Laçın (rayon) - Turkipedia

Laçın
Rayonun Azerbaycan'daki konumu
Merkez	Laçın
Başkan	Agil Nazarlı
Alan	1.835^[1]^[2] (km2)
Nüfus	79.975
Plaka kodu	41
Telefon kodu	146
Posta kodu	AZ 4100

Laçın Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerden birisidir. Rayonun merkezi Laçın şehridir.

Hakkında

Laçin ili Azerbaycan Cumhuriyeti'nin güneybatısında, Ermenistan ile Dağlık Karabağ bölgesi arasındaki Zengezur'un doğusunda yer almaktadır. Kuzeyden Kelbecer, doğudan Hocalı, Şuşa ve Hocavent, güneyden Kubadlı rayonları, batıdan ise Ermenistan Cumhuriyetiyle sınırı bulunmaktadır.^[3]

Laçin Rayonu 1924 yılında kurulmuştur. İl olarak resmi kayıtlara geçmesiyse 08 Ağustos 1930 tarihine rastlar. Yüzölçümü 1.84 bin km², nüfusu 72,4 bin (01.04.2013) kişidir. Laçin Rayonunda 1 şehir (Laçin), 1 kasaba (Kaygı), 125 köy vardır.

Laçin ilinin sınırları içinde 200'e yakın tarihi, kültürel ve mimari anıtlar, onlarca kurgan, kale tipi arkeoloji açısından yararlı olan anıtlar, mezar anıtları, stellalar, at, koç figürleri, resimli taşlar mevcuttur. Ayrıca bu bölgede maden su kaynakları oldukça fazladır. 18 Mayıs 1992 yılından 1 Aralık 2020'ye dek bölge Ermenistan Cumhuriyeti'nin işgali altındaydı.^[3] Ermeniler İkinci Karabağ Savaşı'nda alınan ağır yenilgi sonrası imzalanan ateşkes gereği 1 Aralık 2020'de Laçın Koridoru üzerinde bulunan Laçın şehri ve çevresindeki iki köy dışında rayonu boşaltıp Azerbaycan'a geri vermiştir.

İşgalden önce il sınırları içinde 217 kültür müessesesi, 142 sağlık ocağı, 133 yönetim birimi ve işletme, 100 eğitim kurumu, 5 kreş, 5 müzik okulu, 1 yatılı okul, 1 teknik meslek lisesi, 1 postane ve diğer kurumlar bulunmaktaydı.^[3]

Laçın Rayonu Ermenistan ile Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında Laçın koridoru denilen geçit bölgesi oluşturulmaktadır. İkinci Karabağ Savaşı sonrası koridorun güzergahı Laçın şehrinin biraz güneyine kaydırılmıştır. Bunun sonucunda 26 Ağustos 2022'de koridorun eski güzergahı üzerinde bulunan Laçın şehri ve çevresindeki Zabuh ve Sus köyleri Azerbaycan'a teslim edilmiş ve böylece 30 yıl sonra rayonun tamamında Azerbaycan kontrolü yeniden sağlanmıştır.

Kaynakça

^ Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 12. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
^ Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Laçın rayonu^[]
^ ^a ^b ^c "Laçin". virtualkarabakh.az. 31 Ekim 2019. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.

Ayrıca bakınız

Kürdistan Uyezdi

Dış bağlantılar

Demographic Crisis in Lachin6 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
An eyewitness report of conditions in 2001 7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Azerbaycan'ın şehirleri ve rayonları
Büyükşehirler	Bakü Gence Hankendi Lenkeran Mingeçevir Naftalan Nahçıvan¹ Sumgayıt Şeki Şirvan Yevlah
Rayonlar	Abşeron Ağcabedi Ağdam Ağdaş Ağstafa Ağsu Astara Babek¹ Balaken Berde Beylegan Bilesuvar Cebrayıl Celilabad Culfa¹ Daşkesen Füzuli Gedebey Goranboy Göyçay Göygöl Hacıkabul Haçmaz Hızı Hocalı Hocavend İmişli İsmayıllı Kah Kazah Kebele Kelbecer Kengerli¹ Kobustan Kuba Kubadlı Kusar Kürdemir Laçın Lenkeran Lerik Masallı Neftçala Oğuz Ordubad¹ Saatlı Sabirabad Salyan Samuh Sederek¹ Siyezen Şabran Şahbuz¹ Şamahı Şeki Şemkir Şerur¹ Şuşa Terter Tovuz Ucar Yardımlı Yevlah Zakatala Zengilan Zerdab

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağdam (rayon)</span> Azerbaycanda bir bölge

Ağdam Rayonu veya Akdam, Azerbaycan'da rayon. İdari merkezi Ağdam şehridir. 1993 yılında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki Ermeni güçler tarafından bir kısmı işgal edilmiştir. İşgal sonradı rayonun merkezi, Ağdam şehrinden geçici olarak Kuzanlı köyüne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balaken (rayon)</span> Azerbaycan rayonu

Balaken Rayonu, Azerbaycan'ın rayonlarından biridir. Azerbaycan'ın kuzeybatısındadır. Antik Yunan coğrafyacısı Strabon, Balaken'i 'Mabetler diyarı' adıyla anmıştır.

Füzuli Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölüm.

Terter -, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Terter şehridir.

Azerbaycan, coğrafî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak meydana getirilmiş olup Azerbaycan'daki en büyük idarî birim, özerk cumhuriyettir. Azerbaycan'ın sonraki idarî birimleri "şehirler” ve “rayonlar" olarak belirlenmiştir. Şehirler ve rayonlar, Türkiye'deki illere tekâbül eder. Azerbaycan'daki bazı şehirler direkt olarak merkezî yönetime bağlıdır. Bu şehirler, ekonomik ve kalkınma açısından daha gelişmiş olduğu için Türkiye'deki büyükşehirlere denk gelir. Şehirler de şehir rayonlarına bölünmüştür. Şehir rayonları, Türkiye'deki ilçelere tekâbül eder.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Laçın</span> Azerbaycanda şehir

Laçın Azerbaycan'ın bir kenti ve kentin adını taşıyan rayonun merkezidir.

Ağdere Rayonu veya eski adlarıyla Cerabert Rayonu ve Mardakert Rayonu, Azerbaycan'da rayondur. 1930-1991 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'na bağlı idi. 1992-2023 yılları arasında sınırları içerisinde Azerbaycan'ın Kelbecer, Terter ve Ağdam rayonları bulunmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Şuşi (il)</span>

Şuşi, de facto Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin illerinden biridir. Yönetim merkezi Şuşa şehridir.

Laçın Koridoru Ermenistan ve Dağlık Karabağ'ı birbirine bağlayan bir dağ yoludur. Bu iki bölge arasındaki tek yol olarak Laçın Koridoru, sıkça Dağlık Karabağ sakinleri için bir "yaşam hattı" olarak tanımlanmıştır. Koridor, de jure olarak Azerbaycan'ın Laçın rayonu sınırlarında yer alsa da, 2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması gereği Rus barış gücünün kontrolündedir. Koridorun bölgesine 2022 yılına kadar Zabuh, Sus köyleri ve Laçın şehri dahildi. Ancak, 26 Ağustos 2022'de bu yerleşim birimleri Azerbaycan kontrolüne geçti. Dört gün sonra Zabuh, Sus ve Laçın yerleşimlerini baypas eden yeni bir güney rotası kullanıma açıldı ve bu yol Mets Şen/Böyük Kaladeresi ve Hin Şen/Kiçik Kaladeresi köylerinden geçti.

Kelbecer Azerbaycan'da bir şehir.

Surahanı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü şehri içindeki bölge. 13 Nisan 2009 tarihinde nüfus sayısı 195.000 kişi olmuştur. Toplam alan sahası 100 km²dir. Eski ismi Orconikidze idi.

Dağlık Karabağ çevresinde Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azerbaycan toprakları, de jure Azerbaycan'a ait olan ve Dağlık Karabağ Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte Ermenistan ve uluslararası alanda tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin askerî kuvvetleri tarafından işgal edilmiş, eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın dışında yer alan topraklardır. Günümüzde eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın bir bölümünü içeren Kelbecer rayonu dışında tüm rayonlar, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin eski rayonlarıyla aynıdır.

2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması, 10 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında yapılan ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nı sona erdiren bir ateşkes antlaşmasıdır. Antlaşma, Ermenistan'ın teslim olduğunu duyurmasının ardından 9 Kasım'da Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalandı ve Dağlık Karabağ bölgesindeki tüm çatışmalara 10 Kasım 2020 tarihinde Moskova saati ile 00:00 itibarıyla son verildiği açıklandı. Tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan da çatışmaların sona ermesini kabul etti.

Armutlu, Azerbaycan'ın Kubadlı rayonunda bulunan bir köydür. Köy, Kubadlı'nın 15 km kuzeydoğusunda dağlık bir alanda Hekeri Nehri'nin sol kıyısında yer almaktadır.

Ağbend, Azerbaycan'ın Zengilan rayonunda bulunan bir kasabadır. Kasaba, Zengilan rayonunun güneybatı ucunda Aras Nehri'nin kıyısında Ermenistan ve İran sınırları arasında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 428'dir.

Bartaz, Azerbaycan'ın Zengilan rayonunda bulunan bir köydür. Köy, Zengilan rayonunun güneybatı ucunda Aras Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2008 yılı itibarı ile 642'dir.

Azerbaycan-Ermenistan sınırı Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki uluslararası sınırdır. Sınırın uzunluğu tahminen 996 km ile 1.007,1 km arasında değişmektedir. E002 ve E117 Avrupa E-yolları buradan geçmektedir.

Zabuh Azerbaycan'ın Laçın Rayonu'nda yer alan bir köydür. Eski Laçın Koridoru'nun üzerinde yer almaktadır.

Laçın Kürt Cumhuriyeti, Ermeni güçleri tarafından 20 Mayıs 1992'de Vekil Mustafayev önderliğinde Laçın rayonu arazisinde Laçın Koridoru'nun işgalini yasallaştırmak amacıyla kurulan tanınmayan bir devlettir. Laçın'ın işgali sırasında Azerbaycan Türkleri gibi Kürtler de bölgeden sürülmüştü, böylece 22 Mayıs'ta devlet yıkılmıştı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.