İçeriğe atla

Kızıl Meydan

Koordinatlar: 55°45′15″K 37°37′12″D / 55.75417°K 37.62000°D / 55.75417; 37.62000
Kremlin ve Kızıl Meydan, Moskova
UNESCO Dünya Mirası
Konum Rusya
Kriterkültürel: i, ii, iv, vi
Referans545
Tescil1990 (14. oturum)
BölgeAvrupa
Koordinatlar

Kızıl Meydan (Rusça; Красная площадь, Krasnaya ploşçad), Moskova'da yer alan meydandır. Hem Rusya, hem de eski SSCB'nin toplumsal ve siyasi tarihinde önemli bir yeri vardır.

İsmi

Meydana çeşitli adlar verilmiştir; bugünkü adı ise 17. yüzyılın ikinci yarısından beri sürekli olarak kullanılmaktadır. Ancak, Rusçada "kızıl"ın karşılığı olan krasnaya sözcüğü (eskiden) "güzel" anlamına da gelirdi.

Özellikleri ve geçmişi

Kızıl Meydan'da bulunan Aziz Vasil Katedrali.

15. yüzyılda Kremlin'in duvarları tamamlandıktan hemen sonra yapılan Kızıl Meydan, tarih boyunca idamlara, gösterilere, geçit törenlerine ve mitinglere sahne olmuştur. Eskiden, kentin merkezindeki en büyük pazar alanı olan meydan, Moskova'yı Rusya'nın belli başlı kentlerine bağlayan yolların kavşağıydı. Meydan, değişik zamanlarda konutlar, kiliseler, bir halk tiyatrosu ve bir basımevi yer almış. Moskova'nın ilk halk kütüphanesi ile üniversitesi de burada kurulmuştur.

XVI. yüzyıl'da meydan, Kurtarıcı ve Svyatoy Nikolay kapıları önünde, üzerinde köprülen kurulan bir hendekle Kremlin'den ayrılıyordu. Meydanın güneyinde, bir demir parmaklıkla çevrili taştan bir tribün (Lobnoye Mesto) yükseliyor, çarın ukazları buradan ilan ediliyor ve ölüm cezaları burada yerine getiriliyordu. Meydanı Kremlin'den ayıran hendek 1812'de kapatılmıştır.

1924'te Kızıl Meydan'da Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin için mozole inşa edildi. İlk olarak ahşap yapılan Lenin Mozolesi 1930'da granit mermerden yapılarak ziyarete açıldı. 1930'da Kızıl Meydan'ın taşları yenilendi ve 1818'de Minin ve Pojarski için meydanın ortasına dikilmiş olan anıt, geçit törenlerini ve gösterileri engellememesi için Vasili Blajenni Katedrali'nin önüne taşındı. Sovyetler Birliği döneminde her yıl 1 Mayıs ve 7 Kasım'da (Ekim Devrimi) düzenlenen geçit törenleri, Kızıl Meydan'daki en önemli kutlamalardı.

Kremlin ve Kızıl Meydan 1990 yılında 13. yüzyıl'dan beri Rusya tarihiyle olan güçlü bağları nedeniyle UNESCO Dünya Mirasları Listesi'ne girdi.

2008 yılında, Sovyetler Birliği'nin (SSCB) yıkılışından beri ilk kez, SSCB'nin II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı tarihi zaferin yıldönümü olan Zafer Günü törenlerinde ağır askeri araçlar geçit törenlerine katıldı. 2010 yılındaki törenlerde Rus ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi ülkelerin yanı sıra ilk defa NATO'dan Amerikan, İngiliz ve Fransız askerleri de Kızıl Meydan'daki kutlamalara katıldı.[1]

Kremlin'in hemen doğusunda, Moskova Nehri'nin kuzeyinde yaklaşık 73,000 m²'lik bir alanı kaplar. 1875-81 arasında yapılan Devlet Tarih Müzesi meydanın kuzey ucunda bulunmaktadır. Güney uçta ise, 1554-60 arasında yapılmış Vasili Blajenni Katedrali yer alır. Doğu yakasında, Rusların Riyadıy adıyla anlandırdıkları ticaret galerileri vardı. 1953'te, bu galerilerin yeniden düzenlenmesinden sonra Devlet Satış Mağazaları (GUM) açılmıştır. Lenin'in 1930'da tamamlanan anıtmezarı ise batısında, hemen Kremlin'in duvarı önündedir. Lenin'in anıtmezarının yakınındaki öbür mezarlar da Kremlin duvarı boyunca uzanır.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Kızıl Meydan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ NATO Kızıl Meydan'da[] Hürriyet. Yayın tarihi: 10 Mayıs 2010

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Georgi Jukov</span> Sovyet mareşal

Georgi Jukov, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun başlıca komutanlarından biri, Sovyet Mareşal (1943), Savunma Bakanı (1955-1957). Stalingrad Muharebesi'nin kaderini değiştiren en önemli komutan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Vasil Katedrali</span> Moskovada bulunan bir katedral

Aziz Vasil Katedrali, Moskova, Kızıl Meydan'da soğana benzeyen, rengârenk, kubbemsi çatılarıyla ünlü bir katedraldir. Yaygın bir hata olarak Kremlin Sarayı ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">Lenin'in Mozolesi</span>

Lenin Mozolesi, Rusya'nın başkenti Moskova'nın merkezindeki Kızıl Meydan'da Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İlyiç Lenin'in tahnit edilmiş naaşının bulunduğu ve halka ziyarete açık olan yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kremlin Duvarı Mezarlığı</span>

Kremlin Duvarı Mezarlığı, Moskova'daki Kızıl Meydan'da Kremlin Duvarının yanında bulunan Sovyetler Birliği'nin eski ulusal mezarlığıdır. Buradaki mezarlar, Ekim Devrimi sırasında ölen 240 Bolşevik yanlısının toplu mezarlara gömüldüğü Kasım 1917'de başladı. Doğaçlama mezar yeri, İkinci Dünya Savaşı sırasında kademeli olarak askeri ve sivil onurun merkezine dönüştü. İlk olarak 1924'te ahşaptan inşa edilen ve 1929-30'da granitten yeniden inşa edilen Lenin'in Mozolesi'nin merkezinde yer almaktadır. 1921'de Kızıl Meydan'daki son toplu cenaze töreninden sonra, oradaki cenazeler genellikle devlet törenleri olarak yapıldı ve çok saygı duyulan politikacılar, askeri liderler, kozmonotlar ve bilim adamları için son onur olarak ayrıldı. 1925-1927'de toprağa gömüler durduruldu. Cenazeler artık yakılmış kül mezarları olarak yapılıyordu. Mikhail Kalinin'in 1946'daki cenazesi ile toprağa gömülmeler yeniden başladı.

<span class="mw-page-title-main">Nijni Novgorod</span>

Nijni Novgorod (Rusça: Ни́жний Но́вгород;

<span class="mw-page-title-main">Semyon Budyonni</span>

Semyon Mihayloviç Budyonni, Ailesi Rus asıllı olmasına rağmen, Don Kazakları bölgesine yerleşmesinden ve o gelenekle büyütülmesinden dolayı genellikle Kazak asıllı sanılan Rusya İmparatorluğu'nun süvari subayı ve Sovyetler Birliği mareşali, Sovyetler Birliği Kahramanı, Rus İç Savaşı, Sovyet-Polonya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında komutanlık yapmış Josef Stalin'in yakın siyasi müttefiki olan politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Günü (9 Mayıs)</span>

Zafer Günü veya 9 Mayıs, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Nazi Almanyası'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gündür.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Sokolovski</span>

Vasili Sokolovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali ve sonrasında devlet adamı. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında planlama ve cephe komutanlığında kendisini göstermiş, Georgi Jukov'un en önemli komutanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tümen, Rusya</span>

Tümen ya da Tyumen. Sibirce: Цыңқыс-тора (Tsıñqıs-tora), Yakutça: Түмэн (Tümen), Tatarca: Төмән (Tömän), Çuvaşça: Тĕмен (Tĕmen). Rusya'da, Tümen Oblastı'nın merkezi kent. Sovyetler Birliği'nin kurucusu Lenin'in naaşı II.Dünya Savaşı'nda Nazilerin ülkeye saldırması üzerine 1941'de güvenlik amacıyla Kızıl Meydan'daki mozolesinden alınarak Tümen şehrine getirilmiştir. Naaş burada Devlet Tarım Akademisi'nde muhafaza edilmiştir. Nazilerin püskürtülmesinin ardından Lenin'in naaşı Nisan 1945'te tekrar Moskova Kızıl Meydan'daki Lenin Mozolesi'ne nakledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mariya Ulyanova</span>

Maria İliniçna Ulyanova - Rus kadın devrimci. Sovyetler Birliği’nin kurucusu Vladimir Lenin’in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Aleksandrov</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Aleksanrdov, Rus ve Sovyet besteci, müzik öğretmeni, koro şefi, profesör. Kızıl Ordu Korosu'nun kurucusu. Sovyetler Birliği Devlet Marşı ve Rusya Ulusal Marşı'nın bestecisi.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Sancağı</span>

Zafer Sancağı veya Zafer Bayrağı, 1 Mayıs 1945 günü, Berlin'deki Reichstag binası üzerine Kızıl Ordu askerleri tarafından göndere çekilen 188 x 82 cm boyutlarında orak, çekiç ve kızıl yıldız amblemlerini taşıyan sancak.

<span class="mw-page-title-main">1945 Moskova Zafer Geçit Töreni</span>

1945 Moskova Zafer Geçit Töreni, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde 24 Haziran 1945 günü düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri'nin ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri</span>

Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu ve savaşa katılan diğer ordular tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde her sene, Nazilerin kayıtsız şartsız teslim olduğu tarih olan 9 Mayıs günü Zafer Günü kapsamında düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. 1945 yılındaki ilk geçit töreni 24 Haziran'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Kremlini</span> Moskova, Rusyada müstahkem kompleks

Moskova Kremlini, Moskova'nın merkezinde yer alan, 1495 yılında inşası tamamlanan özel kompleks. Kompleks Rusya devlet başkanının resmî ikametgâhıdır. Adı "şehir içinde bir kale" anlamına gelir. Sovyetler Birliği döneminde genel sekreterler, başbakanlar, cumhurbaşkanları, bakanlar ve komiserler gibi üst düzey görevlileri ağırlamakta kullanılıyordu. 1990 yılında Kızıl Meydan ile birlikte Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1941 Ekim Devrimi Geçit Töreni</span>

1941 Ekim Devrimi Geçit Töreni, 7 Kasım 1941 yılında 24. Ekim Devrimi Günü kutlamaları vesilesiyle Moskova'daki Kızıl Meydan'da gerçekleştirilen tarihi askerî geçit töreni. Tören Moskova Muharebesi devam ederken gerçekleştirmiştir. Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin, Kızıl Ordu mensubu askerlere geçit töreni sonrasında tekrar savaşa dönmelerini içeren bir konuşma yaptı. Geçit törenine katılan askerlerin birçoğu muharebede ölmüştür. Günümüzde Rusya'da her yıl 7 Kasım, Ekim Devrimi'ni ve 1941 tarihli askeri geçit törenini anmak için resmi tatil günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi Günü</span>

Ekim Devrimi Günü veya resmî adıyla Büyük Ekim Sosyalist Devrimi Günü (Rusça: День Великой Октябрьской социалистической революции, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkelerinde Ekim Devrimi'ni anma için her 7 Kasım'da düzenlenen resmi tatil günü. İlk kez 1927 yılında kutlanan gün 1990'a kadar her yıl düzenli olarak gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sendikalar Evi</span>

Sendikalar Evi ya da Sendikalar Sarayı Moskova'da yer alan etkinlik merkezi., Rusya. Bolshaya Dmitrovka ve Okhotny Ryad sokaklarının köşesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması</span>

Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması, Ocak 1934'te başlayan önemli yönetim organlarının Harkiv'den Kiev'e taşınmasının ardından, 24 Haziran 1934'te gerçekleşti. Taşınmanın ilanın ardından Kiev'de kutlamalar ve askeri geçit töreni düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Kremlin yıldızları</span>

Kremlin yıldızları (Rusça: Кремлёвские звёзды, Kremlyovskiye zvyozdyy), 1930'larda Moskova Kremlini'nin beş kulesine yerleştirilen ve Çarlık Rusya'sını simgeleyen yaldızlı kartalların yerini alan beşgen ışıldayan yakut yıldızlardır.1935 yılında takılan ilk yıldızların yerine 1937 yılında, Ekim Devrimi'nin 20. yıldönümü dolayısıyla günümüzdeki yakut camdan yapılmış yıldızlar yerleştirilmiştir. Yıldızların tasarımı Fyodor Fedorovsky tarafından yaptırılmıştır. Yıldızların her biri yaklaşık olarak 3,5 metre büyüklüğünde ve 1,5 ton ağırlığındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.