İçeriğe atla

Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğu'na katılması

Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğu'na katılması
Tarih1454-1475
Bölge
Kefe, Kırım Hanlığı
Sonuç

Kesin Osmanlı zaferi;

Ceneviz Cumhuriyeti, Kırım'dan atıldı.
Kırım, Osmanlı İmparatorluğu'na katıldı.
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu
Kırım Hanlığı		 Ceneviz Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Fatih Sultan Mehmet Demir Kahya
Gedik Ahmed Paşa
I. Hacı Giray		 ??
Güçler
56 kadırga
7.000 süvari		 ??

Kırım'ın fethi veya Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğuna katılması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kefe ve Sudak liman bölgelerine 1454-1475 yılları arasındaki askerî harekâtıdır. Harekât sonucu Kırım, Osmanlı himayesi altına girmiştir ve 1524'ten itibaren Kırım Hanları, Padişahlar tarafından seçilmeye başlandı.

I. Kefe Kuşatması

Ana madde: I. Kefe Kuşatması

Demir Kahya komutasındaki 56 kadırgadan oluşan donanma, Akkerman'ı abluka altına aldı. Daha sonraları Sivastopolu ele geçirdiler, 11 Temmuz 1454 günü Kefe önlerine donanma demir attı. Kale deniz yoluyla kuşatma altına alındı, I. Hacı Giray'da 14 Temmuz günü 7.000 kişilik bir kuvvetle kaleyi karadan kuşattı. Cenevizliler yardım gelmeyeceğini anlayınca her yıl haraç vermek şartıyla kuşatma kaldırıldı.

II. Kefe Kuşatması

Ana madde: II. Kefe Kuşatması

I. Kuşatma yıllık haraç şartıyla kaldırılmıştı, yıllar sonra Cenevizliler saldırgan bir politika izleyince, Yakup Bey komutasındaki donanma, 25 Ekim 1469 tarihinde Kefe'yi ikinci kez kuşatma altına aldı. Kuşatmanın ne kadar sürdüğü belli değildi, Cenevizliler yeni haraçlar ödemeyi kabul edince bu kuşatmada kaldırılmış oldu. Mengli Giray, kuşatmaya katılmamıştı zira yarım adadaki hakimiyetinin zarar göreceğini düşünmüş hatta bu nedenle Fatih'e bir mektup ile bu durumu dile getirmişti.

Kefe'nin Fethi

Ana madde: III. Kefe Kuşatması

Haziran 1475'te gerçekleşen bu kuşatma ile, Kırım Osmanlı himayesi altına girmiştir. Kırım'ın fethedilmesi adına Gedik Ahmed Paşa komutasında Osmanlı ordusu ve müttefik Kırım kuvvetleri, yarımadaya varmıştı. Kale, deniz ve karadan kuşatma altına alınmıştı. Birkaç günlük müdafaadan sonra teslimiyetlerini duyurdular.

Himayelik meselesi

Kırım'ın Osmanlı himayesi altına girmesi, Hanlığın vassallık verdiği anlamına gelmiyor. Kırım-Osmanlı İmparatorluğu kardeş devletler hale gelmiş, Osmanlı, Kırım'ı koruması altına almıştı. Dış işlerinde Hanlık istediği gibi karar verebiliyor, Hanlar kendi adına para bastırabiliyordu. Bunlar iki büyük bağımsızlık simgesiydi. Fakat 1524'te çıkan Kırım Krizi sonrası Kırım Hanları Padişahlar tarafından seçilmeye başlandı.[1]

Kaynakça

  1. ^ "KIRIM - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mengli Giray</span>

I. Mengli Giray 15. yüzyıl sonlarında 1467; 1469-1475 ve 1478-1515) dönemlerinde üç kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

I. Hacı Giray, Kırım Hanlığı'nın kurucusudur. Hacı Giray, Cengiz Han'ın oğullarından Cuci'nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Şahin Giray</span> Kırım Hanlığının son hükümdarı

Şahin Giray, 47'nci ve son Kırım hanıdır. Birinci hanlık dönemi 1777-1781 ve ikinci hanlık dönemi ise 1782-1783 yılları arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Hanlığı</span>

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

Hayder veya Haydar, I. Hacı Giray'ın oğludur. 1456'da Kırım Hanlığı tahtına oturmuştur.

Nur Devlet Giray 4. Kırım Hanı. 1466-1467, 1467-1469, 1475-1476 olmak üzere toplam üç kez saltanat sürmüştür. 1486 ile 1490 yılları arasında Kasım Hanlığı'nı yönetmiştir.

I. Gazi Giray, 1523-1524 yılları arasında altı ay hüküm süren Kırım hanıdır.

III. Mehmed Giray 1584—1629 yılları arasında yaşayan Kırım Hanıdır. II. Saadet Giray'ın oğludur. 1623—1628 seneleri arasında saltanat sürmüştür. Saltanatı Sultan I. Mustafa ve IV. Murad dönemine rastlar.

II. İslam Giray, 1584 ila 1588 yılları arasında hüküm süren Kırım hanıdır.

Canıbek Giray, Kırım hanı. 1568- 1636 yılları arasında yaşamıştır. 1610-1623, 1624 ve 1628-1635 yılları arasında üç kez hanlık yapmıştır. Ancak, 1624 yılında filen tahta oturması III. Mehmet Giray'ın isyanı nedeni ile mümkün olmadığından, iki kez hanlık yaptığı kabul edilmiştir. Hanlığı I. Ahmet, I. Mustafa,II.Osman ve IV. Murat dönemlerine rastlar. I. Devlet Giray Han'ın torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Amasra Kuşatması</span>

Amasra Kuşatması, Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı Ordusu ile Sadrazam Veli Mahmud Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1460 yılında Ceneviz kolonisi Amasra'yı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan kara ve deniz harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Kefe Kuşatması (1454)</span>

Kefe Kuşatması, 1454 yılında ittifak halinde bulunan Osmanlı Devleti ile Kırım Hanlığı'nın Ceneviz Cumhuriyeti'nin Kırım Yarımadası'nda bulunan kalelerinden Kefe'ye yönelik askerî harekâtı. Kuşatma, Cenevizlilerin Kefe'yi ellerinde tutmalarına karşılık Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı'na yıllık haraç vermeleri teklifinin kabul edilmesi üzerine kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kefe Kuşatması (1469)</span>

II. Kefe Kuşatması, 1469 senesi sonlarına doğru Ceneviz Cumhuriyeti kontrolündeki Kefe'nin Osmanlı İmparatorluğu tarafından ikinci kez kuşatmasıyla meydana gelmiştir.

III. Kefe Kuşatması, Haziran 1475'te gerçekleşmiştir. Kırım'ın ilhakı için yarımadaya gelen Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ve müttefiki Kırım ordusu tarafından hem denizden, hem de karadan kuşatılan Kefe birkaç gün direndikten sonra teslim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1584)</span>

Kırım Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun isyan eden Kırım Hanı II. Mehmed Giray'ı cezalandırmak, Kırım Hanlığı'nda hakimiyetini tesis etmek ve yeni Han II. İslam Giray'ı tahta çıkarmak amacıyla 1584 yılında düzenlediği iki askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1689)</span>

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1641-1642)</span>

Azak Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklar ve Rusya Çarlığı ile askerî mücadelelerinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1475)</span>

Kırım Seferi, Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1475 yılında Kırım'daki Ceneviz kolonilerini ele geçirerek Kırım Hanlığı'nın Osmanlı himayesine almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Mangup Kuşatması</span>

Mangup Kuşatması, Gedik Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1475 yılındaki Kırım seferi sırasında Türk birliklerinin Kırım yarımadasının güneyinde varlık gösteren Got Theodoro Prensliğinin merkezi Mangup kalesini ele geçirerek anılan devletçiğin Osmanlı topraklarına katılmasını sağlayan askerî harekâtı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.