığındaki zehir dozu 1 ml at eritrositinin tamamını hemoliz edebilir.
• Aktikoagulaz: Laticauda semifasciata’da bu proteinin bulunması kan plazmasının koagule olmasını önler ya da geciktirir. Deneylerde bu proteinin 25 µg’ı 1 ml plazmanın koagule olmasını önlediği bulunmuştur.
• Hyaluronidaz: Bu protein, karayılanlarının zehirinin hücrelere difüzyonuna sebep olur. Ayrıca deniz yılanlarında var olduğu da bulunmuştur. İlginç bir biçimde karayılanlarında bulunan ve nörotoksinin hücrelere difüzyonuna yardımcı olan kolinesteraz ve L-amino asit oksidaz deniz yılanlarında henüz bulunamamıştır.

Tüm yılan zehirlerinin toksisitesi, içerdikleri nörotoksinin içeriğine bağlıdır. Deniz yılanları karayılanlarından daha zehirlidir. Çoğu karayılanlarında LD50 4000 µg zehir / kg hayvan ile 6000 µg zehir / kg organizma arasındadır. Deniz yılanlarında LD50 genellikle 60 µg zehir / kg hayvan ile 600 µg zehir / kg hayvan arasındadır. Laticauda semifasciata’da LD50 340 g / kg hayvandır.^[9]

• Wikimedia Commons'ta Laticaudata semifasciata ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Laticaudata semifasciata ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.