İçeriğe atla

Kvabliani

Zarzma Manastırı

Kvabliani (Gürcüce: ქვაბლიანი; okunuşu: “kvabliani”), Gürcistan'ın güneybatı kesiminde, tarihsel Samtshe bölgesinde orta çağda idari ve coğrafi bir bölgenin adıydı. Kvabliani Çayı vadisini kapsıyordu. 9. yüzyıldan itibaren Giorgi Çorçaneli adlı aznaurun mülküydü. Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago topraklarını 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar ele geçirip Ahısha livasını kurunca, Kvabliani bu livanın nahiyesi haline getirildi. Osmanlı idaresinin nahiye-i Kvabliyan (ناجیۀ كوبلیان) olarak kaydettiği idari birim görece küçük nahiyeydi ve 17 köyü kapsıyordu.[1][2]

Bir Orta Çağ kalesi olan Okros Tsihe ve 14. yüzyılda inşa edilmiş olan Zarzma Manastırı ile Çulevi Manastırı Kvabliani bölgesinde bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Gürcü Sovyet Ansiklopedisi, Tiflis, 1986, 10. cilt, s. 505.
  2. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt, s. 111-120". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çıldır (eyalet)</span>

Çıldır Eyaleti veya Çıldır Beylerbeyliği, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, 16. yüzyılın sonlarına doğru kurulan Osmanlı eyaletidir. Yaklaşık olarak günümüzde Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti’nin bir bölümü ile Samtshe-Cavaheti bölgesini, Türkiye’de Artvin, Ardahan illeri ile Erzurum ilinin bir kısmını kapsamaktadır. 1578-1628 arasında Çıldır, 1628-1829 arasında Ahısha ve 1829-1845 arasında Oltu Çıldır Eyaleti’nin idari merkezleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ahılkelek Sancağı</span>

Ahılkelek Sancağı, Ahalkalak livası ya da Ahalkalak sancağı olarak da bilinir, Osmanlı Devleti’nin 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirdiği topraklarda kurduğu Gürcistan Vilayeti veya Çıldır Eyaleti’nin livalarından biridir. 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre sekiz livadan (sancak) oluşan Gürcistan Vilayeti’nin diğer livaları Hertvis, Ahasihe, Çıldır, Poshov, Bedre, Ardahan-i Büzürg ve Penek’ti.

<span class="mw-page-title-main">Ahıska Sancağı</span>

Ahıska Sancağı, Liva-i Ahısha veya Ahıska Livası (Osmanlıca:, Osmanlı Devleti’nin 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirdiği topraklarda kurduğu Çıldır Eyaleti’nin livalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Okros Kalesi</span>

Okros Kalesi Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesi'ne bağlı Bolacuri köyünün kuzeyinde, Şoka köyünün yakınlarında yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi Kvabliani vadisinde, erişilemez bir kayalık dağın üzerinde yer almaktadır. Kale, 16. yüzyılda yaşanan Gürcü-Osmanlı çatışmalarında belirgin bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlılar, ele geçirdikten sonra Gürcüce adını çevirerek kaleyi Altunkala olarak adlandırmıştır. 2007'de, Okros Kalesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtlar listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Vilayeti</span>

Gürcistan Vilayeti, Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirdiği topraklara erken dönemde yaptığı tahrirlerde verdiği isimdir. Nitekim Osmanlı Devleti'nin Gürcülerden ele geçirdiği topraklar 1574 ve 1595 tarihli tahrir defterlerinde "Gürcistan Vilayeti'nin mufassal defteri" anlamında Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan kayda geçirilmiştir. Bununla birlikte tahrir defterlerinin tutulduğu dönemden önce Gürcülerden ele geçirilen veya Osmanlı Devleti'nin sınrındaki Gürcü topraklarına da "Gürcistan Vilayeti" dendiği İbrahim Peçevi'nin tarihinden de anlaşılmaktadır. Sonraki dönemde Gürcistan Vilayeti yerine Çıldır Eyaleti adı kullanılmıştır. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklar uzun tarih dilimi boyunca "Osmanlı Gürcistanı", "Türk Gürcistanı", "Müslüman Gürcistan" şeklinde de adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ude</span>

Ude, Gürcistan’da, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nın güneyinde, deniz seviyesinden 940 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 14 km uzaklıktadır.

Adigeni, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir kasabadır. Ahaltsihe Havzası’nda, Kvabliani Deresi’nin kıyısında, Ahaltsihe-Batum kara yolu üzerinde yer alır. Ahaltishe kentine 32 km uzaklıktadır.

Zedubani, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Kvabliani Deresi’nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 1.530 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 18 km uzaklıktadır.

Zazalo, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nın güney kesiminde, Kvabliani Deresi vadisinde, 1.480 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 19 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bolacuri</span>

Bolacuri, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Kvabliani Deresi’nin sağ tarafında, deniz seviyesinden 1.220 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 7,5 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vale</span>

Vale, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir kasabadır. Potshovi Çayı’nın sağ yakasında, Eruşeti Dağı’nın kuzey eteğinde, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 12 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ğreli</span> Gürcistanda bir köy

Ğreli, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nda, deniz seviyesinden 1.120 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 2 km uzaklıktadır.

Küçük Smada, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nda, Kvabliani Çayı’nın sol yakasında, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 7 km uzaklıktadır. Adigeni Belediyesi’nde bir de Büyük Smada köyü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aspindza Belediyesi</span>

Aspindza Belediyesi, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan bir belediyedir. Merkezi Aspindza kasabasıdır.

Sairme, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Kvabliani Çayı’nın sağ yakasında yer alır. Çeçla temine bağlıdır. Adigeni kasabasına yaklaşık 10 km uzaklıktadır.

Gorguli, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi'nde bir köy ve aynı adlı teminin merkezidir. Ahaltsihe Havzası'nın batı bölümünde, Kvabliani Çayı'nın sağ yakasında, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 1 km uzaklıktadır.

Çvinta, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi'nde bir köydür. Mesheti Dağı'nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.500 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 10 km uzaklıktadır.

Ahılkelek Belediyesi, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan bir belediyedir. Belediyenin sınırları içindeki en önemli kent, bu belediyenin de idari merkezi olan Ahılkelek'tir.

<span class="mw-page-title-main">Bedre (liva)</span>

Bedre, Osmanlı idaresi tarafından 1595 tarihli mufassal defterde Gürcistan Vilayeti olarak kaydedilmiş olan Çıldır Eyaleti'nin bir livasıdır. Bedre livası ya da Liva-i Bedre olarak da bilinen Bedre, Gürcülerden ele geçirildiği için Gürcistan Vilayeti olarak kaydedilmiş olan eyaletin sekiz livasından biriydi ve bugünkü Borcomi vadisini kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hertvisi</span>

Hertvisi, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nde bir köydür. Paravani Deresi'nin Kura Nehri'ne katıldığı yerde, deniz seviyesinden 1.250 metre yükseklikte yer alır. Aspindza kasabasına 14 km uzaklıktadır. Hertvisi Kalesi bu köyde bulunmaktadır.