İçeriğe atla

Kwanzaa

Kwanzaa sembolleriyle donatılmış bir masanın üzerinde kinara mumlarını yakan bir kadın.

Kwanzaa, çoğunlukla ABD'de yaşayan Afrika kökenlilerin aile, toplum, kültür gibi unsurlarının kutlandığı, dini öğeler taşımayan bir kış bayramıdır. Aslında Pan-Afrikancı bir bayram olsa da, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'nde kutlanır ve Afrika kökenli ABD vatandaşlarıyla özdeşleşmiştir. 26 Aralık - 1 Ocak tarihleri arasında kutlanır. Bu yedi günlük kutlama sırasında mum yakılır, "içilen içkinin bir kısmının tanrının şerefine yere dökülmesi" anlamına gelen "libations" işlemi yapılır, ziyafetler ve hediyeler verilir.

Ron Karenga'nın fikriyle, ilk defa 26 Aralık 1966 - 1 Ocak 1967 tarihleri arasında kutlandı. Karenga'ya göre Kwanzaa, klasik Afrika kültüründeki "ilk meyve" kutlamalarının Afro-Amerikan koludur.

Tarihçe ve Amerikan kültüründe Kwanzaa

1966 yılında Ron Karenga tarafından, kendisi Kaliforniya'da yaşarken ortaya atılmıştır.[1] Karenga daha sonraları başlarda Kwanzaa'yı Noel Bayramı'na ve Amerikan kültürünün baskın (dominant) öğe ve imgelerine karşı siyasi bir alternatif olarak başlattığını belirtmiştir.

Kwanzaa sözcüğü, Swahili dilinde "ilk meyveler" anlamındaki "matunda ya kwanza" dan gelmektedir. Bir Doğu Afrika dili olan Swahili'nin ismin geldiği dil olması, etkinliğin Pan-Afrikancı yönünü simgesel bir şekilde vurgulamaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri Posta Servisi Kwanzaa anısına ilki 1997, ikincisi ise 2004 yılında olmak üzere iki kez özel posta pulu basmıştır.

Her ne kadar bugün Kwanzaa'yı ne kadar kişinin kutladığı tam olarak kesinleşmemişse de, 2004 yılında Ulusal Perakende Vakfı tarafından yapılan bir pazarlama anketi sonucuna göre ABD vatandaşlarının %1.6'sı (bu sayı Afrika kökenli Amerikalıların yaklaşık olarak %13'üne tekâbül etmektedir)[2] Kwanzaa'yı kutlamaktadır; bu da yaklaşık olarak 4.7 milyon kişinin Kwanzaa kutladığı anlamına gelir.[3] 2006 yılında yaptığı bir konuşmasında,Karenga Kwanzaa'nın 28 milyon kişi tarafından kutlandığını iddia etmektedir. Daima Kwanzaa'nın dünya çapında kutlandığını söylemektedir.[4] Lee D. Baker sayının 12 milyon olduğunu söylemektedir.[5]

Başkan George W. Bush'un 2004 2004 Başkanlık konuşmasında: Kwanzaa 2004 16 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., birçok önceki mesajlarda olduğu gibi, Kwanzaa sırasında, "milyonlarca Afro-Amerikan'ın ve Afrikalılar'ın torunlarının miraslarını ve atalarını anmak için toplandığını" söylmiştir.

İlkeleri

Kwanzaa'nın yedi gününden her biri bu ilkelerden birine adanmaktadır. Kelimelerin orijinali swahili dilindedir. Bu ilkeler;

  • Umoja (Unity - "Birlik")
  • Kujichagulia (Self-Determination - "Özgür irade")
  • Ujima (Collective Work and Responsibility - "Dayanışma ve sorumluluk")
  • Ujamaa (Cooperative Economics - "Müşterek iktisat")
  • Nia (Purpose - "Amaç")
  • Kuumba (Creativity - "Yaratıcılık")
  • Imani (Faith - "İnanç")

Kutlama

Kwanzaa 'yı kutlayan aileler, evlerini sanatsal eşyalarla süsler, renkli Afrika kıyafetleri giyer (kadınların giydiği kıyafetler Uwole'dir) ve Afrikalı idealizmini temsil eden taze meyveler yer. Geleneksel olarak çocuklar da bu törenlere katılır ve atalarına saygı ve şükranlarını sunar. "İçilen içkinin bir kısmının tanrının şerefine yere dökülmesi" anlamına gelen "libations" işlemi de hep birlikte ve genellikle tek bir kadehle yapılır.

Kaynakça ve notlar

  1. ^ ""THE EVENING HOURS"". "NY Times". 30 Aralık 1983. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2006. 
  2. ^ "2004 Holiday Spending by Region" 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 'Survey by BIGresearch, conducted for National Retail Foundation', 14 Ekim 2004.
  3. ^ ""Drums herald happy holiday"". "Cary News". 2 Ocak 2007. 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2007.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ ""Why Kwanzaa Video"". 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2007. 
  5. ^ Dispatches from the Ebony Tower By Manning Marable Page 224

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Bayramı</span> Ay takvimine göre şevval ayının ilk üç gününde kutlanan dinî bayram, Şeker Bayramı

Ramazan Bayramı, Şeker Bayramı ya da İftar Bayramı, İslam âleminde oruç tutma ayı olan Ramazan ayının ardından üç gün boyunca kutlanan dinî bir bayramdır. Hicrî takvime göre onuncu ay olan Şevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün Ramazan ayının son günü olan arifedir.

Rap, "kafiyeli ve ritmik bir şekilde sokak dili konuşmayı" içerir ve müzikal benzeri tarzlarda yapılabilmektedir. Rap'in bileşenleri "içerik", "akış" ve "sunum"dan oluşmaktadır. Rap, spoken word'den farklıdır çünkü genellikle müzik eşliğinde icra edilir. Rap, hip hop müziğinin temel bileşenlerinden biridir ve özellikle bu türle ilişkilendirilir ancak rap'in kökenleri hip hop kültüründen öncesine dayanmaktadır. Modern rap'in en eski örnekleri, Batı Afrika griot geleneğine dayanmaktadır. Rap'in "Rhytm And Poem" veya "Rhytmic African Poetry" sözcüklerinin kısaltması olduğu görüşü yaygın olsa da aslında rap kelimesi, İngilizce sözlük anlamı olarak "ağır eleştiri" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afrikaans</span>

Afrikaans, Afrikaanca veya Boer dili, esas olarak Güney Afrika'nın batısında ve Namibya'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Dil, Felemenkçenin Hollandaca lehçesinden evrilmiştir. Daha az sayıda kişi tarafından Botsvana, Lesotho ve Esvatini'de de konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika kökenli Türkler</span> Türkiyede yaşayan Afrika kökenli etnik grup

Afrika kökenli Türkler veya Afro-Türkler, Osmanlı İmparatorluğu'na Afrika'dan köle olarak getirilen ya da kendi istekleriyle Anadolu'ya veya Kıbrıs'a gelerek yerleşenlerin torunlarıdır. Köle olarak getirilenlerin bir kısmı sonradan ülkelerine dönmüş, kalanları Ege ve Akdeniz bölgelerine yerleşerek tarım alanında çalışmış, köyler kurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">İlkbahar</span> Kış ve yaz arasında bir mevsim

İlkbahar, bahar veya ilkyaz, doğa döngüsünde kış ile yaz arasındaki mevsim. Kuzey yarım kürede 21 Mart ve 21 Haziran arasıdır. İlkyaz, kıştan sonra ve yazdan önceki dört ılıman mevsimden biridir. Baharın çeşitli teknik tanımları vardır ancak terimin yerel kullanımı yerel iklime, kültürlere ve geleneklere göre değişir. Kuzey Yarımküre'de bahar olduğunda, Güney Yarımküre'de güzdür veya tam tersidir. İlkbaharda, ekinoks, günler ve geceler yaklaşık on iki saat sürer, mevsim ilerledikçe gündüz uzunluğu artar ve gece uzunluğu azalır.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Cadılar Bayramı</span> 31 Ekimde kutlanan geleneksel kostümlü bayram

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Diğer Cadılar Bayramı kutlamalarında yapılan etkinlikler arasında maskeli balolar, balkabağından fener oyma, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ron Karenga</span> Amerikalı aktivist

Maulana Karenga, Ron Everett adıyla da tanınan Afrikalı-Amerikalı yazar, politik aktivist. Çoğunlukla ABD'de yaşayan Afrika kökenlilerin bayramı olan ve 26 Aralık - 1 Ocak tarihleri arasında kutlanan Kwanzaa'yı ortaya atan kişi olarak tanınır.

Nardugan, İdil-Ural yöresindeki Türk toplumlarının farklı tarihlerde ve şekillerde kutladığı bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Purim</span>

Purim, antik Pers İmparatorluğu'nda yaşayan Yahudilerin, Haman'ın onları öldürme planından kurtuluşunun anısına kutlanan bir bayramdır. Bu hikâye Tanah'ın Ester kitabında anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şavuot</span>

Şavuot, Sivan ayının 6. günü kutlanan bir Yahudi bayramıdır. Genelde Mayıs ya da Haziran ayının ilk yarısına denk gelir. Şavuot, Tanrı’nın Sina Dağı’nda toplanan İsrail milletine Tevrat’ı vermesinin yıl dönümünü anar. Tevrat’ta Şavuot ve Tanrı’nın Tevrat’ı göndermesi arasındaki ilişki açık olmamasına rağmen, Şavuot, üç hac festivalinden biridir. Omer’in Sayılması’nın Sefirat ha Omersonuçlandığını gösterir. Şavuot’un tarihi direkt olarak Hamursuz Bayram’ıyla bağlantılıdır. Tevrat’ın verdiği talimata göre, yedi haftalık ‘Omer’in sayılması’ Şavuot ile sonuçlanır. Günleri ve haftaları saymak olan bu davranış, Tevrat’ın gönderilmesine duyulan şevki ve beklentiyi anlatır. Hamursuz Bayramı’nda Yahudiler, Firavun’un kölesi olmaktan kurtarıldı; Şavuot’ta ise bu millet, Tevrat’la birlikte, Tanrı’ya hizmet etmeye bağlanmış bir millet oldu. Şavuot, İsrailliler tarafından oldukça bilinen ve kutlanan bir festivalken, diaspora Yahudiler, bu festivali çok bilmezler. Yahudi kanunlarına göre, İsrail’de bir gün, diasporada iki gün olarak kutlanır. Reformist cemaatler bir gün olarak kutlar

<span class="mw-page-title-main">Isıyah</span>

Isıyah, Saha Cumhuriyeti'nde zorlu bir kışın ardından doğanın yeniden doğuşunu, yaşamın zaferini, yeni yılın başlangıcının kutlandığı bir bayramdır. Yaz gündönümü olan 21 Haziran'da tarihi kutlama yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Pan-Afrika bayrağı</span>

Afroamerikan bayrağı, Siyah Kurtuluş bayrağı, UNIA bayrağı ve çeşitli diğer isimler olarak da bilinen Pan-Afrika bayrağı, kırmızı, siyah ve yeşilden oluşan üç eşit yatay şeritten oluşan üç renkli bir bayraktır. 13 Ağustos 1920'de Dünya Siyahlarını Geliştirme Derneği ve Afrika Toplulukları Birliği (UNIA-ACL), Madison Square Garden'da bir ay süren toplantısı sırasında, Dünya Siyah Halklarının Hakları Bildirgesi'nin 39. maddesinde resmi olarak kabul etti. Bayrağın varyasyonları, Garveyist ideolojileri temsil etmek için Amerika'daki çeşitli ülke ve bölgelerde kullanılabilir ve kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jamboree</span>

İzcilikte bir jamboree, ulusal veya uluslararası düzeyde toplanan büyük bir İzciler topluluğudur.