İçeriğe atla

La Tène kültürü

MÖ 1. yüzyılda Desborough Northantsta bulunan, spiral ve borazan temalarını gösteren bir ayna

La Tène kültürü, Hansli Kopp'un 1857'de keşfettiği, İsviçre'nin Neuchâtel Gölü bölgesinin kuzeyinde bulunan; zengin defineler ve eserlerin bulunduğu La Tène arkeolojik sitesinin ismiyle adlandırılan Avrupa'nın demir çağıdır.

La Tène kültürü gelişimini ve büyümesini geç demir çağı boyunca (MÖ 450'den, MÖ 1. yüzyıldakı Roma fetihlerıne kadar) doğuda Fransa, İsviçre, Avusturya, Güneybatıda Almanya, Çekya, Slovakya ve Macaristan'da sürdürmüş bir dönemdir. Kuzeyde yaygın çağdaşı kuzey Alman kültürü olan Jastorf kültürüdür.[1] La Tene kültürü Yunanistan'dan ve daha sonra Etrüsk medeniyetinden gelen hatırı sayılır Akdeniz etkisinin altında hiçbir kesin kültürel kesinti olmadan erken dönem demir çağı Hallstatt kültürü'nden gelişmiş bir kültürdür. İskan merkezlerinin değişimi MÖ 4. yüzyılda başlamıştır.

Bu kültür hakkında edinilen bilgi arkeolojik buluntular, Yunan ve Latin edebi metinleri ve batı Avrupa'nın geleneksel Kelt döneminden kalma etnografik kültür ve sanat kalıntıları olmak üzere üç kaynaktan sağlanmıştır; .

Arkeolojik olarak, La Tène materyal kültürü olarak tanımlanmış bazı kültürler Yunan ve Romalı yazarlar tarafından MÖ 5. yüzyıldan sonra Keltler ve Galyalılar olarak tanımlanmışlardır.

Kaynakça

  1. ^ The Jastorf culture is the southern part of the Pre-Roman Iron Age of the north.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu</span> Türkiye topraklarının büyük bölümünü oluşturan Batı Asya yarımadası

Anadolu, Anadolu Yarımadası veya coğrafi olarak Asya Kıtası'nın tüm özelliklerini içerdiğinden Küçük Asya, Asya kıtasının en batısında Karadeniz, Akdeniz ve Ege denizi arasında kalan yaklaşık 755.000 km²'lik bir alanı kaplayan dağlık bir yarımadadır.

Tarih öncesi veya Prehistorya, insanlığın yazının bulunmasından önceki dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Tunç Çağı</span> Tarihsel dönem (yaklaşık MÖ 3300-1200)

Tunç Çağı veya Bronz Çağı, bölgeden bölgeye fark etmekle birlikte yaklaşık olarak MÖ 3300'den MÖ 1200'e kadar süren, bronz kullanımı, bazı bölgelerde yazı'nın varlığı ve diğer erken kentsel uygarlığın özellikleriyle tanımlanan tarihi bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Keltler</span> antik hint-avrupa kabileler topluluğu

Keltler Tarih öncesi ve İlk Çağ döneminde Avrupa'da yaşayan ve günümüzde altı ulustan oluşan bir halktır. Dört bin yıl kadar önce Keltler, anavatanları olan Orta Avrupa'dan göç ederek özellikle Büyük Britanya Adaları'na, İspanya'ya ve Galya'ya yerleştiler.

Demir Çağı, demirin çeşitli alet ve silah yapımında esas malzeme olarak kullanıldığı bir arkeolojik devirdir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Antik Çağ</span>

Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Karanlık Çağı</span>

Yunan Karanlık Çağı Yunan tarihinde, Dor istilaları sonucu giderek gücünü yitirerek MÖ 11. yüzyılda yıkıldığı varsayılan Miken Uygarlığı ile MÖ 9. ve 8. yüzyıllarda ilk Yunan şehir devletlerinin görülmeye başlandığı ve Homeros tarafından Yunan dilinde ilk yazılı eserlerin verildiği çağ arasında geçen dönemdir. Bazı yayınlarda Ege Karanlık Çağı olarak da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Proto Cermen dili</span>

Proto Cermen dili veya Proto Cermence, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı tüm Cermen dillerinin türediği varsayılan bir proto dildir. Proto Cermen dili, diğer proto dillerde olduğu gibi herhangi bir yazılı tarihî kaynakta yer almamakta olup, kaydedilmiş modern veya tarîhi Cermen dillerinin incelenerek karşılaştırması vasıtasıyla akademisyenler tarafından yeniden oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya tarihi</span>

Almanya tarihi, Cermenlerin ilk olarak Roma İmparatorluğu döneminde devlet kurmalarıyla başlar. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu dönemiyle 1806 yılına kadar devam eder. Bu dönemde ulaştığı en geniş sınırlar günümüzdeki Almanya, Avusturya, Slovenya, İsviçre, Çekya, Polonya'nın batısı, Hollanda, doğu Fransa ve kuzey İtalya'yı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda tarihi</span> hollanda tarihi

Hollanda tarihi bugünkü Hollanda Krallığı topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi</span> Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi

Baktria- Margiyana Arkeoloji Bölgesi günümüzde Türkmenistan, kuzey Afganistan, güney Özbekistan ve batı Tacikistan'da ve Ceyhun (Oxus) ırmağının üst kısımlarını kapsayan, MÖ 2200–1700 tarihleri arasında var olan, Orta Asya'nın Tunç Çağı kültürü için yapılan modern bir arkeolojik tanımlamadır. Yerleşim yerlerinin keşfi ve isimlendirmeleri Sovyet arkeolog Viktor Sarianidi tarafından (1976) yapıldı. Baktria bugün Afganistan'da bulunan Baktra denilen bölgenin Yunanca adıydı ve Margiyana bugün Türkmenistan'daki Merv şehrinin başkenti olduğu Pers satraplığı Margu'nun Yunanca adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Tarihöncesi Avrupa</span>

Tarihöncesi Avrupa Avrupa kıtasının tarihöncesi dönemdeki tarihini kapsayan, genel olarak arkeolojik kazılara dayanarak araştırılan bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kurgan hipotezi</span>

Kurgan hipotezi (teorisi) erken Hint-Avrupa kökenlerinin, Karadeniz-Hazar stepleri'nde bulunan arkeolojik "Kurgan kültürüne" dayandığını öne süren teorilerden biridir. Kurgan Türkçe "korugan" sözcüğünden türetilmiş höyük mezar anlamına gelen bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Galyalılar</span> Kelt kökenli antik bir halk

Galyalılar, günümüzde genel olarak Fransa, Belçika, İsviçre ve İtalya’nın kuzey bölgelerini içeren Galya olarak tanımlanan bölgede Demir Çağından Roma Cumhuriyeti dönemine kadar yaşayan Kelt kökenli bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Hallstatt kültürü</span>

Hallstatt kültürü MÖ 8. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasında Orta Avrupa'da etkili olmuş olan döneme verilen ad. Kendisinden önce bölgede etkili olan Urnfield kültüründen doğmuş ve kendisinden sonra Orta Avrupa'da gelişen La Tène kültürünün doğmasında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav Tunç Çağı</span>

İskandinav Tunç Çağı veya Kuzey Tunç Çağı, MÖ 1700-500 yılları arasında, İskandinav Yarımadası'nın güney kesimlerinde sürmüş olan bir dönemdir. İskandinav Taş Çağının devamıdır ve bundan sonra Roma Öncesi Demir Çağı yaşanmıştır. Bu döneme ait arkeolojik kalıntılar oldukça fazla olmasına rağmen, yazılı kaynakların olmamasından ötürü etnik ve dilsel konulara ait pek fazla bilgi bulunamamıştır. Bazı bilim insanları bu çağın Finlandiya, Estonya, Pomeranya ve Almanya'nın kuzeyinde de yaşandığını düşünmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">İp Baskılı Seramik kültürü</span> Avrupada var olmuş bir arkeolojik rekonstrüksiyon kültürü

İp Baskılı Seramik kültürü, Avrupa'da MÖ 2900 ile 2350 dolaylarında, geç Neolitik dönem, Bakır Çağı ve erken Tunç Çağı'nda var olmuş arkeolojik kültür. İp Baskılı Seramik kültürü, batıda Ren Nehri'nden doğuda Volga Nehri'ne kadar uzanan Kuzey Avrupa, Orta Avrupa ve Doğu Avrupa bölgelerini içine almış geniş bir alanı kapsamaktaydı.

Tarih öncesi dönemde Polonya bölgesi, günümüz Polonya topraklarında Homo türlerinin ilk ortaya çıkışından, yaklaşık 500.000 yıllık bir zaman dilimi olan MS 10. yüzyılda Polonya devletinin kurulmasına kadar izlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Estonya</span>

Antik Estonya, MÖ 8. binyılın ortasından, 13. yüzyılın ilk çeyreğinde Töton Şövalyeleri'nin Kuzey Haçlı Seferleri sırasında yerel Finnik kabilelerinin fethi ve boyun eğmesine kadar Estonya Tarihini kapsayan bir dönemi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Maykop kültürü</span> Batı Kafkasyaya hakim olmuş arkeolojik kültür

Maykop kültürü, Tunç Çağı'nda Batı Kafkasya bölgesinde hakim olmuş başlıca arkeolojik kültürlerinden biriydi.