İçeriğe atla

Kürdan

Tahta kürdan
Oral B kürdan
Bambu kürdan

Kürdan, genellikle bir yemekten sonra, gıda kalıntılarını gidermek için dişlerin arasına sokulan en az bir ve bazen iki sivri uçlu küçük, ince bir tahta, plastik, bambu, metal, kemik veya başka bir maddeden üretilmiş çubuktur. Kürdan aynı zamanda küçük mezeleri (peynir küpleri veya zeytin gibi) tutmak için veya bir kokteyl çubuğu olarak çeşitli etkinliklerde kullanılır ve plastik fırfırlar veya küçük kağıt şemsiyeler veya bayraklarla süslenebilir.[1]

Tarihi

Tüm kültürlerde bilinen kürdan, sadece diş temizliği için kullanılan en eski alet değil, aynı zamanda erken modern insanların ortaya çıkmasından da eskidir. Çünkü Neandertal ve Homo sapiens kafataslarındaki dişlerde bir aletin izleri görülebiliyor. Bronzdan yapılmış kürdanlar, Kuzey İtalya ve Doğu Alpler'deki tarih öncesi mezarlarda gömü objesi olarak bulundu. 1986'da Florida'daki araştırmacılar, eski Amerikan yerlilerinin 7.500 yıllık kalıntılarını keşfettiler ve birçok azı dişi arasında küçük oluklar tespit ettiler.[2] Araştırmacılardan biri olan Wisconsin Concordia Üniversitesi'nden Justin Martin "Diş minesi oldukça serttir. Bu nedenle olukları oluşturmak için sondaları oldukça titiz bir şekilde kullanmış olmalılar" dedi.

Malzemeler ve üretim

Antik çağdan kalma gümüşten yapılmış veya Roma döneminden kalma sakız ağacından yapılmış zarif, sanatsal kürdan örnekleri vardır.

Diş eti iltihabını önlemek için tasarlanmış plastik interdental pikler ve yassı tahta kürdanlar.

17. yüzyılda kürdanlar lüks nesnelerdi. Mücevherler gibi kürdanlar da değerli metaller kullanılarak ustaca stilize edilip pahalı taşlarla süslenirdi.

İlk kürdan üretim makinesi 1869'da Marc Signorello tarafından geliştirildi. Bir diğeri 1872'de Silas Noble ve J.P. Cooley tarafından patentlendi.[3]

Tahta kürdan huş ağacından üretilir. Tomruklar önce spiral şeklinde ince tabakalar halinde kesilir. Daha sonra bu tabakalar kesilir, doğranır, öğütülür ve (hafifletmek için) ağartılarak tek tek kürdanlar haline getirilir.[4] Dental pikler olarak da adlandırılan plastik kürdanlar, Armond's Manufacturing tarafından Amerika'da halen Georgia'da üretilmektedir. Mayo Clinic, daha etkili temizledikleri ve diş etlerine zarar verme riski olmadığı için, dişleri temizlemek için tahta kürdan yerine diş piki kullanılmasını önerir.[] Günümüzde diş ipi, diş fırçası ve ağız duşu gibi diğer diş hijyeni yöntemleri tercih edilmektedir .

Etimoloji

Fransızca cure-dent "'diş temizler', diş temizleme çıtası" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Fransızca curer "ihtimam göstermek, temizlemek" (NOT: Bu sözcük Latince aynı anlama gelen curare fiilinden evrilmiştir.) ve Fransızca dent "diş" sözcüklerinin bileşiğidir. (NOT: Fransızca sözcük Latince aynı anlama gelen dens, dent- sözcüğünden evrilmiştir.)[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Marketing Genius Who Brought Us the Toothpick." Slate Magazine. N.p., n.d. Web. 23 Nov. 2012. <http://www.slate.com/articles/business_and_tech/design/2007/10/stick_figure.single.html 12 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>.
  2. ^ (AP) (06/22/1986). "Dentistry as practiced 5510 B.C.". Toronto Star.
  3. ^ "History of the Toothbrush and Toothpaste". About.com Money. 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020. 
  4. ^ How It's Made: "Toothpicks; acrylic bathtubs; helicopters; beer." The Discovery Channel.
  5. ^ "Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 

İleri okuma

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik motoru</span> Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren aygıt.

Elektrik motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıttır. Her elektrik motoru biri sabit (stator) ve diğeri kendi çevresinde dönen iki ana parçadan oluşur. Bu ana parçalar, sargılar gibi elektrik akımını ileten parçalar, manyetik akıyı ileten parçalar ve vidalar ve yataklar gibi konstrüksiyon parçaları olmak üzere tekrar kısımlara ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Limon</span> turunçgillerden bir meyve

Limon, yıl boyunca büyümeyi sürdüren, küçük bir ağaç türü ve bu ağacın meyvesidir. Halk dilinde suluzırtlak, cıcık ve zıvrak da denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saksofon</span> üflemeli çalgılar ailesine ait bir müzik aleti

Saksofon veya saksafon, çoğunlukla koni ve “S” biçiminde pirinçten üretilen, ağzındaki kamış vasıtasıyla ses çıkaran bir çalgıdır. 1840’lı yıllarda, Adolphe Sax tarafından tasarlanmıştır. Saksofon genellikle pop ve caz müziği ile ilişkilendirilse de, önceleri klasik Batı müziği ve ordu müziği çalgısı olarak tasarlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">İnsan dişi</span> besinleri parçalamak için kullanılan insanların ağzındaki kalsifiye beyazımsı yapı

İnsan dişi, besinleri yutmaya ve sindirmeye hazırlık aşamasında keserek ve ezerek besinlerin mekanik olarak yıkımında görev yapar. İnsanlarda, her birinin belirli bir işlevinin olduğu kesici diş, köpek dişi, küçük azı dişi ve azı dişi olmak üzere dört tip diş vardır. Kesici dişler besini keser, köpek dişleri besini koparır ve küçük azı ve azı dişleri besini ezer. Dişlerin kökleri maksilla ya da mandibula içerisine yerleşmiş ve diş eti ile kaplanmıştır. Dişler yoğunluğu ve sertliği farklı çeşitli dokulardan yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kibrit</span>

Kibrit ya da çakmaksız, ağaç dallarından yontularak kürdana benzetilen ve başına sıvı yapışkan bir madde sürüldükten sonra, üzerine fosfor içeren bir katı karışım konularak oluşturulan yanıcı maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Kenevir</span> Bitki

Kenevir veya kendir (Cannabis), Cannabaceae familyasına ait tek yıllık, çift çenekli ve otsu bir bitki cinsidir. Bitkiler 50 cm'den 3 m'ye kadar büyüyebilmektedir. Cinsin gövde kısmı dik ve içi boş olup üzerleri dikenimsi tüylerden dolayı pürtüklüdür. Bitki cinsi eşeylidir ve bitkiler erkek ve dişi olmak üzere ikiye ayrılır. Erkek bitki polen üretirken dişi bitki çiçeklenir ve bazı türlerde yüksek oranda tetrahidrokannabinol (THC) ihtiva eder. Tozlaşma rüzgâr vasıtasıyla gerçekleşir. Tartışmalı olsa da cins çoğunlukla farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip Cannabis indica, Cannabis sativa ve Cannabis ruderalis olmak üzere üç türe ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Dentin</span>

Dentin, dişlerin mezoderma kökenli kemiğe benzer yapıdaki temel tabakasıdır. Kuru ağırlığının %70-75'inin kalsiyum tuzu olması nedeniyle kemikten daha serttir.

<span class="mw-page-title-main">Sesbilim</span> insanların çıkardığı sesleri inceleyen bilim dalı

Ses bilimi (fonoloji, fonetik dil), belirli dil seslerini (fonemler) inceleyen bir bilim dalıdır. Ses bilimi dil içindeki seslerin işlevlerini inceler. Konuşma seslerinin eklemlenmesi (articulatory), nakli (transport), alınması (receival) ile ilgili bir bilim dalıdır. Fonetiğin bu üç çalışma alanına karşılık gelen üç branşı vardır: boğumlama (articulatory), akustik ve işitim fonetiği. Fonolojiye zıt olarak, fonetik konuşma seslerinin fiziki yönüyle ilgilenir. Konuşma seslerinin tam bir transkripsiyonunu vermek için, birkaç özel alfabe vardır. Bu alfabelerden en çok kullanılanı bu metinde bulacağınız alfabe olan IPA’dır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Periodontitis</span> dişe bağlı hastalık

Piyore olarak da bilinen periodontitis, periodonsiyumu, yani dişi destekleyen ve çevreleyen dokuları etkileyen bir dizi iltihabi hastalıktır. Periodontitis diş çevresi ilerleyici alveol kemik kaybını içerir, eğer tedavi edilmezse, dişin sallanmasına ve ardından dişin kaybına neden olur. Periodontitis, dişin yüzeyine tutunan ve orada büyüyen mikroorganizmalara karşı oluşan aşırı agresif bağışık yanıtla ortaya çıkar. Tanısı, dişin etrafındaki yumuşak diş eti dokularının bir sond ile muayene edilmesiyle ve hastanın röntgeni üzerinde diş çevresi kemik kaybının değerlendirilmesiyle konur. Periodontitis tedavisinde uzmanlaşmış kişiler periodontologlardır; alanları periodontoloji olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ceviz (düğüm)</span>

Ceviz, bir halatın bir ucundaki kolların açılıp birbirlerine bağlanmasıyla elde edilen bir düğüm çeşididir. Düğümden sarkan halat kolları inceltilerek halatın bedenindeki diğer kolların arasında dikilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kavela</span>

Kavela, halat dikişi için halat ucundaki kolları açmaya ve düğüm çözmeye yarayan, ayrıca geçici bir tutacak olarak da kullanılabilen, kama şekilli bir denizci aracıdır. Kavela konik ve genelde eğri şekilli bir çubuktur, bir ucu yuvarlatılmış veya yassılaştırılarak kütleştirilmiştir. Boyu genelde 15–30 cm uzunluğundadır ama bazen kullanıldığı ipin kalınlığına bağlı olarak 60 cm'den fazla olabilir. Metalden veya, cilalı tahta veya kemikten yapılır. Kavela, kaşkaval olarak da adlandırılır. Kavalye kendi başına bir araç olabileceği gibi bir çakıdaki aletlerden biri de olabilir.

<i>Orrorin</i> Soyu tükenmiş memeli cinsi

Orrorin, Homininae içerisinde yer alan, primatların soyu tükenmiş bir cinsidir. Her ikisi de Kenya'da yer alan Miyosen tarihli Lukeino Oluşumu ve Pliyosen tarihli Mabaget Oluşumu'ndan çıkarılan örneklerinden bilinir. İki ayak üzerinde durabilen ilk hominidlerden olabileceği için paleoantropolojik açıdan önemli görülür.

<span class="mw-page-title-main">Bileğileme</span> kesici aleti keskinleştirme işi

Bileğileme veya Bileme kesici aletlerin

<span class="mw-page-title-main">Tek kullanımlık</span> birden fazla kez kullanılamayan ürün

Tek kullanımlık ya da tek kullanımlık ürün, tek kullanım için tasarlanmış ve bundan sonra geri dönüşüme giden veya katı atık olarak atılan üründür. Bu terim bazen belirli kullanım süresi belirsiz benzer ürünleri belirli bir süre kullanabilen ürünlerden ayırmak için de kullanılır. "Tek kullanımlık" kelimesi, yaygın olarak kullanılan sarf malzemesi kelimesi ile karıştırılmamalıdır. Örneğin, kaynakçılar değiştirmezden önce bitene kadar kullanıp tükettikleri kaynak elektrodunu, gaz vb. de "sarf malzemesi" olarak tanımlarlar.

Plastik kaynak, yarı bitmiş plastik malzemeler için kaynaktır ve ISO 472'de, malzemelerin yumuşatılmış yüzeylerini genellikle ısı yardımıyla birleştirme işlemi olarak tanımlanır. Termoplastiklerin kaynağı yüzey hazırlığı, ısı ve basınç uygulaması ve soğutma olmak üzere üç ardışık aşamada gerçekleştirilir. Yarı mamul plastik malzemelerin birleştirilmesi için çok sayıda kaynak yöntemi geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şişirmeli kalıplama</span>

Şişirmeli kalıplama içi boş plastik parçaların yapımı ve birleştirilmesi için kullanılan bir üretim sürecidir. Cam şişeler veya diğer içi boş şekiller yapmak için de bu işlem kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Puddling (metalurji)</span>

Puddling, bir pota veya fırında yüksek dereceli demir üretim aşamasındaki bir adımdır. Sanayi Devrimi sırasında Büyük Britanya'da icat edilmiştir. Erimiş pik demir, bir oksitleyici ortamda, bir yankı fırınında karıştırılarak dövme demir elde edilmiştir. Kömür kullanmadan ilk kayda değer miktarda değerli ve kullanışlı çubuk demirin yapılması en önemli süreçlerden birisidir. Sonunda, fırın küçük miktarlarda özel çelikler yapmak için kullanılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Horezu seramikleri</span>

Horezu seramiği, ünlü Horezu Manastırı'na yakın kuzey Oltenia'daki Horezu kasabasında geleneksel olarak elle üretilen benzersiz bir Rumen çömlek türüdür. Çömlekçilik konusunda nesiller boyu edinilen bilgi ve beceri gelişimini yansıtmaktadır, bu nedenle Horezu çömlek işçiliği Aralık 2012'de UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine yazılmıştır