İçeriğe atla

László Bárdossy

László Bárdossy
László Bárdossy (1941 civarı)
Macaristan Krallığı Başbakanı
Görev süresi
3 Nisan 1941 - 7 Mart 1942
Hükümdar Miklós Horthy (Naip olarak)
Yerine geldiğiPál Teleki
Yerine gelenMiklós Kállay
Kişisel bilgiler
Doğum 10 Aralık 1890(1890-12-10)
Szombathely, Macaristan
Ölüm 10 Ocak 1946 (55 yaşında)
Budapeşte, Macaristan
Partisi Macar Hayatı Partisi
Evlilik(ler) Marietta Braun de Belatin
Mesleği Diplomat ve siyasetçi

László Bárdossy (10 Aralık 1890, Szombathely - 10 Ocak 1946, Budapeşte), Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

İlk yılları

10 Aralık 1890'da, günümüzde Macaristan, o dönem ise Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sınırlarında yer alan Szombathely'de doğdu.[1] Berlin ve Budapeşte'de eğitim aldıktan sonra, 1913'te Macaristan Kültür ve Eğitim Bakanlığında çalışmaya başladı.[1] 1922'de, yeni kurulan Dışişleri Bakanlığı basın departmanının başkan yardımcısı olarak atandı, 1924'te ise başkanı oldu.[1] Mart 1930'da, Macaristan'ın Londra temsilciliği müşaviri olarak atandı.[1][2] 1934'te, temsilcilikte maslahatgüzar olarak görev yapan Iván Hordósy'nin görevinden alınması üzerine geçici olarak bu pozisyonda bulundu.[3] Aynı yıl, Macaristan'ın Romanya büyükelçisi olarak atandı.[1]

Dışişleri bakanlığı ve başbakanlığı dönemi

Macaristan Dışişleri Bakanı István Csáky'nin Ocak 1941'de vefat etmesi sonrasında, Başbakan Pál Teleki tarafından 4 Şubat 1941'de Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.[4] Mart 1941'de Nazi Almanyası, Yugoslavya Krallığı'nı işgal etmek için harekete geçti.[5] Almanya'nın bu işgal hareketinde Macaristan'ın desteğini alma girişimlerinin karşısında duran Teleki, 3 Nisan 1941'de intihar etti.[6] Teleki'nin ölümü sonrasında Ferenc Keresztes-Fischer'in geçici olarak bir günlük başbakanlığı sonrasında Kral Naibi Miklós Horthy tarafından bu göreve Bárdossy getirildi.[7] Bárdossy, Alman birliklerinin Macaristan topraklarından geçmesine izin verirken, Macar birlikleri de Yugoslavya'nın Bačka bölgesini herhangi bir direnişle karşılaşmadan işgal etti.[6] Haziran 1941'de Sovyet güçlerine karşı Almanlar tarafından başlatılan Barbarossa Harekâtı'na Macar kuvvetleri de destek verdi.[6] 7 Mart 1942'de, Horthy'nin baskıları sonrasında istifa etti ve yerine Miklós Kállay atandı.[6]

Sonraki yılları ve ölümü

Macaristan'ın Almanya tarafından 1944'teki işgali sonrasında, başbakan olarak görev yapan Döme Sztójay ve Ferenc Szálasi ile iş birliği içerisinde oldu. Sovyet güçlerinin ülkede ilerlemesinin ardından Bavyera'ya, oradan da Avusturya'ya giderek Mart 1945'te Innsbruck'e ulaştı.[8][9] Mayıs 1945'te Amerikalılar tarafından tutuklandı ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte, 3 Ekim 1945'te Macaristan'a iade edildi.[8][9] 19 Ekim-3 Kasım 1945 arasında Halk Mahkemesi'nde gerçekleştirilen yargılama süresi sonucunda savaş suçları işlediği ve Nazilerle iş birliği yaptığı gerekçesiyle suçlu bulunarak ölüm cezasına çarptırıldı.[8] 10 Ocak 1946'da, Budapeşte'de kurşuna dizilerek cezası infaz edildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e von Farkas, Julius (Nisan 1941). "László von Bárdossy". Zeitschrift für Politik (Almanca). 31 (4). s. 251. 
  2. ^ Pritz 2004, s. 7.
  3. ^ Bán, András (2004). Hungarian-British Diplomacy, 1938-1941: The Attempt to Maintain Relations (İngilizce). Psychology Press. s. 19. ISBN 978-0-7146-8565-6. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  4. ^ Frank, Tibor (2003). Discussing Hitler: Advisers of U.S. Diplomacy in Central Europe, 1934-1941 (İngilizce). Central European University Press. s. 69. ISBN 9639241563. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  5. ^ Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks (İngilizce). Stanford: Stanford University Press. s. 55. ISBN 978-0-8047-0857-9. 
  6. ^ a b c d Hill, Raymond (2003). Hungary (İngilizce). Infobase Publishing. ss. 47-48. ISBN 0816050813. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  7. ^ Pritz 2004, s. 143.
  8. ^ a b c d Roszkowski, Wojciech; Kofman, Jan (2016). "Bárdossy László". Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century (İngilizce). Routledge. s. 61. ISBN 1317475941. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  9. ^ a b Steinacher, Gerald (2012). Nazis on the Run: How Hitler's Henchmen Fled Justice (İngilizce). Oxford University Press. s. 87. ISBN 0199642451. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Ábrahám, Ferenc; Kussinszky, Endre (1945). Ítél a történelem. A Bárdossy-per / a Magyar Országos Tudósitó és a Magyar Távirati Iroda hivatalos kiadásaiból (Macarca). Budapeşte. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Pál Teleki		Macaristan Dışişleri Bakanı
1941–1942 		Sonra gelen:
Ferenc Keresztes-Fischer
Geçici
Önce gelen:
Ferenc Keresztes-Fischer
Geçici		Macaristan Başbakanı
1941–1942 		Sonra gelen:
Ferenc Keresztes-Fischer
Geçici

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Panzerfaust Harekâtı</span> Wehrmachtın Macaristanı işgal planı

Panzerfaust Harekâtı, Wehrmacht'ın II. Dünya Savaşı sonlarında 15-16 Ekim 1944'te Macaristan'ı işgal için giriştiği bir harekâttır. Adolf Hitler, Macaristan Kral Naibi Amiral Miklós Horthy'nin, Kızıl Ordu birliklerinin ilerlemesi karşısında, ülkesinin teslim olması konusunda Sovyetler Birliği ile gizlice görüşmeler yaptığını öğrenince, bu gidişata engel olması için Waffen-SS komando Binbaşı Otto Skorzeny'i görevlendirdi. Romanya zaten kısa bir süre önce Sovyetler ile birleşmiş ve Almanya'ya savaş ilan etmişti. Hitler, Macarların teslim olması durumunda güney kanadının bütünüyle korumasız kalacağından, hâlen Sovyet ilerlemesine karşı Balkanlar'da çarpışmakta olan bir milyon askerinin durumunun da tehlikeye gireceğinden endişe etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Miklós Horthy</span> Macar asker ve siyasetçi (1868–1957)

Miklós Horthy de Nagybánya, Macar asker ve siyasetçi. 1 Mart 1920 - 15 Ekim 1944 tarihleri arasında Macaristan Kral Naibi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Macaristan</span>

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Béla Miklós</span> Macar general ve siyasetçi (1890-1948)

Vitéz Béla Miklós de Dálnok, Macar asker ve siyasetçi. 1944'ten 1945'e kadar Macaristan Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Keresztes-Fischer</span> Macar siyasetçi

Ferenc Keresztes-Fischer, Macar avukat ve siyasetçi. Macar Pécsi Takarékpénztár Rt. bankasının danışmanlığını yapmıştır. 1921-1931 arasında Baranya valiliği, 1925-1931 arasında Somogy valiliği yapmıştır. 1931-1935 ile 1938-1944 arasında olmak üzere iki kere Macaristan içişleri bakanı olarak atanmıştır. Hem solcu hem de sağcı siyasi hareketlere uygulanan polis terörünü yönetti. 12 Eylül 1938'de OMIKE'nin eylemlerini artırmasına izin verdi. II. Dünya Savaşı sırasında Kral Naibi Amiral Miklós Horthy'nin etkin bir destekçisiydi. Pál Teleki'nin ölümünden sonra 3 Nisan 1941'de vekâleten başbakan oldu. Bir yıl sonra 7 Mart 1942'de başbakan Bárdossy, Naip Horthy tarafından zorla istifa ettirilince içişleri bakanı olan Ferenc-Keresztes bir kere daha vekâleten başbakan oldu ve 9 Mart'ta Miklós Kállay başbakanlığa atanana kadar görevde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Géza Lakatos</span>

Vitéz Géza Lakatos de Csíkszentsimon, , Macar Ordusunda bir kıdemli general ve 1944 yılında, 29 Ağustos ve 15 Ekim tarihleri arasında 48 gün Macaristan Krallığı başbakanlığı görevinde yapmış siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">István Bethlen</span> Macaristan başbakanı (1874-1946; hd. 1921-1931)

Kont István Bethlen de Bethlen Macar aristokrat ve siyasetçi. 1921 ila 1931 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kálmán Darányi</span> Macar siyasetçi

Kálmán Darányi de Pusztaszentgyörgy et Tetétlen Macar siyasetçi. 1936 ila 1938 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır. Ayrıca 5 Aralık 1938'den 12 haziran 1939'a ve 15 Haziran 1939'dan 1 Kasım 1939'a kadar Macaristan Ulusal Meclisi başkanlığı da yapmıştır. Darányi Macar siyasetinde radikal sağ ile ilişkilendirilir. Macar faşistlerine karşı sempatik olmadığından yurt içinde gittikçe artan otoriter bir siyaset izlemiş ancak yurt dışında Almanya ve İtalya'nın faşist güçleriyle ittifak yoluna gitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Döme Sztójay</span> Macar politikacı

Döme Sztójay, Sırp kökenli bir Macar asker ve diplomat. II. Dünya Savaşı sırasında, 1944 yılında Macaristan Krallığı Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Margarethe Operasyonu</span>

Margarethe Operasyonu, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Macaristan Krallığı'nı işgal ettiği operasyonun adıdır. İşgal emri 12 Mart 1944 tarihinde Adolf Hitler tarafından verilmiştir. İşgalin ardından Romanya'nın işgali için II. Margarethe Operasyonu hazırlandı, ancak gerçekleşmedi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Macaristan Cumhuriyeti</span>

İkinci Macar Cumhuriyeti 1 Şubat 1946'da Macaristan Krallığı'nın lağvedilmesinden kısa bir süre sonra kurulmuş ve 20 Ağustos 1949'da Komünist yönetimin iktidara gelmesinin ardından feshedilmiş parlamenter cumhuriyettir.

20. yüzyıl Macaristan tarihi, özellikle büyük ölçekli süreçler ve uzun vadeli önemi olan sosyal, politik, kültürel ve ekonomik olaylar açısından, Macaristan'da 1900'den 1999 sonuna kadarki yüz yıllık dönemde meydana gelen olaylara işaret eder. Bu süre zarfında, sonuçları çok önemli ve etkisi bugüne kadar süren birçok radikal bir değişiklik meydana geldi; Macaristan'da birçok farklı rejim iktidara gelmiştir; ülkenin sınırları büyük ölçüde değişmiştir; iki dünya savaşı ve çeşitli devrimler yaşamıştır; zaman zaman muhafazakâr-milliyetçi dünya görüşü liberal, solcu ideolojilerle rekabet etti; Bundan sonra ise Macar halkı, çoğu kez Macaristan'da yaşayan milletler, dini gruplar ve sınıflar arasındaki gerilimlerle gündeme geldi. Macaristan, işgal altında yüzyılın azımsanmayacak bir bölümünü geçirdi, ülkede yaklaşık elli yıl komünizm bayrağı dalgalanmıştır; yüzyılın son bölümlerinde ise ulusal bağımsızlığını ve aynı zamanda istikrarlı, demokratik bir sistem elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1920-1946)</span> Orta Avrupada Miklós Horthy tarafından yönetilen devlet (1920-1946)

Macaristan Krallığı, Bazen Naiplik veya Horthy dönemi olarak anılan, 1920'den 1946'ya kadar Naib Miklós Horthy'nin yönetimi altında bir ülkeydi. Horthy, nominal olarak Macar monarşisini temsil ediyordu. Ancak tahtta oturan bir kral yoktu. IV. Karl'ın tahta geri dönme girişimleri Horthy tarafından engellendi.

<span class="mw-page-title-main">Ok Haç Partisi</span>

Ok Haç Partisi, Macaristan'da II. Dünya Savaşı öncesi ve sırasında etkili olmuş, Ferenc Szálasi önderliğinde aşırı sağcı bir partiydi. 15 Ekim 1944 - 28 Mart 1945 arasında iktidarda olan hareket Nazilerle iş birliği halinde oldu. İktidarı sırasında özellikle solcular, Yahudiler ve Romanlara karşı işledikleri yargısız infazlarda binlerce kişiyi katletmiştir. Ayrıca yaklaşık 80 bin Macar vatandaşı da Nazi toplama kamplarına gönderilmiştir. Savaşın ardından parti ve lider kadrosu Macar mahkemelerinde savaş suçlusu olarak yargılanmış ve hüküm giymiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Szálasi</span>

Ferenc Szálasi Macar faşist örgütlenme olan Ok Haç Partisi kurucusu ve lideriydi. II. Dünya Savaşı'nın son dönemlerinde ülkedeki Miklós Horthy rejiminin Müttefik Devletlerle barış görüşmesi için temas halinde olduğunun ortaya çıkması üzerine Naziler tarafından düzenlenen Panzerfaust Harekâtı sonrasında Ok Haç Partisi iktidarı almış, Szálasi ise fiilen ülkenin tek lideri konumuna yükselmiştir. Kısa süren Ok Haç Partisi iktidarı sırasında binlerce rejim karşıtı, komünist ve Yahudi toplama kamplarına sürülmüş ve katledilmiştir. Kızıl Ordu'nun Macaristan'ı kurtarmasının ardından yakalanmış, mahkemeye çıkartılmış ve insanlığa karşı işlediği suçlardan hüküm giyerek idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">László Ferenczy</span>

László Ferenczy, Macar Kraliyet Jandarması'nda bir yarbaydı ve II. Dünya Savaşı ve Holokost sırasında "Merkezi Yahudisizleştirme Birimi"nin üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'da Holokost</span>

Holokost'un Macaristan'daki tezahürleri, başta Mart 1944'te Macaristan'ın Nazi Alman işgâline girmesinin ardından yer almak üzere Macaristan Yahudilerinin yarısından fazlasının mülksüzleştirilmesi, tehcir edilmesi ve katledilmesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Béla Imrédy</span>

Béla vitéz Imrédy de Ómoravicza, 1938'den 1939'a kadar Macaristan Başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Kralı I. Karl'ın tahtı geri alma girişimleri</span>

Macaristan Kralı I. Karl'ın tahtı geri alma girişimleri, Miklós Horthy'nin 1 Mart 1920'de Macaristan Naibi seçilmesinin ardından, Macaristan'da IV. Karl olarak hüküm süren Avusturya Kralı I. Karl, tahtı geri almak için iki başarısız girişidir. Girişimleri ayrıca sırasıyla "Birinci" ve "İkinci Kraliyet darbeleri" olarak da adlandırılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.