İçeriğe atla

Lambda Boötis yıldızı

Lambda Boötis yıldızı, yüzey katmanlarında demir yoğun elementlerin alışılmışın dışında düşük olduğu bir tuhaf yıldız türüdür. Çöküntü çemberinden metal-fakir gaz yığılması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Prototipi Lambda Boötis'dir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Betelgeuse</span> Orion takım yıldızında yer alan yıldız

Betelgeuse, Avcı Takımyıldızı'nda yer alan kırmızı dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">61 Cygni</span>

61 Cygni, Kuğu takımyıldızında yer alan bir yıldızdır. Aslında bir çift yıldız sistemidir. Çift olduğu ilk kez 1830 yılında Friedrich Georg Wilhelm von Struve tarafından keşfedilmiştir.

Aşağıda, görünen tayf aralığında ortalama görünen büyüklükleri sırasıyla 91 parlak bireysel yıldız listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız oluşumu</span>

Yıldızlar, uzayda bulunan yüksek yoğunlukta geniş bölgelerden oluşan moleküler bulutların içinde oluşur. Bu bulutlar çoğunlukla hidrojenden ve % 23–28 helyum ile az miktarda daha ağır elementlerden ibarettir. İçinde yıldız oluşan bu tür bir bulutsuya örnek Orion bulutsusudur. Bu bulutlardan büyük yıldızlar oluştukça, içinde bulundukları bulutları güçlü bir şekilde ışıklandırıp iyonlaştırırlar ve bir H II bölgesi yaratırlar.

<span class="mw-page-title-main">Simbiyotik değişen yıldız</span>

Simbiyotik değişen yıldız veya Z And değişenleri, etkileşen çift yıldız sistemleridir. Bu grubun belirleyici karakteristik özelliği, düzensiz fotometrik değişimlerin yanı sıra, tayflarının aynı zamanda soğuk bir devin tayf özellikleri ile yüksek sıcaklıktaki plazmanın tayf özelliklerini göstermeleridir. Sınırlı dalga boyu bölgelerinde yapılan çalışmalar sık sık Simbiyotik yıldızları yanlış sınıflandırılmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenler listesi</span>

Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Messier 44</span> Açık yıldız kümesi

Messier 44, Yengeç takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesi. Güneş Sistemi'ne en yakın açık yıldız kümesidir ve diğer pek çok yakın kümeden daha fazla yıldız içerir. Arıkovanı yıldız kümesi, karanlık bir gökyüzünde çıplak gözle belli belirsiz şekilde gözlemlenebilir, dolayısıyla antik çağlardan beri bilinmektedir. Antik dönem gök bilimcisi Batlamyus bu kümeyi "Cancer'in göğsündeki bulutsu bir kütle" olarak nitelendirmiştir ve Galileo'nun teleskopuyla incelediği ilk gök cisimlerinden birisidir.

SX Phoenicis değişeni, değişen yıldızların bir türüdür. Bu yıldızlar, 0.03–0.08 gün zaman ölçeğinde değişen kısa süreli bir atım sergilerler. Tayfsal sınıfları A2-F5 aralığında ve büyüklükleri 0.7'ye kadar değişir. Güneş ile karşılaştırıldığında daha düşük metallik seviyesine sahiplerdir. Ayrıca, hidrojen ve helyum dışındaki elementler de düşük bolluktadır. Nispeten yüksek uzay hızları vardır ve yıldız sınıflandırmasında parlaklıkları düşüktür. Bu özellikler, SX Phoenicis değişenlerini kuzenleri Delta Scuti değişenlerinden ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

PV Telescopii değişeni, değişen yıldızların bir türüdür ve Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu'nda kısaca PVTEL olarak belirtilmiştir. Değişen yıldızların bu sınıfı, helyum ve karbonun artırılmış çizgileri ve zayıf hidrojen çizgileriyle, helyum üstdevleri Bp yıldızları olarak tanımlanmaktadır. Yani, bu yıldızların hidrojen tayf çizgileri B sınıfı yıldızlar için normalden daha zayıfken, helyum ve karbon çizgileri daha güçlüdür. Prototipi, küçük ama karmaşık parlaklık değişkenine ve dikeyhız dalgalanmalarına sahip olan PV Telescopii'dir. PV Tel yıldızları diğer B sınıfı yıldızlara kıyasla son derece hidrojen eksikliğine sahiptir ve parlaklıkları, birkaç saat ile birkaç yıl arasında değişen zaman ölçeklerinde değişir. 2008 yılı itibarıyla, Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu'nda doğrulanmış on iki PV Tel değişeni vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gama Cassiopeiae değişeni</span>

Gama Cassiopeiae değişeni (GCAS), yıldızının ekvator çevresinde bir gaz diskine sahip olan değişen yıldız türüdür. Madde çıkışı nedeniyle parlaklıkları düzensiz değişimler gösterir. Mekanizmaları kısmen hızlı döndürücüler olarak açıklansa da, hâlen gizemli olarak kabul edilirler. Bu yıldızlar, O7.5 ile F5 sınıfları arasındadır ancak tayfları çok genişletilmiş soğurma çizgileri ile karakterizedir. Dönme hızları 200–250 km/sn civarındadır ve yıldız yapısının bozulacağı noktadan çok uzak değildir.

<span class="mw-page-title-main">Orion OB1 Birliği</span>

Orion OB1 yıldız birliği, tayf tipleri O ve B olan birkaç düzine sıcak dev yıldızdan oluşan bir yıldız grubudur. Birbirleriyle ilişkendirilmiş binlerce düşük kütleli yıldız ve bir düzine önyıldızdan meydana gelmiştir. Büyük Orion Kompleksi'nin bir parçasıdır. Görece yakınlığı ve karmaşıklığı nedeniyle üzerinde en fazla çalışılan OB birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Mintaka</span>

Mintaka, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.070 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Arapça adı منطقة Mıntaka, "kuşak" anlamına gelmektedir. Alnitak ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar. Avcı (Orion) meridyene yaklaştığında güney yönüne bakan kuzey yarıküredeki bir gözlemci, Mintaka'yı kuşağın en sağında görebilir.

<span class="mw-page-title-main">Alnilam</span>

Alnilam, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.300 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi süperdev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Alnitak</span>

Alnitak, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 815 ışık yılı uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sistemidir. Mintaka ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Eta Boötis</span>

Eta Boötis, Çoban takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 37 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi altdev yıldızdır. Geleneksel isimleri Müfrid ve Saak, Flamsteed belirtmesi 8 Boötis'dir. 1943 yılından bu yana bu yıldızın tayfı diğer yıldızların sınıflandırılmasında dayanak noktası olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lambda Scorpii</span>

Lambda Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Takımyıldızının ikinci en parlak yıldızı olan λ Sco, gece gökyüzünün de en parlak yıldızları arasındadır. Geleneksel adı olan Shaula, Arapça الشولاء El-şevle "yükseltilmiş [kuyruk]" anlamına gelmektedir. Çincede ise 尾宿八 "kuyruğun sekizinci yıldızı" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">V1073 Scorpii</span>

V1073 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.672 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-Tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Etkin sıcaklığı 22.200 K olan k Scorpii'nin aydınlatma gücü Güneş'ten 300.000 kat daha fazladır. Aynı zamanda Güneş'ten 36 kat daha fazla yarıçapı ve 28 kat fazla olan kütlesiyle önemli bir boyuta sahiptir. Benzeri yıldızlar gibi yılda 0,95 × 10−6 güneş kütlesi oranında bir kütle kaybeder.

<span class="mw-page-title-main">16 Ursae Majoris</span>

16 Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 63,8 ışık yılı uzaklıkta yer alan G-tipi bir anakol yıldızıdır. τ Ursae Majoris'in 2º güneyinde yer alır.