İçeriğe atla

Lagman (yemek)

Tokyo'da bir Uygur lokantasında servis edilmiş lagman
Taşkent'te Özbek lagmanı (Özbekçede lagʻmon)

Lagman (Kazakçaлағман, lağman; Özbekçelagʻmon; Uygurcaلەغمەن, leġmen, ләғмән; Kırgızcaлагман, lagman), çekilmiş erişte, et ve sebzeden oluşan bir Orta Asya yemeğidir.[1][2][3][4] Çin'de lātiáozi[5] (Çince (basitleştirilmiş): 拉条子; Çince (geleneksel): 拉條子) veya bànmiàn (Çince (basitleştirilmiş): 拌面; Çince (geleneksel): 拌麵) olarak bilinir.

ÖzTürkçede L ile başlayan kelimelerin olmaması nedeniyle "lagman" kelimesinin en büyük ihtimalle Çince lamian'den türemek üzere yabancı kökenli bir alıntı kelime olduğu düşünülmektedir.[5] Buna rağmen, lagmanın tadı ve hazırlama şekli Uygurlara özgüdür.[5][6][7][8]

Lagman, yerel Uygur ve Dungan[9] azınlıklarının bir ulusal yemeği olarak kabul edildiği Kazakistan ve Kırgızistan'da pek popülerdir.[10] Özbekistan'da da tüketilir,[11][12] ve Kırım Tatarları, kendi mutfaklarındaki lagmanı Özbek kültüründen uyarlamışlardır.[13]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Laghman ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Nate Tate; Mary Kate Tate (20 Eylül 2011). Feeding the Dragon: A Culinary Travelogue Through China with Recipes. Andrews McMeel Publishing. ss. 241-. ISBN 978-1-4494-0848-0. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  2. ^ Lonely Planet; Daniel McCrohan; David Eimer (1 Mart 2015). Lonely Planet Beijing. Lonely Planet Publications. ss. -. ISBN 978-1-74360-526-4. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  3. ^ Beyond the Great Wall: Recipes and Travels in the Other China. Artisan. 2008. ss. 135-. ISBN 978-1-57965-301-9. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  4. ^ Rachel Harris (23 Aralık 2004). Singing the Village: Music, Memory and Ritual Among the Sibe of Xinjiang. OUP/British Academy. ss. 45-. ISBN 978-0-19-726297-9. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  5. ^ a b c Ildikó Bellér-Hann (2007). Situating the Uyghurs Between China and Central Asia. Ashgate Publishing, Ltd. ss. 192-193. ISBN 978-0-7546-7041-4. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  6. ^ Inner Asia. The White Horse Press for the Mongolia and Inner Asia Studies Unit at the University of Cambridge. 2000. s. 235. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  7. ^ Q. Edward Wang (26 Ocak 2015). Chopsticks: A Cultural and Culinary History. Cambridge University Press. ss. 55-. ISBN 978-1-316-19436-2. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  8. ^ Andrea Lynn (30 Eylül 2014). Queens: A Culinary Passport: Exploring Ethnic Cuisine in New York City's Most Diverse Borough. St. Martin's Press. ss. -. ISBN 978-1-4668-5755-1. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  9. ^ Trilling, David (20 Nisan 2010). "Kyrgyzstan Eats: A Dungan Feast in Naryn". 26 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020 – EurasiaNet vasıtasıyla. 
  10. ^ MiMi Aye (26 Haziran 2014). Noodle!: 100 Amazing Authentic Recipes. A&C Black. ss. 83-. ISBN 978-1-4729-1061-5. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  11. ^ "Recipe Laghman in Uzbek. Text in Russian". 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  12. ^ Jen Lin-Liu (25 Temmuz 2013). On the Noodle Road: From Beijing to Rome, with Love and Pasta. Penguin Publishing Group. ss. -. ISBN 978-1-101-61619-2. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  13. ^ G. R. Mack and A. Surina (2005). Food culture in Russia and Central Asia. Greenwood Publishing Group. s. 12. ISBN 978-0-313-32773-5. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Salarca</span> Salar halkı tarafından konuşulan türk dili

Salarca, çoğunlukla Çin'in Çinghay ve Kansu eyaletlerinde yaşayan Salar halkı tarafından konuşulan bir Türk dilidir. Türk dillerinin Oğuz kolunun doğu parçasıdır, diğer Oğuz dilleri çoğunlukla Batı ve Orta Asya'da konuşulmaktadır. Salarlar yaklaşık 105.000 kişidir, yaklaşık 70.000'i (2002) Salar dilini ana dil olarak konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Piçan İlçesi</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin batısında, Turfan İline bağlı bir İlçe

Piçan İlçesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin batısında, Turfan İli'ne bağlı bir İlçedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Caffè corretto</span>

Caffè corretto İtalyanca telaffuz: [kafˈfɛ kkorˈrɛtto], şat espresso ile genellikle grappa, bazen sambuca ya da brendi likörün az miktarda karıştırılması ile hazırlanan İtalyan içeceği. İtalya dışında "espresso corretto" adıyla da bilinmektedir. Tercih edilen likör türüne göre "un caffè corretto alla grappa," "[…] corretto alla sambuca" ya da "[…] corretto al cognac" şeklinde sipariş verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Dunganlar</span>

Dungan, Orta Asya'nın eski Sovyetler Birliği devletlerinde yaşayan Çin kökenli Müslüman bir halka ilişkin kullanılan bir terimdir. Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan Türki halklar da bu etnik grubun üyelerini "Dungan"/"Tunggan" olarak bilirler. Ancak hem Çin hem de eski Sovyetler Birliği'nde yaşayan bu etnik grubun üyeleri kendilerini Hui olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Borç çorbası</span> çorba

Borç çorbası veya borş çorbası, Doğu Avrupa'da yaygın olan, Ukrayna mutfağından bir çorba.

<span class="mw-page-title-main">Çin İslam mutfağı</span>

Çin İslam mutfağı, Hui halkının yanı sıra Çin'deki Donşianlar, Salarlar ve Bao'anlar ile Orta Asya'daki Dunganlar gibi diğer Müslüman halklarının mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Seferi</span>

Kuzey Seferi, 1926-1928 yılları arasında Çan Kay Şek önderliğindeki Kuomintang'ın kuzeydeki Beiyang Hükûmeti ve savaş ağalarına karşı düzenlediği harekâttır.

Kazakistan'daki Uygurlar, öncelikle İslam'ı uygulayan bir Türk etnik grubudur. 1999 nüfus sayımına göre, Uygurlar ülkenin yedinci en büyük etnik grubunu oluşturuyor.

<span class="mw-page-title-main">Uygur mutfağı</span>

Uygur mutfağı, Sincan dışında da tüketilen Uygur halkının yemekleri bütünüdür. Ağırlıklı olarak kullanılan malzemeler arasında kavrulmuş koyun eti, kebaplar ve pirinç bulunur. Müslüman nüfus nedeniyle, yiyecekler ağırlıklı olarak helaldir.

<span class="mw-page-title-main">Lamian</span>

Lamian, Çin mutfağında bir erişte türüdür. Çin İslam mutfağında büyük bir yer kaplar.

<i>Salpicon</i> Latin Amerika mutfağından bir yemek

Salpicon veya salpicón, sos, sıvı ile doğranmış veya kıyılmış bir veya daha fazla bileşen içeren bir yemektir. Fransız, İspanyol, Orta Amerika ve daha geniş olarak Latin Amerika mutfağında farklı türleri bulunmaktadır. Salpicon bazen doldurma olarak kullanılır. Diğer mutfakların alışılagelmiş tuzlu türlerinin aksine, Kolombiya'da salpicon tatlı ve soğuk bir içeceği ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Puntas</span>

Puntas, Meksika mutfağının geleneksel bir yemeğidir. Kurutulmuş kırmızı biber veya taze biber, ince doğranmış soğan, sarımsak ve çeşitli Meksika sosları ile baharatlar eşliğinde pişirilmiş küçük et parçalarından oluşur. Başlangıçta puntas de filete olarak şerit şeklinde kesilmiş sığır eti ile yapılmakta olan yemekte daha sonra farklı et türleri de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sabit Damolla</span>

Sabit Damolla Abdülbeki, Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin başbakanı ve Doğu Türkistan bağımsızlık hareketi lideri olan Uygur siyasetçi. Damolla, Jin Shuren'in Sincan eyalet hükûmetine karşı Kumul İsyanı'na ve daha sonra cumhurbaşkanı Hoca Niyaz'a karşı isyana önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Buğra</span>

Abdullah Buğra, Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin emiri olan Uygur siyasetçi. Mehmet Emin Buğra'nın kardeşi ve Nur Ahmetcan Buğra'nın ağabeyidir. 1934 Kaşgar Muharebesi'nde Çin Müslüman 36. Tümeni'ne karşı Uygur ve Kırgız kuvvetlerine komuta etti. Huiler, Çin Cumhuriyeti hükûmetine sadıktılar ve Nur Ahmetcan Buğra'nın da katıldığı Kızıl Katliamı'nın intikamını almak için Türk Müslüman Uygurları ve Kırgızları ezmek istediler. Ayrıca kendisini koruyan Afgan korumaları vardı. Nisan 1934'te Yarkent'te Ma Zhancang komutasındaki Çinli Müslüman birlikler tarafından öldürüldü ve birliklerinin tamamı imha edildi. Abdullah'ın cesedi asla bulunamadı, bu da daha sonra kaderi hakkında spekülasyonlara yol açtı.

İli İsyanı veya Üç İl Devrimi, 1944-1949 yılları arasında Sincan'da Kuomintang yönetimine karşı çıkan Sovyet destekli bir isyandı. İsyan sırasında isyancılar 1944'te İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti Geçici Hükûmeti'ni kurdular.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi tarihi</span>

Sincan tarihsel olarak farklı tarihsel isimlere sahip iki ana coğrafi, tarihsel ve etnik olarak farklı bölgeden oluşuyordu: Tanrı Dağları'nın kuzeyindeki Çungarya; ve günümüzde çoğunlukla Uygurların yaşadığı Tanrı Dağları'nın güneyindeki Tarım Havzası. Her iki bölge de Dungan Ayaklanması'ndan (1862-1877) sonra Çin Çing hanedanı tarafından yeniden ele geçirildiğinde, 1884'te "yeni sınır" anlamına gelen Sincan olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Huncerap Geçidi</span>

Huncerap Geçidi, Pakistan'ın kuzey sınırında ve Çin'in güneybatı sınırında Sincan Uygur Özerk Bölgesi arasında bulunan bir dağ geçididir. Geçit, stratejik bir konumda Karakurum Dağları'nda 4.693 metre yükseklikte yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kavap</span>

Kavap, şiş üzerinde kavrulmuş küçük et parçalarından oluşan bir yemektir. Kavap başlangıçta Doğu Türkistan'da ortaya çıkmış olup daha sonra Çin'in geri kalanına popüler bir sokak yemeği olarak yayılmıştır. Uygur ve Çin İslam mutfağının bir ürünüdür.