İçeriğe atla

Laboratuvar

Michael Faraday, 19. yüzyıl fizikçi ve kimyager, kendi laboratuvarında çalışırken.
Köln Üniversitesi'nde bir biyokimya laboratuvarı
Mikrobiyolojik araştırmalarda kullanılan kanlı agar besiyerleri

Laboratuvar (halk dilinde lab), laboratuvar araştırması, bilimsel veya teknolojik araştırmaların, deneylerin ve ölçümlerin kontrollü koşullarda gerçekleştirilmesini sağlayan tesistir. Laboratuvarlarda bilimsel veya teknolojik araştırmalar, deney ve ölçümler, hammadde ürünlerin kalite kontrolü yapılır . Laboratuvar çalışanına laborant denir.

Laboratuvar hizmetleri çeşitli ortamlarda verilmektedir: doktor muayenehaneleri, klinikler, hastaneler, bölgesel ve ulusal başvuru merkezleri.[1]

Genel bakış

Laboratuvarların organizasyonu ve içeriği, bünyesinde çalışan uzmanların farklı gereksinimlerine göre belirlenir.[2] Bir fizik laboratuvarında bir parçacık hızlandırıcı veya vakum odası bulunabilirken, metalurji laboratuvarında döküm veya rafine etmek için metaller veya mukavemetlerini test etmek için aparatlar bulunabilir.[3] Kimyager veya biyolog ıslak laboratuvar kullanabilirken, psikoloğun laboratuvarında tek yönlü aynalar ve davranışları gözlemlemek için gizli kameralar olan bir oda olabilir. Bilgisayar bilimcilerince yaygın kullanılanlar gibi bazı laboratuvarlarda bilgisayarlar (bazen süper bilgisayarlar) simülasyonlar veya veriler için analiz yapar. Diğer alanlardaki bilim adamları, başka laboratuvar türlerini de kullanırlar. Mühendisler teknolojik cihazları tasarlamak, inşa etmek ve test etmek için laboratuvarları da kullanır.[4]

Bilimsel laboratuvarlar okullarda ve üniversitelerde, hastane ve kliniklerde, fabrika ve endüstride, devletde veya askeri tesislerde ve hatta gemilerde ve uzay aracında araştırma odası ve öğrenme alanları olarak bulunabilir.[5]

Laboratuvar, Brecon İlçe Kız Okulu

Laboratuvar terimi ayrıca, bilimsel amaç gütmeyen ama içerdiği alet, edevat ve çalışma yöntemleri bakımından bir bilim laboratuvarına çok benzeyen tesisler için de kullanılmaktadır. Örnek olarak aşağıdaki laboratuvarları sayılabilir:

  • Mekanik test laboratuvarı
  • Film laboratuvarı veya fotoğraf laboratuvarı
  • Laboratuvar kalite kontrolü
  • Dil laboratuvarı
  • Suç laboratuvarı
  • Endüstriyel laboratuvar
  • Halk sağlığı laboratuvarı
  • Bilgisayar laboratuvarı
  • Tıbbi laboratuvar veya medikal laboratuvarlar
  • Temiz oda
  • Kimya laboratuvarları
  • Yangın test laboratuvarları

Laboratuvar alanları günümüzde birçok sektöre girmiştir. Sağlık, besin ve kullanılan birçok maddede testler yapılmaktadır.[6]

Teknikler

Laboratuvar teknikleri, kimya, biyoloji, fizik gibi doğa bilimlerinde bir deney yapmak için kullanılan, tümü bilimsel yöntemi izleyen prosedürler dizisidir.[7] Bazıları laboratuvar kapkacakları, elektrikli cihazlara kadar karmaşık laboratuvar ekipmanlarının kullanımını içerirken diğerleri daha özel veya pahalı sarf malzemeleri gerektirir.[8]

Ekipman ve malzemeler

Isıtıcılar ve Kurutucular
  • Alkol yakıcı
  • Bunsen brülörü
  • Desikatör
  • Isıtma örtüsü
  • Sıcak plaka
  • Sıcak hava fırını
  • Meker–Fisher brülörü
  • Teclu brülör
  • Laboratuvar su banyosu
  • Vakumlu kuru kutu
Karıştırıcılar ve çalkalayıcılar
  • Kemostat
  • Homojenizatör
  • Sıvı düdük
  • Manyetik karıştırıcı
  • Havan ve tokmak
  • Laboratuvar çalkalayıcı
  • Statik mikser
  • Karıştırma çubuğu
  • Vorteks karıştırıcı
  • Yıkama şişesi
Kepçeler ve tutucular
  • Beher kelepçesi
  • Kelepçe tutucu
  • Tripod
  • Büret kelepçesi
  • Uzatma kelepçesi
  • Şişe kelepçesi
  • Huni desteği
  • Demir halka
  • Sıkıştırma kelepçesi
  • İmbik standı
  • Vidalı kelepçe
  • Test tüpü tutucusu
  • Tüp askısı
  • Tel gazlı bez
  • Laboratuvar kurutma askısı
Konteynerler ve depolama
Diğerleri
Laboratuvar kapkacakları
  • Dean-Stark aparatı
  • Soxhlet ekstraktörü
  • Kipp aygıtı
  • Winchester şişesi
  • Kondenser
  • Soğuk parmak
  • Liebig yoğunlaştırıcı
  • Buharlaşan çanak
  • Petri kabı
  • Siraküza yemeği
  • Laboratuvar kabı
  • Şişe
  • Büchner
  • Vakum (Dewar)
  • Erlen
  • Fernbach şişesi
  • Fleaker
  • Floransa şişesi
  • İmbik
  • Yuvarlak tabanlı şişe
  • Schlenk şişesi
  • Hacimsel matara
  • Büchner hunisi
  • Büchner hunisi
  • Bırakma hunisi
  • Ayırıcı huni
  • Büret
  • Konik ölçü
  • Küvet
  • Gözlük
  • Eudiometer
  • Mezür
  • Ostwald viskozimetresi
  • Pipet
  • Cam tüp
  • Kurutma
  • Cragie tüpü
  • NMR tüpü
  • Thiele tüpü
  • Dedikeni tüpü
  • Deney şişesi
  • Çan kavanozu
  • Gaz şırıngası
  • Flakon

Güvenlik

Birçok laboratuvarda tehlikeler mevcuttur. Laboratuvar güvenliği önemli bir haldir. Laboratuvar tehlikeleri arasında zehirler; bulaşıcı ajanlar; yanıcı, patlayıcı veya radyoaktif maddeler; hareketli makineler; aşırı sıcaklıklar; lazerler, güçlü manyetik alanlar veya yüksek voltaj yer alabilir.[9] Bu tehlikelerden kaçınmak için kişisel koruyucu ekipman, laboratuvar önlüğü, yüz koruyucu maske, respiratör, kauçuk önlük, aside dayanıklı eldivenler, eldiven kutusu, tıbbi eldivenler, nitril eldivenler, güvenlik gözlükleri, koruma gözlükleri kullanılmalıdır.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Laboratory Structure and Function". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Teknoloji</span> mal veya hizmetlerin üretiminde veya buna yönelik amaçların gerçekleştirilmesinde kullanılan beceriler, yöntemler, işlemler, tekniklerin derlenmesi veya bilimsel araştırmalardır

Teknoloji ya da uygulayım bilimi, İnsanlığın, içinde bulunduğu koşullarla başetmedeki yetersizliğini gidermek üzere faydalanabileciği malzeme, alet, araç ve yöntemlerin; bulunması, geliştirilmesi ve üretilmesi süreçlerine verilen ad dır.

<span class="mw-page-title-main">Mutfak</span> yemek yapılan yer (oda)

Mutfak ya da ocaklık, yemek hazırlamak için kullanılan alandır. Modern mutfak tipik olarak; set üstü ocak, fırın, mikrodalga fırın gibi pişirme aletlerine sahiptir. Bulaşık yıkamak gibi işleri yapabilmek için bir evyesi vardır. Modern mutfaklarda genellikle bulaşık makinesi de bulunur. Yemek depolamak için kullanılan kiler, mutfak dolabı ya da buzdolabı gibi ekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Ticaret Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Ticaret Üniversitesi İstanbul Ticaret Odası Eğitim ve Sosyal Hizmetler Vakfı tarafından 2001 yılında kurulan bir vakıf üniversitesidir. İstanbul’da 2 kampüste eğitim ve öğretim hizmeti veren İstanbul Ticaret Üniversitesi, İTO’nun yoğun desteğine sahiptir. 6 Fakülte 24 bölüm, 4 Enstitü 65 Lisansüstü programı ile İstanbul’un en merkezi noktalarında konumlanmış bir şehir üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Biyoenformatik</span> büyük, karmaşık biyolojik veri setlerinin hesaplamalı analizi

Biyobilişim veya Biyoenformatik, biyolojinin çeşitli dalları, ancak özellikle moleküler biyoloji ile bilgisayar teknolojisini ve bununla ilişkili veri işleme aygıtlarını bünyesinde barındıran bilimsel disiplin. Bir diğer tanımla, karmaşık biyolojik verilerin derlenmesi ve analiz edilmesi bilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Meyve suyu</span>

Meyve suyu veya sebze suyu, doğal olarak meyve ve sebze dokusunda bulunan sıvıdır. Meyve suları, ısı veya çözücü kullanılmadan, taze meyvelerin ezilmesi veya sıkıştırılması ile hazırlanılır. Örneğin, portakal suyu portakal meyvesinin özütüdür. Suyu almak için meyve sıkacağı ve meyve presi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">William Crookes</span>

William Crookes, İngiliz fizikçi ve kimyacı, metapsişik araştırmacı, İngiliz Psişik Araştırma Derneği başkanlarından, spiritüalisttir.

İTÜ Makina Fakültesi bugünkü adını 1944 yılında almıştır. Gümüşsuyu yerleşkesinde yer alır. Bünyesinde makina mühendisliği lisans programını, ısı akışkan, katı cisim mekaniği, Konstrüksiyon, makine dinamiği, titreşim ve akustik, malzeme ve imalat, otomotiv ve sistem dinamiği ve kontrol yüksek lisans programlarını bulundurur.

Bölüm, Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni Kampüsü içinde yer alan kendi bölüm binasındaki derslik ve laboratuvarları ile her yıl 600 civarında lisans öğrencisine hizmet vermektedir. Her yıl 85-100 arasında öğrenci alınan bölümde 6 profesör, 6 doçent, 12 yardımcı doçent, 1 öğretim görevlisi ve bir uzman bulunmaktadır. Ayrıca 20 araştırma görevlisi de eğitim-öğretimin değişik kademelerinde yardımcı elemanlar olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Etidyum bromür</span>

Etidyum bromür moleküler biyoloji laboratuvarlarında nükleik asitleri flüoresan işaretlemekte kullanılan bir enterkalasyon ajanıdır. Bu molekül morötesi ışığa maruz kalınca turuncu renkte ışınır, DNA'ya bağlı olması halinde ışığın seviyesi 20-kat daha fazla olur. Jel elektroforezi gibi laboratuvar tekniklerinde DNA görüntülenmesinde etidyum bromürün bu özelliğinden yararlanılır. Bu bileşik, Homidium adı altında, veterinerler tarafından 1950'lerden beri büyükbaş hayvanlarda tripanozomosis tedavisinde kullanılmıştır. Etidyum bromürün kuvvetli bir mutajendir. Bundan dolayı kanserojen ve teratojen olduğu tahmin edilmektedir ama dikkatli bir şekilde test edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mars Bilim Laboratuvarı</span>

Mars Bilim Laboratuvarı, NASA'nın Curiosity isimli keşif robotunu Mars'a indirmek amacıyla fırlatılan robotik uzay sondası görevi. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Tüp bebek</span> Tüp bebek işlemi

Tüp bebek ya da bilimsel ismiyle in vitro fertilizasyon (IVF), bir yumurtanın sperm tarafından, vücut dışında suni olarak döllenmesi sürecidir. IVF, kısırlık tedavisinde diğer yardımlı üreme yöntemleri başarısız olduğunda kullanılan önemli bir tedavi yöntemidir. IVF işlemi, bir kadının yumurtlama sürecini izlemek, yumurtayı yumurtalıklardan almak ve laboratuvar ortamında sperm ile dölleyerek döllenmiş yumurtanın (zigot) daha sonra hastanın rahmine başarılı bir gebelik oluşturulması amacıyla tekrar aktarılması şeklinde özetlenebilir. Bir kadının doğal döngüsünün ovum (yumurta) toplamak için izlenmesine "doğal siklus IVF" denir. İlk başarılı doğan "tüp bebek" olan Louise Brown, 1978 yılında doğmuştur. Louise Brown, doğal siklus IVF sonucu olarak doğmuştur. Fizyolog Robert G. Edwards, 2010 yılında bu tedaviyi geliştirdiği için Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Su roketi</span>

Su roketi tepki kütlesi olarak su kullanılan bir model roket türüdür. Basınçlı kap—roketin motoru— olarak genellikle plastik bir meşrubat şişesi kullanılır. Su basınçlı bir gazla genellikle basınçlı hava kullanılarak dışarıya doğru atılır. Su roketi Newton'un üçüncü hareket yasasına iyi bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Research</span> Microsoftun araştırma bölümü

Microsoft Research Microsoft'un araştırma bölümüdür. 1991'de, akademik, hükûmet ve endüstri araştırmacılarıyla birlikte teknolojik yenilik yoluyla en son teknolojiyi ilerletmek ve zor dünya problemlerini çözmek amacıyla kuruldu. Microsoft Research ekibi, Turing Ödülü sahibi, Fields madalyası kazanan, MacArthur Fellows ödülü ve Dijkstra ödülü sahibi olmak üzere 1.000'in üzerinde bilgisayar bilimcisi, fizikçi, mühendis ve matematikçiyi çalıştırmaktadır. Microsoft Research, Barselona Süper Bilgisayar Merkezi, INRIA, Carnegie Mellon Üniversitesi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Sao Paulo Araştırma Vakfı (FAPESP), Sosyal NUI ve diğerleri için Microsoft Araştırma Merkezi'ndeki akademik kurumlarla çok yıllı işbirlikçi ortak araştırmalara yatırım yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi cihaz</span> Teşhis ve tedavi amaçlı tasarlanan cihaz, materyal, yazılım...

Tıbbi cihaz, üreticisi tarafından özellikle teşhis veya terapötik amaçlı kullanılmak üzere tasarlanan ve doğru uygulanması için gerekli olan yazılım da dahil olmak üzere, tek başına veya kombinasyon halinde kullanılan herhangi bir cihaz, alet, implant, tıbbi yazılım, materyal veya başka bir üründür. Farklı tıp dallarında tıbbi aletler kimyasal madde ve ilaçlar ile hastalarda tanı, ilk yardım, anamnez, fizik muayene, tedavi, aşılama, cerrahi, tıbbi test, tıbbi görüntüleme, tıbbi prosedürler yapılmasında uygulanır. Tıbbi cihazlar hastane, ambulans, açık alanda kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Erlen</span> laboratuvar ekipmanı

Erlenmeyer flask olarak da bilinen erlen veya titrasyon şişesi, silindirik boyuna, konik bir gövdeye ve düz bir tabana sahip bir laboratuvar ekipmanı. Adını 1860'ta bulan Alman kimyager Emil Erlenmeyer'den (1825-1909) almıştır.

Dean-Stark aparatı, Dean-Stark alıcısı, damıtma tuzağı ya da Dean-Stark Başı sentetik kimyada, reaktörden su toplama amacıyla kullanılan bir cam laboratuvar malzemesidir. Geri akışlı yoğunlaştırıcı ve kesikli reaktör ile birlikte, geri akış sıcaklığında kimyasal reaksiyon meydana gelirken suyun sürekli çekilmesi ile kullanılır. Amerikan kimyagerler Ernest Woodward Dean (1888-1959) ve David Dewey Stark (1893-1979) 1920 yılında petrol içindeki su miktarını tespit etme amacıyla icat etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bira şişesi</span>

Bira şişesi, bira için bir kap olarak tasarlanmış bir şişedir. Bu tür tasarımlar boyut ve şekil bakımından büyük ölçüde değişir. Cam genellikle ışıktan, özellikle ultraviyole kaynaklı bozulmayı azaltmak için kahverengi veya yeşildir. En yaygın olanları cam şişedir, ancak plastik şişe de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan deneyleri</span> insan-dışı hayvanlar üzerinde yapılan deneysel ve bilimsel çalışmalar

Hayvan deneyleri, insan dışındaki hayvan türleri üzerinde bilimsel amaçlarla gerçekleştirilen prosedürlerdir. Bu bilimsel amaçların başlıcaları:

Knowledge Üniversitesi, 2009 yılında kurulmuş özel bir üniversitedir. Üniversite, Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı tarafından lisanslanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi laboratuvar</span> Laboratuvar türü

Tıbbi laboratuvar ve klinik laboratuvar, bir laboratuvar türüdür. Bir hastanın sağlığı hakkında bilgi edinmek için klinik örnekler üzerinde tıbbi testler yapılır. Klinik tıp laboratuvarlarında, uygulamalı bilimler ve tıbbi araştırmalar uygulanır. Mobil laboratuvar türü de bulunur. Tıbbi laboratuvarlarda, tıbbi laboratuvar bilim adamı, tıbbi laboratuvar asistanı, biyomedikal bilim insanı, flebotomi uzmanı, laborant ve doktorlar çalışabilir. Klinik laboratuvarlar kamu, özel, bağımsız türlerde mevcuttur.