İçeriğe atla

Lütenitsa

Lütenitsa
Ülke(ler)Türkiye, Bulgaristan, Makedonya, Sırbistan
BölgesiBalkanlar
TürüMeze
Ana malzemelerPatlıcan, sarımsak, domates biberi, domates, maydanoz, havuç

Lütenitsa (Bulgarca: лютеница, Makedonca: лутеница, Sırpça: љутеница), közlenmiş biber ve közlenmiş patlıcanlı sostur. Geleneksel konserve üretim yöntemleri ile hazırlanır. Malzemeler arasında biber, patlıcan, havuç, sarımsak, bitkisel yağ, şeker, tuz ve domates bulunur. Pek çok çeşidi vardır. Edirne mutfağında çekilmiş ceviz eklenir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Lütenitsa – Köz Biber ve Patlıcanlı Balkan Sosu – Trakya Gezi". 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adana kebabı</span> Adana menşeili bir kebap türü

Adana kebabı, Adana'ya özgü, "zırh" adı verilen, satıra benzer bir bıçak ile elde kıyılan parça etten yapılan Türk mutfağında bir kebap veya şiş köfte çeşidi.

Tabasco, 1868 yılından beri McIlhenny Co. adlı bir aile firması tarafından sirke, Tabasco biberi ve tuz ile üretilen bir acı sos. Sos, Louisiana sahilinden 3 km içeride yer alan ve aileye ait Avery Island bölgesinde üretilmektedir. İsim, marka tescilli olup, Avery Adasının ilk sahiplerinin dilinde "toprağın sıcak ve ıslak olduğu diyar" manasına gelir. Tabasco adı Tabasco biberlerine atfen verilmiş olup, bu biberler isimlerinin Meksika'nın bir eyaleti olan Tabasco'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sos</span> Yemeğin üzerine dökülen sıvı veya yoğun sıvı karışım

Sos, aşçılıkta bir yemeğin hazırlanmasında kullanılan veya yemeğin servisi sırasında üzerine dökülen sıvı veya yarı katı (yoğun) haldeki yardımcı yemektir. Soslar tek başına tüketilmez, ana yemeğe lezzet, su veya görsel güzellik katma amacıyla kullanılır. Sos sözcüğü Fransızca bir sözcük olup (sauce), Latince'de "tuzlu" anlamına gelen salsus sözcüğünden gelir. Genellikle soslar sıvı bileşenler içerirken, makarna türü yiyeceklere ilave edilen soslar daha çok katı bileşenler içerir. Hazırlanma şekillerine ve amaçlarına göre soslar soya sosu, beşamel sos veya salata sosu gibi isimler alır.

Odun köfte, Manisa ilinin Salihli ilçesi yöresinde meşhur olan odun ateşinde yapılan bir şiş köfte türüdür. Salihli odun köfte 20.08.2008 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ayvar</span> Patlıcan sosu

Ayvar, Balkan ülkelerinde çok popüler olan ve genelde evde yapılan, közlenmiş patlıcanlı, hafif acı biberli, içinde domates salçası da olan bir tür kırmızı biber ezmesidir. Balkan topraklarında birçok milletin mutfağında görülen ortak tatlardan birisi olarak değerlendirilebilir. Rumeli Türk ağızları ve genel olarak Türkçede “ayvar” olarak anılan bu sos, diğer Balkan dillerinde de kullanılır. Ayvar sosu tüm Balkan coğrafyasında yayılmış ve sahiplenilmiştir. Dolayısıyla yapılışı ve malzemeleri çeşitlilik göstermektedir. Örneğin damak zevkine göre bazı yörelerde ayvara patlıcan ilave edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fajita</span> Tex-Mex mutfağında bulunan ve genellikle un veya mısır tortilla üzerinde taco olarak servis edilen herhangi bir ızgara ete atıfta bulunan terim

Fajita, Tex-Mex mutfağına ait ızgara et ve buğday ya da mısır unuyla yapılmış tortilla ile ikram edilen bir çeşit yemektir. Orijinali dana eti ile yapılmasına karşın günümüzde tavuk, domuz ve karides ile yapılan çeşitleri de vardır. Lokantalarda, et, soğan ve değişik tipteki dolmalık biberlerle birlikte pişirilmektedir. Yanında sos olarak avokado sosu, salsa sosu ve kremalı sos gibi soslar ile sunulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kıymalı gözleme</span> iç malzemesi kıyma olan gözleme çeşidi

Kıymalı gözleme, gözleme çeşitlerinden biridir. Türk mutfağına özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Pesto</span>

Pesto, ezilmiş fesleğen (basilikum) ve Sarımsak ile tuz, çam fıstığı, peynir ve zeytin yağı karışımından elde edilen bir sostur. Pesto Latince ezmek anlamına gelen pistare sözcüğünden türemiştir. Geleneksel pestonun yanında içeriğin çeşitlendirildiği farklı tarifleri de mevcuttur. Bunlardan bazıları; farklı yeşil bitkilerle ve Saure Sahne ile içeriği zenginleştirilebilen kaynatılmış sebzelere sos olarak eklenebilen Alman grün pesto ve güneşte kurutulmuş domates ve közlenmiş biberden yapılan kırmızı pestodur.

<span class="mw-page-title-main">Enchilada</span>

Enchilada, mısırdan üretilen tortilla'ya, farklı ve çeşitli iç malzemeler konulması ve rulo şeklinde sarılan tortilla'nın üzerine acı biber sosu gezdirilmesiyle yapılan, Meksika mutfağından çıkan ve Amerikan mutfağında da yer alan yemek. İç malzemeler et, deniz ürünleri peynir, fasulye, patates, çeşitli sebzeler veya bunların kombinasyonları olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Salsa (sos)</span>

Salsa, Meksika mutfağındaki soslar için kullanılan terimdir. İspanyolcada sos anlamına gelmektedir. Salsalar, genellikle domates bazlı bir sos veya diptir. Heterojen bir yapıya sahiptirler. Soğan, acı biber, fasulye, mısır ve çeşitli baharatlar gibi ek bileşenler içerir. Günümüzde oldukça popüler olmuş bir sos terimidir. Sadece Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı rakamlarına göre 3.164 farklı salsa sos kaydı bulunmaktadır. Türkiye'de ise domatesin popülerliğine bağlı olarak birbirinden farklı salsa sos tarifi bulunmasına rağmen çoğunlukla cips sosu olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Chilli sos</span>

Biber sosu, acı biber sosu veya chilli sos, biber ve acı biber ile hazırlanmış çeşnilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Makedon mutfağı</span>

Kuzey Makedon mutfağı Kuzey Makedonya'nın geleneksel mutfağıdır. Balkan mutfağı olarak sınıflandırılan mutfak, Akdeniz ve Ortadoğu etkilerini yansıtır ve diğer Balkan mutfaklarının özelliklerini paylaşır. Ülkenin nispeten ılık iklimi, çeşitli sebzeler, otlar ve meyveler için uygun büyüme koşulları sağlar. Kuzey Makedonya mutfağı süt ürünleri, şarapları ve rakija gibi yerel alkollü içeceklerin çeşitliliği ve kalitesi ile de dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Acı sos</span> sos

Acı sos,, acı biber ve diğer bileşenlerden yapılmış herhangi bir çeşni, baharat veya salsadır.

<span class="mw-page-title-main">Chiles en nogada</span>

Chiles en nogada Meksika mutfağına ait ceviz soslu poblano biber dolması dır. La Cocinera Poblanaden bilinen 19. yüzyılın nogada tarifi lor peyniri, şeker ve yağ içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Pico de gallo</span>

Pico de gallo, salsa fresca ve salsa cruda olarak da adlandırılır, Meksika mutfağında yaygın olarak kullanılan bir salsa türüdür. Geleneksel olarak doğranmış domates, soğan, serrano biberlerinden, tuz, limon suyu ve kişniş ile yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Chileajo de cerdo</span>

Chileajo de cerdo, Meksika'nın Oaxaca eyaletinden gelen bir yemektir. Suda haşlanmış ve çekirdeksiz kavrulmuş guajillo biberinden yapılmış kalın bir sosta pişirilmiş domuz etinden, çekirdeksiz kavrulmuş ancho biberinden, çekirdeksiz çiğ costeño amarillo biberinden, kavrulmuş ve soyulmuş sarımsak, karanfil, kekik, kimyon, kırmızı ve yeşil domates, tuz ve biberden oluşur. Bayo fasulyesi ile servis edilebilir.

Chilorio, Meksika'nın Sinaloa eyaletinden bir domuz yemeğidir. Chilorio, genellikle acı sosta kızartılmış domuz etinden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Picadillo</span>

Picadillo birçok Latin Amerika ülkesinde ve Filipinler'de geleneksel bir yemektir. Kıyma, domates, kuru üzüm, zeytin ve bölgeye göre değişen diğer malzemelerle yapılır. Genellikle pirinçle servis edilir veya taco, tuzlu hamur işleri veya kroket gibi yemeklerde dolgu olarak kullanılır. İsim, "kıymak" anlamına gelen İspanyolca picar kelimesinden gelmektedir.

Yarım tava bir çeşit tavadır. Gaziantep mutfağında yapılmaktadır. Koyun eti veya kıymanın tavada kavrulması ile yapılır. Üzerine, közlenmiş domateslerin doğranması ile elde edilen sos dökülür. Sos ve kavurmanın ayrı ayrı yapılmasından dolayı yarım tava adını almıştır.