İçeriğe atla

László Szabó (satranç oyuncusu)

László Szabó ([ˈsɒboːˈlaːsloː] d. 19 Mart 1917 – ö. 8 Ağustos 1998) Macar satranç ustası.

Budapeşte'de doğdu. 1935 yılında 18 yaşında iken Tatatóváros'da düzenlenen uluslararası bir turnuva olan Macar şampiyonasında birinci olarak, ülkesini 1935 Varşova Olimpiyatları'nda temsil etme hakkı kazanmış ve böylece uluslararası arenada boy göstermiştir. Vatandaşları tarafından benimsenen oyun tarzının aksine atak oyundaki yeteneği olimpiyat gözlemcilerinin dikkatini çekmiştir. Genç Szabó'nun Macar satrancında ata figür olan, daha önce geleceğin dünya şampiyonları Max Euwe ve Vera Menchik'i eğiten Géza Maróczy'nun vesayeti altında çalıştığı düşünülmektedir.

II. Dünya Savaşı'ndan önce, 1938/39 Hastings (uzun sure birlikteliği olacak bir turnuva) zaferlerini de içeren başka başarılara da imza atmıştır. Kariyerine bankacı olarak başlamış, döviz kur dönüşümcülüğü yapmıştır.

Daha sonra, savaş başladığında, Szabó Zorunlu Çalışma Birimine atandı ve Rus askerleri tarafından savaş esiri olarak tutuldu. Savaştan sonra satranca geri döndü ve birçok uluslararası etkinlikte boy gösterdi. 1946 yılında Groningen'de düzenlenen, aralarında Botvinnik, Euwe, Smyslov, Najdorf, Boleslavsky ve Kotov gibi ustaların da yer aldığı son derece güçlü bir turnuvada beşinci oldu. 1948 yılında Saltsjöbaden Interzonal organizasyonunda Bronstein'in ardından ikinci oldu. Hastings 1947/48, Budapest 1948 ve Hastings 1949/50 turnuvalarında ise birincilik başarısını gösterdi. 1952 yılındaki Saltsjöbaden Interzonal ve 1955 yılındaki Gothenburg Interzonal turnuvalarında beşinci olması aday turnuvalarda boy göstermesi için yeterince yetenekli olduğunu gösteriyordu. 1956 yılında Amsterdam'da düzenlenen turnuvada elde ettiği üçüncülük Dünya Şampiyonluğu unvanı için büyük umut vadediyordu. Smyslov ve Keres'in ardından üçüncülüğü Bronstein, Geller, Petrosian ve Spassky ile paylaştı.

1960 ve 1970 lerde, uluslararası turnuvalarda boy göstermeye devam etti; 1964 yılında Zagreb'de birincilik, 1965 yılında Budapeşte'de birincilik (Polugaevsky ve Taimanov ile), 1972 yılında Sarajevo'da birincilik, 1973 yılında Hilversum'da birincilik (Geller ile) elde etmiş, Hastings 1973/74 turnuvasında birinciliği paylaşmıştr. (Gennady Kuzmin, Timman ve Tal ile)

Toplamda Macaristan'ı olimpiyatlarda 11 kez temsil etmiş, 5 kez birincilik elde edip, madalyalar kazanan performanslar sergilemiştir. 1937 yılında takım gümüş madalyası ve bireysel gümüş madalyalar, 1952 yılında bir kişisel bronz, 1956 yılında bir takım bronz ve 1966 yılında takım bronz ve bireysel gümüş madalya kazanmıştır.

Szabó yaklaşık 20 yıl boyunca Macaristan'ın en iyi oyuncusu idi (sonunda Lajos Portisch tarafından 1963/64 yıllarında geçildi) ve gücünün zirvesinde iken dünyanın en iyi 12 oyuncusundan biri oldu.

Ailesi Szabó'nun tüm satranç kütüphanesini ve dokümanlarını Cleveland Public Library John G. White Chess and Checkers Collection kurumuna bağışladı. John G. White Collection of Chess and Checkers dünyadaki en büyük satranç kütüphanesidir. (32,568 cilt kitap ve dizi, 6,359 cilt süreli yayın)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Alehin</span> Rus-Fransız satranççı (1892 – 1946)

Aleksandr Aleksandroviç Alekhine, , Rus satranççı ve 1927-1935 ve 1937-1946 yılları arası Dünya satranç şampiyonu. Çok saldırgan oyun tarzıyla ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Botvinnik</span>

Mihail Botvinnik Altıncı dünya satranç şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan millî futbol takımı</span>

Macaristan millî futbol takımı, Macaristan'ı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır. 1938 ve 1954 FIFA Dünya Kupası'nda aldıkları ikincilik en büyük başarılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Max Euwe</span>

Max Euwe, Hollandalı satranç oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Morozeviç</span>

Aleksandr Morozeviç, Rus satranç oyuncusu

Nurhan Süleymanoğlu, Kazak asıllı Türk boksör.

<span class="mw-page-title-main">Vügar Haşimov</span>

Vügar Haşimov, büyükusta unvanlı Azeri satranç oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Betül Cemre Yıldız</span> Türk satranç oyuncusu

Betül Cemre Yıldız, WGM unvanlı Türk satranç oyuncusu. 11 Kez Türkiye Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazanmış, 2004 yılında FIDE tarafından verilen WIM unvanı, 2012 yılında da WGM unvanını almıştır. WGM unvanını alan ilk Türk olup, 2007 yılında Dünya 18 Yaş Altı Kadınlar Şampiyonası ve 2009 yılında Dünya Genç Kadınlar Şampiyonalarında bronz madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İnna Deriglazova</span>

İnna Vasilyevna Deriglazova (Rusça: Инна Васильевна Дериглазова,, Rus eskrimci. 2011 Avrupa Eskrim Şampiyonası'nda takım halinde 2012'de ise bireysel olarak şampiyon olmuştur. 2012 Yaz Olimpiyatları'nda takım halinde gümüş madalya, 2016 Yaz Olimpiyatları'nda ise İtalya şampiyonu Elisa Di Francisca'yı yenerek altın madalya kazanmıştır. 6 kez dünya ve 4 kez Avrupa şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Khosro Harandi</span> İranlı Uluslararası Satranç Büyükustası unvanlı profesyonel satranç oyuncusu

Khosro (Hosrov) Sheikh Harandi, İranlı Uluslararası Satranç Büyükustası unvanlı profesyonel satranç oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">FIDE ünvanları</span>

FIDE ünvanları, uluslararası satranç yönetim organı FIDE tarafından üstün performans için verilen ünvanlardır. Bu ünvanların en yükseği Büyükustadır. Ünvanlar genellikle Elo derecesi ve diğer ünvanlı satranç oyuncularına karşı kazanılan karşılaşmalardan elde edilen normların birleşimiyle kazanılır. Ünvanlar bir kez verildiğinde, sahtekarlık veya hile durumları dışında ömür boyu elde tutulur. Açık ünvanlar tüm oyuncular tarafından kazanılabilirken, kadın ünvanları kadın oyuncularla sınırlıdır. Birçok güçlü kadın oyuncu hem açık hem de kadın ünvanlarına sahiptir. FIDE ayrıca hakemler, organizatörler ve eğitmenler için de ünvanlar verir. Yazışmalı satranç, satranç problemi oluşturma ve satranç problemi çözme ünvanları artık FIDE tarafından yönetilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nona Gaprindaşvili</span> Gürcü satranç ustası (1941 doğumlu)

Nona Gaprindaşvili, Gürcü satranç oyuncusu ve FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

<span class="mw-page-title-main">Savielly Tartakower</span> Polonyalı-Fransız satranççı (1887 – 1956)

Ksawery Tartakower (1887-1956) Avusturya, daha sonra Polonya ve Fransa'da satranç büyük ustasıydı. Ayrıca, bugün bile kitapları hala popüler olan 1920'lerin ve 1930'ların satranç gazetecisi ve yazarıydı. Tartakower keskin zekası ve aforizmaları ile hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Evin Demirhan Yavuz</span> Türk olimpik güreşçi

Evin Demirhan Yavuz, Türk kadın güreşçi. Serbest stil 50 kiloda mücadele eden sporcu Ankara ASKİ Spor Kulübü bünyesinde ve millî takım adına müsabakalara katılmaktadır. 2022 Avrupa Güreş Şampiyonası'nda altın madalya kazanmıştır.

Ali Cengiz (d.08.04.1996), Türk güreşçi. Ankara ASKİ Spor Kulübünde grekoromen stilde 87 kiloda kariyerini sürdürmektedir. 2023 Dünya Güreş Şampiyonası'nda altın madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ana Matnadze</span> Gürcü-İspanyol satranç oyuncusu

Ana Matnadze, Gürcü-İspanyol satranç oyuncusu. FIDE tarafından 2002'de Woman Grandmaster (WGM) ve 2006'da International Master (IM) unvanları verildi. Matnadze kendi yaş kategorisinde Avrupa ve dünya kızlar şampiyonu oldu.

Nana Dzagnidze, 2008 yılında FIDE tarafından Grandmaster unvanına layık görülen Gürcü satranç oyuncusu. Dzagnidze, 2008'de Kadınlar Satranç Olimpiyatı'nda altın madalya kazanan Gürcü takımının bir üyesi ve 2017'de Avrupa Bayanlar Bireysel satranç Turnuvası şampiyonuydu.

<span class="mw-page-title-main">Susan Polgar</span> Macar satranççı

Susan Polgar Macar-Amerikalı bir satranç ustasıdır. Polgár, 1996'dan 1999'a kadar Kadınlar Dünya Şampiyonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Harika Dronavalli</span>

Harika Dronavalli, FIDE Grandmaster (GM) unvanına sahip Hint bir satranç oyuncusu. 2012, 2015 ve 2017 yıllarında Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonası'nda üç bronz madalya kazandı. Harika, Hindistan hükûmeti tarafından 2007-08 yılı için Arjuna Ödülü ile onurlandırıldı. 2016'da Çin'in Chengdu kentinde FIDE Kadınlar Grand Prix etkinliğini kazandı ve dünya no. 11 - dünya no. FIDE kadınlar sıralamasında 5. Vladimir Kramnik, Judit Polgar ve Viswanathan Anand satranç ilham kaynaklarıdır. 2019 yılında spor alanına yaptığı katkılardan dolayı Padma Shri ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Efim Geller</span>

Efim Petroviç Geller, Sovyet satranç oyuncusudur ve zirve döneminde dünya çapında bir büyükustaydı. Sovyet Şampiyonası'nı iki kez kazandı ve altı kez Dünya Şampiyonasına aday oldu. Dört Ukrayna SSC Şampiyonası şampiyonluğu kazandı ve 1991 Dünya Büyükler Şampiyonası'nda birinciliği paylaştı ve 1992'de şampiyonluğu tamamen kazandı. Eşi Oksana bir balet, oğlu Alexander da bir satranç ustasıydı. Geller, Dünya Şampiyonları Boris Spassky ve Anatoly Karpov'un koçuydu. Kendisi aynı zamanda bir yazardı.