İçeriğe atla

Lacertidae

Lacertidae
Yaşadığı dönem aralığı: 55-0 myö
Wasatchian-Günümüz 
Lacerta agilis
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Squamata
Alt takım:Autarchoglossa
Familya:Lacertidae
Oppel, 1811
Tip tür
Lacerta agilis
Alt gruplar
Metne bakınız.
Phoenicolacerta troodica
Lacertidae terminolojisi ve pulları

Lacertidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir sürüngen familyasıdır.[1] Lacertidler genelde kertenkele olarak anılırlar. Avrupa, Afrika ve Asya'ya özgüdür.

Özellikler

Lacertidae küçük veya orta boy sürüngenleri içerir. En büyük canlı türü olan Gallotia stehlini 46 cm'ye ulaşsa ve bazı soyu tükenmiş formlar daha da büyük olsa da, çoğu tür kuyruk hariç 9 cm'den daha kısadır. Öncelikle böcekçillerdir.[2]

Lacertidae, ince gövdeleri ve uzun kuyrukları ile birbirlerine benzese de aynı tür içinde bile çok çeşitli desen ve renklere sahiptir. Pulları, genellikle osteodermlere sahip olan kafada büyüktür, arkada küçük ve granüler ve altta dikdörtgendir. Çoğu tür cinsel olarak dimorfiktir, erkekler ve dişiler farklı desenlere sahiptir.[2]

Kafkasya'daki en az sekiz tür partenogenetiktir.[3][4]

Sınıflandırma

En son kapsamlı filogenetik düğümlü ağaç, Baeckens ve diğerleri tarafından 2015 yılında oluşturulmuştur.[5]

Taksonomi

Lacertidae familyasına bağlı cinsler (2022):

  1. Acanthodactylus - Fitzinger in Wiegmann, 1834
  2. Adolfus - Sternfeld, 1912
  3. Algyroides - Bibron and Bory de Saint-Vincent, 1833
  4. Anatololacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  5. Apathya - Méhely, 1907
  6. Archaeolacerta - Mertens, 1921
  7. Atlantolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  8. Australolacerta - Arnold, 1989
  9. Congolacerta - Greenbaum, Villaneuva, Kusamba, Aristote and Branch, 2011
  10. Dalmatolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  11. Darevskia - Arribas, 1997
  12. Dinarolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  13. Eremias - Fitzinger, 1834
  14. Gallotia - Boulenger, 1916
  15. Gastropholis - Fischer, 1886
  16. Heliobolus - Fitzinger, 1843
  17. Hellenolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  18. Holaspis - Gray, 1863
  19. Iberolacerta - Arribas, 1997
  20. Ichnotropis - Peters, 1854
  21. Iranolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  22. Lacerta - Linnaeus, 1758
  23. Latastia - Bedriaga, 1884
  24. Meroles - Gray, 1838
  25. Mesalina - Gray, 1838
  26. Nucras - Gray, 1838
  27. Omanosaura - Lutz, Bischoff and Mayer, 1986
  28. Ophisops - Ménétriés, 1832
  29. Parvilacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  30. Pedioplanis - Fitzinger, 1843
  31. Philochortus - Matschie, 1893
  32. Phoenicolacerta - Arnold, Arribas and Carranza, 2007
  33. Podarcis - Wagler, 1830
  34. Poromera - Boulenger, 1887
  35. Psammodromus - Fitzinger, 1826
  36. Pseuderemias - Boettger, 1883
  37. Scelarcis - Fitzinger, 1843
  38. Takydromus - Daudin, 1802
  39. Teira - Gray, 1838
  40. Timon - Tschudi, 1836
  41. Tropidosaura - Fitzinger, 1826
  42. Vhembelacerta - Edwards, Herrel, Vanhooydonck, Measey, Tolley and Branch, 2013
  43. Zootoca - Wagler, 1830

Evrim

Lacertidae'nin, soyu tükenmiş Eolacertidae ile kardeş gruplarının yanı sıra bölgede bulunan en eski fosilleri nedeniyle Avrupa kökenli olduklarından şüphelenilmektedir.[6] Lacertidae'ye atfedilebilecek en eski fosiller, Fransa ve Belçika'nın Paleosen'inden bilinmektedir, ancak en eski kesin lacertidae, Paris Havzasında Fransa'nın Mutigny'nin erken Eoseninden (İpresian) bilinmektedir.[7] Lacertidler, erken Oligosen'de Asya'ya dağıldı.[8] Afrika'nın kolonizasyonunun zamanlaması Eosenden Miyosen'e kadar belirsizdir.[9]

Dağılım ve habitat

Avrupa ve Akdeniz'deki lacertidae türleri esas olarak orman ve çalılık habitatlarında yaşar.[2] Asya'nın otlak ve çöl habitatlarında bunların yerini Eremias ve Ophisops türleri alır. Afrika türleri genellikle kayalık, kurak alanlarda yaşar. Holaspis cinsine bağlı türler arboreal lacertidae olarak bulunan az sayıdaki türlerdendir. Holaspis guentheri ve Holaspis laevis, geniş kuyruklarını ve düzleştirilmiş gövdelerini bir aerfoil olarak kullanan planörlerdir.[10]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "ITIS". 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  2. ^ a b c Encyclopedia of Reptiles and Amphibians. San Diego: Academic Press. 1998. ss. 163-165. ISBN 978-0-12-178560-4. 
  3. ^ Darevskii IS. 1967. Rock lizards of the Caucasus: systematics, ecology and phylogenesis of the polymorphic groups of Caucasian rock lizards of the subgenus Archaeolacerta. Nauka: Leningrad [in Russian: English translation published by the Indian National Scientific Documentation Centre, New Delhi, 1978].
  4. ^ Tarkhnishvili DN (2012) Evolutionary History, Habitats, Diversification, and Speciation in Caucasian Rock Lizards. In: Advances in Zoology Research, Volume 2 (ed. Jenkins OP), Nova Science Publishers, Hauppauge (NY), p.79-120
  5. ^ Baeckens (January 2015). "Chemical signalling in lizards: an interspecific comparison of femoral pore numbers in Lacertidae". Biological Journal of the Linnean Society. 114: 44-57. doi:10.1111/bij.12414. 
  6. ^ Čerňanský (24 Mayıs 2017). "Eolacertidae: a new extinct clade of lizards from the Palaeogene; with comments on the origin of the dominant European reptile group – Lacertidae". Historical Biology. 30 (7): 994-1014. doi:10.1080/08912963.2017.1327530. ISSN 0891-2963. 
  7. ^ Čerňanský (2 Ocak 2020). "Dawn of Lacertids (Squamata, Lacertidae): New Finds from the Upper Paleocene and the Lower Eocene". Journal of Vertebrate Paleontology (İngilizce). 40 (1): e1768539. doi:10.1080/02724634.2020.1768539. ISSN 0272-4634. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  8. ^ Čerňanský (12 Aralık 2019). "The Oligocene and Miocene fossil lizards (Reptilia, Squamata) of Central Mongolia". Geodiversitas. 41 (1): 811. doi:10.5252/geodiversitas2019v41a24. ISSN 1280-9659. 
  9. ^ Tamar (October 2016). "Out of Africa: Phylogeny and biogeography of the widespread genus Acanthodactylus (Reptilia: Lacertidae)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 103: 6-18. doi:10.1016/j.ympev.2016.07.003. ISSN 1055-7903. 
  10. ^ Zug, George R. (2001). Herpetology : an introductory biology of amphibians and reptiles. 2nd ed. Laurie J. Vitt, Janalee P. Caldwell. San Diego, Calif.: Academic Press. ISBN 0-12-782622-X. OCLC 47145828. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atmacagiller</span> kuş familyası

Accipitridae veya Atmacagiller, Accipitriformes takımına bağlı yırtıcılardan oluşan bir kuş familyasıdır. Avladıkları orta boy memeliler ve çeşitli böcekler ile beslenirler. Bazıları leşle ve birkaçı meyvelerle de beslenebilir. Tüm kıtalara ve bazıları okyanus ada gruplarına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kertenkele</span> parafiletik sürüngen grubu

Kertenkeleler veya kelerler (Lacertilia), çoğu okyanus ada zincirinin yanı sıra Antarktika hariç tüm kıtalarda yaşayan 6.000'den fazla türü olan, yaygın bir pullu sürüngen grubudur. Grup, yılanları ve Amphisbaenia'yı kapsamadığı için parafiletiktir; bazı kelerler, bu iki dışlanan grupla diğer kelerlerden daha yakından ilişkilidir. Kelerlerin boyutları, birkaç santimetre uzunluğundaki bukalemun ve gekolardan 3 metre uzunluğundaki Komodo ejderine kadar değişir.

<i>Moloch horridus</i> Avustralyadaki sıcak çöllerde yaşayan bir Agamid kenterkele türü

Moloch horridus, Moloch cinsine bağlı bir hayvan türüdür.

<i>Toxicofera</i>

Toxicofera, yaklaşık 4600 squamata (pullular) türünü temsil eden hipotetik soydur. Bütün zehirli sürüngen türlerini ve birçok zehirsiz türü kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pullular</span> sürüngen takımı

Pullular, sürüngenler (Reptilia) sınıfınının keler ve yılanlar ile Amphisbaenia'dan oluşan, en büyük takımı. Derilerinin boynuzsu pullarla kaplı olmasıyla ayrıt edilirler. Hepsinde deri değişimi vardır. Pullar periyodik olarak bütün ya da parça parça (kelerlerde) değiştirilir. Dilleri genelde çataldır. Yılanlar ve bazı kelerler bacaksız olup, üye körelmesi genel bir eğilimdir. Kloakları enine yarık, erkeklerin çiftleşme organları çift olup hemipenis adını alır. Çoğu yumurtalarken, bazıları canlı doğurur.

<span class="mw-page-title-main">Gekkota</span> Sürüngen infra takımı

Gekkota, Antarktika hariç, her kıtada bulunan ve geniş bir dağılıma sahip, küçük ve çoğunlukla etçil keler infra takımıdır. Dünyanın her yerinde sıcak iklimlerde bulunur. Grup üyelerinin boyları 16 ile 60 cm arasında değişir.

<span class="mw-page-title-main">Kara kurbağasıgiller</span>

Bufonidae veya Kara kurbağasıgiller, Anura takımına bağlı güneybatı Avustralya hariç bütün dünyada yayılım gösteren kurbağa familyasıdır. Boyları 2–20 cm arasında değişir. Ayak parmakları arasındaki yüzme zarları yarım haldedir. Çenelerde diş bulunmaz. Presakral omur sayısı 5-8 arasında değişir. Ergin safhada esas olarak taşlar ve kütükler altında gizlenen gececil ve karacıl türlerdir.

<i>Aspidoscelis</i>

Aspidoscelis, Teiidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Bu cinsin sınıflandırması T.W. Reeder et al. tarafından 2002 yılında yayımlanmıştır. Daha önceden Cnemidophorus cinsinde sınıflandırılan türlerin çoğu iki grup arasındaki ayırt edici özellikler nedeniyle artık Aspidoscelis cinsinde sınıflandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki sürüngenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Türkiye'deki sürüngenleri listelemektedir.

<i>Lacerta strigata</i>

Lacerta strigata, Lacerta cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Türkiye ve iran'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Lepidosauria</span> kertenkeleler, yılanlar ve tuataralar

Lepidosauria, üst üste binen pullara sahip sürüngenlerdir. Üst takımda, Squamata (pullular) ve Rhynchocephalia takımları bulunur. Monofiletik bir gruptur ve bu nedenle ortak bir atadan gelen tüm torunları barındırır. Squamata, yılanları, kertenkeleleri ve Amphisbaenia'yı içerir. Rhynchocephalia 220-100 milyon yıl önce yaygın ve çeşitli bir gruptu; bununla birlikte, şimdi sadece Yeni Zelanda'ya özgü tek bir tuatara türünü içeren Sphenodon cinsi ile temsil edilmektedir. Lepidosauria, Aves (kuşlar) ve Crocodilia'yı (timsahlar) içeren Archosauria'nın kardeş taksonudur. Kertenkeleler ve yılanlar, lepidozorların tür bakımından en zengin grubudur ve toplamda 9.000'den fazla tür içerir. Kertenkeleler, tuataralar ve yılanlar arasında birçok göze çarpan ayırt edici morfolojik farklılıklar vardır.

<i>Valentin kertenkelesi</i>

Darevskia valentini veya Valentin kertenkelesi, Darevskia cinsine bağlı bir sürüngen türüdür. Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'ya endemiktir. Tanımlanmış üç alttürü vardır. Toplam vücut uzunluğu 23 santimetredir.

<span class="mw-page-title-main">Lacertoidea</span> sürüngen üst familyası

Lacertoidea, Lacertidae, Teiidae, Gymnophthalmidae ve Amphisbaenia'yı içeren bir pullu sürüngen grubudur. Moleküler filogenetik çalışmalardan elde edilen bulgu, kertenkeleler ile bir klad içinde yuvalanmış olan oyulmuş Amphisbaenia'nın, Vidal ve Hedges'in (2005) grup için ortak morfolojik karakterlere dayalı yeni bir isim önermesine yol açtı, Laterata, "kiremitin varlığına atıfta bulunarak Amphisbaenia'da halkaları oluşturan ve ayrıca Lacertiformata ve Teiformata'da ventral olarak bulunan pullar gibi".

<span class="mw-page-title-main">Leptodactylidae</span>

Leptodactylidae Kretase devrinde melez türlere dayandığı sanılan geniş bir kurbağa familyasıdır. Dünyanın birçok yerinde kara ve su canlısı olarak varlığını sürdürmektedir.

<i>Varanus</i> büyük kertenkele

Varanus, Varanidae familyasına bağlı bir sürüngen cinsidir. Afrika, Asya ve Okyanusya'ya özgüdür ve Amerika'da istilacı türler olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Varanidae</span> kertenkele familyası

Varanidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir kertenkele familyasıdır. Etçil ve meyvecildir. Mevcut Varanus cinsini ve bir dizi soyu tükenmiş cinsi içerir. Yaşayan en yakın akrabaları, anguid ve helodermatid kertenkelelerdir.

<i>Lacerta</i> sürüngen cinsi

Lacerta, Lacertidae familyasına bağlı bir kertenkele cinsidir.

Loxopholis ferreirai, Leptothecatae cinsine bağlı bir hayvan türüdür.

<i>Lacerta viridis</i>

Lacerta viridis, Lacerta cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. Avrupa'nın çoğu bölgelerinde Slovenya ve batı Avusturya'dan Karadeniz kıyılarından Ukrayna'ya ve Türkiye'ye kadar görülür.

<i>Asaccus</i>

Asaccus, Phyllodactylidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.