Küçük Dev Adam (roman)

Küçük Dev Adam
Baskan Romanları - 2 serisi
Little Big Man
Kitabın 1973 Türkçe baskısının kapağı
Yazar	Thomas Berger
Çevirmen	Nurcihan Kesim
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Türler	Western, pikaresk roman, epik, satirik
Yayım	1964 (özgün) 1973 (Türkçe)
Yayımcı	Baskan Yayınları
Medya türü	Karton kapak, ciltsiz
Sayfa	222
ISBN	0385298293

Küçük Dev Adam (İngilizce özgün adıyla Little Big Man), Amerikalı yazar Thomas Berger'in 1964 yılında yayımladığı satirik western romanınıdır. Baskan Yayınları tarafından 1973 yılında Nurcihan Kesim'in çevirisiyle Türkçe olarak yayımlanmıştır.^[1] Roman 1970 yılında ABD'de aynı adla sinemaya da aktarılmıştı.

Küçük Dev Adam, 1958'deki ilk romanı Crazy in Berlin'i yazıncaya kadar gazetecilik ve kütüphane memurluğu yapan Thomas Berger'in üçüncü ve en ünlü romanıdır. Berger 1999'da The Return of Little Big Man (Küçük Dev Adamın Dönüşü) adıyla bir devam romanı yazmıştı.

Konusu 19. yüzyılda Vahşi Batı'da geçen roman, kahramanı olan 121 yaşındaki Jack Crabb'in ağzından anlatılır. Küçük bir çocukken kızılderililer tarafından kaçırılmasından başlayarak uzun yaşantısı sırasındaki abartılı maceralarını anlatırken okuyucuya alışık olmadığı bir vahşi batı tasviri yapar. Burada o zamana kadar bilinenlerin (anlatıldığı kadarıyla) aksine kızılderililer iyi ve insancıl, beyazlar ve özellikle de Amerikan askerleri kötü adamlar olarak anlatılır.

Konusu

Romanın kahramanı yüz yaşını çoktan geride bırakmış olan Jack Crabb sözlerine şöyle başlar: Gerçekler küçük ayrıntılardan oluşmuşlardır, ancak bunlar sık dile getirildiğinde kulağa anlamsız ve gülünç gelirler Daha sonra da 19. yüzyılda Vahşi Batı'da yaşadığı uzun ve maceralı hayatı anlatmaya devam eder. Bu ilk başta inandırıcı gibi gözükmeyen anlattıkları şeyler, kısmen kaba güldürü (farce) tarzında, kısmen pikaresk'tir, ara sıra da tarihsel gerçekleri bünyesinde barındırır.

Jack Crabb yetim bir çocukken Cheyenne kızılderilileri tarafından büyütülür. Bir şef olan kızılderili babası, kabileden bir gencin hayatını kurtardığı için ona "Küçük Dev Adam" ismini vermiştir. Bir Cheyenne olarak yetişirken köpek eti bile yer, dört kadınla evlenir ve General Custer'in süvarilerinin kendi halkını (kızılderilileri) katlettiğine şahit olur. Daha sonra beyazların arasına karışır ve bir beyaz adam olarak çok çeşitli işlere girer çıkar. Ünlü silahşorlardan Wild Bill Hickok'la dost olurlar. Sonra da Little Bighorn savaşına katılır, hem de daha önce öldürmeye yemin ettiği General Custer'ın yanında izci olarak, onunla birlikte çarpışır. Nefret ettiği Custer'ı bu ünlü savaşta büyük bir kızılderili kuvvetinin kucağına iter ve Amerikan süvarilerinin imha edilmesine neden olur. Bu savaştan sağ çıkan tek beyaz olarak da eski kabilesine geri dönüp onlarla yaşamaya başlar.

Sinema uyarlaması

Roman 1970 yılında Amerikalı yönetmen Arthur Penn tarafından aynı adla sinemaya da aktarıldı. Senaryosunu Calder Willingham'in uyarlayıp yazdığı filmin başlıca rollerinde Dustin Hoffman, Faye Dunaway, Chief Dan George, Martin Balsam, Richard Mulligan ve Jeff Corey oynamışlardır. Türkiye'de 1972 yılında Küçük Dev Adam adıyla gösterilen filme birçok ödül verildiği gibi, film hem gişede başarı sağlamış hem de eleştirmenlerden tam not almıştı.

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2009.

Dış bağlantılar

Romanın özeti ve ayrıntılı bir analizi27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

Marvel Comics, ABD merkezli çizgi roman yayımcısı şirkettir. Yayımlamış olduğu çizgi romanlar arasında Örümcek Adam, X-Men, Hulk, Fantastik Dörtlü, Demir Adam, Thor, Daredevil ve Kaptan America adında serileri vardır.

Oturan Boğa, ABD ordularına karşı savaşan son Kızılderili kabile şefi. Siyuların Lakota grubundan Hunkpapa kolunun reisi ve 25 Haziran 1876 tarihinde 7. Amerikan Süvari Birliği'ni yenen 3.500 savaşçının lideri.

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

Siyular ya da Siular, Kuzey Amerika'da önceleri Superior Gölü çevresinde yaşayan, Kızılderili kabilesi. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Avrupalı sömürgecilerle yaptıkları savaşlar sonucunda yenildiler ve Minnesota ile Dakota'ya sürüldüler. 19. yüzyıl ortalarında toplama kamplarına yerleştirildiler. 1876 yılında ayaklanarak bağımsızlık ve özgürlük savaşını yeniden başlattılar. Liderleri Oturan Boğa öldürüldü. 1890 yılında da ABD güçlerinin düzenlediği büyük bir katliamla direnişleri kırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Wild Bill Hickok</span>

James Butler Hickok, daha çok Wild Bill Hickok olarak bilinen, Amerika'da asker, izci, kanun adamı, kumarbaz, şovmen ve aktör olarak tanınan ve birçok ünlü silahlı çatışmaya karıştığı bilinen halk kahramanıydı.

Beş Göçmen Kültürüne Uyum Sağlamış Kabile Cherokee, Chickasaw, Choctaw, Creek ve Seminole kabilelerine beyaz insan tarafından verilmiş bir isimdi. Bu kabilelerin beyaz toplumlar arasında "uygar" olarak anılmasının sebebi, bu beş kabilenin plantasyon ve köle sahibi olmak da dahil olmak üzere sömürgecilerin adetlerini benimsemeleri ve genellikle komşularıyla iyi ilişkiler kurmalarıydı. Beş Uyum Sağlayan Kabile, ülkenin diğer bölgelerine -özellikle günümüz Oklahoması'na yerleştirilmelerinden önce Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğusunda yaşamaktaydı. Bugün özellikle diğer kabilelerden gelen birçok yerli Amerikalı, "Beş Uygar Kabile" yaftasını patronluk taslayıcı ya da ırkçı bulmaktadır. Kendi aralarında kabilelerden konuşurken, bazen düzeltilmiş "Beş Kabile" adı kullanılmaktadır; böylece bu beş kabile dışında kalan diğer yerli Amerikalıların vahşi oldukları iması ortadan kaldırılmaktadır.

John Ford, Amerikalı yönetmen. John Ford Western sineması ile özleşmiş ve dönemin sinema dilini en iyi kullanan yönetmenlerinden biriydi. Ford'un filmlerinde mülkiyet ya tarla ya da ev olsun silahla savunma gereklidir. Ortak bir düşmana karşı koymak gerektiğinde ortaya çıkan toplumsal dayanışma ise yönetmenin filmlerindeki ana temalardan biridir. Stagecoach ve The Searchers gibi Western türü filmleriyle tanınır. En iyi yönetmen Oscar'ını, 1935, 1940, 1941 ve 1952 yıllarında kazanmıştır.

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

Vahşi Kahraman 1970 ABD yapımı western serüven filmidir. Özgün adı A Man Called Horse olan film Ekim 1971'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir. 20 Mart 1983'te de TRT Televizyonu'ndan bu kez de Vahşi Adam adıyla yayınlanmıştı.

Mavi Askerler 1970 ABD yapımı revizyonist western filmidir. Özgün adı Soldier Blue olan film Ocak 1973'te Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti.

Küçük Dev Adam 1970 ABD yapımı western komedi filmdir. Özgün adı Little Big Man olan film Kasım 1972'de Türkiye'de de sinemalarda gösterildi. Sinemalarda biraz kısaltılarak gösterilen film yıllar sonra TRT televizyonunda tam uzunluğuyla gösterilmiştir.

Küçük Dev Adam şu anlamlara gelebilir:

Küçük Dev Adam, Lakota Kızılderili savaşçısı
Küçük Dev Adam, özgün adıyla Little Big Man, Thomas Berger'in 1964 tarihli mizahi western romanı. Türkiye'de Baskan Yayınlarından 1973'te çıktı.
- Küçük Dev Adam, özgün adıyla Little Big Man, Berger'in romanından uyarlanmış, 1970 tarihli Arthur Penn filmi.
Küçük dev adam; 3 Olimpiyat, 5 Dünya ve 9 Avrupa şampiyonluğu bulunan Türk halterci Halil Mutlu'nun lakabı.
Küçük Dev Adam/Çocukluk ve Gençlik Yazınında Muzaffer İzgü Sempozyumu, Ali Gültekin'in editörlüğünde Bilgi Yayınları'ndan 2006'da çıkan kitap.

Çılgın At, Oglala Lakotalarının Oglála Thiyóšpaye kolunun Húŋkpathila bandından Siu lideri. Beyazlara karşı elde ettiği zaferlerle dikkat çeken Crazy Horse yine beyazlar tarafından 1877 yılında pusuya düşürülerek öldürülmüştür.

Batının Zaferi, 1962 ABD yapımı epik western filmidir. Özgün adı How the West Was Won olan film Türkiye'de Aralık 1968'de sinemalarda gösterime girmişti.

George Armstrong Custer Birleşik Devletler Ordusu subayı ve süvari komutanı.

Little Bighorn Muharebesi (25-26 Haziran 1876), Lakota Siyuları, Kuzey Şayenleri ve Arapaholardan oluşan birleşik Kızılderili birlikleriyle Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetlerine bağlı Yedinci Süvari Alayı arasında 25 ve 26 Haziran 1876 tarihinde Montana'nın doğusunda Little Bighorn Nehri kıyılarında yapılan ve Kızılderililerin kesin zaferiyle sonuçlanan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili savaşları</span> Kuzey Amerika yerlilerinin beyaz yerleşimciler tarafından boyunduruk altına alınması

Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.

Kafa derisi yüzme, ölü ya da sağ insanların kafasının üst ve arka kısmında kafa derisi ya da saç derisi denen saçlı alanın kısmen ya da tamamen deriyle birlikte yüzülerek alınmasıdır. Daha çok Yeni Dünya'da Kuzey Amerika Kızılderilileri ile özdeş tutulsa da, Eski Dünya'da da örneklerine rastlanır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.