İçeriğe atla

Lakota

Lakota şu anlamlara gelebilir:

Kızılderililer

Yer

ABD:

  • Lakota, Iowa
  • Lakota, Kuzey Dakota, Nelson County'nin merkezi
  • Lakota Local School District (anlam ayrımı), Ohio'da iki okul bölgesi
  • Lakota Cumhuriyeti (Lakotah),

Fildişi Sahili:

  • Lakota, Côte d'Ivoire, Fildişi Sahili'nde bir şehir

Diğer

  • Lakota (band), an alternative rock band
  • Lavolta Lakota, a post-punk band
  • UH-72 Lakota, an American military helicopter
  • Lakota (club), a Bristol nightclub
  • Gregor Lakota, a Lemko saint, beatified 27 June 2001

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kızılderilileri</span>

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Siyular</span> Kızılderili kabilesi

Siyular ya da Siular, Kuzey Amerika'da önceleri Superior Gölü çevresinde yaşayan, Kızılderili kabilesi. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Avrupalı sömürgecilerle yaptıkları savaşlar sonucunda yenildiler ve Minnesota ile Dakota'ya sürüldüler. 19. yüzyıl ortalarında toplama kamplarına yerleştirildiler. 1876 yılında ayaklanarak bağımsızlık ve özgürlük savaşını yeniden başlattılar. Liderleri Oturan Boğa öldürüldü. 1890 yılında da ABD güçlerinin düzenlediği büyük bir katliamla direnişleri kırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Lakotalar</span>

Lakotalar ya da Lakota Siyuları veya Tetonlar, Titanlar, Batı Dakotaları, ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde yaşayan ve dilleri Batı Siyu dillerinin Dakota dilleri bölümüne giren Siyu Kızılderili halkı. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler.

<span class="mw-page-title-main">Güney Dakota</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Dakota, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ortabatı eyaletlerinden birisidir. Yüzölçümü 199.731 km², nüfusu 814.180'dir. Eyaletin batısında Black Hills doğusunda ise Badlands Ulusal Parkı yer alır. En büyük şehri Sioux Falls, başkenti ise Pierre'dir. Güney Dakota çok sayıda Kızılderili rezervasyonuna, özellikle de Lakotalara ev sahipliği yapar. Eyalet Alaska, Oklahoma, New Mexico'dan sonra en çok Kızılderili nüfusu barındıran dördüncü eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Lakota Cumhuriyeti</span>

Lakota Cumhuriyeti ya da Lakotah, Siyular tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nin Kuzey Dakota, Güney Dakota, Nebraska, Wyoming ve Montana eyaletlerinde Viyana Sözleşmesi'ne dayanılarak resmen tasarlanmış bir cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Little Bighorn Muharebesi</span>

Little Bighorn Muharebesi (25-26 Haziran 1876), Lakota Siyuları, Kuzey Şayenleri ve Arapaholardan oluşan birleşik Kızılderili birlikleriyle Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetlerine bağlı Yedinci Süvari Alayı arasında 25 ve 26 Haziran 1876 tarihinde Montana'nın doğusunda Little Bighorn Nehri kıyılarında yapılan ve Kızılderililerin kesin zaferiyle sonuçlanan muharebe.

John Grass ya da Charging Bear (1837-1918), Sihasapa Lakotalarından 1870'lerden 1890'lara kadar Siyu reisi.

Siyuca, Siuca ya da Siyu/Siu dili, ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde, daha az olarak kuzey Nebraska, güney Minnesota ve kuzeydoğu Montana eyaletlerinde ve Kanada'da Siyular tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Konuşanı 33.000 kişidir. ABD ve Kanada'da konuşanı en fazla olan Amerika yerli dilleri içinde Navahoca, Krice, Doğu Kanada İnuitçesi ve Ojibwe dillerinden sonra beşinci sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Oglala Lakotaları</span> Kızılderili kabilesi

Oglala Lakotaları ya da Oglala Siyuları, Oglalalar, Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Brulé Lakotaları (Sičháŋǧu) ile birlikte Güney Lakotaları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Brulé Lakotaları</span>

Brulé Lakotaları ya da Siçhangu Lakotaları, Bruleyler, Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Oglala Lakotaları ile birlikte Güney Lakotaları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Dakotalar</span>

Dakotalar ya da Dakota Siyuları, ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde, daha az olarak kuzey Nebraska, güney Minnesota eyaletlerinde ve Kanada'da yaşayan ve dilleri Batı Siyu dillerinin Dakota dilleri bölümüne giren Siyu Kızılderili halkı. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler.

<span class="mw-page-title-main">Hunkpapa Lakotaları</span>

Hunkpapa Lakotaları ya da Hunkpapalar, ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde ve Kanada'da yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Karaayak Lakotaları ile birlikte Kuzey Lakotaları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sihasapa Lakotaları</span>

Sihasapa Lakotaları ya da Karaayak Lakotaları, Sihasapalar, Karaayaklar, ABD'de Güney Dakota eyaletlerinde yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Hunkpapa Lakotaları ile birlikte Kuzey Lakotaları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">İtazipço Lakotaları</span>

İtazipço Lakotaları ya da Sans Arc Lakotaları, Yaysızlar, ABD'de Güney Dakota eyaletlerinde yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Mnikȟówožu ve Oóhenuŋpa lakotaları ile birlikte Merkezi Lakotalar adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Oohenunpa Lakotaları</span>

Oohenunpa Lakotaları ya da Oohenonpalar, İki-Tencereliler, ABD'de Güney Dakota eyaletlerinde yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Mnikȟówožu ve Itázipčho Lakotaları ile birlikte Merkezi Lakotalar adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Minikonju Lakotaları</span>

Minikonju Lakotaları ya da Minıkancular, ABD'de Güney Dakota eyaletlerinde yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Oóhenuŋpa ve Itázipčho lakotaları ile birlikte Merkezi Lakotalar adı altında toplanırlar. Günümüzde Cheyenne River Kızılderili Rezervasyonunda kapalı kalan Minikonjular, geçmişte Güney Dakota'nın Black Hills'den Platte Nehrine kadarki olan batısında yaşıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Hidatsalar</span> Kızılderili halkı

Hidatsalar ya da Minitariler, ABD'de Kuzey Dakota'da yaşayan ve dilleri Batı Siyu dillerinin Missouri Nehri Siyu dilleri bölümüne giren Kızılderili halkı. Anadillerini konuşabilen Hidatsaların sayısı 2000 sayımına göre 508 kişidir. Dilce en yakın akrabaları Apsalokelerdir (Crow). Mandanlar ve Arikaralar ile birlikte Üç Bağlı Kabile adı altında birlik oluştururlar. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler.

<span class="mw-page-title-main">Mandanlar</span>

Mandanlar, ABD'de Kuzey Dakota'da yaşayan ve dilleri Batı Siyu dillerinin tek başına Mandan Siyu dilleri bölümünü oluşturan Kızılderili halkı. Anadillerini konuşabilen Mandanların sayısı 1990'lardaki rakama göre 6.000'den daha azdır. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Dilce en yakın akrabaları Hidatsalar, Apsalokeler ve Siyulardır.

Ova Kızılderilileri ya da Ovalar Bölgesi Yerlileri veya Buffalo Yerlileri, Kuzey Amerika'nın ortasında Büyük Ovalar bölgesinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzeyde Subarktik Kızılderilileri, batıda Plato Kızılderilileri, Büyük Havza Kızılderilileri, güneybatıda Güneybatı Kızılderilileri, güneydoğuda Güneydoğu Kızılderilileri, doğuda ise Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür gruplarıyla çevrilidir. Algonkin dilleri, Siyu dilleri, Atabask dilleri gibi birbirinden oldukça farklı dilleri konuşsalar da aynı kültürde buluşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili savaşları</span> Kuzey Amerika yerlilerinin beyaz yerleşimciler tarafından boyunduruk altına alınması

Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.