İçeriğe atla

László Batthyány-Strattmann

Prens László Batthyány-Strattmann de Németújvár veya Aziz Ladislaus Batthyány-Strattmann, Almanca Ladislaus Fürst Batthyány-Strattmann von Güssing, (d. 28 Ekim, 1870; Dunakiliti, Avusturya-Macaristan, ö. Viyana, Avusturya) Macar aristokrat ve doktor. Dindar bir Katolik olan Németújvár, fakirlerin doktoru adıyla tanınmıştır. Németújvár 2003'te Roma Katolik Kilisesi tarafından aziz ilan edilmiştir.

Gençliği

Kont László Batthyány, çok eski bir Macar aristokrat aile olan Batthyány'nin bir üyesi olarak doğdu. Babası Protestan bir kadınla evlenmek için ailesini terk ettiği için zor şartlar altında bir çocukluk dönemi yaşadı.[1] 12 yaşına geldiğinde ise László Batthyány annesini kaybetti.

Babasının isteği üzerine Batthyánys ailesinin mülkünün yeni varisi olarak kendini hazırladı. İlk eğitimini Viyana'da tarım üzerine aldı, daha sonra kimya, felsefe ve müzik gibi bir dizi önemli konuda dersler aldı. Hayatının bu bölümün karışıklıklar içinde geçti, yine bu dönemde evlilik dışı bir kız babası oldu.[2]

Öğrencilik ve evlilik

László Batthyány'nin yaşamındaki karmaşık dönem, onun bir doktor olarak çalışmaya başlamasıyla önemli ölçüde dinginleşti. Batthyány, 1896'da tıp öğrencisi oldu ve 1900'de bu okulu bitirdi. Bu dönemde dini yönden arayış dönemini atlattı ve Roma Katolik Kilisesi'nin dindar bir üyesi oldu. Bunun ardından, Countess Maria Theresia Coreth ile tanıştı ve 10 Kasım, 1898'de Coreth ile Viyana'de evlendi. Bu evlilikten 13 çocukları dünyaya geldi.

Doktor olarak hizmetleri

Batthyány Kittsee'de bir özel hastane açtı. Burada genel pratisyen hekim olarak çalışmaya başladı, ama kısa sürede önce cerrahlık sonra da, göz hastalıkları konusunda uzmanlaştı.

1915'te Batthyány, Macaristan'da bulunan Körmend kalesine ailesiyle birlikte hareket etti, bu kale ona ölen amcasından miras kalmıştı. Bununla birlikte, amcasının ölümünün ardından Batthyány "Prens" (Almanca: Fürst/Macarca: herceg) unvanı aldı ve soyadına "Strattmann" sanı eklendi. Batthyány burada dindar bir doktor olarak çalıştı, özellikle yoksul hastaları ücretsiz tedavi etmesiyle ün kazandı, toplum tarafından yoksulların doktoru adıyla anıldı. Batthyány Körmend kalesinin içini büyük bir göz hastalıkları hastanesine döndürdü. Ailesiyle birlikte burada dindar bir yaşam sürdü.

Batthyány-Strattmann'ın aile yaşamı 1921'de yeniden karmaşık bir hal aldı: Bu yıllarda en büyük oğlu Ödön (Edmund) bağırsaklarındaki ciddi bir rahatsızlıktan dolayı henüz 21 yaşındayken öldü.

Ölüm

Batthyány'e 60 yaşındayken mesane kanseri teşhisi koyuldu ve Viyana'daki Löw Senatoryumu'na kaldırıldı. On dört ay hasta yattıktan sonra, Ocak 1931'de öldü.

Azizlik (Kutsanma)

Batthyány-Strattmann, kişisel yaşamıyla geniş Hristiyan kitlelerin saygı duyduğu birisi olarak bilindi. Aziz olma süreci ise; Viyana ve Szombathely (Macaristan) başpiskoposlarının 1944'te Vatikan'a yaptıkları başvuru ile başladı. Ancak bu başvuru uzun süre gündeme gelmedi; 1982'de Eisenstadt (Avusturya) başpiskoposu Stefan László'nun yaptığı yeni başvuru ile konu yeniden gündeme geldi. 11 Temmuz 1992'de László Batthyány-Strattmann muhterem ilan edildi (Azizlik yolunda önemli bir basamak). Batthyány 23 Mart, 2003'te ise dönemin Papa'sı John Paul II tarafından 5. yıl sonra (23 Mart, 2008) yürürlüğe geçecek azizlik derecesi açıklandı. Viyana Kardinali Schönborn önderliğindeki bir grup tarafından Ladislaus Batthyány-Strattmann adına hayır kurumları açıldı.

Kaynakça

  1. ^ Cf. Dirnbeck, Geöffnete Augen, s. 35
  2. ^ Dirnbeck, s. 36

Yazılı kaynaklar

  • Josef Dirnbeck: Geöffnete Augen. Ladislaus Batthyány-Strattmann und sein Leben als "Arzt der Armen". Güssing: 2003. ISBN 3950098410
  • Rudolf Kroyer: Ladislaus Batthyány-Strattmann - EIn Leben im Dienste Gottes und der Menschen. Eisenstadt: 1986/1999
  • Erzsébet Pálffy-Batthyány: Batthyány-Strattmann László ferences herceg. Budapeşte: 1931
  • Mária Puskely: Dr. Batthyány-Strattmann László. 1870-1931. Dokumentált életrajz. Budapeşte 2001

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matyas Corvinus</span> Macaristan ve Bohemya kralı, Avusturya Dükü (1440-1490)

Matyas Korvinus, 1458'de 15 yaşından ölümüne kadar Macaristan'ın ve Hırvatistan'ın kralı olmuştur. Matthias'ın annesi Macar soylu ailesinden gelen Erzsébet Szilagyi idi. Askeri eğitimini babasının gözetiminde alan Matthias seferler düzenlenmeye başladığında yaşı sadece on iki idi. 1456 yılında Belgrad Kuşatmasında şövalye unvanını almıştır. Çok sayıda askeri sefere çıktıktan sonra Bohemya Kralı (1469) ve Avusturya Dükü (1487) oldu.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

László Moholy-Nagy ressam, desinatör, fotoğrafçı ve akademisyen. Konstrüktivizmden etkilenmiş, teknoloji ve sanayinin, sanata entegrasyonunu savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bertalan Szemere</span> Macar siyasetçi

Bertalan Szemere, Macar şair ve Macaristan'ın üçüncü başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Gyula Károlyi</span>

Gyula Károlyi de Nagykároly muhafazakâr Macar politikacı. 1931-1932 yılları arasında Macaristan başbakanlığı yapmıştır. Daha önce 191'da birkaç aylığına Szeged'de bulunan karşı devrim hükûmetine de başbakanlık yapmıştır. Başbakan olarak selefi István Bethlen'in ılımlı muhafazakâr politikasını sürdürmeye çalışsa da daha az başarılı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Károly Khuen-Héderváry</span> Macar siyasetçi (1849-1918)

Kont Károly Khuen-Héderváry de Hédervár, Macar siyasetçi. Khuen-Héderváry, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1903 yılında kısa bir süre ve 1910 ile 1912 yılları arasında olmak üzere iki dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Khuen-Héderváry 1883 ile 1903 yılları arasında Hırvat Banı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. László</span> Macaristan kralı ve aziz

I. Ladislaus, 1077'ten itibaren Macaristan, 1091'den itibaren Hırvatistan kralıdır. I. Béla'nın ikinci oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1000-1301)</span> Eski Orta Avrupa Monarşisi (1000-1301)

Macaristan Krallığı, Orta Avrupa'da Macarların Büyük Prensi I. István'ın 1000 veya 1001 yılında kral olarak taç giymesiyle ortaya çıktı. Merkezi otoriteyi güçlendirdi ve tebaasını Hristiyanlığı kabul etmeye zorladı. Tüm yazılı kaynaklar, süreçte yalnızca Alman ve İtalyan şövalyeleri ve din adamlarının oynadığı rolü vurgulasa da, Macarca tarım, din ve devlet sözlüğünün önemli bir kısmı Slav dillerinden alınmıştır. Kutsal Roma imparatorlarının Macaristan üzerindeki yetkilerini genişletme girişimlerinin yanı sıra iç savaşlar ve pagan ayaklanmaları, yeni monarşiyi tehlikeye attı. Monarşi, I. Ladislaus ve Coloman dönemlerinde istikrar kazandı. Bu yöneticiler, yerel nüfusun bir kısmının desteğiyle Hırvatistan ve Dalmaçya'yı işgal etti. Her iki bölge de özerk konumlarını korudu. Ladislaus ve Coloman'ın halefleri - özellikle II. Béla, III. Béla, II. András ve IV. Béla - Balkan Yarımadası'na ve Karpatlar'ın doğusundaki topraklara yönelik bu genişleme politikasını sürdürerek, krallıklarını Orta Çağ Avrupa'nın en büyük güçlerinden birine dönüştürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Szálasi</span>

Ferenc Szálasi Macar faşist örgütlenme olan Ok Haç Partisi kurucusu ve lideriydi. II. Dünya Savaşı'nın son dönemlerinde ülkedeki Miklós Horthy rejiminin Müttefik Devletlerle barış görüşmesi için temas halinde olduğunun ortaya çıkması üzerine Naziler tarafından düzenlenen Panzerfaust Harekâtı sonrasında Ok Haç Partisi iktidarı almış, Szálasi ise fiilen ülkenin tek lideri konumuna yükselmiştir. Kısa süren Ok Haç Partisi iktidarı sırasında binlerce rejim karşıtı, komünist ve Yahudi toplama kamplarına sürülmüş ve katledilmiştir. Kızıl Ordu'nun Macaristan'ı kurtarmasının ardından yakalanmış, mahkemeye çıkartılmış ve insanlığa karşı işlediği suçlardan hüküm giyerek idam edilmiştir.

Macar İzci Derneği Macaristan'ın ulusal İzcilik organizasyonu, 1912'de kurulmuş ve 1922'de Dünya İzcilik Teşkilatı'na üye olmuş, 1948 yılında İzcilik faaliyetlerinin yasaklanması sonrası, 1990'da ülkede İzciliğin yeniden doğuşu ile birlikte tekrar üye olmuştur. Derneğin başlıca kurucuları, Alajos Izsóf, Béla Megyercsy, Gyula Papp ve Sándor Sík sayılmaktadır. 1 Ekim 2020 itibarıyla MCSSZ bünyesinde 13.000 üzerinde izci bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lucy de László</span>

Lucy Madeleine de László de Lombos, Anglo-İrlandalı sosyetik, amatör müzisyen, günlük yazarı ve ressam Philip de László'nun eşiydi. Önde gelen Guinness ailesinin bir üyesi, Guinness Mahon bankasını kuran Robert Rundell Guinness'in ise torunuydu. Kocasına Avusturya İmparatoru I. Franz Joseph tarafından soyluluk unvanı verildiği için 1912'de Macar soylularının bir parçası oldu. 1892'de Münih'te müzik eğitimi alırken de László ile tanışan Guinness, onun bir dizi portresine konu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Macaristan Ayaklanması</span>

Batı Macaristan Ayaklanması, 28 Ağustos 1921 ile 13 Ekim 1921 tarihleri arasında bugünkü Burgenland ve Macaristan'ın batı topraklarında gerçekleşti. 15 Temmuz ile 27 Temmuz 1922 arasında ikinci bir girişimde bulunuldu. Ayaklanmanın temel nedeni, 17 Kasım 1918'de Avusturya Devlet Konseyi'nin etnik ilkelere atıfta bulunarak, çoğunlukla Almanların yaşadığı ancak önemli bir Hırvat ve Macar azınlığa sahip olan Batı Macaristan üzerindeki toprak iddiasını ilan ettiği beyanıydı. İtilaf Devletleri, Avusturya'nın talebini kabul ederek, 10 Eylül 1919 Saint-Germain Antlaşması'nda toprakları Avusturya'ya verdi ve bunu 4 Haziran 1920 Trianon Antlaşması'nda onayladı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ladislaus</span> Macaristan Kralı (1262-1290)

IV. Ladislaus, Kuman Ladislaus olarak da bilinir, 1272'den 1290'a kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Annesi Elizabeth, Macaristan'a yerleşmiş pagan Kumanlardan bir reisin kızıydı. Yedi yaşındayken Sicilya Kralı I. Charles'ın kızı Elisabeth ile evlendi. Asi bir lord olan Joachim Gutkeled onu kaçırıp hapse attığında, Ladislaus henüz 9 yaşındaydı.

<i>Chronicon Pictum</i> Macaristan Krallığının 14. yüzyıl tarihi kroniği

Chronicon Pictum, 14. yüzyıldan kalma Macaristan Krallığı'na ait bir Orta Çağ resimli kroniktir. Macaristan Kralı I. Lajos'un kraliyet sarayının sanatsal tarzını temsil eder. Eser, sanat, Orta Çağ ve kültür tarihi açısından eşsiz bir kaynaktır.

<span class="mw-page-title-main">III. Ladislaus</span> Macaristan kralı (1199-1205)

III. Ladislaus, 1204 ile 1205 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. Kral Emerik'in tek çocuğudur. Ladislaus, küçük oğlunun verasetini güvence altına almak isteyen hasta babasının emriyle kral olarak taç giydi. Ölen kral, kardeşi András'u Ladislaus'un küçük olduğu dönem için naip yaptı. Ancak Dük András çocuğun çıkarlarını göz ardı etti. Sonuç olarak, Ladislaus'un annesi Aragonlu Konstanz, Ladislaus'u da yanına alarak Avusturya'ya kaçtı. Ladislaus beklenmedik bir şekilde Viyana'da öldü.

<span class="mw-page-title-main">V. László</span>

V. László,, Avusturya Dükü ve Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı. Habsburglu Albert ile Lüksemburglu Elisabeth'in oğluydu. Albert, ölüm döşeğinde tüm topraklarını doğacak oğluna miras bırakmıştı. Ancak vasiyetini yalnızca Avusturya soyluları kabul etti. Osmanlı istilasından korkan Macar lord ve din adamlarının çoğu, tacı Lehistan Kralı III. Vladislaus'a teklif ettiler. Hussit soyluları ve Bohemyalılar, Albert'in soyundan gelenlerin tahta geçme hakkını tanımadıkları gibi, yeni bir kral da seçmediler. Babasının ölümünden sonra doğduğu için Ölümden Sonra László olarak bilinir.