İçeriğe atla

Lamium tschorochense

Lamium tschorochense
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Lamiales
Familya:Lamiaceae
Cins:Lamium
Tür: L. tschorochense
İkili adlandırma
Lamium tschorochense
A.P.Khokhr., Byull. Moskovsk. Obshch. Isp. Prir., Otd. Biol., n.s., 100(6): 82 (1995).

Lamium tschorochense (Çoruh ballıbabası), 1995 yılında Andrej Pavlovich Khokhrjakov tarafından tanımlanmış, ballıbabagiller familyasından tek yıllık bir bitki türüdür.[1] Tür, bilimsel adını Çoruh Nehri'nden almıştır. Taşlı yamaçlar ve kuru çalılıklarda yetişen Çoruh ballıbabası, Mayıs ayında çiçeklenir.[2][3]

IUCN Kırmızı listesi

Bu tür, yaşam alanının 8 km2 olarak tahmin edilmesi, tek bir yerde bulunması ve yaşam alanında gözlemlenen ve öngörülen, devam eden bir düşüş ve habitatın alanı, kapsamı ve kalitesi nedeniyle Kritik Tehlikede olarak listelenmiştir.[4]

Dağılımı

Türkiye'de K.D. Anadolu'ya endemiktir. Artvin ilinde bilinmektedir. Avrupa-Sibirya unsurunu temsil eder.[4]

Habitat ve ekoloji

Taşlı yamaçlarda ve kserofil çalılıklarda görülür.[4]

Tehdit bilgileri

En büyük tehdit altyapı geliştirme ve özellikle baraj inşaatıdır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Lamium tschorochense". 2010. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 
  4. ^ a b c d Ekim, T., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıgüzel, N. 2014. Lamium tschorochense. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T200269A2645965. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2014-1.RLTS.T200269A2645965.en.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IUCN Kırmızı Listesi</span>

IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi ve bitki ve hayvan türlerinin dünyadaki en kapsamlı Küresel Koruma durumu envanteridir. IUCN Kırmızı Listesi Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından sürdürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alaca ağaçkakan</span>

Dendrocopos syriacus veya Alaca ağaçkakan, Dendrocopos cinsine bağlı bir kuş türüdür. 22–23 cm boyunda parklar ve karışık ormanlarda yaşayan ağaçların gövdelerine tırmanmaya uyum sağlamışlardır. Uzun dili yardımıyla, ağaç kabuklarının altından ve çürümüş gövdelerden çıkardığı böceklerle beslenir. Erkekleri başlarının arkasındaki kırmızı lekeden ayırt edilir, dişilerde ise bu leke yoktur, tepesi ve ensesi siyahtır. Kuyruk altı tüyleri kırmızı alt kısmı ise beyaz ve hemen hemen lekesizdir. Orman Alaca ağaçkakanından ayrılan yönü boyun kenarındaki yanağını kaplayan siyah çapraz hattın olmamasıdır. Çalılıklar, bahçeler, zeytinlikler, seyrek ormanlık alanlarda yaşam sürerler. Ağaçların oyluklarına yuva yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Çalı köpeği</span>

Çalı köpeği, köpekgiller (Canidae) familyasından, Panama'dan Paraguay'a kadar uzanan bir bölgede çalılık ve ormanlık alanlarda yaşayan ve çok nadir rastlanan bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas kara orman tavuğu</span>

Kafkas kara orman tavuğu, orman tavukları (Tetraoninae) familyasına ait bir kuş türü.

Alyssum artvinense, Alyssum cinsine bağlı Türkiye'ye endemik çok yıllık otsu bir bitki türüdür. Erzurum ve Artvin yöresinde, 700–1200 m arasındaki yüksekliklerde, kayalık, taşlı, çakıllı, kurak yamaçlarda doğal olarak yetişir. Mayıs-Haziran aylarında çiçeklenir.

Corylus colchica veya Corylus iberica, Türkçe Kafkas fındığı, Güney Kafkasya ülkeleri olan Ermenistan ve Gürcistan'da endemik bir fındık türüdür. Diğer fındık türlerine kıyasla dona karşı daha dayanıklıdır. Eylül ayında yenilebilir küçük fındıklar üretir. Fındıklarının küçük olmasından dolayı ticari olarak yetiştirilmez. Fındığın kabuğu oval, fındık ise yuvarlaktır. Bazı durumlarda Adi fındık ağacının soğuk iklimlerde yetişebilmesi için Kafkas fındığı ağacı ile melezlendiği bilinir.

<i>Allium paniculatum</i> bitki türü

Allium paniculatum, Amaryllidaceae familyasına bağlı, sürüsalkım olarak bilinen, bir soğan türüdür. Portekiz ile Kazakistan arasında kalan coğrafyada doğal olarak yayılış gösterir.

<i>Amazona mercenarius</i>

Pullu-uyluklu amazon (amazona mercenarius), ayrıca pullu-uyluklu papağan, camgöz amazon, Tschudi'nin amazonu, dağ papağanı ya da gri-uyluklu amazon olarak bilinir, Psittacidae ailesinden bir papağan türüdür. Güney Amerika'nın kuzey kesiminde And Dağları boyunca bulunur. Doğal yaşam alanları subtropikal veya tropikal nemli ova ormanları ve subtropikal veya tropikal nemli dağ ormanlarıdır.

Astragalus nigrocalycinus, Türkiye'de yalnızca Oltu'da yetişen, kritik tehlike altında olan, endemik bir bitki türüdür.

Saxifraga artvinensis, Henry John Matthews tarafından tanımlanmış, Saxifragaceae (taşkırangiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Artvin'e endemiktir.

Stachys choruhensis, 1987 yılında Kit Tan ve Friederike Sorger tarafından tanımlanmış, Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Adını Çoruh nehrinden alan bitki, Artvin'e endemiktir.

Çoruh çöveni veya bilimsel adıyla Gypsophila simulatrix, Joseph Friedrich Nicolaus Bornmüller ve Woronow tarafından tanımlanmış, karanfilgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Türkiye'ye endemik olan Çoruh çöveni, Artvin, Erzurum ve Kars'ta görülmüştür. 500 ila 1100 metre yükseklikteki kireçtaşı kayalar ve yamaçlarda yetişmektedir. Haziran ve Temmuz ayları arasında çiçeklenir.

<i>Psephellus appendicigerus</i>

Psephellus appendicigerus, Asteraceae (papatyagiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür.

<i>Allium saxatile</i>

Taş körmeni veya bilimsel adıyla Allium saxatile, Friedrich August Marschall von Bieberstein tarafından tanımlanmış, Kafkasya, Türkiye'nin Karadeniz bölgesi, Avrupa Rusyası, Beyaz Rusya, Kırım ve Sibirya'nın Altay Krayı bölgesine özgü bir soğan türüdür. 760 ila 2000 metre yükseklikteki taşlı ve kayalı yamaçlar ve fındık çalılıklarında yetişmektedir. Temmuz ve Ekim ayları arasında çiçeklenir.

<span class="mw-page-title-main">Meşe sıracası</span>

Meşe sıracası veya bilimsel adıyla Scrophularia ilwensis, Karl Kocht arafından tanımlanmış, sıraca otugiller familyasından tek yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye ve Kuzeybatı İran'a endemik olan meşe sıracası, 1100 ila 2750 metre yükseklikteki ladin ve sarıçam ormanları, meşe çalılıkları ve kayalık kireçtaşı yamaçlarında yetişmektedir. Nisan ve Temmuz ayları arasında çiçeklenir.

Luciobarbus escherichii, sazangiller familyasından bir tatlı su balığıdır.

Alburnus derjugini veya Türkçede bilinen adıyla inci balığı, sazangiller familyasından bir tatlı su balığıdır. Kafkasya'nın Doğu Karadeniz'a akan akarsuları, Çoruh Nehri, İyidere Deresi, Melyat Deresi, Kürtün Baraj Gölü, Hopa Deresi, Harşit Çayı ve Sakarya Nehri'nde görüldüğü rapor edilmiştir. Tespit edilen en büyük örnek 10.8 cm uzunluğundaydı.

<i>Alburnoides fasciatus</i> Balık Türü

Alburnoides fasciatus veya Türkçede bilinen adıyla noktalı inci balığı, sazangiller familyasından bir tatlı su balığı türüdür. Batı Güney Kafkasya ve Türkiye'nin Karadeniz'e akan akarsularında yaşar. Batıda Kızılırmak Nehri'ne kadar görülen türün İyidere Deresi, Bolaman Irmağı, Güneysu Deresi, Sabuncular Deresi, Çoruh, Hopa Deresi, Fırtına Deresi, Arılı Deresi ve Çağlayan Deresi'nde yaşadığı tespit edilmiştir. Kaya, iri çakıl veya ince çakıl zeminli, hızlı akan sığ akarsuları tercih eder. Bilinen en büyük örneğin uzunluğu 13.8 cm, ağırlığı ise 32 gram olarak ölçülmüştür.

Dianthus bicolor, Caryophyllaceae familyasından bir bitki türü.

<i>Ostrya carpinifolia</i> bitki türü

Ostrya carpinifolia, Betulaceae familyasından bir ağaç türü.