La traviata

La traviata

Özgün isim	La traviata
Müzik	Giuseppe Verdi
Libretto	Francesco Maria Piave
Gala	6 Mart 1853
İlk gösterim yeri	Teatro la Fenice, Venedik, İtalya
Oyuncular	Alfred Germont (tenor) Violetta Valery (soprano) Josef, Violetta'nın uşağı(tenor) George Germont, Alfred'in babası (bariton) Gaston, Letoriere Vikontu Baron Douphal (bariton) Dr.Grenvil Flora'nın uşağı (bariton) Marki d'Obigny, bir komisyoncu (bas) Flore Bervoix (soprano) Annina, Violetta'nın hizmetçisi (mezzosoprano)

La traviata Giuseppe Verdi'nin bestelediği Francesco Maria Piave'nin libretto'sunu yazdığı 3 perdelik opera eseri. Alexandre Dumas'nın 1848 yılında yazdığı Kamelyalı Kadın romanını temel almıştır. İlk defa 6 Mart, 1853 tarihinde Venedik'te, Teatro la Fenice tiyatrosunda oynanmıştır. "La Traviata" başlığı doğru yoldan çıkmış (kötü yola sapmış) kadın anlamındadır. Opera hazırlanmaktayken libretto yazarı Piave ve besteci Verdi orijinal hikâyenin yazarı Dumas gibi zamanın çağdaş (19. yüzyıl ortası) olmasını istediler; fakat eseri sipariş veren yapımcı La Fenice Tiyatrosu eserin geçmişte (yaklaşık 1700 yıllarında) yer almasında ısrar etti. Fakat 1880'lerden sonraki yapımlarda hep besteci ve librettocunun isteğine uygun olarak 19. yüzyıl zaman olarak uygulanmaktadır.

Bu eserde 1853 ve Mayıs 1854'te II. Perde ve III. Perde'de bazı değişmeler yapılmış ve yeni versiyon yine Venedik'te fakat Teatro di San Benedetto'da ilk defa temsil edilmiştir. Sonraki yapımlarda genellikle bu revize edilmiş şekliyle eser oynanmaktadır.

Şimdi bu opera çok popülerdir ve bütün dünya opera evlerinin reperatuvarlarında vazgeçilmez bir eser olmuştur. Opera America listesine göre Kuzey Amerika'da en çok sahneye konulan 20 opera arasında (Madam Butterfly ve La bohème operalarından sonra) üçüncü sırayı almıştır.^[1] Türkiye'de ise ilk kez 1954 yılında Ankara'da temsil edilmiştir.

Mekân: Paris ve yakınları
Zaman: 18. yüzyıl başları. Modern prodüksiyonlarda çoğunlukla 19. yüzyıl.

Büyük bir salon, Paris.

Dilber Violetta kendi evinde bir parti düzenlemiştir. Partide Violetta'ya yakışıklı bir delikanlı tanıştırılır; adı Alfredo'dur. Violetta Alfredo ve onu partiye getiren Gastone'ye şampanya ikram eder. Alfredo herkes ile birlikte ünlü içki aryasını söyler (Libiamo, ne' lieti calici). Violetta ziyaretçilerini dans etmek üzere öteki salona yollar. İki yeni çift yalnız kalırlar. Violetta Alfredo'ya bağımsızlığın ve zevkin kendisi için önemli olduğunu söyler, Alfredo ise ona nasıl hayran olduğunu anlatmaktadır (Alfredo, Violetta: Un di felice eterea). İkilinin sonunda Violetta göğsündeki kamelyayi çıkarır ve Alfredo'ya uzatır. Çiçek solduğunda kendisine gelmesini ister. Sabaha karşı misafirler evi terk eder. Violetta âşık olmuştur. Bunu açıklarken bir yandan da Alfredo'yu unutması gerektiğine kendisini inandırmaya çalışır (Violetta: Sempre libera).

1. SahneÜç ay sonra, Violetta ve Alfredo'nun kaldığı evin salonu.

Violette Alfredo'ya âşık olmuştur. İki sevgili Paris'in dışında bir yerde beraber yaşamaya başlamışlardır. Alfredo birlikte hayatın mutluluğu üzerinde şarkıya başlar. (Alfredo: Di miei bollenti spiriti – "Benim sıcak ruhum"). Hizmetkârı Annina Paris'ten gelir ve Alfredo onunla konuşurken Violetta'nin bu kırsal alanda geçinebilmek için atlarını, arabalarını, elmaslarını gizlice sattığını öğrenir. Bundan Alfredo utanır ve para bulmaya Paris'e gider. Bunu Violetta'ya bir mektup bırakarak açıklar.

Alfredo Paris'te iken, Violetta'yı Alfredo'nun yaşlı babası Giorgio Germont ziyaret eder. Kadından oğlunu terk etmesini istemektedir. Alfredo'nun hafifmeşrep bir kadınla yaşıyor olmasından rahatsızdır. Violetta Alfredo'yu çok sevdiğini ve onunla ilişkisini bırakamayacağını bildirir. Giorgio Germont, Alfredo'nun küçük kardeşi olan kızının bu nedenle nişanlı bulmadığını bildirir (Giorgio: Pura siccome un angelo – "Bir melek gibi masum iffetli kızım var") ve Alfredo'nun ailesinin hatırı için bu ayrılmayı yapmasında ısrar eder. En sonunda Violetta büyük bir üzüntüyle Alfredo'dan ayrılmayı kabul eder. Giorgio Germont onun yaptığı büyük fedakarlığa minnettarlığını göstermek için onu alnından öper ve ağlayan Violetta'yi geride bırakıp sahneden çıkar.

Violetta Giorgio Germont evi terk ettikten sonra arkadaşı Flora'ya mektup yazar ve onu verdiği partiye geleceğini bildirir. İkinci mektubu Alfredo'ya yazdığı ayrılık mektubudur. Alfredo eve geri döner ve Violetta'yı bu ikinci mektubu hemen bitirmişken bulur. Violetta acısını ve göz yaşlarını çok zor kontrol etmektedir ve tekrar tekrar Alfredo'yu kayıtsız şartsız sevdiğini bildirir (Violetta: Amami Alfredo - "Seni seviyorum, Alfredo"). Sonra hemen çıkar ve bitmiş olan ayrılık mektubunu Afredo'ya vermek üzere bir uşağa verir.

Biraz sonra uşak Alfredo'ya Violetta'nın mektubunu getirip verir. Violetta ayrılmıştır. Bu sırada Alfredo'nun babası içeri girer. Alfredo'dan onunla birlikte Provence'daki evlerine gelmesini ister. (Giorgio: Di Provenza il mar – "Deniz kıyısında Provence"). Alfredo Violetta'nın bu ayrılışında babasının parmağı olduğunu sezer ve masa çekmecesinde bulduğu parti davetnamesi de bu şüphelerini güçlendirir. Partide Violetta'yı bulabileceğini düşünerek Paris'e gitmeye karar verir. Babası Alfredo'yu durdurmak ister ama o kararını vermiş ve intikam duygusu ona hakim olmuştur.

2. SahneFlora'nın evinde parti

Flora dostları için bir parti düzenlemiştir. Eğlence için fal bakan çingeneler, boğa güreşçileri gibi pek çok unsur düşünülmüştür (Koro: Noi siamo zingarelle – "Biz çingeneleriz"); (Koro: Di Madride noi siam mattadori – "Biz Madrid'den gelen boğa güresçileriyiz."). Gaston ve arkadaşları boğa güreşçileri ile birlikte şarkı söylerler (Gastone, koro, dansçılar: E Piquillo, un bel gagliardo – "Çok genç ve çok cesur Piquillo idi."). Masalarda kumar da oynanmaktadır. Salona Alfredo girer ve kumar oynamaya başlar. Ardından Violetta yeni erkek arkadaşı Baron Douphol'un kollarında içeri girer. Alfredo sürekli kazanmaktadır. Misafirler oda değiştirdiği sırada Violetta Alfredo'yu salona çağırır ve Baron'la bir sorun çıkarmaması için ricada bulunur. Alfredo, Violetta kendisiyle gelirse Baron'a bir şey yapmayacağını söyler. Violetta bunu reddeder. Verdiği bir söz Alfredo ile gitmesine engeldir. Kadın Baron'u sevdiğini söyler. Delikanlı bunun üzerine Salondaki misafirlerin yanına geri döner, onlara Violetta'yı gerçekten sevdiğini, fakat onun sadece parayı düşünen bir insan olduğunu haykırır ve kumarda kazandığı paraları Violetta'nın ayaklarına atar (Alfredo: Questa donna conoscete? - "Bildiğiniz bu kadın.") Violetta arkadaşlarının kollarına yığılır. Herkes hayrete düşmüştür. Baron Alfredo'ya yaklaşarak olanların cezasını çekeceğini söyler ve onu düello'ya davet eder. Oğlunu arayan Giorgio salona girer. Bu karışıklığın gerçek nedeninin bildiği için oğlunun davranışını kınar (Giorgio, Alfredo, Violetta, koro: Di sprezzo degno, se stesso rendo – "Bu kişinin kınanma gerekir."). Violetta Alfredo'nun bir gün kendisi için yaptığı fedakârlığı anlayacağını fakat bunun bir anlam taşımadığını, Alfredo'yu ölene kadar seveceğini söyler. (Violette: Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l’amore – "Alfredo, Alfredo, kalbimde senin için aşkın ne kadar çok büyük olduğunu hiç anlayabilemezsin.")

Violetta’nın yatak odası

Violetta'nin verem hastalığı çok ağırlaşmıştır. Doktor Grenvil, Annina'ya Violetta'nın ancak iki üç saat daha yaşayabileceğini söyler. Violetta odasında tek başına Alfredo'nun babası tarafından gönderilmiş bir mektubu okumaktadır. Bu mektupta Alfredo ile yaptığı düello sonucunda Baron'un ölmeyip yaralandığı ve Alfredo'nun babası oğluna Violetta'nin kendisi ve kiz kardeşi için yaptığı fedakarlıklar hakkında bilgi verdiğini ve oğlunu mümkun olan en çabuk bir şekilde Violetta'ya göndererek ondan kendini bağışlamasını isteyeceğini de bildirir. Fakat Violetta bunun çok geç olduğunu hisseder (Violetta: Addio del passato – "Benim acıklı hikâyem de böyle son buluyor.").

Annina koşarak odaya girer ve Violetta'ya Alfredo'nun geldiğini haber verir. Sevgililer tekrar birlikte olmuşlardır. Alfredo birlikte Paris'ten ayrılmalarını teklif eder (Alfredo, Violetta: Parigi, o cara, noi lasceremo – "Sevgilim, Paris'ten ayrılacağız.").

Fakat bu çok geçtir. Violetta ömrünün dolduğunu ve ölmek üzere olduğunu bilmektedir (Alfredo, Violetta: Gran Dio! morir si giovane – "Büyük Allahım. Bu kadar genç yaşta ölmek"), Yaşlı Girgio Germont Doktorla birlikte gelir (Ah Violetta); yaptıklarından pişmandır. Hemen sonra Violetta Alfredo'nun kolları arasında son nefesini verir.

• Libiamo ne' lieti calici – Brindisi
• Un dì, felice, eterea - İkili: Alfredo ve Violetta
• È strano, è strano! - Arya: Violetta
• Ah fors'è lui che l'anima - Arya: Violetta
• Follie! Follie! - Arya: Violetta
• Sempre libera - Arya: Violetta

• De' miei bollenti spiriti - Arya: Alfredo
• Pura siccome un angelo - Arya: Germont
• Non sapete quale affetto - Arya: Violetta
• Un di quando le veneri - İkili: Germont, Violetta
• Ah ! Dite alla giovine - İkili: Violetta, Germont
• Morro' ! La mia memoria - İkili: Violetta, Germont
• Di Provenza il mar- Arya: Germont
• Noi siamo zingarelle - Koro: çingeneler korosu
• Di Madride noi siami mattadori - Koro: boğa güreşcileri korosu ve kadınlar korosu
• Ogni suo aver tal femina -Arya: Alfredo
• Di sprezzo degno, se stesso rendo - Ensambl: Giorgio, Alfredo, Violetta, koro
• Alfredo, Alfredo, di questo core non puoi comprendere tutto l'amore - Arya: Violetta

• Addio del passato - Arya: Violetta
• Largo al quadrupede - Koro
• Parigi, o cara, noi lasceremo - İkili: Alfredo, Violetta
• Ah, gran Dio, morir si giovane - İkili: Violetta Alfredo

Not: "Kat:" Ses kayıt firmasının kullandığı katalog numarasıdır

I.Perde finalinde Lucrezia Bori "Ah, fors'è lui" ... "Sempre libera" aryası (1910)Edison Records:

• Opera
• Giuseppe Verdi

• [2] "Opera Türkiye" websitesinde Verdi'nin "La traviata" operası konu özeti. (Erişim:18.5.2010)
• [3] 12 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Fransızca Wikipedia La Traviata maddesi. (Fransızca) (Erişim:17.3.2009)
• [4] 1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İngilizce Wikipedia La Traviata maddesi. (İngilizce) (Erişim:17.3.2009)
• [5] 13 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: İtalyanca Wikipedia La Traviata maddesi. (İtalyanca) (Erişim:17.3.2009)
• [6] 31 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. La Traviata operasının liberetosu. (İtalyanca) (Erişim:17.3.2009)
• [7] La Traviata - Parasız (Creative Commons) lisanslı MP3 ses kaydı. (Erişim:17.3.2009)
• [8] 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Opera ve içindeki parçaların piyano için notaları. (İngilizce) (Erişim:17.3.2009)