Küçük dişli oyuncu maki

Küçük dişli oyuncu maki

Bilimsel Sınıflandırma
Alem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Mammalia
Takım:	Primates
Alt-Takım:	Strepsirrhini
Aile:	Lepilemuridae
Cins:	Lepilemur
Tür:	L. microdon ^[1]
Binom İsmi
*Lepilemur microdon* Forsyth Major, 1894

Lepilemur microdon'un dağılımı^[1]

Küçük dişli oyuncu maki (Lepilemur microdon), Lepilemuridae familyasında yer alan Madagaskar'a endemik (yaşayan tüm makiler gibi) bir primat türü. Ranomafana ve Andringitra Milli Parklarında bulunabilen tür, güneydoğudaki sık yağmur ormanlarında yaşar. 1894 yılında bir alt tür veya Lepilemur mustelinusun taksonomik kuzeni olarak tanımlandı. Filogenetik araştırmalar bir tür olarak sınıflandırılmasını destekledi fakat batıyla daha çok akrabalığı olan doğudaki tek Malagasy sportif lemuru olduğunu söylüyordu.

Orijinal açıklamasına göre, bazı dişleri diğer oyuncu makigillerden daha küçüktür. Diğer oyuncu maki göre fazla büyüktür ve diğer kurnaz oyunu makilerden ayırt edilmeleri zordur. Ağırlıkları 0.9 ile 1.2 kg arasındadır ve kuyruk-kafa arası uzunlukları 55 ile 64 cm arasındadır. Kürkü çoğunlukla kızıl kahverengi veya kestane rengidir, kafasından arkasına kadar siyah bir çizgisi vardır. Alt bölümü ve boynu açık renklidir. Diğer sportif lemurlar gibi, gece dolaşır, ağaç kabukları gibi yerlere saklanarak uyur. Yaprak, meyve ve çiçeklerle beslenir.

Popülasyonun boyu ve alanının belirlenmesinde son taksonomik değişikliklere göre, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından 2008 yılında "eksik veri" olarak sınıflandırılmıştır. 2014 yılında bu "nesli tükenmekte olan" şeklinde değiştirilmiştir. Başlıca tehditler; yaşam alanının yok olması, tarım faaliyetleri ve avcılıktır.^[1]

Taksonomi ve filojeni

Lepilemur section A

	L. microdon

	Lepilemur section B

Lepilemur section C

Lepilemur section D

Lepilemur section A

Lepilemur section B

	L. microdon

	Lepilemur section C

Lepilemur section D

L. microdon'un filogenetiği ve akrabalığı.^[2]

Küçük dişli sportif lemur veya küçük-dişli oyuncu maki, Madagaskar'ın ortalarındaki Betsileo bölgesindeki Ankafana Ormanı'ndaki örneklere dayanarak ilk kez 1894 yılında Charles Immanuel Forsyth Major tarafından tanımlanmıştır. Yine de Forsyth Major türe açıkça bilimsel veya anadilde bir isim vermemiştir. Diğer sportif lemurlara göre daha küçük azıdişlerinin olduğunu not etmiştir. Tür ismi microdon Antik Yunanca "küçük" anlamına gelen micro- ve "diş" anlamına gelen -odon'dan türetilmiştir. ^[3]^[4]^[5]^[6]

Yaşam alanı ve dağılımı

Küçük dişli oyuncu maki, Güneydoğu Madagaskar'ın iç kısımlarında, güneybatı Ranomafana Milli Parkı'ndan Andringitra Milli Parkı'na kadar bir alanda bulunabilir. Namorona Nehri, alanın James'in sportif lemurlarının bulunduğu kuzey sınırından akar. Sonraki çalışmalar lemurun alanının ve Madagaskar'ın güneydoğusundaki diğer sportif lemurlarla akrabalığının aydınlığa kavuşturulmasına ihtiyaç duydu. Tür sık yağmur ormanlarında yaşamaktadır.

Ranomafana Milli Parkı'ndaki 1995 yılında bir önçalışma, küçük dişli sportif lemurların kıvırcık lemurlarla yemek için yarışmaktan (türler arası rekabet) kaçınabildiğini ortaya çıkardı. Kıvırcık lemur popülasyonunun yoğunluğu (ve yemek için rekabeti), tür dağılımının uyuma yerlerinden daha büyük olmasının etkilerini gösterdi^[7]

Ayrıca bakınız

Makilerin evrimsel tarihi

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; IUCN isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
^ Ramaromilanto et al. 2009, ss. 7–9.
^ Groves 2005, s. 118.
^ Borror 1960, s. 65.
^ Borror 1960, s. 59.
^ Forbes 1894, s. 88.
^ Porter 1998, s. 174.

İlgili Araştırma Makaleleri

Makigiller (Lemuridae), makimsiler (Lemuriformes/Lemuroidea) grubunun en çok tanınan primat familyası. Tüm makimsiler gibi sadece Madagaskar'da bulunurlar. Eskiden bu familya'ya koyulan kedi makisigiller ve oyuncu makigiller artık ayrı familyalara ayrılmaktalar. Böylece makigiller familyası artık 20 yaşayan ve 2 soyu tükenmiş türden oluşur.

Madagaskar ya da resmî adıyla Madagaskar Cumhuriyeti, Afrika kıtasına bağlı bir ada ülke olup, kıtanın doğu kesiminde Hint Okyanusu'nun batı kısmında yer almaktadır. Mozambik Kanalı ülkeyi Afrika ana kıtası ile birbirinden ayırmaktadır. Madagaskar adası, dünyanın dördüncü büyük adasıdır. Ülke ada ülkesi olması nedeniyle sınır komşusu bulunmamakta olup, en yakın anakara ülkesi adanın batısında yer alan Mozambik'tir. Bunun haricinde komşu ada ülkeler ise kuzeybatıda Komorlar ve Fransa denizaşırı bölgesi Mayotte, doğuda Mauritius ile yine Fransa denizaşırı bölgesi olan Réunion adalarıdır. Ülkenin başkenti Antananarivo'dur.

Darwin tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının, Canini oymağına ait bir tür. 1831 yılında ünlü İngiliz doğabilimci Charles Darwin tarafından Şili sahilinde bulunan Chiloé Adası'nda keşfedildi. Uzun süre Arjantin dövüş tilkisinin ada formu olarak dikkate alındı. Ancak 1990 yılında Nahuelbuta Millî Parkı'nda küçük bir popülasyonun keşfiyle ve bunu takip eden genetik incelemelerin neticesinde, bir tür statüsüne hakkı olduğu açıklığa kavuştu.

Lepilemur Lepilemuridae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Uzun süre familyanın ikinci cinsi sayılan, soyu tükenmiş Megaladapis cinsi artık Megaladapidae adında ayrı bir familyaya koyulur. Böylece artık familyanın tek temsilcisi Lepilemur cinsidir. Doğal yaşam alanları Madagaskar adasının ormanlarıdır.

Setophaga angelae, Setophaga cinsine bağlı, Karayiplerde yer alan Porto Riko adasına özgü endemik ve nadir görülen bir kuş türüdür. 1968 yılında keşfedilip ve 1972 yılında tanımlandı. Türün ismindeki angelae, kâşiflerinden biri olan Angela Kepler'e atfendir. Böcekçil olan kuş, yapraklar üzerindeki küçük böceklerle beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Dağı</span>

Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.

Cryptoprocta ferox, Madagaskar'a endemik, monotipik bir kedimsi cinsi. Madagaskar'daki en büyük etçil memelidir.

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makimsiler</span> Madagaskarlı gececil primatlar

Makimsiler veya lemursular, nemli burunlu maymunların yaklaşık 100 türünü kapsayan bir infra takımı. Bu taksonun üyeleri yalnızca Madagaskar adası ve çevresinde bulunan küçük adalarda yaşarlar. Bilimsel adını Roma Mitolojisi'nde yer alan lemures adlı hayaletlerden almıştır. Bu ad, makilerin gece etkin olup, iri gözleriyle bakışları ile tüyler ürpertici çığlıklarından dolayı onlara yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi makisigiller</span> primat familyası

Kedi makisigiller (Cheirogaleidae) makimsiler (Lemuriformes) grubundan bir primat familyası. Madagaskar adasının farklı orman türlerinde çoğu ağaçta yaşayan, gece aktif, küçük boy hayvanlardır. Şu an familyanın 30 türü tanınmaktadır.

Anadolu sarı akrebi ya da halk arasında kısaca Sarı akrep, Buthidae familyasından insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü. Anadolu'nun en yaygın akrep türüdür.

Atsinanana'daki Yağmur Ormanları, Madagaskar'ın doğusundaki altı millî parkta yer alan 13 özel bölgeden oluşan bir Dünya Mirasıdır. Yağmur ormanları, 2007 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Dünya Mirası'nı oluşturan alanlar:

Marojejy Ulusal Parkı
Masoala Ulusal Parkı
Zahamena Milli Parkı
Ranomafana Ulusal Parkı
Andringitra Milli Parkı
Andohahela Ulusal Parkı

Isalo Milli Parkı, Madagaskar'ın Ihorombe Bölgesi'nde, Fianarantsoa eyaletinin güneybatısında yer alan bir milli parktır. Kendisine yakın kasaba Ranohira ve en yakın şehirler Toliara ve Ihosy'dir. Rüzgar ve suyun aşındırarak oluşturduğu kayalık çıkıntılarla, yaylalara, geniş ovalarla ve 200 m derinliğe kadar kanyonlarla kaplı bir kumtaşı alanıdır. Nehirleri ve akarsuları ve mevsimsel su yolları vardır. Yüksekliği 510 ve 1268 m arasında değişmektedir. Elevation varies between 510 and 1268 m.

<span class="mw-page-title-main">Madagaskar'daki millî parklar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Madagaskar milli parkları listesi, 2015 itibarıyla resmi olarak tanımlanmış tüm koruma alanlarını içermektedir. Madagaskar'ın korunan alanları Madagaskar Milli Parklar Birliği (PNM-ANGAP) tarafından yönetilmektedir. Koruma altındaki alanlar üç tiptir: Doğa Rezervleri, Milli Parklar ve Vahşi Yaşam Rezervleri. Durban'daki Dünya Parkları Kongresi'ne, Malgaş Başkan, Marc Ravalomanana, koruma altındaki takribi 17,000 km² alanın 60.000 km²'ye çıkarılacağını duyurdu. Ülkedeki yeni yasa, dört koruma alanı kategorilerine geçti: Milli Parklar, Doğal Anıtlar, Koruma Altındaki Peyzajlar, Doğal Kaynak Rezervleri.

<span class="mw-page-title-main">Komor ormanları</span>

Komor ormanları, Komor Adalarını kapsayan karasal bir ekolojik bölgedir. Komor Adaları, Madagaskar ile Doğu Afrika arasındaki Mozambik Kanalı'nda yer almaktadır. Dört ana adaya- Büyük Komor, Anjouan, Mohéli ve Mayotte - ve birkaç küçük adaya yayılmış durumdadır. Adalar siyasi olarak iki ülke arasında bölünmüştür; ana adalardan üçünü içeren bağımsız bir devlet olan Komorlar Birliği ve Fransa'nın bir bölgesi olan Mayotte.

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

63 milyon yıldan kısa bir süre önce diğer primatlardan ayrılan Strepsirrhini alt takımına ait olan makimsiler (Lemuroidea), en az 40 milyon yıl boyunca Madagaskar adasında evrimleşmiştir. Kök pramitlerle bazı özellikleri paylaşırlar ve bu nedenle çoğu zaman modern maymunların ve insansı maymunların ataları sanılır. Bunun yerine, sadece ilkel primatlara benzedikleri söylenebilir.

Hapalemur alaotrensis, doğu yağmur ormanı bölgesinin batı ucunda yer alan Madagaskar'ın en büyük gölü olan Lac Alaotra'yı çevreleyen yoğun papirüs ve kamış yataklarında özel olarak yaşayan maki türü.

Kırmızı yakalı maki, Masoala Yarımadası ve kuzeydoğu Madagaskar'daki Antongil Körfezi'nin hemen kuzeyindeki bölgeyle sınırlı bir maki türüdür.

Carpinus hebestroma, Betulaceae (huşgiller) familyasının Carpinus cinsinden bitki türü.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.