İçeriğe atla

László Rásonyi

László Rásonyi
Doğum22 Ocak 1899(1899-01-22)
Liptoszentmiklos, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm4 Mayıs 1984 (85 yaşında)
Budapeşte, Macaristan
MilliyetMacar
MeslekHungarolog, Türkolog

László Rásonyi (22 Ocak 1899, Liptoszentmiklos - 4 Mayıs 1984, Budapeşte, Macaristan), Eski Türk kavimlerinin tarihi ve Türk-Macar ilişkileri konusundaki çalışmalarıyla tanınan ve Türkiye'deki Hungaroloji Ana Bilim Dalı'nın kurucusu Macar Türkolog.

Budapeşte ve Berlin Üniversitesi'nde Türkoloji ve Hungaroloji öğrenimi gördü. 1929'da Helsinki Üniversitesi'nde çalıştı. 1933-1934 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Türk Araştırmaları Enstitüsü'nde çalışmalar yaptı.

Prof. Dr. László Rásonyi, 1935 yılında Türk dili ve Türk tarihi çalışmalarına katkıda bulunacak bilim adamları yetiştirmek üzere faaliyete geçen Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne Atatürk'ün isteğiyle kürsü kurucusu ve hocası olarak getirildi. Hungarolojinin kuruluşunda çok büyük emeği olan Prof. Rásonyi, Hungaroloji Kütüphanesi'nin kurulmasında da büyük rol oynadı. Bu büyük bilim adamının Türkiye'ye gelmesinde o dönem Macar Eğitim Bakanı olan ünlü tarihçi Bálint Hóman'ın da büyük payı olmuştur. 1942 yılında Prof. Rásonyi Macaristan'a dönmüş, yerine 1943 yılında Tibor Halasi-Kun gelmiştir.

László Rásonyi, Türkiye'den ayrıldıktan sonra Macaristan'da Kolozsvar Üniversitesi'nde Türkoloji profesörlüğüne atandı. 1942-1944 yılları arasında bu üniversitede Türkoloji kürsüsünün kurulmasına önayak oldu. 1946'da Budapeşte'ye döndü. Balkan Enstitüsü'nde (1947-1949) ve Macar Bilimler Akademisi'nde çalıştı. Doğubilim Enstitüsü'nü kurdu. 1961'de emekli olduktan sonra bir süre Ankara Üniversitesi'nde ders verdi.[1]

Eserleri

László Rásonyi, bilim çevrelerinde Türk onomastiği alanındaki çalışmalarıyla tanınmıştır. Onomasticon Turcicum adlı eseri bu yolda yeni bir çığır açmış ancak çeşitli girişimlere rağmen Türkçede henüz yayınlanamamıştır.[2] Rásonyi'nin Türkçeye çevrilmiş eserleriyse şunlardır:

  • Tuna Köprüleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
  • Tarihte Türklük, Örgün Yayınları
  • Türk Devletinin Batıdaki Vârisleri ve İlk M. Türkler, TKAE Yayınları
  • Doğu Avrupa'da Türklük, Selenge Yayınları
  • Anadolu'da Hristiyan Türkler

Kaynakça

  1. ^ Kuşçu, Ayşe D. (Aralık 2010). "Prof. Dr. Mekki Şerif Baştav". Türk Yurdu. 30 (280). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014. 
  2. ^ "Özü Türk Belgeseli - TRT". TRT. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkoloji</span> Türk dili, tarihi, edebiyatı ve halk bilimi araştırmalarını konu edinen bilim dalı

Türkoloji (Osmanlı Türkçesi: Türkiyat [تركيات], İngilizce: Turcology, Fransızca: Turcologie) veya Türklük bilimi; Türk halklarının filolojisi, antropolojisi, edebiyatı ve tarihi başta olmak üzere genel bir somut ve somut olmayan kültürel miraslarını sistematik bir şekilde derleyen, araştıran ve inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sırrı Erinç</span> Türk coğrafyacı

Sırrı Erinç, Türk coğrafyacı.

Hungaroloji Anabilim Dalı, 09 Ocak 1935 tarihinde Atatürk'ün emriyle kurulmuştur. Hungaroloji Kürsüsü, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin kuruluşuyla birlikte açılan ilk 13 kürsü arasında yer alır. Kürsünün başına, yine Atatürk'ün isteğiyle Kürsü kurucusu ve hocası olarak ünlü Macar Türkolog ve kütüphanecisi Prof. Dr. László Rásonyi getirilir. Anabilim Dalı'nın esas amacı Türk-Macar ortak geçmişini araştırmak, Macar dilini, kültürünü, edebiyatını Türkiye'de tanıtmaktır. Anabilim Dalı'nda dört öğretim elemanı ve bir yabancı uzman görev yapmaktadır. Anabilim Dalı'nda lisans programına ek olarak lisansüstü program da yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gyula Németh</span>

Gyula Németh Macar türkolog. Macaristan'ın Szolnok iline bağlı Karcag'da doğdu. Türkçeye olan merakı Karcag'da başladı. Budapeşte Üniversitesi'nde okudu, yine burada Doğu Dilleri Kürsüsü'nde profesör oldu. 1907'de İstanbul'a geldi, 1908'de Aydın ve İzmir'de bulundu. 1909'de Eötvös Kollégium üyesi olarak Budapeşte Üniversitesi'nde Gombocz Zoltán, Munkácsi Bernát, Goldziher Ignác, Vámbéry Ármin gibi önemli bilim adamlarıyla birlikte çalıştı.
1911 ve 1914 yılları arasında eğitim için Leipzig, Kiel ve Berlin'de bulundu. 1915'te Budapeşte Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1916'da Türkoloji kürsüsü öğretim görevlisi oldu. 1916-1917 yıllarında Türk Dili kitabı yayınlandı. 1921'de Macarcaya Türkçeden geçen kelimelerle ilgili ilk kitabını yayınladı. Türk Filoloji Enstitüsü'nü kurdu (1930). TDK şeref üyesidir. Türk kavimleri, Türk dili, Türklerin anayurdu, Balkanlar üzerine araştırmaları bulunmaktadır.

Abaris, Mitolojik çağda, Yunanistan'ı dolaştığına inanılan efsanevi İskit rahibi. Mucizeler gerçekleştirdiği ve o sıralarda bölgede baş gösteren büyük bir salgına son verdiği söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Semavi Eyice</span>

Mustafa Semavi Eyice, Türk Bizantolog ve sanat tarihçisi.

Hasan Eren. Türk sözlükçü ve etimoloji konusuna yoğunlaşmış Türkolog.

Irène Mélikoff Azeri ve Rus asıllı Fransız Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Jagiellon Üniversitesi</span>

Jagiellon Üniversitesi, Polonya'nın güneyinde yer alan Kraków kentinde bulunan üniversitedir. 1364 yılında Polonya kralı III. Kazimierz tarafından kurulan üniversite, kuruluş tarihi itibarıyla Polonya'nın en eski, Orta Avrupa'nınsa en eski ikinci yükseköğretim kurumu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Debrecen</span>

Debrecen, Macaristan’da Budapeşte’den sonra ikinci büyük en geniş şehirdir. Debrecen, Kuzey Alföld bölgesi ve Hajdú-Bihar eyaleti başkentinin bölgesel merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Eötvös Loránd Üniversitesi</span>

Eötvös Loránd Üniversitesi ya da ELTE, 1635 yılında Nagyszombat 'da kurulmuş, ardından 1777 yılında Budapeşte'ye taşınmış, Macaristan'ın en büyük ve en iyi üniversitesi niteliğindeki üniversite kurumudur.

György Hazai Macar Türkologdur. Türk dili üzerine birçok çalışması olmuştur. Özellikle, Türk dilinin Balkan kolu içinde yer alan Türk ağızları hakkında Türkoloji literatüründe temel olan çalışmaları vardır.

Tibor Halasi-Kun,, Kıpçak Dili araştırmalarıyla ünlü Macar asıllı türkolog ve hungarolog.

<span class="mw-page-title-main">Martti Räsänen</span>

Arvo Martti Oktavianus Räsänen, Fin Türkolog.

Hüseyin Namık Orkun, Türk tarihçi, dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edit Tasnádi</span>

Edit Tasnádi, Macar Türkolog ve çevirmen.

M. Tayyib Gökbilgin, Türk Osmanlı tarihçisi.

<span class="mw-page-title-main">ELTE Beşeri Bilimler Fakültesi</span>

Eötvös Loránd Tudományegyetem (ELTE) Beşeri Bilimler Fakültesi, Budapeşte, Macaristan'daki Eötvös Loránd Üniversitesi'nin en eski fakültesidir. 1635 yılında Estergon Kardinal Başpiskoposu Macaristan Prensi Primat Péter Pázmány tarafından kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.