İçeriğe atla

Lady Windermere'in Yelpazesi

Lady Windermere'in Yelpazesi
YazarOscar Wilde
Dilİngilizce
TürOyun

Özet

Lady Windermere'in Yelpazesi, Oscar Wilde tarafından yazılan ve ilk olarak 1892'de Londra'da sahnelenen dört perdelik bir oyundur. Viktorya dönemi İngiltere'sinde geçen eser, ahlaki değerler, toplumsal beklentiler ve kişisel kimlik arasındaki çatışmayı ele alır. Genç bir kadın olan Lady Windermere, kocası Lord Windermere'ın başka bir kadınla ilişkisi olduğundan şüphelenir ve bu durum onu derin bir ahlaki ve duygusal krize sürükler.

Konu

Oyun, Lady Windermere'ın kocasının sadakatini sorgulaması ve kimlik, ahlak üzerine içsel bir yolculuğa çıkması ile ilerler. Hikâye boyunca, Bayan Erlynne'in aslında Lady Windermere'ın annesi olduğu ve geçmişte yaşadığı bir skandal nedeniyle toplumdan dışlandığı açığa çıkar.

Temalar

Oscar Wilde, Lady Windermere'in Yelpazesinde toplumsal normlar ve bireysel arzular arasındaki çelişkiyi, karakterlerin kişisel gelişimleri ve karşılaştıkları ahlaki ikilemler üzerinden inceler. Eser, Wilde'ın zekâsı, dil ustalığı ve sosyal münafıklığı, kişisel fedakarlığı ve aile bağlarının önemini sorgulayan derin temaları ile bilinir.

Stil ve Eleştiri

Wilde'ın karakteristik mizah anlayışı ve ironisi, eserin keskin diyalogları ve dramatik yapısıyla birleşerek, oyunun edebi ve tiyatro repertuarlarında klasik bir yapıt olmasını sağlamıştır. Lady Windermere'in Yelpazesi, Wilde'ın topluma yönelik eleştirilerini ve insan doğasına dair gözlemlerini içeren zengin bir metin olarak kabul edilir.

Kaynaklar

  • Ellmann, Richard (1987), Oscar Wilde and the Theatre of the 1890s, Cambridge University Press 
  • Wilde, Oscar (2001), The Complete Works of Oscar Wilde, HarperPerennial, ISBN 978-0-06-095645-3 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım) 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jane Wilde</span>

Jane Francesca Agnes, Lady Wilde "Speranza" takma adıyla da yazan, İrlandalı şair, çevirmen, İrlanda halk masallarının derleyicisi ve ulusal hareket destekçisi. 12 Kasım 1851'de evlendiği Sir William Wilde'dan üç çocuğu oldu: William 'Willie' Charles Kingsbury Wilde (1852-1899), Oscar Wilde (1854-1900) ve Isola Francesca Emily Wilde (1857-1867).

Etik veya ahlak felsefesi, doğru davranışlarda bulunmak, iyi bir insan olmak ve insani değerler hakkında düşünme pratiğidir. Etik sözcüğü Yunanca "kişilik, karakter" anlamına gelen "ethos" sözcüğünden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Émile Durkheim</span> Fransız toplum bilimci (1858 – 1917)

Émile Durkheim, Fransız sosyolog, sosyolojinin kurucularından sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Voltaire</span> Fransız yazar, tarihçi ve filozof

François Marie Arouet ya da Voltaire takma adıyla tanınan Fransız yazar ve filozof. Fransız Aydınlanması'nın en önemli filozoflarının başına gelir hatta Aydınlanma hareketinin babası sayılabilir. Zamanının toplumsal, dinî, politik ve kültürel konularını radikal bir biçimde eleştirmiştir.

<i>Femme fatale</i>

Femme fatale, cazibesiyle sevgililerini tuzağa düşüren ve genellikle onları tehlikeye atan, ölümcül tuzaklara sürükleyen, gizemli, güzel ve baştan çıkarıcı bir kadın tiplemesidir. Edebiyat ve sanatın bir arketipidir. Kurbanını büyüleme, baştan çıkarma ve hipnotize etme yeteneği, en eski hikâyelerde doğaüstü olarak görülüyordu; bu nedenle, femme fatale bugün hala genellikle bir büyücü, baştan çıkarıcı, cadıya benzer bir güce sahip, erkekler üzerinde güç sahibi olarak tanımlanmaktadır. Femme fatale'ler tipik olarak kötüdür ya da en azından ahlaki açıdan belirsizdir ve her zaman bir gizem ve tedirginlik duygusuyla ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">George Bernard Shaw</span> Yazar

George Bernard Shaw, İrlandalı yazardır. Oyun yazarı olarak ünlenen yazar, altmıştan fazla oyuna imza atmıştır. Hem 1925'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü hem de 1938'de Pygmalion ile Oscar'ı alarak, bu iki ödülü de alabilen ilk insan olmuştur. Sosyalizm ve kadın haklarının koyu bir savunucusu olmuştur. Shaw, vejetaryen olmasının yanında ayrıca içki ve sigaradan da hayatı boyunca kaçınmıştır. Ayrıca resmi eğitime de karşı çıkmıştır. Shaw, 94 yaşına geldiği 1950'de, ağaç budarken merdivenden düştükten sonra oluşan yaralarının iyileşmemesi sonucunda olaydan birkaç gün sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">C. Wright Mills</span> Amerikalı toplumbilimci (1916 – 1962)

C. Wright Mills, Amerikalı sosyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Otto Preminger</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist (1905 – 1986)

Otto Ludwig Preminger, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">D. H. Lawrence</span> İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarı (1885–1930)

David Herbert Richards Lawrence, İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aubrey Beardsley</span> İtalyan ressam ve illustratör (1872-1898)

Aubrey Vincent Beardsley, daha çok erotik illüstrasyonları ile tanınan, sonraki sanatçılar üzerinde etkili olmuş İngiliz illüstratör ve yazar.

Değerlerin değişmesi kavramı; geleneksel ve bireysel norm ve değerlerin dönüşüm evresini anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Hardy</span>

Thomas Hardy, İngiliz yazar ve şair.

Anomi, suç ve suçluluk konularında araştırmalar üzerine kurulmuş bir teori olup toplumun bireylerinin az kültürel ve ahlaki rehberlik almasını tarif eder. Toplumun bireyle olan sosyal bağının kopması tanımıdır. Örnek olarak haksız yönetim sonucunda sosyal kimliğin bireysel düzeye inerek ufak parçalara indirgenmesi ve bireyin toplum değerlerine karşı gelmesi verilebilir.

<i>Lord Arthur Savilein Suçu ve Öbür Öyküler</i>

Lord Arthur Savile'nin Suçu ve Öbür Öyküler, Oscar Wilde tarafından 1891'de yayınlanan yer yer komik, gizemli hikâyelerden oluşan derlemedir. Kitapta Lord Arthur Savile'nin Suçu , Canterville Hortlağı , Sırrı Olmayan Sfenks ve Mesel Milyoner isimli dört hikâye yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">John Leslie Mackie</span> Avustralyalı filozof (1917 – 1981)

John Leslie Mackie Avustralyalı bir filozoftur. Din felsefesine, metafizik ve dil felsefesine önemli katkılar sağladı ve belki de en çok meta-etik konusundaki görüşleriyle, özellikle de ahlaki şüpheciliği savunmasıyla tanınıyordur. Altı kitap yazmıştır. En çok bilinen Etik: Doğru ve Yanlış İcat Etmek (1977); kitap, cesurca "Nesnel değer yoktur" ifadesini kullanarak başlamaktadır. Kitap, etik keşfedilmek yerine icat edilmelidir tartışması üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet sosyolojisi</span> sosyolojinin alt dalı

Toplumsal cinsiyet sosyolojisi, kadın ve erkek arasındaki farkılılıkların kültürel ve toplumsal olarak nasıl kurulduğunu, kadın ve erkeğin sosyal yapı içindeki durumlarını, kadınlık ve erkeklik kimliğinin oluşum sürecini inceleyen sosyoloji alt dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ciddi Olmanın Önemi</span>

Ciddi Olmanın Önemi, Ciddi İnsanlar İçin Önemsiz Bir Komedi, Oscar Wilde'ın bir tiyatro oyunudur. İlk olarak 14 Şubat 1895'te Londra'daki St James's Theatre'da sahnelenen bu eser, baş kahramanların külfetli sosyal yükümlülüklerden kaçmak için hayali kişilikleri korudukları komedidir. Geç Viktorya dönemi Londra'sının sosyal gelenekleri içinde işleyen oyunun ana temaları kurumları evlilik kadar ciddi ele alırken kullandığı önemsizlik ve bunun sonucunda Viktorya döneminin hicvidir. Bazı çağdaş eleştiriler oyunun mizahını ve Wilde'ın sanatsal kariyerinin zirvesini överken diğerleri oyunun sosyal mesaj eksikliği konusunda yermektedir. Yüksek komedisi ve esprili diyaloğu The Importance of Being Earnest eserinin Wilde'ın en kalıcı popüler oyunu olmasına yardımcı olmuştur.

<i>Sosyalizm ve İnsan Ruhu</i> Oscar Wildeın 1891de yayımladığı sosyalizmin insan ruhuna etkilerini anlattığı makale

Sosyalizm ve İnsan Ruhu ya da Sosyalizm Altında İnsanın Ruhu, Oscar Wilde'ın liberter sosyalist bir dünya görüşünü açıkladığı ve bir hayırseverlik eleştirisi yaptığı 1891 tarihli makalesidir. Bu kitap, Wilde'ın Peter Kropotkin'in eserlerini okumasının ardından anarşist felsefeye geçişinin ürünü olarak görülür.

Padova Düşesi, Oscar Wilde tarafından yazılan beş perdelik bir trajedidir.