İçeriğe atla

Lanao Konfedere Devletleri

Lanao Sultanlığı
Pat a Pangampong sa Ranao
Lanao Konfedere Devletleri (Lanao Sultanlıklar Konfederasyonu)
1616-1913
Mindanao adasındaki diğer sultanlıklarla birlikte yeşil renkte Lanao bölgesinde kuruludur. (19. yüzyıl sonları)
Mindanao adasındaki diğer sultanlıklarla birlikte yeşil renkte Lanao bölgesinde kuruludur. (19. yüzyıl sonları)
Resmî din
Sünni İslam
HükûmetMonarşi
Tarihçe 
• Maguindanao Sultanlığı'ndan ayrılma
1616
• ABD işgali ve işgal sonrası Moro İsyanı (1899-1913)'nın başarısız olması
1913
Öncüller
Ardıllar
Maguindanao Sultanlığı
ABD Filipin Adaları Insular Yönetimi
Günümüzdeki durumuFilipinler Filipinler'in bir parçasıdır.

Lanao Konfedere Devletleri (Pat a Pangampong sa Ranao), Lanao Sultanlığı, Lanao Sultanlıklar Konfederasyonu olarak da bilinir. Günümüz Filipinler'inde, Mindanao'da Bayabao, Masiu, Unayan ve Balo adlı dört eyalet için kullanılan ortak terim.[1]

Maranaolar Mindanao (Maguindanao) Sultanlığı tarafından istila edilmeden önce zaten ayrı bir ulus olarak varlığını sürdürmekteydi. 1225'te yayınlanan Çin kroniği Zhufan zhi 諸蕃志, onu bugünkü Zamboanga'da Shahuagong'un (Sanmalan) güneydoğusunda "Maluonu" adlı bir ülke olarak tanımlamıştır.[2]

Shahuagong'un daha güneydoğusunda Maluonu adı verilen barbar haydutların yaşadığı ekilmemiş adalar vardır. Bir ticaret gemisi bu ülkeye doğru yola çıktığında, bu haydutlar çok sayıda toplanır ve mürettebatı yakalar, onları büyük bambu çubukların arasına bağlar, ateşte pişirir ve yerler. Bu haydutların şefleri onların dişlerine delikler açıp ve bu delikleri altınla süslüyorlar. İnsan kafataslarının tepelerini yemek ve içki kabı olarak kullanırlar. Bu adalarda ne kadar derine inilirse, haydutlar o kadar acımasız olur.

— Zhufan zhi 諸蕃志 (1225)

Sonunda Lanao ulusu Maguindanao Sultanlığı'nın gücü altına girdi.

Ancak daha sonra Bayabao, Masiu, Unayan ve Baloi eyaletlerinin reisleri 1616 yılında Mindanao Sultanlığı'ndan ayrılmıştır. Lanao Sultanlığı geleneksel liderlerden ve kırk üç sultandan oluşmaktadır. Bu sultanlardan on beşi Lanao'nun on beş kraliyet hanesinin (Kraliyet aşiretlerinin) başındadır.[1]

2004 yılı itibarıyla Lanao sultanlıkları kendilerini Filipinler Cumhuriyeti içinde Lanao Sultanlık Birliği olarak yönetmektedir.[3] 9 Şubat 2007'de Devlet Başkanı Gloria Macapagal Arroyo, Filipin ulusal hükümetinin Lanao bölgesindeki 16 kraliyet aşiretiyle ilişkilerini kolaylaştırmak için Lanao Danışma Konseyi'ni kuran 602 sayılı İdari Kararnameyi yayınladı.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ a b M. Hadji Abdul Racman, Sohayle; Shakeel Shah, Hassan; Ayaz, Mohammad (7 Mayıs 2021). "The Lanao Sultanate Today: Its Adat Laws and Islamic Law on Fornication with Special Reference to the Islamic Perspectives of al-Māwardī". Journal of Islamic Thought and Civilization. 11 (1). ss. 318-334. doi:10.32350/jitc.111.17. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023. 
  2. ^ A Chinese Gazetteer of Foreign Lands 1 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. A new translation of Part 1 of the Zhufan zhi 諸蕃志 (1225) By Shao-yun Yang (Department of History, Denison University) October 2, 2022
  3. ^ Nolasco, Liberty Ibanez (January-April 2004). "The Traditional Maranaw Governance System: Descriptives, Issues and Imperatives for Philippine Public Administration" (PDF). Philippine Journal of Public Administration. 1 & 2 (XLVIII). ss. 155-203. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 
  4. ^ "Executive Order No. 602". Supreme Court E-Library. 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 
  5. ^ "PGMA creates Lanao Advisory Council". Presidential Communications Operations Office. 26 Şubat 2007. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filipinler</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Filipinler, resmî adıyla Filipinler Cumhuriyeti, Pasifik Okyanusu'nun batısındaki coğrafyada konumlanan bir Güneydoğu Asya devletidir. Ülke irili ufaklı 7.641 adet ada ve adacıktan oluşur. Ancak ülkeyi oluşturan üç ana coğrafi kara parçası vardır. Bunlar Luzon, Visayas ve Mindanao'dur. Ülkenin başkenti Manila iken, en kalabalık şehri Quezon City'tir. Bu iki kent de Büyükşehir Manila yönetimsel birimine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. Elizabeth</span> Birleşik Krallık kraliçesi (1952–2022)

II. Elizabeth, Birleşik Krallık ve aralarında Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın da olduğu İngiliz Milletler Topluluğu üyesi 14 ülkenin 1952-2022 yılları arasındaki kraliçesi. Aynı zamanda İngiliz Milletler Topluluğu başkanı ve İngiltere Kilisesi yüksek valisi olarak görev aldı. 70 yıl 214 günlük saltanatı ile Kraliçe Victoria'nın saltanatını geride bırakarak Birleşik Krallık'ın en uzun süre tahtta kalan hükümdarı, Fransa Kralı XIV. Louis'den sonra dünyanın en uzun süre tahtta kalan hükümdarı ve tarihte en uzun süre hüküm süren kadın hükümdar unvanlarını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Timur İmparatorluğu</span> Asyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk

Timur İmparatorluğu, Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu, Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Singapur bayrağı</span> Ulusal bayrak

Singapur bayrağı, Singapur devleti resmi bayrağı.

<i>Mount & Blade: Warband</i> 2010 çıkışlı video oyunu

Mount & Blade: Warband, TaleWorlds tarafından geliştirilip Paradox Interactive, TaleWorlds ve Ravenscourt müştereken yayımlanan bir Mount & Blade genişleme paketi. Serinin önceki oyunu gibi stratejik sandbox oynanışı temel almaktadır. ilk defa Aralık 2009'da duyurulup Paradox Interacrive tarafından 30 Mart 2010 Microsoft Windows platformuna çıkmış olup MacOS ve Linux sürümleri 10 Temmuz 2014 tarihinde Steam üzerinden yayınlanmıştır. 16 Eylül 2016'da Playstation 4 ve Xbox One platformlarında Ravenscourt tarafından yayımlanmıştır. Konsol sürümleri Avustralya ve Yeni Zelanda'da ise 20 Aralık 2016'da yayımlanmıştır. 31 Ocak 2014 itibarıyla Paradox Interacrive Warband'ın yayıncılığı geliştirici ekibe devretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Moro İslami Kurtuluş Cephesi</span>

Moro İslami Kurtuluş Cephesi Filipinler merkezi hükümetinden Mindanao bölgesinde yaşayan Moro halkı için özerk bölge isteyen teşkilat. Uzun yıllar Moro halkı için bağımsızlık isteyen Moro İslami Kurtuluş Cephesi 2010 yılında bu hedefinden vazgeçerek geniş kapsamlı özerkliği yeni hedef olarak benimsedi. Teşkilat 2016'da Filipinler Devlet Başkanı Benigno Aquino III ve MİKC lideri Hacı Murat İbrahim'in de katıldığı bir törenle silah bıraktı. Bu teşkilat Bangsamoro, Mindanao, Sulu Takımadaları, Palawan, Basilan bölgelerinde ve diğer çevre adalarda kurulmuştur.

(Bu makalede, bir Müslüman seçkin topluluk tarafından yönetilen veya bir şekilde bir Müslüman imparatorluğunun merkezi veya bir parçası olan bazı devletler, imparatorluklar veya hanedanlar listelenmektedir.)

<span class="mw-page-title-main">M'Simbati Sultanlığı</span> Mikroulus

M'Simbati Sultanlığı, Tanganika'da 1959 yılında Latham Leslie Moore tarafından kurulan bir mikro ulustur, Mtwara'nın yaklaşık olarak 25 km güneydoğusunda kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği lideri</span> Afganistanın devlet başkanı

Afganistan İslam Emirliği lideri veya Afganistan İslam Emirliği yüce lideri Taliban'ın emiri 1996'dan 2001'e kadar ve 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana Afganistan'ın fiili yöneticisi ve devlet başkanıdır. Yüce lider olan emir, Taliban ve Afganistan yönetimiyle ilgili tüm konularda sınırsız yetkiye sahiptir, ancak danışma organı olan Liderlik Konseyi onun karar verme sürecini önemli ölçüde etkiler. Siyasi ve askeri liderliğe ek olarak ulusal bir dini liderdir. Mevcut lider, Liderlik Konseyi tarafından seçilerek 25 Mayıs 2016'da göreve başlayan Hibetullah Ahundzade'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bongbong Marcos</span> Filipinli politikacı

Ferdinand Romualdez Marcos Jr. (d. 13 Eylül 1957), Genellikle Bongbong Marcos (BBM) olarak anılır, Filipinler'in cumhurbaşkanı seçilen Filipinli bir politikacıdır. Daha önce 2010'dan 2016'ya kadar senatör olarak görev yaptı. Eski cumhurbaşkanı, diktatör ve kleptokrat Ferdinand Marcos Sr. ve eski first lady İmelda Marcos'un ikinci çocuğu ve tek oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Filipinler arması</span>

Filipinler arması, Filipinler'in resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jose Maria Sison</span>

José María Canlás Sison, Filipinli siyasetçi, asker, yazar ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Moro İsyanı (1899-1913)</span>

Moro İsyanı (1899-1913) Filipin-Amerikan Savaşı sırasında Moro halkı ile ABD ordusu arasında yaşanan silahlı bir çatışmadır. Özerk fiilen bağımsız konumdaki Moroların Filippinlerle birlikte, kendi bölgelerinde ABD işgaline uğraması neticesi başlayan bu ayaklanma, ABD ordusunca güç kullanılarak bastırılmış, bölgenin tümden ABD işgaline uğraması ve sonuçta Moroların özerkliklerini ve fiili bağımsızlıklarını tamamen kaybetmesi ile son bulmuştur. "Moro" kelimesi - İspanyolca "Moor" - Mindanao, Jolo ve komşu Sulu Takımadalarını içeren bir bölge olan Güney Filipinler'de yaşayan Müslüman halk için kullanılan bir terimdir. Sulu müslümanları olarak da bilinmektedir. II. Abdülhamid'in halife sıfatıyla Morolara yönelik olarak ABD Büyükelçisinin İstanbul'daki diplomatik faaliyetleri neticesinde, ABD lehine hazırlamış olduğu, sözde dini özgürlüklerine izin verilmiş olmak kayıtlı Abd'ye karşı gelmemelerini belirten fetva da Moroların o sırada ABD'ye karşı mücadele veren Hristiyan Filipinliler ve diğer yerli halk ile birleşmesini de engelleyerek bu isyanın başarısız olmasında önemli rol oynamıştır.

Bates Antlaşması olarak da bilinen Kiram-Bates Antlaşması, Filipin-Amerikan Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri ve Sulu Sultanlığı tarafından imzalanan bir antlaşmadır. Antlaşma, Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerini kuzey Luzon'da yoğunlaştırırken Sulu Sultanlığı'nın Filipin-Amerikan Savaşı'na girmesini önleme işlevi gördü.

<span class="mw-page-title-main">Datu</span>

Datu veya Datto, Güneydoğu Asya prensleri için kullanılan bir ünvandır ve diğerlerinin yanı sıra Filipinler, Malezya, Brunei ve Endonezya'da kullanılmaktadır. Datu, Filipin takımadaları boyunca çok sayıda yerli halkın yöneticilerini ifade eden bir unvandır. Bu unvan günümüzde özellikle Mindanao, Sulu ve Palawan'da hala kullanılmaktadır, ancak Filipin tarihinin erken dönemlerinde, özellikle Orta ve Güney Luzon, Visayalar ve Mindanao bölgelerinde çok daha yaygın olarak kullanılmıştır. Diğer birçok Avustronezya dilindeki "ratu" unvanının akrabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bayang Muharebesi</span>

Bayang Muharebesi ,Pandapatan Muharebesi, Moro İsyanı'nın fiili anlamda ilk büyük çatışmasıydı. Bu ABD iddialarına göre Moroların Malabang'da ve Parang'ın Mindanao adasında işlediği cinayetlere misilleme olarak Albay Frank D. Baldwin liderliğindeki ABDlilerce düzenlenen bir cezalandırma harekâtıydı. Albay Baldwin, özellikle Bayang köyü olan Lanao Gölü'nün güney kıyısında Morolara karşı 27. Piyade Taburu ve 25. Hafif Topçu Bataryası 'nın yedi bölüğüne liderlik etti. Amerikalılar, Fort Pandapatan'ı ve Datu Binadayan'ın cottasını (kalesini) alarak bu süreçte Bayang Sultanını öldürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Jamalul Kiram II</span>

II. Cemalül Kiram, Sulu Sultanıydı. Uzun hükümdarlığı sırasında birçok ülkeyle anlaşmalar imzaladı. Hem İspanya hem de Amerika altında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Datu Ali</span>

Datu Ali,, 1899'dan 1905'e kadar Buayan Sultanı olarak kuzeni Datu Uto'nun yerini almadan önce, büyük ayrıcalıklara sahip önde gelen bir Moro Reisi ve Tinukop'un Rajahmuda'sıydı. O, Datu Djimbangan ve Kudarangan Sultanı Tambilawan'ın kardeşiydi ve yükselen bir lider olarak Datu Ali, Kudarangan'ı yönetmek için kardeşlerini yenip liderliğe yükseldi.