İçeriğe atla

Kızıldeniz

Kızıldeniz
Havza
Ülke(ler)Ülkeler listesi
KonumKuzey Afrika, Batı Asya
Koordinatlar22°K 38°D / 22°K 38°D / 22; 38
Genel bilgiler
Aktığı yerHint Okyanusu
TürDeniz
Akarsu (giden)Babülmendep Boğazı
Uzunluk2.250 km (1.400 mi)
Genişlik355 km (221 mi)
Ortalama derinlik490 m
En derin noktası3040 m
Yüzölçümü438.000 km2 (169.000 sq mi)
Su hacmi233.000 km3 (56.000 cu mi)
Wikimedia Commons
Harita

Kızıldeniz (Arapça (1): ‏البحر الأحمر‎ El-Bahr el-ahmar; Arapça (2): ‏الخليج العربي‎ El-Halic el-Arabi; İbranice: ‏'ים סוף ‎Yam Suf; Tigrinya ቀይሕ ባሕሪ QeyH baHri), Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir. Kızıldeniz, adını, Yunanca Ερυθρά Θάλασσα ("Erythra thalassa") ve Latince "Mare Rubrum"un çevirisinden almıştır. Kızıldeniz, yerel halk tarafından şap denilen mercan kayalıklarından dolayı "Şap Denizi" olarak da bilinmektedir. Uzunluğu yaklaşık 2000 km olup, bazı kaynaklarda 1900 km ya da 2350 km diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep (Bab el Mendeb) Boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş Körfezi vardır.

Bir görüşe göre, Kızıldeniz'in adının, mevsimlik olarak çoğalma patlaması yaşayan Trichodesmium erythraeum adlı alg türlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca çevresindeki kıyılarda yer alan mineral bakımından zengin kızıl renkli dağlardan doğmuş olabileceği tahmin edilmektedir. Deniz altı yaşamına ve üremeye elverişli sıcaklıkta olduğundan çok sayıda deniz canlısı barındırmaktadır. Bunun sebebi ise zemindeki büyük sırtta oluşan yarık bölümün yer altından gelen magma ile dolmasıdır. Bu lavlar çok fazla 1. üretici konumunda bulunan bitkisel planktonlar için besin kaynağı oluşturmaktadır. Tuzluluk oranı ‰ (binde) 44 ile oldukça yüksektir.

İnanç ve efsane

Ana maddeler: Çıkış (Tevrat) ve Çıkış durakları

Tevrat'ın 2. kitabı olan Çıkış'a göre Musa, İsrailoğulları ile birlikte Mısır'dan kaçarken Kızıldeniz'e asası ile vurmuş, deniz ikiye yarılmış, İsrailoğulları karşıya geçtikten sonra grubu takip eden Firavun ve askerleri üzerlerine kapanan denizin altında kalarak boğulmuşlardır. Anlatı Kur'an'da da benzer şekilde tekrarlanmaktadır.

Bir başka görüşe göre ise, bu denizin adı Tevrat'ta Yam Suf ("Sazlıklar Denizi") olarak geçer ve bu İngilizcede "Sea of Reeds" veya "Reed Sea" olarak okunur.[1] Zamanla bu deyişin bozulup "Red Sea" (yani Kırmızı/Kızıl Deniz) olarak kullanılmaya başlandığı da kabul edilen görüşler arasında bulunur.[2]

Sınırı olan ülkeler

Sınırı olan ülkeler şunlardır:

Kasabalar ve şehirler

Kızıldeniz sahilindeki kasaba ve şehirler:

  • Yemen Al Hudaydah (الحديدة)
  • Mısır Al-Qusair (القصير)
  • Ürdün Aqaba (العقبة)
  • Eritre Assab (ዓሳብ)
  • Mısır Dahab (دهب)
  • İsrail Eilat (אילת)
  • Mısır El Gouna (الجونة)
  • Mısır Süveyş (السويس)
  • Mısır Hala'ib (حلايب)
  • Eritre Hirgigo (ሕርጊጎ)
  • Mısır Hurgada (الغردقة)
  • Suudi Arabistan Cidde (جدة)
  • Mısır Marsa Alem (مرسى علم)
  • Eritre Massava (ምጽዋ)
  • Mısır Nuweiba (نويبع)
  • Mısır Port Safaga (ميناء سفاجا)
  • Sudan Port Sudan (بورت سودان)
  • Suudi Arabistan Rabigh (رابغ)
  • Mısır Şarm El-Şeyh (شرم الشيخ)
  • Mısır Soma Bay (سوما باي)
  • Sudan Suakin (سواكن)
  • Mısır Taba (طابا)
  • Suudi Arabistan Yanbu (ينبع)

Galeri

  • Kızıldeniz üzerinden kıvrılarak geçen bir kum fırtınasını gösteren uydu görüntüsü.
    Kızıldeniz üzerinden kıvrılarak geçen bir kum fırtınasını gösteren uydu görüntüsü.
  • Şarm El-Şeyh'teki Sheraton Sharm otelinden Tiran adası ve Kızıl Deniz'in görünümü.
    Şarm El-Şeyh'teki Sheraton Sharm otelinden Tiran adası ve Kızıl Deniz'in görünümü.
  • Kızıldeniz'in Mısır'dan görünüşü
    Kızıldeniz'in Mısır'dan görünüşü

Kızıldeniz haritası için dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2021. 
  2. ^ Harbottle, Rod (2005). Kutsal Kitap Yerler Sözlüğü. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrasya</span> bir bütün olarak Avrupa ile Asya

Avrasya, Avrupa ile Asya'yı kapsayan coğrafi bölgeye verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis</span> Türk denizci ve kartograf (1465–1553)

Pîrî Reis, Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalname gibi eserleride bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Süveyş Kanalı</span> Kızıldeniz ile Akdenizi birbirine bağlayan kanal

Süveyş Kanalı, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan ve Mısır'ın Osmanlı idaresinde olduğu dönemde açılan kanal.

<span class="mw-page-title-main">Hint Okyanusu</span> Okyanus

Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malay Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanır. Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Bahriye</span> Piri Reisin hazırladığı Akdeniz kıyılarına ait ayrıntılı bir harita-kılavuz

Kitâb-ı Bahriye, Osmanlı Kaptan-ı Deryası (amirali) Piri Reis'in hazırladığı Akdeniz kıyılarına ait ayrıntılı bir harita-kılavuzdur. Kitap, denizcilere Akdeniz kıyıları, adaları, geçitleri, boğazları, körfezleri, fırtına halinde nereye sığınılacağı, limanlara nasıl yaklaşılacağı hakkında bilgiler, ayrıca limanlar arasında gitmek için kesin rotalar verir.

<span class="mw-page-title-main">Sina Yarımadası</span> Mısırda bir yarımada

Sinâ Yarımadası, Mısır'da bir yarımada.

<span class="mw-page-title-main">Tiran Boğazı</span>

Tiran Boğazı Sina ve Arap Yarımadası arasında bulunan 5 km eninde boğaz. Akabe Körfezi'ni Kızıldeniz'le birleştirir. Adını Suudi Arabistan'ın boğaz açıklarında bulunan Tīrān Adası'ndan alır.

<span class="mw-page-title-main">Aden Körfezi</span>

Aden Körfezi, Arap Yarımadası ve Afrika Kıtası'nda Somali Yarımadası arasında bulunur. Hint Okyanusu'nun bir uzantısıdır ve Kızıldeniz ile Hint Okyanusu'nu birbirine bağlar. İçinde birçok balık ve mercan çeşidini barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Umman Denizi</span> Hint Okyanusunun Arap yarımadası ve Hindistan arasında kalan bölümü.

Umman Denizi Hint Okyanusu'nun bir bölümüne verilen addır. Doğusunda Hindistan, kuzeyinde Pakistan ve batısında da Umman Körfezi, Arap Yarımadası ve Aden Körfezi, yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Süveyş Körfezi</span> Sina Yarımadasının batısında kalan körfez

Süveyş Körfezi Sina Yarımadası'nın batısında kalan körfezdir. Güneyde Gubal Boğazı'ndan başlayıp kuzeydoğuya doğru kıvrılarak Mısır'ın Süveyş kentinde Süveyş Kanalı'nın girişinde son bulur. Güneyden kuzeye 280 kilometre uzunluğundadır. Sina Yarımadası Kızıl Deniz´i ikiye ayırır. Yarımadanın doğusunda Akabe Körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Babülmendep Boğazı</span> Kızıldenizi Aden Körfezine bağlayan 32 km uzunluğundaki boğaz

Babülmendep Boğazı, Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan 32 km uzunluğundaki boğazdır. Boğaz aynı zamanda Afrika ile Arap Yarımadası'nı birbirinden ayırır. Kuzeydoğu kıyısında Yemen, güneybatı kıyısında ise Cibuti yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Timor Denizi</span> Hint Okyanusuna açık bir dışdeniz

Timor Denizi, 610,000 km² yüzölçüme ve 3300 metre derinliğe sahip, Hint Okyanusu'na açık bir dışdenizdir. Hint Okyanusu'nun doğusundaki en geniş koludur.

Çıkış, Mısır'dan Çıkış, Eksodos ya da Şemot, Tanah ve Eski Ahit'in ilk beş kitabı olan Tevrat'ın ikinci kitabı. Toplam 40 baptan oluşur. On Emir bu kitabın 20. babında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsmailiye</span>

İsmailiye, Kuzey Mısır'da Süveyş Kanalı kıyısında bir kenttir. Ayrıca Mısır'ın İsmailiye ilinin idari merkezidir. Port Said ile Süveyş kentleri arasında, Süveyş Kanalı'nın yaklaşık olarak orta noktalarında yer almaktadır. Nüfusu yaklaşık olarak 330,000 kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Hint deniz seferleri</span>

Hint seferleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Hint Okyanusu'nda yaptığı bir dizi seferlere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Portekiz savaşları</span>

Osmanlı İmparatorluğu ile Portekiz İmparatorluğu arasındaki çatışmalar 16. yüzyıldan 18. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam etmiş ve birçok bölgede meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çıkış durakları</span> Vikimedya liste maddesi

Tevrat'ta Mısır'dan çıkış sırasında İsrailoğullarının 42 yerde durakladığı anlatılır. Belgesel hipoteze göre bu liste köken olarak diğer kaynaklardan bağımsız bir metindir. Bu hipoteze göre, redaktör, hikâyeler arasındaki göze batan devamsızlığı önlemek için, hikâyeler arasındaki geçişlerde bu listeden faydalanmıştır. Bu listede Mısır'dan çıkan İsrailoğullarının çölden geçerken konakladığı yerler bulunur. Farklı kaynaklardan gelen hikâyeleri bağlamak için kullanılan bu liste Çıkış ve Sayılar kitaplarında görülür.

<span class="mw-page-title-main">Erythra Denizi</span> deniz

Erythra Denizi veya Eritre Denizi Afrika Boynuzu ile Arabistan Yarımadası arasında kalan denizin antik ismidir.

<span class="mw-page-title-main">1969 Şarm El-Şeyh depremi</span>

1969 Şarm El-Şeyh depremi, 31 Mart 1969 tarihinde Sina Yarımadası açıklarında meydana gelen 6.6 Mw büyüklüğünde bir depremdir. Depremin merkez noktası, Kızıldeniz ile Süveyş Körfezi'nin birleştiği yerde, Şarm El-Şeyh şehrinin güneybatısındaki Şadvan Adası yakınlarında bulunuyordu. Mercalli yoğunluk ölçeğine göre maksimum VII şiddetine sahipti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.