İçeriğe atla

Lakap

Lakap, ayama[1] veya epitet; herhangi bir kimseye veya gruba (örneğin sülaleye) belirli bir özelliğinden dolayı başkaları tarafından verilmiş takma ad. Lakaplar bir kimsenin fiziksel bir özelliğine atfen verilmiş olabileceği (Uzun Hasan, Topal Osman) gibi yaptıkları işlere atfen de verilmiş olabilir (Büyük İskender, Fatih Sultan Mehmet). Lakaplar olumlu veya olumsuz anlamlar içerebilir.

Lakap sözcüğü Türkçeye Arapçadan geçmiştir.[2] Epitet ise Yunanca kökenlidir ve sözcüğün orijinali "atfetmek" anlamına gelir.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "ayama". Türk Lehçeleri Sözlükleri. 23 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "lakap." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 7 Ocak 2013
  3. ^ "epithet." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

İlgili Araştırma Makaleleri

Etimoloji veya kökenbilim, sözcüklerin köklerini, hangi dile ait olduklarını, ne zaman ortaya çıktıklarını, ilk olarak hangi kaynakta kayıt altına alındıklarını, ses ve anlam bakımından geçirdikleri dönüşümleri inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arkadaşlık</span>

Arkadaşlık, bir kişilerarası ilişkidir, birbirlerine karşı sevgi ve anlayış gösteren kimselerin kurduğu sosyal ve duygusal bağdır.

<span class="mw-page-title-main">Rota</span>

Rota, genellikle deniz ve hava taşıtları için kullanılan, taşıtın bir referans noktasına göre "izlemeye çalıştığı" düz hattı belirten bir kavram. Amerikan sistemini kullanan ülkelerde course, Britanya sistemini kullanan ülkelerde track olarak adlandırılır ve bu durum zaman zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Uluslararası standardizasyonu sağlamak amacıyla ICAO da, track sözcüğünün kullanımını tavsiye etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Paşa</span> Osmanlı sivil ve askeri bürokrasisinde rütbe ve unvan

Paşa, Osmanlı Devleti zamanında yüksek sivil memurlara ve albaydan üstün rütbede bulunan askerlere verilen unvan. Bunun yanında Osmanlı himayesindeki Mısır baş yöneticilerine de paşa unvanı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İskarpin</span>

İskarpin, genelde deri veya deriye benzer malzemeden yapılmış, kauçuk tabanlı, konçsuz, topuklu, klasik ayakkabı.

<span class="mw-page-title-main">Mühimmat</span>

Mühimmat; askerî terminolojide savaş için gerekli, demirbaş olmayan tüm yedek parça ve cephaneyi kapsayan bir terim. Cephane ise ateşli silahlardan atılmak üzere hazırlanmış her türlü patlayıcı veya delici malzemedir.

Travestilik ya da travestizm, genellikle cinsel haz almak amacıyla, karşı cinsin kıyafetlerini giymek. Travestilerin çoğunluğu erkektir.

Türkçedeki alıntı sözcüklerin değiştirilmesi, Atatürk'ün Türkleştirme politikasının bir parçasıdır. Osmanlı Türkçesi, Arapça ve Farsçadan birçok alıntı sözcüğe sahipti, aynı zamanda Fransızca, Yunanca ve İtalyanca gibi Avrupa dillerinden bulunan diğer alıntı sözcükler de resmî olarak Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından önerilen Türkçe karşılıkları ile değiştirildi. Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerin (alıntı) Türkçeleştirilmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Atatürk Devrimlerinin daha geniş çerçevesindeki kültürel reformların bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ünlü (dilbilim)</span>

Ünlü, sesli veya vokal; ses yolu görece açık durumda iken, ses tellerinin titreşmesi ile bir engele takılmadan oluşan; hecenin en küçük birimini oluşturan konuşma sesi. Ünsüz veya sessiz karşıtıdır. Ünlülük kavramı harflerden ziyade "sesleri" tanımlar zira bir harf kimi sözcüklerde ünlü, kimi sözcüklerde ise ünsüz bir sesi simgeleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzen</span>

Kuzen veya böle, bir kimsenin ebeveynlerinin kardeşlerinin evlatlarından her biri. Kız kuzenler için kullanılan kuzin sözcüğü günümüzde yavaş yavaş kullanımdan kalkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ceset</span> Ölü bir insanın bedeni

Ceset veya naaş, ölü bir insanın bedeni. Aynı anlama gelen kadavra sözcüğü genelde tıbbî anlamda kullanılır. Cenaze töreni için hazırlanmış cesede cenaze denir.

<span class="mw-page-title-main">Üniforma</span> Bir grup insan tarafından giyilen benzer giysiler

Üniforma; meslekî, kurumsal ya da sanatsal nedenlerle giyilen tek tip kıyafet. Bazen forma olarak kısaltılır ve özellikle sporcu ve öğrenci üniformalarını tanımlamakta kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Piyes</span> sahnede ya da mikrofonda oynanmak üzere yazılmış yapıt

Piyes, temsil ya da oyun; okunmaktan ziyade genellikle sahnelenmek üzere yazılmış, karakterler arasındaki diyaloglardan ve tasvirlerden oluşan tiyatro eseri. Bu eserin sahnelenmiş hâline de aynı adlar verilir. Bernard Shaw gibi bazı drama yazarları eserlerini yazarken, okunması veya sahnelenmesi arasında pek fazla tercih yapmamışlardır; yani okuyucunun da izleyici kadar zevk alabileceği eserler yazmaya gayret etmişlerdir.

Sivil, uluslararası hukukta herhangi bir ülkenin silahlı kuvvetlerine veya diğer silahlı gruplara mensup olmayan kişi. Siviller herhangi bir muharebede silahlı çatışmaya girmeyen kişilerdir ve hakları ve güvenlikleri kısmen çeşitli uluslararası antlaşmalarca güvence altına alınmıştır. Sivil sözcüğü zaman zaman çeşitli meslek gruplarınca, o meslek grubunda olmayan kimseleri tanımlamak amacıyla metaforik olarak da kullanılır.

Dayı, annenin erkek kardeşi. Anneden yaşça küçük veya büyük olabilir. Bir kişi herhangi bir dayısının yeğenidir. Dayı sözcüğü, aynı zamanda, bazı yörelerde bir kimsenin akrabalık bağı olmayan, kendisinden yaşça oldukça büyük erkeklere hitap ederken kullandığı bir hitap ve saygı sözüdür.

Teyze, annenin kız kardeşi. Anneden yaşça küçük veya büyük olabilir. Bir kişi herhangi bir teyzesinin yeğenidir. Teyze sözcüğü bazı yörelerde bir kimsenin akrabalık bağı olmayan, kendisinden yaşça oldukça büyük kadınlara hitap ederken kullandığı bir hitap ve saygı sözüdür.

Mahrem, İslâm'da evlenilmesi haram olan kişi. Mahrem sözcüğü Arapça haram (yasaklanmış) kökünden gelir. Mahrem olmayan kimselere nâmahrem denir. Nâmahrem sözcüğü Türkçede yabancı, el anlamında da kullanılır.

Yalancı eşdeğerler, farklı dillerde yazım veya söyleniş bakımından aynı olan ya da birbirine çok benzeyen; ancak anlamları tamamen veya kısmen farklı olan sözcüklerdir. Örneğin magazin sözcüğü Türkçede başlıca "sosyete haberleri" anlamında kullanılırken İngilizce magazine sözcüğü şarjör ve dergi anlamlarında kullanılır. Benzer şekilde İngilizce asparagus sözcüğü "kuşkonmaz" anlamına gelirken Türkçe asparagas sözcüğü "yalan, uydurma" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Koruma</span>

Koruma veya fedai, bir kimseyi herhangi bir tehdide karşı, yakın mesafeden korumakla görevlendirilmiş özel eğitimli kişi. Korumalar, korunacak kişi tarafından kiralanmış sivil kişiler olabileceği gibi; polis, asker gibi güvenlik güçleri mensubu da olabilirler. Aslen refakatçi anlamına gelen eskort sözcüğü de zaman zaman -özellikle güvenlik güçlerinden oluşmuş koruma timlerini- belirtmek için kullanılır. Modern Türkçede muhafız sözcüğü ise daha çok bir devlet büyüğünü veya tesisi korumak üzere tahsis edilmiş askerî birlikler için, çoğunlukla birliğin türü ile birlikte kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Evlat</span> herhangi bir kimsenin dünyaya getirdiği veya bakımını üstlenerek ebeveynlik yaptığı kimse.

Evlat, herhangi bir kimsenin dünyaya getirdiği veya bakımını üstlenerek ebeveynlik yaptığı kimse. Türkçeye Arapçadan geçen sözcük Arapçada çoğul anlamda olmakla birlikte Türkçede tekil olarak kullanılır.