İçeriğe atla

Kuzeydoğu İngiltere

Kuzeydoğu İngiltere
Bölge
Bölgenin İngiltere'deki konumu
Bölgenin İngiltere'deki konumu
ÜlkeBirleşik Krallık
BK ülkesiİngiltere
Yüzölçümü
 • Toplam8592 km²
Nüfus
 (2011)
 • Toplam2.597,000
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)

Kuzeydoğu İngiltere (İngilizce: North East England), Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesindeki 9 resmi yörel bölge'den biridir. Londra dışında bulunan diğer İngiltere bölgeleri gibi Kuzeydoğu İngiltere'de de seçilmiş bir bölge meclisi ve idaresi bulunmamaktadır.

Kuzeydoğu İngiltere bölgesi Northumberland, Durham, Tyne ve Wear törensel kontluğundan ve (Kuzey Yorkshire kontluğunun parçası olan) Teesside'dan oluşur.

Bölgenin (2001 Nüfus Sayımı'na göre) nüfusu 2.515.442 kişi olup İngiltere'nin 9 bölgesinde 9. sıradadır.

Bu bölgede şerefsel "şehir" statüsü bulanan büyük yerleşkeler Durham, Newcastle upon Tyne ve Sunderland'dir; "şehir" statüsü olmayan büyük kentler ise Darlington, Gateshead, Hartlepool, Middlesbrough, Redcar, South Shields ve Stockton-on-Tees'dir. Bölgede Birleşik Krallık coğrafi şehirleşmiş büyük metropoliten bölgelerden olan "Teesside", "Wearside" ve "Tyneside" bulunur. Bunlardan en büyüğü Newcastle upon Tyne merkezli "Tyneside"dir ve nüfus itibarıyla Birleşik Krallık içinde şehirleşmiş büyük metropoliten bölgeler arasında 6. sıradadır.

Coğrafi konular

Lindisfarne adası git sırasında
Durham Katedrali
Middleborugh'da Tees Nehri üzerindeki özel yapımlı taşıma köprüsü

Genellikle "Kuzeydoğu İngiltere" bölgesinin kuzeyi ve batısı engebeli ve az nüfuslu olup doğuşu ve güneyinde ise şehirleşmiş ve sulanabilir tarıma elverişli alanlar bulunmaktadır. En önemli tepeler silsilesi "Cheviot Tepeleri" olup bunların yüksek zirvesi olan "Cheviot" 815 metre rakımlıdır.

Kuzeydoğu bölgesinin şehirleşmiş alanları önemli nehirler ağızlarında bulunan ve Sanayi Devrimi'nde çok önemli bölgesel sanayi merkezleri olan "Tyneside", "Wearside" ve "Teesside" metropolleridir. Ama bunların yanında Kuzeydoğu İngiltere kırları ve doğa güzelliklerinin zenginlikleri ile de tanınmaktadır. Bunlar arasında "Northumberland Milli Parkı"; bölgenin Kuzey Denizi sahilleri; bölgedeki kuzey Peninne Dağları; kara içinde kırsal vadiler olan "Teesdale" ve "Weardale" sayılabilir. Bölgenin büyük tarihsel önemi bölgede bulunan kalelerden açıkça görülür. Antik Romalı'lardan kalma Hadrian Duvarı, Durham Kalesi, Northumberland sahillerinde bulunan Alnwick, Bamburgh, Dunstanburgh, Warkworth kaleleri bunlardan en önemlileridir ve bunlardan "Durham Kalesi" ve "Hadrian Duvarı" İngiltere için UNESCO Dünya Mirası listesindedir. Bölgenin İngiltere'nin Hristiyanlık dinine katkısı da önemlidir. İngiltere'ye Hristiyanlığı getiren İrlandalı keşişlerin yerleştiği Lindesfarne Adası bu bölgededir. Durham Katedrali İngiltere için UNESCO Dünya Mirası listesindedir. Sunderland, Monkwearmouth'da bulunan Aziz Petrus Kilisesi (St. Peter's Church) ve Jarrow'daki Aziz Pavlus Kilisesi (St. Paul's Church) birlikte UNESCO Dünya Mirası listesine alınma namzetleridir.

Yerel idare

Northumberland, Tyne ve Wear, Durham County ve kısmen North Yorkshire törensel kontluktan oluşmaktadır. Günümüzde coğrafyacılar bu bölgede 4 ayrı "alt-bölge" bulunduğunu kabul etmektedirler:

Kasım 2004'te yeni doğrudan doğruya seçimle kurulması öngörülen bir "Bölgesel Assemble" hakkında halk oyuna başvurulmuştur. Bu İngiltere'nin diğer Londra dışı bölgelerinde de yöresel assembleler kurulmasının halk oyuna sunulması için bir deneme mahiyetinde idi. Halk oylaması Kuzeydoğu İngiltere bölgesinde 696.519 oy (%78) aleyhte ve 197.310 oy (%22) lehte sonuç vermiştir. Bu halk oylamasında yöresel halkın çok büyük çoğunluğunun aleyhte olması nedeni ile hükûmette olan İşçi Partisi bundan sonra doğuya seçilmiş assemblelerle idare edilen bölgeler planlarını rafa kaldırmıştır.

Resmi yerel bölge olan Kuzeydoğu İngiltere'de şu yerel idare birimleri bulunmaktadır:

Haritatörensel kontulukTek seviyeli yerel idareMetropoliten yerel idare borough/bölgeleri
1. Northumberland
Tyne ve Wear *2. Newcastle upon Tyne, 3. Gateshead, 4. North Tyneside, 5. South Tyneside, 6. Sunderland
Durham7. Durham
8. Darlington
9. Hartlepool
10. Stockton-on-Tees (Tees Nehri kuzeyi)
North Yorkshire
(part only)		10. Stockton-on-Tees (Tees Nehri Güneyi)
11. Redcar ve Cleveland
12. Middlesbrough

Not: * = "metropoliten kontluk"

Ekonomi

Ellington Maden Ocağo - Guneydoğu'da en son yeraltı kömür madeni ocağı olup 2005'te kapanmıştır.

Kuzeydoğu İngiltere bölgesinin cari fiyatlarla gayrisafi toplam katma değer ve önemli sektörlerin gayrisafi katma değerlerinin gelişmesi şu tabloda gösterilir:[1]

YılBölgesel Gayrisafi Katma Değer (mil. £)[2]Tarım (mil. £)[3]Sanayi (£mil.)[4]Hizmetler(mil. £)[5]
Kuzeydoğu İngiltere
199927.4372259.10418.106
200231.1672289.41621.433
200536.20421110.36725.625
200740.91627811.12028.250

Ulaşım

Anayol kenarında "Kuzeyin Meleği" büyük heykeli
Düzenli İskandinavya seferi yapan giden feribot "Queen of Scandinavia" Newcastle limanında

Ulaşım stratejisi ve politikası

Bir milli Birleşik Krallık ulaşım sistemi planlamasına katkı yapmak üzere Bölgesel Asemble'ler bölgede uzun dönemli ulaşım hakkında bir Bölgesel Ulaşım Stratejisi dokümanı hazırlamak için görevlendirilmişlerdir. Bu bölgesel planlar ülkenin tümü için "Highways Agency (Karayolları Kurumu" ve "Network Rail (Demiryolları Ağı)" tarafından hazırlanmış stratejik planların bölgesel kısımlarıyla koordineli olması gerekmektedir [6]

Bölge içinde ise stratejik planlama ile görevli yerel bölge idareleri kendi stratejilerini, politikalarını ve uygulama planlarını açıklayan yerel planlar hazırlamaları ve bu planların bölge planı ile koordineli olmasını sağlamaları için görevlendirilmişlerdir.

Demiryolu ulaşımı

Karayolu ulaşımı

Hava ulaşımı

Kuzeydoğu'da ana hava meydanı Newcastle upon Tyne'in kuzeyinde bulunan "Newcastle Havameydanı"dır. Diğer bir sivil havameydanı da Darlington'un doğusunda bulunan "Durham Tees Valley Havaalanı"dır.

Üniversiteler

Newcastle Universitesi

[[Dosya:Queen's Campus Stockton - geograph.org.uk - 10982.jpg|küçükresim|sol|upright=0.55|Durham Universitesi'nin Stockton-on-Tees kentindeki Queen's Kampusu]

Kuzeydogu İngiltere'de bulunan 12 üniversite ve bu üniversitelerde kayıtlı diploma öğrenci sayıları şunlardır:[7]

  • Durham Universitesi: Ingiltere'de ucuncu eski universite. Toplam kayitli ogrenci 15.529 (Bunlardan 4.521'i linans ustu egitim)
  • Newcastle Universitesi: Toplam kayitli ogrenci 19.700. (Bunlardan 5.640'i linans ustu egitim)
  • Northumbria Universitesi; Eski Newcastle Politeknik. Toplam kayitli ogrenci 29.850. (Bunlardan 6.805'i linans ustu egitim)
  • Sunderland Universitesi: Eski Sunderlanda Politeknik. Toplam kayitli ogrenci 20.325. (Bunlardan 3.195'i linans ustu egitim)
  • Teesside Universitesi: Eski Teesside Politeknik. Toplam kayitli ogrenci 29,285. (Bunlardan 3.642'i linans ustu egitim)

Yerel medya

BBC Kuzeydoğu yerel yayınlar merkezi

Üniversiteler

Newcastle Upon Tyne Üniversitesi

Kuzeydoğu İngiltere'de bulunan 5 üniversite hakkında bazı bilgiler şöyle özetlenebilir:

İsim Kurulma tarihi Coğrafi konumu Kayıtlı toplam öğrenci Rektör (Vice Chancellor) Ağ sayfası
Durham Üniversitesi1832 Durham15,529[8]Prof. Chris Higgins www.dur.ac.uk22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Newcastle Üniversitesi1834 - Tip ve Cerahi Okulu
1963 - Durham Universitesi'nde ayrılıp bağımsız üniversite olması 		Newcastle upon Tyne19.700[8]Prof. Chris Brink www.ncl.ac.uk 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Northumbria Üniversitesi1894 - Rutherford College of Technology
1969 - Newcastle Politeknik
1992 - "Northumbria Universitesi" adıyla kralice beratıyla üniversite statüsü 		Newcastle upon Tyne29.850[8]Prof. Andrew Wathey www.northumbria.ac.uk24 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sunderland Üniversitesi 1901 - Sunderland Technical College
1969 - Sunderland Politeknik
1992 - "Sunderland Universitesi" adıyla kralice beratıyla üniversite statüsü 		Sunderland20.325[8]Prof. Peter Fidler www.sunderland.ac.uk2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Teeside Üniversitesi 1929 - Constantine Technical College
1969 - Teeside Politeknik
1992 - "Teeside Universitesi" adıyla kralice beratıyla üniversite statüsü 		Middlesborough 29.285[8]Prof. Graham Henderson www.dur.ac.uk 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2011. 
  2. ^ Yuvarlama yapıldığı için toplam değişik olabilir
  3. ^ Avcılık ve ormancılık hasılalarını da kapsar
  4. ^ Enerji üretimi ve inşaat hasılasını da kapsar.
  5. ^ Finans sektörü hizmetlerini dolaylı olarak kapsar.
  6. ^ "Regional Transport Strategy: the National Picture". Government Office for the North East. 21 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  7. ^ Ogrenci sayilari 2009/2010 ders yil universite yillik raporlarindan
  8. ^ a b c d e "Table 0a - All students by institution, mode of study, level of study, gender and domicile 2006/07" (Microsoft Excel spreadsheet). Higher Education Statistics Agency. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2008. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Newcastle upon Tyne</span> İngilterede bir şehir

Newcastle upon Tyne, genel olarak Newcastle olarak tanınan, Birleşik Krallık - İngiltere'nin Kuzey Doğu Bölgesinde bir şehir. Törensel Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu'na bağlı iken şimdi bağımsız, tek-seviyeli yerel idare şeklinde bir "Metropoliten Bölge" ve yüzyıllardır katedrali bulunduğu için şehir statüsüne sahip bir yerleşim ve yerel idare birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Durham</span>

Durham şehri, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde eskiden "Durham Kontluğu" içinde bir şehir bölgesi olarak idare edilmekteyken ve 2009'dan itibaren "Durham Kontluğu" tarafından doğrudan doğruya "Tek-Seviyeli Yerel İdare" olarak idare edilen ve 2009'dan beri eski şehir bölgesi şehir statüsü taşıyan bir yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sunderland</span>

Sunderland şehri, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Doğu (Northeast) bölgesinde bulunan törensel Tyne-and-Wear Metropoliten Kontluğu içinde tek-seviyeli-yörel-metropoliten Sunderland Şehri Yerel İdaresi'ne bağlı ve 1992'de Kraliçe Elizabeth beratı ile şehir olma statüsü de kazanan bir yörel idare birimi ve yerleşkedir. Yerel idare kanuna göre "Sunderland Şehir Yerel İdaresi" ana Sunderland şehri yanında kuzey-doğu İngiltere'deki Washington küçük şehrini ve etrafındaki küçük yerleşkeleri de ihtiva etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Northumberland</span>

Northumberland kontluğu Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde İngiltere-İskoçya sınırlarında bulunan bir törensel kontluk ve 2009 itibaren bir tek seviyeli yerel idare olarak idare edilen bir yerel idare birimidir. 1981'den itibaren Kontluk merkezi idare binalarının çoğu Kontluğun doğusunda Morpeth'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">North Yorkshire</span>

North Yorkshire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde iki seviyeli bir metropoliten olmayan kontluk ve yine o bölgede ve kısmen Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde bulunan tek seviyeli metropoliten olmayan yerel bölge/boroughlar için bir "törensel kontluk"'dur. Fiilen 1974'te kurulmuştur ve 1996'da bazı reorganizasyona uğramıştır. Yüzölçümü 8,654 km² olup İngiltere'de en büyük alanlı törensel kontluktur. Sınırları içinde "Yorkshire Dales" ve "Yorkshire Moors" boş kırları bulunur ve Kuzey Yorkshire'ın alanının %40'ı "milli Parklar" içindedir. North Yorkshire Kontluğu yerel idare merkezi Northallerton kentinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tyne ve Wear</span>

Tyne ve Wear, İngiltere'nin Kuzey Doğu bölgesinde bir "metropoliten" kontluktur. Bu metropoliten kontluk 1974'te resmen yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Reformu Kanunu" ile kurulmuştur. Kurulduğu dönemde birinci seviyede seçilmiş bir konsey ve konseyin yürütülmesi için bir yerel bürokrasi idaresi vardı. Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu altında şu ikinci seviyeli beş şehir ve metropoliten borough bulunmaktaydı: Newcastle upon Tyne, Sunderland, Gateshead Metropoliten Borough, North Tyneside Metropoliten Borough ve South Tyneside Metropoliten Borough. Fakat 1989'da "Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu" konseyi ve buna bağlı bürokratik idare lağvedilip kapatıldı. Bu idarenin altında bulunan 5 şehir ve metropoliten "borough" tek-seviyeli-yerel-idare statüsü kazandılar. Fakat metropoliten kontluk bir törensel kontluk statüsü taşımaktadır. Ayrıca kuruluş kanunu kaldırılmadığı için hukuken halen yürürlükte olan bir kamu kuruluşu statüsüne haizdir. Bunun yanında coğrafyacılar ve coğrafya istatistikleri tarafından kullanılan bir tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Newcastle, Avustralya</span> Avustralyanın Yeni Güney Galler eyaletinde bir şehir

Newcastle, Avustralya'da, Yeni Güney Galler eyaletinde nüfus bakımından ikinci büyük yoğun nüfusun bulunduğu şehirleşmiş metropoliten bölgenin merkezidir. Bu metropoliten bölge yerel idare bakımından "Newcastle Şehri Yerel İdare Konseyi" yanında Lake Macquarie City, "Cessnock Şehri", "Maitland Şehri" ve " Port Stephens Şehri" yerel idare konseylerinin arazilerini de kapsamaktadır. Şehrin yakınında Lake Macquarie City ile Port Stephens arasında uzanan çok güzel sahil plajları bulunmaktadır.

Liverpool veya New Castle şunlar da olabilir:

Bu maddede Birleşik Krallık'taki yel değirmenleri ve rüzgan türbinleri listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Durham Kontluğu</span>

Durham Kontluğu Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde bulunan bir törensel kontluk ve ayrıca yüzölçümü törensel kontluktan daha küçük olan bir "tek-seviyeli yerel-idare" birimidir. Törensel Durham Kontluğu ise 2,226 km² genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Northumbria</span>

Northumbria veya Northumbria Krallığı, bugünkü kuzey İngiltere ve güney İskoçya topraklarında Orta Çağ'da hüküm süren Anglusların krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hartlepool</span>

Hartlepool, İngiltere'deki yerel yönetim bölgelerinden birisi olan Metropoliten Olmayan Cleveland Kontluğu'na ve buna bağlı Durham Kontluğu'a bağlı bir kasabadır. Kuzey Doğu İngiltere'de Tees Valley ekonomik alanının bir parçasıdır.

Cleveland, İngiltere'nin kuzeydoğusunda tarihsel bir coğrafi bölge ve bir dönem aynı adla yerel yönetimli vilayet alanı. Cleveland adını güneyinde bulunan tepeliklerden alır ve aslen cliff-land: Sarp kayalıklı yer deyişinden türemiştir. Coğrafi olarak North Riding of Yorkshire' ı kapsayarak Tees Irmağı'nın güneyinde bulunur ve doğusunda Kuzey Denizi ile çevrilidir. Guisborough, 19. yüzyılda Middlesbrough'un yükselişine kadar en geniş kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Middlesbrough</span>

Middlesbrough, Kuzey Doğu İngiltere'de Tees Irmağı'nın güney yakasında bulunan geniş bir kasabadır, North Yorkshire Törensel Kontluğu içinde bulunur. Yerel yönetimi, bir birimsel yönetim olan Middlesbrough Borough Kurulu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Redcar ve Cleveland</span>

Redcar & Cleveland, North Yorkshire, İngiltere'de bir birimsel otorite ve Törensel Kontluk'tur. Redcar, Saltburn, Guisborough ve bunlardan daha küçük ölçekli Brotton, Easton, Skelton, Loftus kasabaları bu ilçeye bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Stockton-on-Tees (borough)</span>

Stockton-on-Tees Kuzey Doğu İngiltere, Tees Valley'de bulunan, 2011 nüfus sayımı sonuçlarına göre 191,600 kişinin yaşadığı ilçe ve bir "birimsel " otoritedir.

Northumbrian Water Limited, İngiltere'deki Northumberland, Tyne and Wear, Durham ve Kuzey Yorkshire'ın bazı bölgelerinde şebeke suyu ve kanalizasyon hizmetleri sağlayan ve ayrıca Essex ve Suffolk Water olarak su sağlayan bir su şirketidir. Northumbrian Water Group'un yüzde yüz iştirakidir.

<span class="mw-page-title-main">Newcastle Havalimanı</span>

Newcastle Uluslararası Havalimanı Newcastle upon Tyne, İngiltere, Birleşik Krallık'ta bulunan uluslararası bir havalimanıdır. Newcastle Şehir Merkezinden, yaklaşık 124 km (77 mi) mesafede bulunur. Kuzeydoğu İngiltere'deki birincil ve en işlek havalimanı, ayrıca Kuzey İngiltere'deki en yoğun ikinci havalimanıdır. 2017 itibarıyla Newcastle Uluslararası yılda 5,2 milyonun biraz altında yolcuya hizmet vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Stockton ve Darlington demiryolu</span>

Stockton ve Darlington demiryolu, 1825'ten 1863'e kadar kuzeydoğu İngiltere'de faaliyet gösteren bir demiryolu şirketiydi. Dünyanın buharlı lokomotifleri kullanan ilk kamu demiryolu hattı olup ilk hattı Shildon yakınlarındaki maden ocaklarını County Durham'daki Darlington ve Stockton'a bağlamaktaydı. Resmî olarak 27 Eylül 1825'te açıldı. Kömürün gemilere taşınması hızla kazançlı bir iş haline geldi ve hat kısa sürede Middlesbrough'daki yeni bir limana kadar genişletildi. Kömür vagonları başlangıçtan itibaren buharlı lokomotiflerle çekilirken, 1833'te buharlı lokomotiflerle çekilen vagonlar kullanılmaya başlanana kadar yolcular atların çektiği vagonlarda taşındı.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere'deki civil parishlerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu , İngiltere'deki törensel kontuluklarına göre bölünmüş civil parishlerin bir listesidir. civil parishlerin, İngiltere'deki en düşük yerel yönetim düzeyidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.