Labioplasti

Labioplasti, genital bölgede yer alan iç dudakların küçültülmesi, estetik yönden yapılan bir müdahaledir.

Labioplasti, iç dudak estetiği, küçük dudak estetiği, labio minora estetiği, labio minora küçültme ameliyatı gibi isimlerle anılır. Türkiye'de Genital Bölge Estetiği operasyonları Vajina estetiği adı ile de anılmaktadır. Labium Latincede ‘Dudak’, Labia ‘Dudaklar’ anlamındadır. –Plasti de estetik ameliyat anlamında kullanılmaktadır. İç dudak estetik ameliyatları İngilizcede labiaplasty, labia minora reduction, labial reduction ve Fransızcada Nymphoplastie gibi isimlerle anılır. Kozmetik jinekoloji alanı içinde yer alan cerrahi ve cerrahi dışı uygulamaları içerir. Labioplasti terimi aslında dıştaki büyük dudakların estetiği için de kullanılmaktaysa da bu tür operasyonlar iç dudak estetiğine göre çok daha az sıklıkta yapılmaktadır. O yüzden labioplasti kelimesi genellikle iç dudak estetiği ile özdeşleşmiştir. Labioplasti tüm genital estetik operasyonları içerisinde en sık yapılanıdır. Daha estetik bir dış görünüm için genelde Klitoris tümsekciği estetiği (Klitoral hudoplasti) ile birlikte aynı seansta yapılmaktadır.

Kadın üreme organları içinde yer alan dış genital bölgeye Vulva ismi verilir. Vulva iç kısımda yer alan küçük dudaklar, dışta yer alan büyük dudaklar, klitoris tümsekciği (klitoral tümsekcik), idrar deliği ve iç dudakla kızlık zarı arasında yer alan ‘vestibulum’ kısımlarından oluşur. İç (küçük) dudakların (labia minora) üzeri tüylerle kaplı değildir. Temel görevi vulvada pek çok bölgede yer alan yağ ve ter bezlerini barındırmaktır. Normalden daha uzun, kabarık, kıvrıntılı ve esmerleşmiş görünümü bazı kişiler tarafından özellikle estetik yönden sorunlar oluşturabilir.

İç dudaklar yaş, gebelik, doğumlar, cinsel ilişki, sık mastürbasyon, özellikle genital mantar enfeksiyonları veya alerjik cilt reaksiyonlarına bağlı kaşıntı gibi durumlara bağlı olarak sarkabilir, uzayabilir. Polikistik over sendromu gibi hormonal sorunlara bağlı olarak da esmerleşebilir. Nikotin bağımlılığı ve genetik problemlere dayalı olarak da kolajen bağ dokusu zayıflığı da iç dudak sarkmasına neden olabilmektedir. Yine de çoğunlukla hiçbir bilinen nedeni yoktur ve sorun doğuştan gelmektedir, özellikle ergenlik döneminde hormonların etkisiyle labial büyüme hızlanmaktadır. Tek yumurta ikizlerinde iç dudakların birbirinin aynı uzunlukta olması ailesel geçiş ve genetik yapının önemini yansıtmaktadır.^[1]

Kadınlarda labia büyüklüğü, şekli ve yapısı oldukça farklılıklar gösterir.^[2] Bu konudaki en güzel örnek Londra'da yer alan Vajina Müzesi içindeki plastik kabartmalardan oluşan değişik anatomideki vajina görüntüleridir. Diğer taraftan pek çok kadın kendi vajinası hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı gibi, neyin normal neyin normal dışı olduğu konusunda da fikir sahibi değildir. Labiumların normalden iri, büyük ve uzun olmasına Labial Hipertrofi adı verilir. Labium büyüklüğü, iç dudakların en dıştaki kenar kısmından taban kısmına kadarki uzunluğun ölücümü ile saptanmaktadır. Bu uzunluk 4 cm üzerinde ise ileri düzeyde labial hipertrofiden bahsedilir. 2–4 cm arası ‘orta hipertrofi’, 2 cm altı normal olarak kabul edilir. Ancak labioplasti operasyonlarında önemli olan iç dudakların uzunluğundan çok, mevcut genital yapının hasta üzerindeki etkileridir. Kişi tarafından bir memnuniyetsizlik durumu varsa ve bu durum cinsel veya psikolojik olarak yaşam kalitesini etkiliyorsa bu bir vajina estetiği operasyonu için gerekçedir.

Bir labiumun diğerinden daha büyük olması durumudur. Labial asimetri pek çok kadın için estetik olarak oldukça itici bulunmaktadır. Hatta cinsel ilişkide uyarılma ile birlikte labiumun büyüklüğü 2-3 katına kadar çıkabilir.^[3] Labial asimetri yapısal olabileceği gibi genital piercing gibi mekanik nedenlere bağlı olarak da gelişebilir. Genelde büyük olan dudak kısmının klitoris tümseğine kadar devam eden üst kısmında da deri fazlalıkları mevcuttur.

İç dudakların aşırı uzaması ve sarkması genç kız ve kadınlarda en fazla estetik kaygılara neden olmaktadır. İç dudak sarkmasına bağlı ortaya çıkabilecek diğer sorunlar:

• Sıkı, dar pantolon, tayt giyememe, sürtünmeye bağlı sıkıntılar
• İdrar yaparken zorlanma, ıkınmak zorunda kalma
• Bikini, mayo giyerken beliren kabarıklığa bağlı gelişen psikolojik ve sosyal problemler
• Cinsel ilişki sırasında partnere karşı utanma, öz güven eksikliği, vücut imajı ile ilgili sorunlar
• Sık mantar enfeksiyonları geçirme
• Sık terleme ve kokuya bağlı ortaya çıkan hijyenik sorunlar

İç dudak estetik operasyonları (labia minora estetiği) en sıklıkla genital bölgeye fiziksel yönden daha estetik ve daha güzel bir görünüm kazandırmak amacıyla yapılmaktadır. Cinsel, hijyenik, psikolojik ve sosyal yararları bulunmaktadır.

Labioplasti ameliyatları ‘Kozmetik jinekoloji’ ilgi alanındadır. Türkiye'de ve tüm dünyada bu konuda tecrübeli jinekolog ve plastik cerrah hekimlerin sayısı beklenilen düzeyde değildir. O yüzden bu alanda eğitim almış ve tecrübe sahibi hekimlere ulaşmak önemlidir. Labioplasti ameliyatlarının kanama, enfeksiyon, doku içi kanama (hematom), abse, dikişlerin açılması, skar (nedbe) dokusu gelişimi, irritasyonu, sinir hasarına bağlı olarak his kayıpları, klitoris ucunun açık kalmasına bağlı aşırı duyarlılık ve ameliyat sonrası istenmeyen görünüm oluşması gibi riskleri mevcuttur. Deneyimli ellerde bu tür riskler son derece minimal, hasta memnuniyet düzeyi de oldukça fazladır.

Labioplasti elektrocerrahi ve lazer gibi modalitelerin gelişmesi nedeniyle daha rahat bir şekilde yapılmaktadır. Vajina temelde 2 adet anatomik doku tarafından korunmaktadır. İlk doku labium majuslar(2 adet) olup, ikinci doku 2 adet labim minuslardır.Labium majus ve minusların neden olduğu yardımcı kapanma mekanizması ile vajina içerisine atmosferik havanın girmesi engellenir. Dolayısı ile hassas olan vajina mukozasının kurumasının önüne geçilir. Ayrıca atmosferik havada bulunan fazla oksijenin vajinal mikrobiyotanın dengesini bozarak tedrici laktobasil kaybı gelişmesi, az faydalı laktobasil hakimiyetinin artması, aerobik patojen mikroorganizmaların vajinayı domine etmesi engellenir. Ek olarak bu 4 lü kombine anatomik yapı deniz ve havuz gibi sosyal aktivitelerde bazik ve steril olmayan suyun vajina içerisine girmesini engellemektedir. İşte yapılacak labioplastinin, fazla miktarda yapılması, vajinanın dış etmenler ile direkt temas etmesi durumunda önlenemez kronik jinekolojik enfeksiyonlar başlayacaktır. Bundan dolayı labioplasti gibi kadın sağlığını derinden etkileyecek bir cerrahi müdahale esnasında dikkatli davranılmalı ve aşırı labial doku eksizyonundan kaçınılmalıdır.

Labioplasti ameliyatı olmayı düşünen hastaların pek çoğu iç dudaklarının olabildiğince küçük olmasını arzu ederler. Kendi terminolojide Barbie konsepti olarak adlandırılan bu görünüm en çok arzulanan şeklidir. Bu görünümü elde edebilmek için çoğu zaman iç dudaklarla birlikte klitoris üzeri cilt katlantıları da alınır, yani labioplastiye 'klitoral hudoplasti' operasyonu da eklenir. Labioplasti operasyonlarındaki amaç bacaklar kapalıyken iç dudakların dış dudakların dışına sarkmaması ve düz bir hat şeklinde venüs yarığı adı verilen dikey çizginin oluşmasıdır. Hastaların bir kısmı ise daha çok labioplastide doğal görünüm taraftarıdır. Bu durumda iç dudakların yalnızca kenar kısımları alınarak bir düzeltme yapılmaktadır. Labioplasti operasyonları, Türkiye'de ve tüm dünyada her yıl oldukça hızlı bir artış eğilimindedir. İnternetin hızla yaygınlaşması, sosyal medya kullanımının artışı, genel anti-aging tedavilerinin artması ve insanların hayat kalite beklentilerinin yükselmesi en sık sebepler arasındadır.

Labioplasti operasyonunda farklı ameliyat teknikleri uygulanabilmektedir. Hiçbir yöntemin diğerine göre bilimsel yönden bir avantajı ispatlanmamıştır. Ameliyat tekniği kişinin dokusunun durumuna ve ameliyatı uygulayacak cerrahın tecrübesine göre belirlenmektedir.

• Parsiyel rezeksiyon

Fazlalıkların kesilerek çıkartılması en sık kullanılan tekniktir. ‘Tıraşlama’ tekniğidir. Operasyon sırasında yapılan kesi için bisturi, makas veya lazer kullanılabilir. Uygun şekilde yapıldığında son derece güzel sonuçlar verir.

• V plasti: V şeklinde labial doku çıkarılmasıdır. Kama eksizyon olarak da bilinir.
• Alt rezeksiyon ile üst pedikul fleb oluşturulması. Doku nekrozu riski vardır.
• Deepitelizasyon tekniği: Lazer veya bisturi kullanılarak labium üzerindeki epitel (deri) dokusunun çıkartılması şeklindedir. Amaç sinir ve damarların korunmasını sağlamaktır. Skar oluşum riski vardır.

Kenar çıkarma yöntemi daha çok iç dudaklarda düzensizlik ve sarkma olduğu hallerde yapılır. Çıkıntılı kenar alınarak kalan doku onarılır.

Kama çıkarma yöntemi daha çok iç dudakların tamamında büyüme olan kadınlara uygulanır. İç dudaktaki büyüme tek ya da çift taraflı olabilir. Kama çıkarma tekniğinde iç dudaklardan üçgen şeklinde bir doku parçası alınır. Üçgenin tabanı dış kısma uyar. Açıkta kalan kenar uçları birbirine dikilerek iç dudak küçülmüş olur.

Bazı kadınlarda iç dudaklar düzensiz, sarkık ve büyük olur. Böyle durumlarda kama ve kenar çıkarma teknikleri birlikte kombine olarak uygulanabilir.

Doğuştan ya da sonradan iç dudaklardan birinde saplı doku parçası olduğunda diğer kısımlara dokunmadan bu doku cerrahi olarak alınabilir.

Labioplasti ameliyatı kişiye özgü bir cerrahi operasyondur. İç dudaklardaki sarkma, asimetri, düzensizlik, büyüme ve saplı doku çıkıntısı gibi farklı birçok nedene bağlı yapılır. Bu yüzden uygulanan teknik her kadına göre ayrı şekilde planlanır.

Lazer kullanılarak yapılan labioplasti operasyonudur. Amaç lazerin termal enerjisi ile dokunun yakılarak çıkartılması, böylelikle kanamanın azaltılmasıdır. Genelde CO2 lazerler kullanılmaktadır. Dokunun yakılarak kesilmesi iyileşmesini geciktirebilir.

İç dudakların kısaltılarak düzeltilmesi sırasında, klitoris üzerinde fazla deri dokusu varsa bu bölgeye de Klitoral Hudoplasti veya Klitoral Unhooding adı verilen estetik düzeltme işlemi yapılabilmektedir. Klitoris üzeri tümsekciğin küçültülmesi doğru ameliyat tekniği uygulandığında cinsel hazzı olumsuz etkilemez ve labioplasti ameliyatlarındaki başarıyı arttırır. Çoğu labioplasti adayı için klitoral hudoplasti de gereklidir. Diğer taraftan, klitoris üzerinde aşırı derece cilt kalınlığının olması cinsel ilişkideki uyarılmayı azaltabilir. Cinsel hazzı artırmak ve orgazm fonksiyonunu kolaylaştırmak amaçlarıyla da klitoral hudoplasti operasyonları yapılabilmektedir.

Labioplasti ofis şartlarında ‘lokal anestezi’ ile yani o bölgenin uyuşturulması yolu ile yapılabilir. Ayrıca ‘sedasyon anestezisi’, yani düşük dozlu anestezik maddeler ile hafif uyku anestezisi verilerek de yapılabilir. Bu anestezi yöntemlerin riskleri oldukça düşüktür. Hastane ortamında ise ‘genel anestezi’ yöntemi ile de yapılabilmektedir. Labioplasti ameliyatlarında sedasyon veya genel anestezi yöntemleri uygulansa bile bu bölgeye verilen lokal anestezik enjeksiyonların içindeki ‘epinefrin’ maddesinin vazokonstruktif etkisi ile kanama miktarı oldukça azalmaktadır.^[1][4]

Genital bölgede kanser veya kanser öncüsü jinekolojik problemleri olanlara, aktif HSV (Genital Herpes) enfeksiyonu olanlara, kan sulandırıcı ilaçlar kullananlara, kan pıhtılaşması ile ilgili hastalığı olanlara ve iyi düzenlenmemiş kan şekeri olan diyabetik hastalara labioplasti operasyonları önerilmez. Ayrıca operasyon yalnızca estetik kaygılardan dolayı yapılacaksa 18 yaşından sonra uygulanmalıdır. Eğer yapısından dolayı fiziksel bazı sorunlar da yaşanmaktaysa 12-13 yaşında dahi uygulanması gerekli hâle gelebilir.

Labioplasti ameliyatları sonrası ağrı ve kanama çok az düzeydedir. Genelde ameliyattan 4-5 saat sonra hastalar taburcu edilebilmektedirler. Ameliyat sonrası antibiotik ve ağrı kesicilerin kullanımı, düzenli şekilde pansumanların yapılması ve 2-3 gün süreyle aralıklı olarak buz uygulaması verilen öneriler arasındadır. Pansumanlar, 7-10 gün süreyle günde 2-3 kez kişinin kendisi tarafından yapılabilir. Labioplasti sonrası birkaç hafta süreyle hafif- orta düzeyde ödem (doku şişliği) normaldir. Labioplasti olanlar genelde 2-3 gün sonra işlerinin başına ve sosyal hayatlarına dönebilmektedirler. Ağır spor, fitness, yoga, plates, ata veya bisiklete binme ve cinsel ilişki ortalama 1 ay süreyle yasaklanmaktadır.

Ameliyat sonrası aşırı kanama, ani şekilde operasyon bölgesinin şişmesi ve morarması, operasyon bölgesinde aşırı derece ağrı ve gerginlik hissi, aniden gelişen hâlsizlik ve baygınlık nöbetleri önemli bulgular arasındadır. Bu durumlarda mutlaka doktora ulaşılması gereklidir.

Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Koleji (ACOG) 2007 yılında yayınladığı bir deklarasyonunda labioplasti operasyonlarına onay vermekle birlikte, bu tür ameliyatların ‘Rutin’ ve ‘Kabul Edilmiş’ medikal prosedürler olmadığının da altını çizmiştir. Etkinlik ve güvenlilik konusunda daha çok bilimsel veriye ihtiyaç duyulduğunu da belirtmiştir. ACOG, G spot büyütülmesi ve himemoplasti gibi operasyonları ise tıbbi yönden onaylamamıştır.^[5] Ulusal Sağlık Servisi (NHS) yalnızca 2006 yılında yapılan genital estetik operasyonların, 2001-2005 arasındaki döneme göre 2 kat arttığını rapor etmiştir. Araştırmacılar hastalar tarafından; vulvanın düz ve dış dudakların dışına sarkmamış olmasını arzuladıklarını bildirmişlerdir. Hatta hastaların bir kısmının ellerinde (muhtemelen dijital alanda değiştirilmiş) pornografik resimlerle hekimlere başvurmaları da ilginç bir gözlemdir.^[6]

Genital bölge estetiği içinde en sık yapılan operasyonlar belirtildiği üzere labioplasti ameliyatlarıdır. Labioplasti ameliyatlarını vajinoplasti (vajina daraltma) ameliyatları izler. Vajina Estetik Ameliyatları:^[7]

• Klitoris üzeri tümsekciğin düzeltilmesi (Klitoral hudoplasti)
• Perine estetiği (Perineoplasti, özellikle doğum dikiş izlerine bağlı deformasyonlarda vajina ile anüs arasında ‘perine’ adı verilen bölgenin estetiği)
• Dış dudak küçültme (Labia majoraplasti, labia majora estetiği, labia majora rejuvenasyon)
• Dış dudak büyültme (Labia majora augmentasyonu, hyaluronik asid dolgusu veya kişinin kendi yağının ‘liposuction’ ile alınarak bu bölgeye enjeksiyonu)
• Lazerle vajina daraltma ve idrar kaçırma tedavileri
• Lazer ile genital bölge renk açma
• Lazer ile genital bölge sıkılaştırma
• Radyofrekans ile vajina daraltma
• Radyofrekans ile dış dudakların toparlanması
• Genital bölge PRP uygulaması da yer almaktadır.

Türkiye'de ve tüm dünyada, genital estetik operasyonlarındaki hızlı bir artış dikkat çekicidir. Özellikle 2000'li yılların başlarında internet kullanımının yaygınlaşması ve daha sonrasında sosyal medya paylaşımlarının artışı bunda etken olabilir. Özellikle son yıllarda batılı ülkelerde kadınların pubik bölge tüylerini almaya başlamasıyla, genital bölgenin aşikar hale gelmesi de bu hızlı ivmedeki nedenler arasındadır. Cerrahların tecrübelerindeki artış, gelişen cerrahi teknik ve anestezi yöntemleri de bu operasyonların yaygınlaşmasını hızlandırmıştır. 2008 yılında yapılan bir çalışmada Journal of Sexual Medicine labioplasti olan hastaların %32'si fonksiyonel, %31'i hem fonksiyonel hem estetik, %37'si ise yalnızca estetik nedenlerden dolayı bu operasyonu tercih ettiğini ifade etmiştir.^[8] 2011 yılında yine Journal of Sexual Medicine da yapılan bir review çalışması da operasyon sonrasında hasta memnuniyet oranının %90-95 arasında olduğu saptanmıştır.^[9]

Labioplasti ve diğer genital estetik operasyonlarda, gelen hasta talepleri iyi bir şekilde değerlendirilip tecrübeli cerrahlar tarafından uygulandığında oldukça yüksek düzeyde hasta tatmini elde edilmektedir.^[10] Operasyonda en iyi başarıyı elde etmek için; labioplasti ameliyatını uygulayacak hekimin genital estetik operasyonlar konusunda eğitimler almış olması, operasyon öncesi görüşmede hastaya detaylı bilgiler vermesi ve onun beklentilerini iyi bir şekilde gözden geçirerek operasyonu en uygun şekilde planlaması son derece önemlidir.