İçeriğe atla

Külçecilik

İspanyol Merkantilizmi olarak da bilinir. "Bullion" (külçe) sözcüğü kelimenin kökenini oluşturur. Külçeler halinde saklanan altın ve gümüşnü ülkenin zenginliğinin tek kaynağı kabul eder. Ülkenin ödemeler dengesini ülkenin yararına koruyabilmenin değerli madenlerin ülkeden çıkışının kısıtlanmasıyla sağlanabileceği savunulur.

Merkantilizmin ilk ve en basit şeklidir. Buna metalist ya da bülyonist (külçeci) Merkantilizm de dedir. Çünkü sadece İspanyollar metal para darbını biliyor ve İspanyol Merkantilizmi moneter bir himayecilik ruhu taşıyordu. İspanya ve Portekiz ik defa Amerika'nın kıymetli metallerine kapılarını açmıştır. İspanyol Merkantilistlerinin en önemlilerinden Ortiz ve Mariana külçeci bir amaca yönelen himayeciliği eleştirmiştir. Altın miktarının artması,üretimin kısılması fiyatları çok yükselttiğinden dış ticaret bozulmuş ve ithalat zorunluluğu altın stoklarını azaltmaya başlamıştır. Amerikan altınının İspanya'ya akışı ile külçeci politika İspanya ekonomisinin çökmesine sebep olmuştur.

İspanyol Merkantilistlere göre, altın ve gümüş üç şekilde biriktirilebilirdi ;

1- Değerli metallerin çıkışını önlemek (ithalatı kısmak).

2- Ülkede faiz haddini yükseltip yabancı paraları çekmek, ardından bu paraların çıkışını önlemek amacıyla paraların ayarını bozmak.

3- Ticari sözleşmeler yapmak (Balance des Contrats). İspanya gemileri mallarını sattıktan sonra mal bedellerini İspanya'ya mutlaka altın olarak getirmelilerdi,buna karşılık İspanya'da mallarını boşaltan yabancı gemilerin yük bedelleri İspanya menşeli mallarla ödenmelidir. Bu şekilde Balance des Contrats daha sonraları "Balance du Commerce" (ticaret bilançosu) şeklini almıştır.

Kaynakça

  • Eli F. Heckscher: Der Merkantilismus. Autorisierte Übersetzung aus dem Schwedischen von Gerhard Mackenroth. Erster Band. Verlag von Gustav Fischer in Jena 1932. Die Zollzersplitterung und ihre Bekämpfung. S. 27–90.
  • Joseph A. Schumpeter, (Elizabeth B. Schumpeter, Hg.): Geschichte der ökonomischen Analyse. Erster Teilband. Vandenhoeck Ruprecht Göttingen 1965. S. 436.
  • William Cunningham: Adam Smith und die Mercantilisten. In: Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 1884. / William Cunningham: The Growth of English Industry and Commerce. 4. Aufl. London 1905.

Der Wohlstand der Nationen, Viertes Buch.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Enflasyon</span> mal ve hizmetlerin zaman içinde değerinin artması, hayat pahalılığı

Enflasyon veya parasal şişkinlik, ekonomideki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki genel artıştır. Bu genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılarak ölçülür. Genel fiyat seviyesi yükseldiğinde, her bir para birimi daha az mal ve hizmet satın alır; sonuç olarak, enflasyon paranın satın alma gücünde bir azalmaya karşılık gelir. TÜFE enflasyonunun tersi, mal ve hizmetlerin genel fiyat seviyesinde bir düşüş olan deflasyondur. Enflasyonun yaygın ölçüsü, genel bir fiyat endeksindekinin yıllık olarak yüzde değişimi olan enflasyon oranıdır. Hanelerin karşılaştığı fiyatların hepsi aynı oranda artmadığından, bu amaçla genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Nümismatik</span> Paraları inceleyen dal

Nümismatik veya meskûkât, sikke veya kâğıt para koleksiyonculuğu ve paraları inceleyen çalışma sahası. Sikkecilik olarak da adlandırılır. Bu alanda uzman kişilere "nümismat" adı verilir. Nümismatik; kaybolmuş uygarlıkların, kentlerin ve yerleşim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katkı sağlar, tarihsel süreç içinde yok olmuş anıt ve yapılara ilişkin kanıtları bizlere anlatır. İmparatorların saltanatlarının başlangıç tarihlerinin, almış oldukları unvanların, imparatorluk dönemleri boyunca yaptıkları işlerin, kazandıkları zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda nümizmatik Antik Sikke darbında kullanılan madenin türüne göre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu konusunda ciddi ipuçları sağlamaktadır. Bir arkeoloğun kazı çalışmasında bulabileceği en iyi şeylerden biri Antik Sikkedir. Bulunmuş olan bir Antik Sikke yapılan arkeolojik çalışma katmanı için anında bir tarih sağlayabilir. Ek olarak Antik Sikkeler ticaret, ekonomi, sosyal organizasyon, mitoloji, ideolojiler, şahsiyetler, liderlik, askeri, önemli olayları anlatmaktadır. Antik Sikkelerin hangi devlet döneminde, hangi yıllarda, hangi İmparator adına darb edildiği gibi bulgular tarihsel gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Madenî para</span> altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para

Madenî para veya eski dilde sikke; altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para. İlkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine, daha kullanışlı bir değişim aracı olarak icad edilmiştir. Sikke kavramı daha çok tarihî madenî paraları tanımlamak için kullanılır. Günümüzde madenî paraları tanımlamak için bozuk para kavramı da kullanılır ancak bozuk para kavramı her zaman 'sadece' madenî paraları kapsamayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Merkantilizm</span> Politik ve iktisadî bir teori

Merkantilizm, bir ekonominin ihracatını en üst düzeye çıkarmak ve ithalatını en aza indirmek için tasarlanmış milliyetçi bir ekonomi politikasıdır. Başka bir deyişle, ülke içindeki kaynak birikimini en üst düzeye çıkarmayı ve bu kaynakları tek taraflı ticaret için kullanmayı amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Banknot</span>

Banknot ya da kâğıt para; taşıyana üzerinde yazan miktarın ödenmesi basan kurum tarafından garanti edilen, faiz taşımayan, yasal bir ödeme aracı. İngilizcedeki bank ve note yani banka ve not kavramlarının birleşiminden gelir. Banknotun, altın, gümüş, döviz gibi menkul kıymetlerden teşekkül eden bir karşılığı bulunmayabilir. Eskiyen para tedavülden çekilerek imha edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gümüş</span> sembolü Ag ve atom numarası 47 olan kimyasal element

Gümüş, elementlerin periyodik tablosunda simgesi Ag olan, beyaz, parlak, değerli bir metalik element. Atom numarası 47, atom ağırlığı 107,87 gramdır. Erime noktası 961,9 °C, kaynama noktası 1950 °C ve özgül ağırlığı da 10,5 g/cm³'tür. Çoğu bileşiklerinde +1 değerliklidir. Günümüzde Dünya'da 55 yıllık gümüş rezervi kaldığı tahmin ediliyor. Yeni gümüş rezervleri keşfedilmezse 2078 yılında Dünya'daki gümüş rezervlerinin tükenebileceği tahmin ediliyor. En çok gümüş üretimi yapan ülkeler Meksika, Çin, Peru Şili ve Avustralya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları</span> Amerika Birleşik Devletlerinin para birimi

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.

Çift metal para sistemi, tedavülde altın ve gümüş olmak üzere iki ayrı madenden basılmış paranın, -sikkenin- işlem gördüğü bir para sistemidir. Bu sistem esas olarak 18. Yüzyıl başlarında, Avrupa ve Amerika'da uygulamaya konulmuş olup 1820'li yıllara kadar yürürlülükte kalmıştır.

Altın standardı, standart ekonomik hesap biriminin sabit miktarda altına dayandığı bir para sistemidir. Altın standardı, 1870'lerden 1920'lerin başlarına, 1920'lerin sonlarından 1932'ye ve ayrıca 1944'ten ABD'nin ABD dolarının altına konvertibilitesini tek taraflı olarak sonlandırıp Bretton Woods sistemine kesin olarak son verdiği 1971 yılına kadar uluslararası para sisteminin temelini oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Karakurum</span>

Karakurum Moğolistan İmparatorluğu'nun 13. yüzyılda başkenti. İmparatorluğa yalnızca 30 yıl başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Callao</span> Peruda bir liman şehri

Callao, Peru'nun 1.453.720 nüfuslu bir liman şehridir. 146,98 km² bir alana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret</span> mal veya hizmet değişimi ya da anlaşması

Ticaret, malların/ürünlerin üretim sürecinden tüketimine kadar geçen zamanda, ekonomik değer taşıyan başka nesneler ile değiştirilmesi, alışı ve satışı anlamında kullanılmaktadır. Ticaretin insanlık tarihindeki ilk şekli takastır. Takas yöntemi ile, mal ve hizmetler birbiri karşılığında değiş tokuş edilir. Günümüzde ise artık değişim aracı olarak para kullanımının keşfedilmesi insanlık tarihinin erken dönemlerine dayanmaktadır. Pek çok tarihçi ticaretin, iletişimin doğuşunu takiben takas yöntemiyle başlamış olduğunu düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Roland Schimmelpfennig</span>

Roland Schimmelpfennig, eserleri Almanya'da sıkça sahnelenen güncel oyun yazarıdır. Oyunları 40'tan fazla ülkede yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aldi</span> Alman market zinciri

Aldi (Albrecht-Diskont) dünya çapında faaliyet gösteren Alman ucuz gıda marketleri zinciridir. Aldi Süd ve Aldi Nord olarak iki ayrı merkezden yönetilir. Adındaki Albrecht kurucu ailenin soyadı, Diskont ise indirim anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova altını</span>

Moskova altını veya Cumhuriyet'in altını, İspanya Merkez Bankası'ndaki altın rezervlerinin %72,6'sını oluşturan 510 ton altının başkent Madrid'den Sovyetler Birliği'ne götürülmesini anlatır. İspanya İç Savaşı'nın başlamasının ilk aylarında Cumhuriyetçi Başbakan Francisco Largo Caballero hükûmeti Sovyetler Birliği'nden önceden alınmış olan krediler ve gelecekte alınacak yardım malzemeleri için bu şekilde bir uygulama yapmıştır. Rezervlerin kalan kısmı ise Fransa'ya gönderilmiş ve benzer şekilde Paris altını olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Otto von Habsburg</span> Alman siyasetçi ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun son prensi (1912-2011)

Otto von Habsburg, ayrıca Avusturya Arşidükü Otto kraliyet ismiyle de bilinir, 1916 yılından imparatorluğun çözülüş yılı olan 1918'e kadar Avusturya-Macaristan Monarşisi'nin ve günümüzde Avusturya-Macaristan, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Çekya, Slovakya, Slovenya, İtalya'nın bazı bölgeleri, Karadağ, Polonya, Romanya, Sırbistan ve Ukrayna'nın bulunduğu toprakların son veliaht prensidir. 1921 yılına kadar ise Macaristan veliaht prensi olarak kalmıştır. 1922 ve 2011 yılları arasında Habsburg Hanedanı'nın başında ve aynı zamanda Habsburglar adına eski tahtlar için hak iddia edici konumda olmuştur.

Mutlak üstünlükler teorisi Adam Smith tarafından Ulusların Zenginliği kitabında savunulmuştur.Merkantilizm'e karşı eleştiri niteliğindedir. Dış ticarette ithalatın yapılmasının zorunlu olduğu ve her ülkenin en iyi olduğu alanda üretip satmasını ve en kötü olduğu alanda ise dışardan almasını savunmuştur. Bir tarafın rakiplerine göre bir ürün, hizmet veya değeri daha fazla üretebilme kabiliyetine sahip olma hâlidir. Uluslararası ticaret bağlamında iş gücü tek girdi kabul edilerek ortaya atılmıştır.

Kameralizm ya da Kameral Bilim (Kameralwissenschaft) Alman merkantilizmi olarak yanlış bilinen Almanca konuşulan bölgelerdeki yönetim bilgisinin bütünüdür. Almanca konuşulan topraklarda 15. yüzyıldan itibaren Kameral Bilim ya da Kameral Bilimler adı altında gelişmeye başlamıştır. Kameral Bilim ve Polizey Bilim, Alman prensliklerine özel bir olgudur. Kameral Bilim, ilk aşamada prensin ve prensin kişiliğinde vücut bulan devletin gelirlerinin yönetilmesi olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple “dar anlamıyla Kameral Bilim”, mali-iktisadi konularla ilişkilendirilmiştir. Ancak Kameral Bilim aslında bundan fazlasıdır. Ruhani meşruiyet kaynağı olarak Kilise'den bağımsızlığını kazanmaya başlayan prens, kilisenin dini alandan gelen üstünlüğünü aşacak yeni bir siyasete ihtiyaç duymuştur. Bu gelişme, teolojiye karşı siyaset ve bilimin ortaklığını teşvik etmiştir. Artık prensin iktidarını pekiştirecek, ayrıca siyasi gücünü içeriye ve dışarıya karşı koruyacak hedeflere destek, yeni bir bilgi alanından gelecektir. Bu hedefler, içeriye karşı tebaanın itaatinin sağlanması, dışarıya karşı ise prensin hâkimiyetinin tanınması ile tehdit edilmesinin önlenmesini sağlayacak en iyi yönetim tekniklerinin bulunmasını içermektedir. Dünyevi iktidarlarını, kilise başta olmak üzere diğer güç odakları karşısında geliştirmek isteyen kral ya da prensler, bu amaca dönük bilgi ve desteği Alman coğrafyasında Kameral-Polizey Bilim'den almışlardır. Feodal sistemde prensin bu amaçlara ulaşmasını sağlama yolu ise öncelikle soyluların silahsızlandırılması, düzenli ordunun kurulmasıdır. Kullanılacak yöntemler de siyasetin iktisadi eylemlerle kesişmesini göstermektedir. Çünkü prensin, düzenli ordu kurması ile feodal zümrelerin iktisadi ve böylelikle siyasi, askerî gücünü geriletmesi gerekmektedir. Dolayısıyla iktidarın kullanımının karmaşıklaşmasıyla Kameral Bilim, hem iktisadi hem de siyasi ve toplumsal konulara doğru genişlemiştir. Bu, “geniş anlamıyla Kameral Bilim” olarak tanımlanabilir. Kısaca çatı kavram olarak Kameral Bilim, “ökonomie, polizey ve dar anlamıyla Kameral Bilim” olarak üç temel dala ayrılmaktadır. Kameral Bilim'in, devlet ve toplum tasarımı denmese de bu konuda ciddi bir kavrayışları olduğu söylenebilir. Dönemin Alman prensliklerinde kabaca Roma Hukuku'nun genel ve kapsamlı bir devlet öğretisi içermediği, Yunan devlet felsefesinin ise genelgeçer, her gelişme aşamasına uygun bir devlet kavrayışı verdiği inancı yerleşmiştir. Çünkü Yunan devlet felsefesi, daha az teori içermekte, buna karşın tüm diğer külliyattan geniş bir bakış açısı sunmaktadır. Bu çerçevede Aristocu toplum ve devlet yaklaşımı, Kameral-Polizey Bilim'in çekirdeğine yerleşmiştir. Bu yaklaşımda, her biri ayrı bir iktisadi birim olan oikos yani hanelerin birliği, Polis'tir. Hanedeki sıradüzen de Polis'e aktarılmıştır. Devlet, tüm oikosların birlikteliği olarak en büyük oikos, prens ise bunun yönetilmesi ve işletilmesinden sorumlu "en büyük hane sahibi"dir. Bu kavrayış, Kameral Bilim'in nesnesi ve dallarına ayrılmasını da açıklamaktadır. Kameral Bilim, tüm hanenin sorumlusu olarak toplumsal ve iktisadi alandaki her şeyi düzenleyen prense, hanenin her işini en iyi şekilde görebilmesi için uygulanabilir bilgiler sağlamaktadır. Burada kritik nokta, bu bilgilerin teoride kalmayıp, uygulanabilir olmasıdır. Çünkü prensin ihtiyacı, teorik bilgiler yığını değil, uygulama alanında işe yarar bilgidir.

Benjamin Raule Brandenburg'da Hollandalı bir armatör ve genel deniz müdürüydü.