İçeriğe atla

Laterano Antlaşması

Laterano Antlaşması
TürBarış antlaşması
İmzalanma11 Şubat 1929[1]

Laterano Antlaşması, 1929 Laterano Paktı olarak da bilinir, İtalya'yla Vatikan arasında imzalanan antlaşmadır. İtalyan hükûmeti adına Benito Mussolini'nin, Papalık adına da Dışişleri Bakanı Kardinal Pietro Gasparri'nin imzaladığı antlaşma, 1948 İtalyan Anayasası'yla da onaylanmıştır.

Bu antlaşmayla Papalık, başkenti Roma olan İtalya devletini tanırken, İtalya da Papalığın 44 hektarlık (0,44 km²) bir alan kaplayan Vatikan Kenti Devleti üzerindeki egemenliğini onaylıyor, Papa'nın tam bağımsızlığını güvence altına alıyor ve birçok başka konuda anlaşma sağlıyordu. Örneğin antlaşmanın 1. maddesiyle Roma'ya Katolik dünyanın merkezi ve hac yeri olarak özel bir konum verilmişti. 20. maddeyle de bütün piskoposların devlete bağlılık andı içmeleri koşulu getiriliyor ve piskopos olabilmek için İtalyanca konuşan İtalyan uyruğu olmak zorunlu kılınıyordu.

34. maddeyle ise devlet, Katolik nikâhının geçerliliğini ve kilise yasalarına göre düzenlenmesini kabul etti. Böylece evliliklerin geçersiz kılınması konusunda karar yetkisi dinsel mahkemelere bırakılıyor ve boşanma yasaklanıyordu. 36. maddeyle de devlet ilk ve orta dereceli devlet okullarında din eğitimi verilmesini onaylıyordu. Bu eğitimi verecek öğretmenleri atama, görevden alma ve kullanılacak ders kitaplarını seçme yetkisi de piskoposlara bırakılmıştı.

1985 Konkordatosu'nun imzalanmasıyla Katoliklik, İtalya'nın resmî dini olmaktan çıktı. Bu karar İtalyan toplumunda, başta devlet okullarında zorunlu din eğitiminin kaldırılması olmak üzere bir dizi önemli değişikliğe yol açtı. Yeni konkordatoyla dinsel kurumların vergiden bağımsız tutulması ve Yahudi katakomplarının mülkiyeti gibi çok farklı alanlarda düzenlemelere gidildi.

Kaynakça

  1. ^ Laterano Antlaşması metni (İngilizce) 24 Haziran 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vatikan</span> 1870te İtalya tarafından yıkılan Papalık Devletinin yerine 1929da Roma sınırları içerisinde kurulan bağımsız, küçük bir şehir devleti

Vatikan, resmî adıyla Vatikan Şehir Devleti, İtalya'nın Roma şehrinde bulunan, Hristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan bağımsız devlet. Ülkedeki yerleşik nüfus 1.000 civarındadır, fakat Vatikan turistik bir yer olduğundan ülkedeki kişi sayısı turistlerle birlikte artmaktadır. Çevresi yüksek duvarlarla kaplıdır ve kameralarla izlenmektedir. Vatikan, hem yüz ölçümü hem de nüfus bakımından en küçük bağımsız ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Reform (tarih)</span> 16. yüzyılda yalnızca Kutsal Kitapa dayanan bir ilahiyat anlayışını ortaya çıkaran hareket

Reform veya Yenilikçi Devrim 16. yüzyılda başlatılarak tüm Avrupa’yı etkilemiş ve Katolik Kilisesi’ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir. Bu hareket Avrupa'nın değişim ve dönüşümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Papa</span> Katoliklerin dinî lideri ve Vatikan Şehir Devletinin hükümdarı

Papa, Roma Başpiskoposu ve bu nedenle Roma Katolik Kilisesi'nin dünya çapındaki lideri. Katoliklere göre Havari Petrus'un halefidir.

<span class="mw-page-title-main">Papalık Devleti</span> Papaların 754-1870 yılları arasında yönettikleri devlet

Papalık Devleti, Papalık veya resmi olarak Kilise Devleti, tarih boyunca İtalya Yarımadası'nda yer alan ve papanın askerî ve siyasi bakımlardan yönettiği devlet birimine verilen isimdi. Papalık sadece Katolik Kilisesi'ni dinî bakımdan yönetmekle kalmıyor; ordu oluşturuyor, savaş yapıyor ve barış antlaşmaları imzalıyordu. Papalık, bir devlet olarak 1870 yılına kadar varlığını sürdürdü. O tarihte Savoya hanedanının İtalya'yı bir tek bayrak altında toplaması sonucu işlevini kaybetti. 1929 yılında Papalık, İtalya'yla Laterano Antlaşması'nı imzalayarak Vatikan'ı kurdu. Bu tarihten sonra Vatikan şekil değiştirmekle birlikte Papalık Devleti'nin bir devamı olarak bağımsız bir devlet hâlinde varlığını devam ettirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Roma (il)</span> İl

Roma ili, merkezî İtalya'nın Lazio bölgesine bağlı, 5.352 km² yüzölçümüne sahip ve 121 beldesi ile 4.148.913 (2009) nüfuslu bir ildir. Merkez şehri aynı zamanda İtalya'nın ve Lazio bölgesinin başkentleri olan ve ille aynı adı taşıyan Roma'dır.

<span class="mw-page-title-main">XXIII. Ioannes</span> 261. Katolik Kilisesi papası (1881-1963; pd. 1958-1963)

Papa (Aziz) XXIII. Ioannes, asıl adı Angelo Giuseppe Roncalli, 28 Ekim 1958-3 Haziran 1963 arasında 4 yıl, 218 gün papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekümenik konsil</span>

Ekümenik konsil ya da genel konsil, Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hristiyanlık ahlak ve disiplininin esaslarını teyit ve tahkim etmek üzere bütün dünyadan (ekümene) kilise liderleri ve ilahiyat otoritelerinin toplandığı ve katılımcıların kabullerinin bütün dünyadaki Hristiyan kiliselerinin kabulü anlamına geldiği toplantılardır.

<span class="mw-page-title-main">XI. Pius</span> 259. Katolik Kilisesi papası (1857-1939; pd. 1922-1939)

Papa XI. Pius, asıl adı Ambrogio Damiano Achille Ratti, 6 Şubat 1922–10 Şubat 1939 tarihleri arasında papa idi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.

Vatikan tarihi günümüzdeki Vatikan Kent Devleti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Vatikan bayrağı, Papa XI. Pius'un İtalya Krallığı ile imzaladığı ve Kutsal Makam tarafından yönetilen yeni bir bağımsız devlet kuran Laterano Antlaşması'nın yürürlüğe girdiği 7 Haziran 1929 tarihinde kabul edildi. Vatikan Şehir Devleti bayrağı, daha sonra papalık tacı ve anahtarların eklendiği daha önceki Papalık Devleti'nin 1808 tarihli sarı ve beyaz bayrağından model alınmıştır. Vatikan bayrağına Kutsal Makam bayrağı da denilir.

<span class="mw-page-title-main">XII. Pius</span> 260. Katolik Kilisesi papası (1876-1958; pd. 1939-1958)

Papa XII. Pius, asıl adı Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli, 2 Mart 1939 – 9 Ekim 1958 arasında papa.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Makam</span> Katolik Kilisesinin Piskoposluk Yönetimini ile Vatikanı yönetmek için piskoposlarca yönetilen bir yetki alanı oluşumu

Santa Sede (Latince: Sancta Sedes) veyahut Papalık Makamı; Batı Avrupa dillerinde "Aziz Sandalye", "Apostolik Makam", "Kutsal Koltuk" olarak adlandırılır. Bu isimlendirme Vatikan'ın devlet pozisyonunu belirleyen resmi isimlendirmesidir. Nihayetinde Roma’da bulunan Katolik Kilisesi'nin Piskoposluk Yönetimi'ni içerir ve devleti yönetmek için piskoposlarca yönetilen bir yetki alanı oluşumudur. Bu isimlendirme ise; Papa ile beraber Devlet Sekretaryasını, farklı Kongregasyonlarını ve papalık konseylerini içerir. Bütün bu sistemin başında bulunan kişiye de 'Başpiskopos' denir ve bu haliyle 'Papa'ya işaret etmektedir. Kısaca, Papalık Makamı, Katolik Kilise'sinin merkezi yönetimi olarak kabul edilebilir ve nihayetinde alışılagelen en basit isimlendirmesiyle buna Vatikan denilir.

<span class="mw-page-title-main">V. Nicolaus</span>

Papa V. Nicolaus. Doğum adı Tommaso Parentucelli. 6 Mart 1447'den 24 Mart 1455'teki ölümüne dek papalık yapan İtalyan din adamı.

<span class="mw-page-title-main">V. Paulus</span> Papa

Papa V. Paulus, asıl adı Camillo Borghese, 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 döneminde papa.

<span class="mw-page-title-main">IX. Innocentius</span>

Papa IX. Innocentius, asıl adı Giovanni Antonio Facchinetti (d. 20 Temmuz 1519 Bologna, Papalık Devletleri,, 21 Ekim 1591 – 30 Aralık 1591 döneminde papa.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Innocentius</span> papa

Papa VIII. İnnocentius (1432 Cenova, Ceneviz Cumhuriyeti, – 25 Temmuz 1492 Roma, Papalık Devletleri,. Doğum adı Giovanni Battista Cibo idi. 29 Ağustos 1484 - 25 Temmuz 1492 döneminde papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Sixtus</span> 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papalık yapmış din adamı

IV. Sixtus, gerçek adıyla Francesco della Rovere, 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papa olarak görev almış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Papalık Gregoryen Üniversitesi</span> Romada üniversite

Papalık Gregoryen Üniversitesi, Katolik Kilise'ye ait bir Yüksek Öğretim okuludur Roma, İtalya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Makam ve Vatikan Şehri arması</span>

Vatikan arması, İtalya'nın Roma şehrinde bulunan, Hristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan Vatikan Şehir Devleti'nin resmî devlet armasıdır.