İçeriğe atla

Lambalo ve Kaşa

Lambalo ve Kaşa
ლამბალო და ყაშა
YazarMiheil Cavahişvili
ÇevirmenParna-Beka Çilaşvili
ÜlkeGürcistan
DilGürcüce
TürRoman
Yayım1925 (özgün)
2018 (Türkçe)
YayımcıParis Yayınları
Sayfa128
ISBN978-60582621-8-8

Lambalo ve Kaşa (Gürcüce: ლამბალო და ყაშა / lambalo da q'aşa), Gürcü yazar Miheil Cavahişvili’nin romanı. Çarlığın din kardeşliği üzerinden yürüttüğü politikayı alaya alan Miheil Cavahişvili, bu eserini 1925 yılında kaleme aldı. Lambalo ve Kaşa aynı yıl Mnatobi dergisinde basıldı. 1926 yılında “İki Hüküm” adlı öyküsüyle birlikte kitap olarak yayımlandı. Lambalo ve Kaşa, yazarın 1937'de kurşuna dizilmesinden önce, 1933 ve 1937'de iki kez daha basıldı. Roman 2018'de Türkçe yayımlandı.[1][2]

Konusu

Öykü, Kızıl Haç doktoru olan ve I. Dünya Savaşı sırasında Urmiye Gölü çevresine görevli olarak gönderilen Gürcü doktor tarafından anlatılmaktadır.

Gürcü doktor, takma adı “Lambalo” olan Meşhedi Hasan adındaki genç Azeri'yle burada tanışır. Kızıl Haç doktoru, kısa zaman sonra kendini Piskopos Pavel ile onun yakın adamı olan Asuri rahip Kaşa Lazare'ye kendini mücadele içinde bulur. Bu iki karakter Urmiye'de yaşayan Müslümanlara karşı acımasızlığıyla öne çıkmaktadır. Gürcü doktor, başına getirildiği hastanede çalışan Kaşa Lazare'nin işine son verirken, "Lambalo"yu yanına alır. Ne var ki, Kaşa'nın Müslümanlara ve özellikle de "Lambalo"ya tahammülü yoktur. Kaşa Lazare'nin kötülükleri sonunda "Lambalo"nun hayatına mal olur. İran'ın Urmiye valisi Rus işgali altındaki topraklarda kendini güçsüz hisseder ve Müslümanlara yapılan baskılara karşısında sessiz kalır.

Bununla birlikte Kaşa Lazare'nin yaptıkları yanına kar kalmaz. Meşhedi Hasan'ın babası olan Meşhedi İzzet, Kaşa Lazare'nin kaldığı köydeki eve yılanları salar ve çok sayıdaki yılan onu birkaç yerinden ısırır. Kızıl Haç doktoru, Kaşa Lazare'nin yanına gider, ama kendisi müdahale etmez ve onu Kızıl Haç hastanesine gönderir. Kaşa Lazare hastenede ölür ve adalet yerini bulur. Bu arada Kızıl Haç doktoru, Piskopos Pavel'in etkisiyle Urmiye'deki görevinden alınmış ve Bayburt'a atanmıştır.

Karakterler

  • Kızıl Haç doktoru – Romanın baş karakteri Gürcü. Tiflislidir ve Urmiye'ye Kızıl Haç doktoru olarak atanmıştır. Öykü onun ağzından anlatılır.
  • Meşhedi Hasan – Kızıl Haç doktorunun yakın arkadaşı Azeri. Takma adı "Lambalo"dur. Urmiye'deki Kızıl Haç ile Rus Ortodoks misyonunun bahçıvanlığını yapar.
  • Kaşa Lazare – Asuri rahip. Yaptığı kötülüklerle ön plana çıkar. Rus Piskopos Pavel tarafından korunur.
  • Bekauri – Gürcistan'ın Hevi adlı dağlık bölgesindendir ve doktorun yanında Urmiye'ye gider.
  • Piskopos Pavel – Urmiye'deki Rus Ortodoks misyonunun başı. Kaşa Lazare ile birlikte çevirdiği dolaplarla tanınır.
  • Meşhedi İzzet – "Lambalo"nun babası. "Yılan ailesi"ne mensuptur ve yılanları itaat altına almayı bilir. Oğlunun değnek cezasıyla ölümüne yol açan Kaşa Lazare'yi yılanlara zehirletir.
  • İtimadü'd-Devle – İran'ın Urmiye valisi. Göstermelik bir göreve sahiptir.
  • General Çernozubov – Urmiye'deki Rus ordusu komutanı. Gerçek kişi Fyodor Grigoryeviç Çernozubov (1863 –1919) üzerinden kurgulanmıştır.
  • Doktor Shedd – Urmiye'deki Amerikalı misyoner. Gerçek kişi Urmiye doğumlu Amerikalı Presbiteryen misyoner William A. Sheed (1865-1918) üzerinden kurgulanmıştır.
  • Kumandan Berezovski – Urmiye şehri kumandanı. Ortodoks misyonun avlusunda Müslümanlara uygulanan "değnek cezası"nı izlediği anda umursamazlığıyla ön palan çıkar.
  • Konsolos Nerotov – Rusya'nın Urmiye konsolosu.
  • Zekiye – "Lambalo"nun karısı. Ön dört yaşındayken evlenir. Birkaç günlük evliyken kocasını kaybeder.

Kaynakça

  1. ^ Lambalo ve Kaşa. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
  2. ^ "Bir Gürcü doktorun gözüyle Çarlık Rusyası" - Yasemin Önder; Agos 17 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.

Dış bağlantı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anton Çehov</span> Rus oyun ve öykü yazarı

Anton Pavloviç Çehov, Rus oyun ve kısa öykü yazarıdır. Tarihte kısa öykü alanında en iyi yazarlar arasında sayılmaktadır. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretmiş ve en iyi kısa öyküleri, yazarlar ve eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır. Çehov, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anılmaktadır. Çehov, edebî kariyerinin çoğunda tıp doktoru olarak çalışmış ve "Tıp benim nikâhlı karım, edebiyat ise metresim." sözlerini dile getirmiştir.

17 Eylül, Miladi takvime göre yılın 260. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 105 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesler</span> Kafkas halkı

Çerkesler ya da Adigeler, Kuzey Kafkasya'da, tarihi Çerkesya'nın yerli halkı olan etnik grup. Rus İmparatorluğu tarafından işlenen Çerkes Soykırımı'nın sonucunda Çerkeslerin çoğu öldürülmüş, kalanlar ise Osmanlı topraklarına sürülmüştür. Çerkesler Çerkesçe konuşur ve neredeyse tamamı Sünni Müslümandır. Çerkesya eski zamanlardan beri istilalara maruz kalmıştır; izole edilmiş arazisi, bitmeyen savaşlarla birlikte Çerkes ulusal kimliğini büyük ölçüde etkilemiştir. Çerkes bayrağı Çerkeslerin millî bayrağıdır ve yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis</span> Gürcistanın başkenti

Tiflis, Gürcistan'ın başkenti ve en kalabalık ilidir. Tiflis Gürcistan'ın doğusunda, Tiflis Havzasında, Kura Nehri'nin iki yakasında kurulmuştur. Kuzeyinde Saguramo Dağları'nın güney yamacı, doğusunda İgris Zageni Dağı'nın kuzeybatı bölümü ve güneyinde Trialeti Dağları uzanmaktadır. Şehir 502 km²'lik bir alanı kaplar ve 1.152 milyondan fazla nüfusa sahiptir. MS 5. yüzyılda İberya Kralı Vahtang Gorgasali tarafından kurulan şehir, o zamandan beri çeşitli Gürcü krallıklarının ve cumhuriyetlerinin başkenti olarak hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Putin</span> 2. Rusya devlet başkanı (1999–2008, 2012–görevde)

Vladimir Vladimiroviç Putin, Rusya Federasyonu'nun günümüzdeki devlet başkanı olan Rus politikacı ve eski istihbarat görevlisidir. Putin, 1999-2000 yılları arasında başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Başbakanlığı döneminde, iktidar partisi Birleşik Rusya'nın genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antisemitizm</span> Yahudi ulusuna, kültürüne ve dinine karşı duyulan düşmanlık, önyargı veya ayrımcılık

Antisemitizm (anti-semitizm), Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, ön yargı veya ayrımcılıktır. Bu tür pozisyonlara sahip bir kişiye antisemit denir. Antisemitizm bir ırkçılık olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes Soykırımı</span> Soykırım

Çerkes Soykırımı veya Tsitsekun, 19. yüzyılda, Çarlık Rusyası tarafından Çerkeslere gerçekleştirilen sistematik toplu katliam ve sürgün. Olaylardan Çerkeslerin %80-97'si, yaklaşık 1,5 milyon kişi, etkilenmiştir. Grigori Zass gibi Rus generaller Çerkes sivillerin toplu katliamını yücelttiler, bilimsel deneylerde kullanılmalarını savundular ve askerlerinin kadınlara tecavüz etmesine izin verdiler. Rus kuvvetlerinin hamile kadınların karınlarını deşmek gibi çeşitli yöntemler kullandığı bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">İldenizliler</span> Azerbaycanda Kurulmuş Bir Türk Atabeyliği

Eldenizler, ayrıca Eldegezler, İldenizliler veya Azerbaycan Atabeyleri [Azerice: Eldənizlər] - 1136-1225'te Azerbaycan'ı, Doğu Anadolu'yu, Kuzey Irak'ı, İran'ı ve Cibal'ı yöneten tarihi bir devlet. Hanedanlığın kuruluşu Kıpçak asıllı Şemseddin İldeniz ile bağlantılıdır. Böylece Arran'ı Sultan Mesud'dan ikta olarak alan Eldeniz, gücünü kısa sürede tüm Azerbaycan'a yaydı. Eldeniz, oğulluğu Arslanşah'ı 1160 yılında hükümdar yaptıktan sonra Irak Selçuklu Devleti'nde fiilen iktidarı ele geçirdi. Şemseddin İldeniz döneminde Azerbaycan atabeylerinin toprakları Arran, Azerbaycan, Şirvan, Cibal, Hemedan, Gilan, Mazenderan, İsfahan, Rey, Musul, Kirman, Fars, Huzistan, Ahlat, Erzurum ve Meraga topraklarını içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Revan Hanlığı</span> 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren Türk hanlığıdır. Kökeni Türk olan hanlığın bayrağında elinde kılıç tutan bir aslan sembolü vardır.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan tarihi</span> Azerbaycanın tarihi

Azerbaycan, Avrasya'nın Kafkasya bölgesinde bir ülke. Doğuda Hazar Denizi, kuzeyde Rusya'nın Dağıstan bölgesi, kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan ve Türkiye ve güneyde İran ile sınırlıdır. Azerbaycan Cumhuriyet'nin yaklaşık 10 milyona yaklaşan nüfusunu bir Türk etnik grubu olan Azerbaycanlılar ve çeşitli diğer etnik gruplar oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Çiloğlu</span> Türk yazar

Fahrettin Çiloğlu, Türkiye'ye göç etmiş Gürcü bir aileden gelen yazardır. İki dilde yazan yazar, Gürcüce yazar adı olarak önce ფარნა ჭილაძე, sonra ფარნა-ბექა ჩილაშვილი ve bazı Türkçe çevirilerde Parna-Beka Çiladze ile Parna-Beka Çilaşvili adlarını kullanmıştır. Tanrı'nın Sıcak Eli adı öykü kitabında Parna-Beka Çiladze adını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Miheil Cavahişvili</span>

Miheil Cavahişvili , Gürcü yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gürcüleri</span>

Türkiye Gürcüleri, etnik Gürcü olan veya soyundan gelen Türkiye vatandaşları ve sakinlerini ifade eder. Bu topluluk iki farklı gruptan oluşur. Artvin ve Ardahan Gürcüleri bölgenin yerlileri iken Türkiye'nin diğer bölgelerinde yaşayan Gürcüler ise, Osmanlı sınırları içindeki Gürcü topraklarının 19. yüzyılda Rusların eline geçmesi üzerine, bu bölgeden gerçekleşen göçlerle ortaya çıkmıştır. Bu ikinci grup içinde Müslüman ve Katolik Gürcüler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ikonoklazmı</span> Bizans İmparatorluğunda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönem

Bizans ikonoklazmı, Bizans İmparatorluğu'nda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönemdir. Grekçe bir terim olan ikonoklazm, "tasvir kırıcılık" anlamına gelmekle beraber kültürel değer taşıyan çeşitli maddi ögelerin siyasi ya da dinî sebeplerle bilinçli olarak imha edilmesini tanımlamaktadır. Bu düşünceye sahip olan insanlara ikonoklast, karşıtlarına ise ikonolatrai denmekteydi. İki farklı dönem hâlinde cereyan eden Bizans ikonoklazmının ilk devresi III. Leon'un 726 yılında Halki Kapısı üzerinde bulunan İsa heykelini indirmesi ile başlayıp 787'de İkinci İznik Konsili'nin ikonoklazmı lanetlemesi ile son bulurken ikinci devre ise 814'te V. Leon tarafından yine Halki İsası'nın yerinden indirilmesi ile başlayarak 843'te yine bir konsilin ikonoklazm karşıtı kararları ile sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.